SPD, η απρόβλεπτη μεταβλητή
Από Γιώργος Καπόπουλος
Free Sunday
Σε καταλύτη αποσταθεροποίησης του πολιτικού συστήματος της Γερμανίας τείνει να διαμορφωθεί το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα, το παλαιότερο στη Γηραιά Ήπειρο, που φέτος γιορτάζει τα 150 χρόνια από την ίδρυσή του με δημοσκοπικά ποσοστά που αμφισβητούν πλέον τη θέση του ως δεύτερου κόμματος. Με ποσοστό 16,5% στην πιο πρόσφατη μέτρηση, το SPD προηγείται της Εναλλακτικής, που βρίσκεται στο 15%, κατά μιάμιση μόνο μονάδα!
Την κρίση ταυτότητας που τείνει να μεταβληθεί σε υπαρξιακή κρίση και που οφείλεται σε δύο τετραετίες συγκυβέρνησης με τους Χριστιανοδημοκράτες της Μέρκελ (2005-2009 και 2013-2017) την είχαν συνειδητοποιήσει η ηγεσία και ο μηχανισμός του κόμματος από τα τέλη του 2016.
Από τον θρίαμβο στο πρόωρο τέλος
Έτσι, στις αρχές του 2017 στο κομματικό συνέδριο ο Σουλτς εκλεγόταν ως ηγέτης και υποψήφιος για την καγκελαρία με το ποσοστό σοβιετικού τύπου 100%. Η αντίφαση βέβαια ήταν εγγενής, καθώς η θητεία Σουλτς στην προεδρία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στηρίχτηκε στην πλειοψηφία Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος, Φιλελευθέρων και Σοσιαλιστών.
Με τη μεταγραφή του στην πολιτική σκηνή της Γερμανίας ο Σουλτς έπρεπε να αποστασιοποιηθεί και να αποτιμήσει κριτικά από τα αριστερά τόσο τις δύο τετραετίες συγκυβέρνησης των προκατόχων του με τη Μέρκελ όσο και την πολιτική μεταρρυθμίσεων και διαρθρωτικών αλλαγών «Ατζέντα 2010» του Σρέντερ, που κόστισε στο κόμμα βαριές εκλογικές απώλειες.
Έναν χρόνο μετά, η πολιτική σταδιοδρομία του Σουλτς μάλλον τερματίστηκε πρόωρα, καθώς υποχρεώθηκε και να αποχωρήσει από την ηγεσία των Σοσιαλδημοκρατών και να δεσμευτεί ότι δεν θα αναλάβει το υπουργείο Εξωτερικών στην επόμενη κυβέρνηση, όπως είχε αρχικά ανακοινωθεί.
Τα γεγονότα υπήρξαν καταιγιστικά: το μεσημέρι της Τετάρτης 7 Φεβρουαρίου ο Σουλτς δίνει την ψευδαίσθηση του νικητή, καθώς στη συμφωνία συγκυβέρνησης που δίνεται στη δημοσιότητα οι Σοσιαλδημοκράτες αναλαμβάνουν τα μισά υπουργεία, περιλαμβανομένων των υπουργείων Εξωτερικών, Οικονομικών και Εργασίας.
Λίγο μετά, ο νικητής Σουλτς ανακοινώνει ότι θα αποχωρήσει από την ηγεσία του κόμματος, όπου στην κυριολεξία διορίζει ως προσωρινό πρόεδρο, για να διασφαλίσει την εκλογή της στην κομματική συνδιάσκεψη του Απριλίου, τη Νάλες, μέχρι τώρα επικεφαλής της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του SPD στην Μπούντεσταγκ. Μια κίνηση που προφανώς στόχο είχε να διευκολύνει την έγκριση της συμφωνίας συγκυβέρνησης στο εσωκομματικό δημοψήφισμα των Σοσιαλδημοκρατών που θα διεξαχθεί μεταξύ 20 Φεβρουαρίου και 4 Μαρτίου.
