Επικίνδυνη αύξηση δυνατοτήτων των βιολογικών όπλων

Σύμφωνά με ρεπορτάζ της εφημερίδας Νέα, το οποίο αναδημοσιεύεται και στην ηλεκτρονική σελίδα της εφημερίδας αποδεικνύεται επικίνδυνη η αύξηση δυνατοτήτων των βιολογικών όπλων.

Ολοένα μεγαλύτερος γίνεται ο κίνδυνος από τις δυνατότητες μιας νέας γενιάς βιολογικών όπλων, συγκεκριμένα ιών και βακτηρίων που αποτελούν προϊόντα του νέου πεδίου της συνθετικής βιολογίας, προειδοποιεί σε σχετική έκθεσή της η Εθνική Ακαδημία Επιστημών των ΗΠΑ.

Η έκθεση με τίτλο «Βιοάμυνα στην εποχή της συνθετικής βιολογίας», που ετοιμάσθηκε μετά από αίτημα του αμερικανικού Υπουργείου Άμυνας, επισημαίνει ότι οι προοπτικές του βιολογικού πολέμου γίνονται συνεχώς χειρότερες για τρεις λόγους: Οι επιστήμονες μπορούν πλέον να δημιουργήσουν συνθετικούς επικίνδυνους ιούς εκ του μηδενός, μπορούν να κάνουν τα επικίνδυνα βακτήρια ακόμη πιο θανατηφόρα και επίσης μπορούν να τροποποιήσουν κοινούς μικροοργανισμούς για να εκκρίνουν θανατηφόρες τοξικές ουσίες μόλις εισέλθουν στο σώμα.

Οι ερευνητές της Ακαδημίας αναφέρουν ότι η πρόοδος που έχει σημειωθεί στην ανάπτυξη συνθετικών ιών και βακτηρίων κάνει τους πάντες πιο ευάλωτους σε βιολογικές επιθέσεις, ενώ δημιουργεί αυξημένους «πειρασμούς» για να γίνει κατάχρηση των νέων δυνατοτήτων.

Ο επικεφαλής της έκθεσης, καθηγητής μικροβιολογίας και ανοσολογίας Μάικλ Ιμπεριάλε του Πανεπιστημίου του Μίσιγκαν, υπογράμμισε ότι η έκθεση στηρίχθηκε μόνο σε μη διαβαθμισμένες πληροφορίες, συνεπώς δεν είναι σε θέση να αξιολογήσει κατά πόσο υπάρχουν ερευνητικές ομάδες που ασχολούνται ήδη με την ανάπτυξη νέων βιολογικών όπλων για λογαριασμό του στρατού.

Σήμερα ο γενετικός κώδικας σχεδόν κάθε ιού των θηλαστικών μπορεί να βρεθεί στο διαδίκτυο και να συντεθεί εκ νέου χάρη στη συνθετική βιολογία. «Η τεχνολογία γι’ αυτό είναι διαθέσιμη πλέον. Χρειάζεται κάποια τεχνογνωσία, αλλά είναι κάτι σχετικά εύκολο να γίνει», ανέφερε ο Ιμπεριάλε, σύμφωνα με τη βρετανική «Γκάρντιαν».

Με επίσης σχετικά απλές διαδικασίες είναι εφικτό οι επιστήμονες να «παίξουν» με τα γονίδια επικίνδυνων βακτηρίων και να τα κάνουν πιο ανθεκτικά στα αντιβιοτικά και άρα πιο θανατηφόρα. Μπορούν επίσης να κάνουν πιο «εξωτικά» πράγματα, όπως να τροποποιήσουν γενετικά ένα μικρόβιο, ώστε αυτό να εκκρίνει τοξικές ουσίες, μόλις διεισδύσει στο ανθρώπινο έντερο.

«Μολονότι τεχνικά αυτό είναι πιο δύσκολο, αποτελεί πηγή μεγάλης ανησυχίας, επειδή δεν μοιάζει με τίποτε από όσα συνήθως νοιάζεται κανείς για τη δημόσια υγεία», επεσήμανε ο Ιμπεριάλε. Γι’ αυτό, η έκθεση καλεί την αμερικανική κυβέρνηση -και στην ουσία κάθε κυβέρνηση- να αναπτύξει νέες μεθόδους επιτήρησης των ασθενειών, ώστε να μπορεί να ανιχνεύει καλύτερα πιθανά νέα βιολογικά όπλα.

Από τις βασικές προτάσεις της έκθεσης, είναι η επείγουσα ανάγκη να βρεθούν τρόποι ταχύτερης ανάπτυξης και χορήγησης των εμβολίων.

