DW: Παγκόσμια ενδοσκόπηση στο Νταβός
Η παγκόσμια ελίτ που έχει συγκεντρωθεί στο φετινό Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ στην Ελβετία δείχνει ιδιαίτερη ευαισθησία σε κάποια θέματα. Είναι όμως το Νταβός το κατάλληλο μέρος για …ενδοσκόπηση;
Η παγκόσμια οικονομία αναπτύσσεται, σύμφωνα με το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο.Αυτό θα ήταν κανονικά μία αφορμή για γιορτή. Αλλά η επικεφαλής του ΔΝΤ Κριστίν Λαγκάρντ δεν είχε τέτοια διάθεση.”Η ανάπτυξη πρέπει να είναι πιο περιεκτική”, είπε στο Νταβός.”Όχι μόνο γενικά στις χώρες, που πραγματοποιήθηκε τις τελευταίες δεκαετίες, αλλά εντός των χωρών”. Επί δεκαετίες, το Νταβός ήταν ο τόπος συνάντησης εκείνων που δημιούργησαν -και επωφελήθηκαν- από την παγκοσμιοποίηση, όπως την ξέρουμε.Τα αφεντικά των πολυεθνικών εταιρειών, οι οικονομικοί και οι πολιτικοί ηγέτες συμφώνησαν ότι τα ανοιχτά σύνορα για αγαθά, υπηρεσίες και χρήματα κάνουν πράγματι τον κόσμο καλύτερο.
Ενδοσκόπηση στο χιόνι
Ωστόσο, στην 48η έκδοση του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ (WEF), σε αναρίθμητα πάνελ αναρωτιούνται πώς η παγκοσμιοποίηση μπορεί να καθοριστεί, να γίνει πιο δίκαιη και αν ο καπιταλισμός πρέπει να “προστατευθεί από τον εαυτό του”. Η ανισότητα είναι η λέξη που εμφανίζεται σε κάθε ομιλία και συζήτηση.Ο άνθρωπος του Νταβός, εδώ και πολύ καιρό το σύμβολο μιας ελιτίστικης, ψυχρής εμμονής με τα κέρδη, φαίνεται να “ψάχνεται” ιδιαίτερα στις μέρες μας.
Ο λόγος, φυσικά, είναι η άνοδος του εθνικισμού, του προστατευτισμού και της γενικής δυσπιστίας των ελίτ -ειδικά στις πλούσιες χώρες.Το Brexit στο Ηνωμένο Βασίλειο και η εκλογή του Ντόναλντ Τραμπ στις ΗΠΑ είναι μόνο τα πιο εντυπωσιακά παραδείγματα.
“Οι ψηφοφόροι σε πολλές προηγμένες οικονομίες εναντιώθηκαν στο πολιτικό κατεστημένο, αμφισβητώντας την ικανότητά του να επιτύχει μία ευρεία κοινή ανάπτυξη”, δήλωσε ο Μορίς Όμπστφεντ, επικεφαλής οικονομολόγος του ΔΝΤ.
Ο Ινδός Ναρέντα Μόντι, πρωθυπουργός της δεύτερης μεγαλύτερης οικονομίας της Ασίας, προσπάθησε να υπερασπιστεί την παγκοσμιοποίηση στην εναρκτήρια ομιλία του, αλλά έπρεπε να παραδεχθεί ότι για πολλούς η παγκοσμιοποίηση “έχασε τη λάμψη της”. Ο Πρόεδρος της Ελβετίας Αλέν Μπερσέ, μιλώντας λίγο πριν από τον Μοντι, δήλωσε ότι η πεποίθηση ότι οι αγορές μπορούν να διορθώσουν τα πάντα έχει παραπλανήσει. “Τις τελευταίες δεκαετίες, τα κράτη πρόνοιας και η οικονομία της αγοράς έχουν συχνά αλληλοσυγκρουστεί” δήλωσε ο Μπερσε.”Το παιχνίδι ήταν λάθος, όπως και οι υποθέσεις”.