Μετά την ψυχρολουσία στο έκτακτο συνέδριο στα μέσα Ιανουαρίου, όπου η προκαταρκτική συμφωνία συγκυβέρνησης εγκρίθηκε με ποσοστό 56%, ο Σουλτς κατάλαβε ότι η έγκριση του Μεγάλου Συνασπισμού από τα 460.000 μέλη του κόμματος δεν μπορούσε να θεωρηθεί δεδομένη.
Δεν περνούν δύο μέρες και με αφορμή ή καλύτερα με άλλοθι τη δυσαρέσκεια του Γκάμπριελ, που δηλώνει ότι εξαπατήθηκε από τον Σουλτς που του είχε υποσχεθεί ότι θα παραμείνει στο υπουργείο Εξωτερικών, ο υπό παραίτηση πρόεδρος των Σοσιαλδημοκρατών ανακοινώνει ότι δεν θα μετάσχει στη επόμενη κυβέρνηση.
Το αποκορύφωμα της σύγχυσης έρχεται την Τρίτη 13 Φεβρουαρίου, όταν η Κοινοβουλευτική Ομάδα των Σοσιαλδημοκρατών επικυρώνει την υποψηφιότητα της Νάλες για τη διαδοχή Σουλτς ενόψει του κομματικού συνεδρίου της 22ας Απριλίου, αλλά αρνείται να τη χρίσει προσωρινή μέχρι τότε πρόεδρο, όπως ήθελε ο Σουλτς, με τον δήμαρχο του Αμβούργου και μελλοντικό υπουργό Οικονομικών Όλαφ Σολτς να αναλαμβάνει τη μεταβατική προεδρία.
Βραχυκύκλωμα
Έτσι, όλα μοιάζουν να είναι στον αέρα και κυρίως η έγκριση από την κομματική βάση των Σοσιαλδημοκρατών του τρίτου μετά το 2005 Μεγάλου Συνασπισμού με τους Χριστιανοδημοκράτες.
Με δημοσκοπικά ποσοστά που πλησιάζουν το 15%, οι Σοσιαλδημοκράτες προφανώς δεν θα αποφασίσουν με κριτήριο την παράταση της συμμετοχής τους στη νομή της εξουσίας αλλά την επιβίωση του κόμματος μετά από μια συνολική επανίδρυση.
Αν απορριφθεί ο Μεγάλος Συνασπισμός από τη βάση του SPD, τότε πολύ δύσκολα θα μπορέσει η Μέρκελ να παραμείνει στην ηγεσία των Χριστιανοδημοκρατών, αλλά και στην καγκελαρία, επικεφαλής κυβέρνησης μειοψηφίας.
Το βραχυκύκλωμα στη Γερμανία θα γίνει αυτόματα και βραχυκύκλωμα στην Ευρώπη, καθώς με τα σημερινά δεδομένα η διαπραγμάτευση για την πρόταση Μακρόν για την Ευρωζώνη μόνο με κυβέρνηση Μεγάλου Συνασπισμού στο Βερολίνο είναι δυνατή.
Αν με μια κυβέρνηση μειοψηφίας δεν μπορούν να απαντηθούν οι σημερινές προκλήσεις για τη Γερμανία και την Ε.Ε.-Ευρωζώνη, ενδεχόμενη πρόωρη προσφυγή στις κάλπες θεωρείται βέβαιο ότι θα ενισχύσει την Εναλλακτική, κυρίως ως μήνυμα αποδοκιμασίας των δύο μεγάλων κομμάτων.
Ενίσχυση της Εναλλακτικής θα στρέψει προς τα δεξιά τους Χριστιανοδημοκράτες, που απειλούνται και από τους Φιλελεύθερους του Λίντνερ.
Τα παραπάνω δεν αφήνουν περιθώριο αισιοδοξίας έστω για μια πολιτική διορθωτικών κινήσεων στην Ε.Ε.-Ευρωζώνη και εκ των πραγμάτων δημιουργούν μια αίσθηση βραχυκυκλώματος της δυναμικής της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης, η οποία θα πριμοδοτήσει τον αντισυστημικό λαϊκισμό σε όλες του τις εκφάνσεις.
