Για τον Γκιούλ
Για τον Γκιούλ
Γράφει ο Ζήνωνας Τζιάρρας
Διεθνολόγος
Αναμένεται το αποτέλεσμα της συνάντησης του πρώην Υπουργού Εξωτερικών, Πρωθυπουργού και Προέδρου της Τουρκίας, Αμπντουλάχ Γκιούλ, με τον ηγέτη του Κόμματος της Ευδαιμονίας Τεμέλ Καραμολάογλου σχετικά με τις επερχόμενες προεδρικές εκλογές στις 24 Ιουνίου.
Όσες φορές ερωτήθηκα (ιδιαίτερα κατά την περίοδο των τουρκικών εκλογών το 2015, και αργότερα την διάσπαση του Κόμματος Εθνικιστικής Δράσης) αν ο Γκιούλ θα επέστρεφε με τη δημιουργία ενός νέου κόμματος, εκτίμησα ότι δεν θα συνέβαινε. Μέχρι τώρα επιβεβαιώθηκα. Πριν από μερικές μέρες σε συνέντευξη εκτίμησα ξανά ότι είναι δύσκολο να κατέλθει στις προεδρικές εκλογές ο Γκιούλ απέναντι στον Ερντογάν.
Οι λόγοι είναι πολλοί. Κατ’ αρχάς, χωρίς να μπαίνω σε πολλές λεπτομέρειες, η εμπλοκή του Γκιούλ στην πολιτική προέκυψε σε μεγάλο βαθμό ως αποτέλεσμα πιέσεων που δεχόταν από τον στενό κύκλο των φίλων και των συγγενών του, αλλά και από την αστική ελίτ της βιομηχανικής πόλης στην κεντρική Ανατολία (και γεννέτηράς του) Kayseri. Το Kayseri είναι μια από τις λεγόμενες Τίγρεις της Ανατολίας και ένας από τους βασικούς πυλώνες του Ισλαμικού Κεφαλαίου που υποστήριξε και – σε μεγάλο βαθμό ακόμα – υποστηρίζει το Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης.
Ο Γκιούλ είναι άνθρωπος με ισχυρό το αίσθημα της ευθύνης, συντηρητικός μεν, μορφωμένος δε. Τη δεκαετία του 1980 δούλεψε στην Ισλαμική Τράπεζα Αναπτύξεως και αργότερα έγινε Λέκτορας Διεθνούς Διοίκησης. Οι πιέσεις από τον περίγυρό του ήταν επιτυχείς για αυτό ακριβώς τον λόγο – δηλαδή, της ευθύνης που ένιωθε ως συντηρητικός-δημοκράτης να αλλάξει το κατεστημένο. Ωστόσο η αποχώρησή του (ή μάλλον η εκδίωξή του) από την πολιτική σκηνή μετά τις προεδρικές εκλογές του 2014 έγινε αθόρυβα. Ακόμα δεν έχει επιστρέψει και έμεινε μέχρι στιγμής αποστασιοποιημένος από τις εξελίξεις.
Ο ίδιος ήθελε κατ’ αρχήν να επιστρέψει στην ηρεμία της οικογενειακής ζωής. Του είχε λείψει η οικογένειά του όλα τα χρόνια της πολιτικής του καριέρας αλλά και η ενασχόλησή του με την ακαδημία. Επιπλεόν, λόγω του παρελθόντος που είχε με τον Ερντογάν ως φίλος και συναγωνιστής, δεν ήθελε να βρεθεί απέναντί του. Γι’ αυτό οι διαφορές τους δεν μετουσιώθηκαν μέχρι στιγμής σε αντίπαλες πολιτικές-κομματικές δυνάμεις.
Από αυτή την άποψη, η υποψηφιότητα του Γκιούλ θα έδινε στον Ερντογάν την ευκαιρία να τον “χτυπήσει” επικοινωνιακά ως προδότη του ιδίου προσωπικά και του ΑΚΡ γενικότερα. Ο ίδιος ο Γκιούλ δεν έχει το ταμπεραμέντο ή την ψυχοσύνθεση του Ερντογάν για να αντεπεξέλθει εύκολα σε ένα τέτοιο σκληρό παιχνίδι.
Σε μια μάχη μεταξύ ενός ποδοσφαιριστή-συμμορίτη και ενός διανοούμενου-τραπεζίτη, ποιός έχει τις περισσότερες πιθανότητες νίκης;
Σημειωτέον ότι ήδη η Μεράλ Ακσενέρ είπε ότι θα κατέλθει ανεξάρτητη και το ο επικεφαλής της κοινοβουλευτικής ομάδας του Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα δήλωσε ότι το κόμμα δεν ενδιαφέρεται να στηρίξει τον Γκιούλ.
Ωστόσο όλα είναι πιθανά καθώς ο Γκιούλ παραμένει ως ο μόνος που έχει το πολιτικό κεφάλαιο και μπορεί να συσπειρώσει ψήφους από όλο πραγματικά το φάσμα της τουρκικής πολιτικής σκηνής και των ιδεολογικών ρευμάτων της τουρκικής κοινωνίας. Είναι επίσης ο μόνος που μπορεί να προκαλέσει έστω μια μικρή διάσπαση στο ΑΚΡ – κάτι που θα άλλαζε άρδην τους όρους του παιχνιδιού.
Συνεπώς, όλα είναι δυνατά. Και παρόλο που πιστεύω πως δύσκολα θα κατέλθει ο Γκιούλ στις εκλογές, νομίζω πως αν τελικά το πράξει, θα είναι για τους ίδους λόγους που το έκανε και την πρώτη φορά. Δηλαδή λόγω των τεράστιων πιέσεων που δέχεται από τον περιγυρό του ως αποτέλεσμα της ανησυχίας που δημιουργήθηκε σε μεγάλο μέρος της τουρκικής κοινωνίας που υποστήριζε στο παρελθόν τον Ερντογάν για το που πάει η χώρα.