Οι πολιτικοί ηγέτες έχουν συνεργαστεί σε αυτήν την εξέλιξη, δήλωσε ο Γκάι Στάντινγκ, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Λονδίνου.”Οι φόροι των εταιρειών μειώθηκαν κατά το ήμισυ κατά τα τελευταία 20 χρόνια -και θα μειωθούν περαιτέρω ως αποτέλεσμα της πρόσφατης φορολογικής μεταρρύθμισης των ΗΠΑ. Έχουμε συστήματα επιδότησης που δημιούργησαν δημοσιονομικά ελλείμματα”. Και τα δημοσιονομικά ελλείμματα οδηγούν σε μέτρα λιτότητας, που σημαίνει περικοπές στις κοινωνικές δαπάνες και επενδύσεις σε υποδομές, πρόσθεσε.”Εν τω μεταξύ, οι μισθοί σε πραγματικούς όρους έχουν παραμείνει στάσιμοι τα τελευταία 30 χρόνια”.
Τι πρέπει να γίνει;
Ενώ οι περισσότεροι συμμετέχοντες στο Νταβός φαίνεται να συμφωνούν ότι πρέπει να γίνει κάτι σχετικά με την ανισότητα, είναι βαθιά διχασμένοι για το τι ακριβώς μπορεί να είναι αυτό.Οι προτάσεις κυμαίνονται από την καλύτερη ρύθμιση έως τη δικαιότερη διεθνή ρύθμιση. Κάποιοι θεωρούν ακόμα και ότι η αυξανόμενη τάση προς τον εθνικισμό και τον προστατευτισμό δεν είναι και τόσο κακή.
“Για πρώτη φορά, πρέπει να απαντήσουμε στην ερώτηση αυτή: είμαστε μια παγκόσμια εταιρεία με έδρα τις Ηνωμένες Πολιτείες ή είμαστε μια αμερικανική εταιρεία που δραστηριοποιείται παγκοσμίως;”, δήλωσε ο Αντριου Λιβέρης, Διευθύνων Σύμβουλος της Dow Chemical, μιας αμερικανικής εταιρείας χημικών που παράγει τα δύο τρίτα των εσόδων της εκτός των ΗΠΑ.
“Ποτέ δεν χρειάστηκε να το σκεφτούμε πριν, επειδή διαθέτουμε κεφάλαια εκεί όπου το κεφάλαιο μας δίνει τη μεγαλύτερη απόδοση. Ποτέ δεν χρειάστηκε να σκεφτούμε για τις θέσεις εργασίας στις ΗΠΑ έναντι του Μεξικού ή της Κίνας. Δημιουργούμε θέσεις εργασίας -τελεία” δήλωσε ο Λιβέρης, ο οποίος επίσης υπήρξε και σύμβουλος του Τραμπ.
Η ώθηση του προστατευτισμού
Σα να ήταν …συνεννοημένοι, η αμερικανική κυβέρνηση μόλις ενέκρινε δασμούς για τα εισαγόμενα πάνελ ηλιακής ενέργειας και τα μεγάλα πλυντήρια ρούχων, σε μια προσπάθεια να δώσει προτεραιότητα στις αμερικανικές εταιρείες.Η απόφαση επικρίθηκε από τις κυβερνήσεις της Κίνας, της Νότιας Κορέας, του Μεξικού και της Γερμανίας.
Ωστόσο, ο Διευθύνων Σύμβουλος της Dow Chemical δήλωσε ότι για αυτόν, η προσέγγιση του Τραμπ για το διεθνές εμπόριο έχει πλεονεκτήματα.”Ως παγκόσμια αμερικανική εταιρεία που λειτουργεί σε κάποια ξένη δικαιοδοσία, έχουμε ξαφνικά πλεονέκτημα”, είπε.”Επειδή οι άνθρωποι ανησυχούν τώρα για τις Ηνωμένες Πολιτείες, ανησυχούν ότι εάν δεν δώσουν σε μια αμερικανική εταιρεία την ευκαιρία, οι εταιρείες τους δεν θα έχουν τύχη στις ΗΠΑ”. Για την εταιρεία του, τα αποτελέσματα ήταν “καταπληκτικά”, δήλωσε ο Λιβέρης, προσθέτοντας: “Ίσως αυτή να είναι η στρατηγική του Προέδρου Τραμπ”.
