Παραλειπόμενα απο το Φόρουμ των Δελφών

Γράφει ο Αντώνης Παπαγιαννίδης 

Εκείνο που ούτως ή άλλως κατάφερε το Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών στην τρίτη – μόλις – παρουσία του, είναι να «γράφει» στην επικαιρότητα. Οπότε, στην στήλη αυτή δεν θα σταθούμε στα δρώμενα της φετεινής χρονιάς αλλα θα προσπαθήσουμε να δώσουμε στον αναγνώστη μερικά παραλειπόμενα που δίνουν ακριβώς κάτι απο την ωρίμανση αυτής της παρέμβασης στην δημόσια συζήτηση. (Δεν τολμούμε να πούμε «στον δημόσιο διάλογο», καθώς ο καημένος δείχνει να έχει δοκιμαστεί απο την ένταση στο πολιτικό πεδίο – τώρα, που στο σκάνδαλο Novartis/Γερμανία στην περίοδο 2003-2007 με ένα 5-7% των συμβάσεων, το πουλόβερ ξηλώνεται πολύ περισσότερο…).

Λοπόν: στο πριν την επίσημη έναρξη τμήμα του Φόρουμ η D. Nouy, Πρόεδρος του Εποπτικού Συμβουλίου του SSM όταν ρωτήθηκε – με κάπως ευθύ τρόπο – αν το γύμνασμα των τωρινών stress tests των συστημικών τραπεζών θάπρεπε να το βλέπουμε με άγχος ή με εμπιστοσύνη, επέλεξε την αυτονόητη οδό διαφυγής: δήλωσε ότι, καίτοι βρισκόταν στους Δελφούς, δεν θάθελε να λειτουργήσει ως μάντις/Πυθία. Βέβαια, αναλύοντας λέξη λέξη την εισήγηση Nouy, οι επιτόπιοι παρατηρητές της συζήτησης είδαν ότι η επικεφαλης του SSM δεν άφησε εντελώς «εκτός» το ενδεχόμενο να προκύψει απο τα stress tests αδυναμία όχι όλων, αλλά μερικών μόνον συστημικών τραπεζών. Λίγο αργότερα κάτι πλησιέστερο προς ένα είδος απάντησης στο ερώτημα προς Nouy επιχείρησε να δώσει ο Νίκος Καραμούζης της Eurobank. Αυτός επεσήμανε το οτι και η Ελληνική οικονομία περναέι σε φάση ανάπτυξης. Ότι τα NPL παραμένουν μεν βαριά, αλλά βρίσκονται σε υποχώρηση. Οτι το βάρος απο τις νέες ρυθμίσεις Βασιλειας, της τάξεως των 5-5,5 δις μπορεί να απορροφηθεί μέσα στην επόμενη 5ετία. Ότι τα προ-προβλέψεων κέρδη, της τάξεως των 4 δις ετησίως (με ομαλή προοπτική στην τρέχουσα 3ετία) δίνουν στις συστημικές τράπεζες συνολικά μιαν ανάσα – πέρα απο τους δείκτες της κεφαλαιακής επάρκειας που έχουν (πλην όμως εν πολλοίς βασιζόμενους, στον αναβαλλόμενο φόρο…). Οτι απο μιαν κορύφωση της εξάρτησης από τον ELA, στα 86 δις το 2015, έχουμε πλέον βρεθεί κοντά στα 16 δις ευρώ. Αυτά τα στοιχεία, χωρίς να κρύβουν την μεγάλη επιβάρυνση που έχουν δεχθεί οι Ελληνικές τράπεζες, επιτρέπουν κάτι σαν αισιοδοξία για την έκβαση των stress tests. Τίποτε όμως δεν είναι δεδομένο! Κατά τα άλλα, για τον Ν. Καραμούζη, οι διεθνείς αγορές «δείχνουν να έχουν όρεξη για Ελληνικό κίνδυνο» για κάτι σαν 30 έως 50 δις ευρώ τα επόμενα χρόνια. Όμως, πάντως προαπαιτούμενο ειναι να πάψουν να υπάρχουν/να συζητούνται/να προβάλλονται αμφιβολίες για το ανεπίστροφο της σταθεροποίησης που πέτυχε η Ελλάδα – και οι συστημικές τράπεζές της.

