Δρίβας: Ζούμε σε μια ρευστή, πολυπολική περίοδο
Γράφει ο Αλέξανδρος Δρίβας*
Καλώς ή κακώς (μόνο το μέλλον θα δείξει) έχω στηρίξει τις αναλύσεις συγκρούσεων στην υπόθεση εργασίας οτι δεν υφίσταται πλέον Ψυχρός Πόλεμος και οτι η αναφορά της έννοιας που κάποτε επινόησε ο Baruch, είναι πιο πολύ “δημοσιογραφικά πιασάρικη”.
Αναφορικά με την συστημική θεωρία των Διεθνών Σχέσεων, είτε κάποιος μελετά επιθετικό ρεαλισμό, είτε αμυντικό (Waltz), είτε ακόμη και Kaplan, θα δει πως ζούμε σε μια ρευστή, πολυπολική περίοδο με τάσεις εξέλιξηςσε σύστημα λίγων πόλων.
Σε κάθε περίπτωση, μια συνέπεια αυτής της συστημικής αλλαγής, είναι η διαίρεση του δυτικού κόσμου. Έτσι, αν και η Συμφωνία της Οχρίδας ήταν μια συμπαγής, δυτική λύση, σήμερα στα Βαλκάνια διεξάγεται ένα παιχνίδι εφάμιλλο με αυτό που διεξάγεται σε κάθε περιφέρεια του κόσμου. Με άλλα λόγια, πολλές δυνάμεις ερίζουν για τη μεγαλύτερη δυνατή επιρροή.
Η Γερμανία επιδιώκει ιστορικά τον έλεγχο της ”καταραμένης Χερσονήσου” (της κόστισε 2 ήττες) και την εύκολη έξοδο προς τη θάλασσα. Η Αυστρία, ούσα περίκλειστη χώρα, έχει περισσότερο ανάγκη αυτόν τον έλεγχο. Η Ρωσία επιθυμεί την ανασυγκρότηση ενός γεωγραφι
κού χώρου που θεωρεί ιστορικώ δικαίω “δικό της”. Η Τουρκία με το νεοθωμανικό όραμα και αφού ο Ερντογάν κάποτε πήρε την ευθύνη προστασίας των Μουσουλμάνων των Βαλκανίων από τον ετοιμοθάνατο (τότε) Ιζεμπέκοβιτς, επιθυμεί επίσης τη διείσδυσή της. Η Κίνα έχει επενδύσει πολύ στην ανατολική Ευρώπη και στα Βαλκάνια προσπαθώντας να δημιουργήσει σιδηροδρομικά δίκτυα για να προωθήσει τα φτηνά προϊόντα της. Οι ΗΠΑ καταλαβαίνουν οτι οι γερμανικές ανησυχίες της δεκαετίας του 1990 τις οδήγησαν σε λάθη.Η πάλαι ποτέ βολική Τουρκία για τις ΗΠΑ, είναι πλέον μια δύναμη που ελέγχεται σε μεγάλο βαθμό από τη Ρωσία και έτσι οι ΗΠΑ θεωρούν πως η Τουρκία μπορεί να γίνει ένας δούρειος ίππος της Ρωσίας και στα Βαλκάνια, αυξάνοντας την επιρροή της σε Μέση Ανατολή, Μαύρη Θάλασσα και Βαλκάνια.
Αυτές οι συγκρούσεις συμφερόντων θέτουν περιορισμούς και ευκαιρίες για την Ελλάδα αναφορικά με το ρόλο της στα Βαλκάνια ο οποίος ήταν μονήρης και αφορούσε μόνο το ρόλο του “ευρωπαϊκού ταξιθέτη” χωρών όπως της Ρουμανίας και της Βουλγαρίας. Στόχος της Ελλάδας πρέπει να είναι η σύνθεση των προβλημάτων της περιοχής της ανατολικής Μεσογείου με την αντίστοιχη των Βαλκανίων καθώς είναι γεωγραφικά η μόνη χώρα που ενώνει τις υποπεριφέρειες. Βιάστηκαν πολύ και πολλοί να βγάλουν την “βαλκανική” ταυτότητα της Ελλάδας η οποία είναι μια από τις πολλές και οφείλει και αυτή να μπει ξανά στη στρατηγική μας κουλτούρα.
*Υποψήφιος Διδάκτωρ Διεθνών Σχέσεων και Στρατηγικών Σπουδών του Παντείου Πανεπιστημίο