Από το τόσο στοχευμένο, τώρα, στο πολύ ευρύτερο: την επισημη έναρξη κήρυξε – και φέτος – ως Πρόεδρος της Δημοκρατίας ο Προκόπης Παυλόπουλος, ο οποίος υπήρξε εξαρχής θερμός υποστηρικτής του Φόρουμ των Δελφών. Εκείνος όμως, πέρα απο τα αναμενόμενα πανηγυρικά ενός ΠτΔ, έκρινε χρήσιμο να κάνει μια διεξοδική τοποθέτηση σχετικά με το τι υπήρξε και τι παραμένει η κρίση χρέους: στην Ευρώπη, στην Ευρωζώνη, διεθνώς. Εξεστράτευσε με τρόπο που θύμισε λιγάκι 2015 εναντίον της λειτουργίας του διεθνούς χρηματοπιστωτικού συστήματος, ανάλυσε την κατ’ αυτον λειτουργία της αγοράς παραγώγων. Και αυτό, παράλληλα με αναφορές στην θεσμική αρχιτεκτονική της ΕΕ και της Ευρωζώνης, τις απαιτούμενες βαθιές τομές, την αλλαγή της φύσης του Eurogroup, την μετάβαση σε Ευρωπαϊκό Νομισματικό Ταμείο κοκ. Καθώς όμως έθεσε με έμφαση την – πάλι κατ’ αυτόν – αρνητική λειτουργία των μηχανισμών λιτότητας/συμπίεσης των ελλειμμάτων/συγκράτησης του χρέους στην ΕΕ, θα πρέπει να άκουσε με ενδιαφέρον τον Πρωθυπουργό της Βουλγαρίας/προεδρεύοντα του Συμβουλίου της ΕΕ Μπόϊκο Μπορισοφ που τον ακολούθησε στο βήμα, να εξηγεί αφοπλιστικά πώς χώρες όπως η δική του ή η Ρουμανία και το χρέος κράτησαν ασύγκριτα χαμηλά, αλλά και ανάπτυξη «έβγαλαν».
Ενα ακόμη πετραδάκι: στην δική του παρουσία, ο Κυριάκος Μητσοτάκης – φέτος επέλεξε λίγο πιο πετυχημένα τη λογική της «συζήτησης» καθώς αντί του Niall Ferguson επέλεξε ως συνεντευξιαστή τον Martin Wolf των F.T., που υπήρξε σαφώς πιο «δημοσιογραφικός» – ξανατόλμησε να ανακινήσει θέμα δημοσιονομικού χώρου/αναδιαπραγμάτευσης των πρωτογενών πλεονασμάτων. (Που, διαπραγματευτικά, θεωρεί ότι σε δική του Κύβερνηση θα «δίνονταν»; επειδή δεν θα πήγαιναν σε επιδοματική κατεύθυνση αλλά σε αναπτυξιακή – μέσω φορολογικών ελαφρύνσεων – πολιτική). Ο Μητσοτάκης, όμως, συνειδητά επεδίωξε να κάνει κέντρο της δική του παρέμβασης στους Δελφούς το θεσμικό ζήτημα. Με σαφείς αναφορές στην υπόθεση Novartis, τόλμησε το «όλες οι λαϊκίστικες Κυβερνήσεις, είτε προέρχονται απο την δεξιά, είτε απο την αριστερά, χρησιμοποιούν τούς ίδιους κανόνες: έλεγχο των ΜΜΕ, παρέμβαση στην Δικαιοσύνη, διώξη των πολιτικών αντιπάλων». Κάποιοι απο τα ακροατήριο, με μνήμη ημερών Κοσκωτά, ανακάθισαν.

Kontra news