Βιολογικός πόλεμος

Γενικά ως βιολογικός πόλεμος (αγγλικά: biological warfare), ή μικροβιολογικός πόλεμος, χαρακτηρίζεται ο πόλεμος εκείνος κατά τον οποίο γίνεται χρήση ζώντων οργανισμών και ειδικότερα παθογόνων μικροοργανισμών ή παραγώγων αυτών όπως π.χ. έντομα, μικρόβια, καλλιέργειες με φονικούς ιούς και βακτήρια, προκειμένου να προκαλέσουν ασθένεια ή θάνατο ανυπεράσπιστων αμάχων πληθυσμών. Τα βιολογικά όπλα κατατάσσονται, μαζί με τα πυρηνικά και τα χημικά, στα όπλα μαζικής καταστροφής και στα μη συμβατικά μέσα πολέμου.

Ο Βιολογικός πόλεμος διακρίνεται σε τρία επίπεδα.

Το πρώτο είναι όταν μία πλευρά χρησιμοποιεί παθογόνους οργανισμούς, που δεν έχουν ως βασικό σκοπό το θάνατο, αλλά την εξασθένηση των γραμμών του αντιπάλου.
Το δεύτερο επίπεδο είναι όταν χρησιμοποιούνται σε ένα ολόκληρο θέατρο επιχειρήσεων, π.χ. για γενοκτονία, όπως όταν οι Άγγλοι άποικοι στις ΗΠΑ έδωσαν κουβέρτες με ευλογιά στους Ινδιάνους. Εδώ χρησιμοποιούνται θανατηφόρες ασθένειες, αλλά υπάρχει τρόπος θεραπείας.
Στο τρίτο επίπεδο εξαπολύονται μεταλλαγμένοι (οπλοποιημένοι) ιοί με συμβατά μέσα, όπως διηπειρωτικοί πύραυλοι, βόμβες, που προκαλούν ασθένειες που δεν έχει ξαναντιμετωπίσει το ανθρώπινο είδος, και συνεπώς δεν υπάρχει άμεση θεραπεία.

Σύμφωνα με την Wikipedia, oι χώρες που φέρονται να είχαν καταρτίσει προγράμματα ανάπτυξης βιολογικών όπλων ήταν η Ιαπωνία, η οποία τα χρησιμοποίησε, κατά τον Σινοϊαπωνικό πόλεμο(1931-1945), οι ΗΠΑ, οι οποίες χρησιμοποίησαν την τεχνολογία των Ιαπώνων και η Σοβιετική Ένωση, που είχε και τα πιο εξελιγμένα. Αν και μετά τη διάλυση της ΕΣΣΔ μεγάλες ποσότητες βιολογικών όπλων καταστράφηκαν, υπάρχουν θεωρίες που ισχυρίζονται ότι υπάρχουν ακόμα κάποια αποθέματα. Και οι τρεις παραπάνω ανέπτυξαν ιδιαίτερα μεταλλάξεις στο μικρόβιο της πανούκλας, που προκάλεσε τα περισσότερα θύματα στην ανθρωπότητα και κατάφεραν να επιτύχουν ιδιαίτερα μεγάλα ποσοστά θνησιμότητας.

• Με τη Διεθνή Συνθήκη Βιολογικού Πολέμου του 1972 (BWC 1972) η παραγωγή, φύλαξη και χρήση βιοχημικών όπλων έχουν τεθεί εκτός νόμου. Παρά ταύτα η ίδια η συνθήκη δεν απαγορεύει σχετική έρευνα ανάπτυξης αντίμετρων ασφαλείας για κάθε χώρα. Σήμερα, αν και τη Συνθήκη αυτή φέρεται να την έχει υπογράψει σχεδόν το σύνολο των εθνών, εν τούτοις ένας αρκετός αριθμός χωρών θεωρείται από κάποιους κύκλους ότι διατηρεί τέτοια όπλα. Είναι όμως πολύ αμφίβολη η ακρίβεια αυτών των πληροφοριών με δεδομένο αφενός την προπαγάνδα και τις διάφορες σκοπιμότητες που εξυπηρετούν κάθε φορά αυτή, όπως επίσης και από τις “δήθεν” διαρροές πληροφοριών, αμυντικής σκοπιμότητας, που γίνονται προς αποτροπή κάποιου πολέμου. Τέτοια περίπτωση ήταν και τα φημολογούμενα για το Ιράκ στα τέλη της δεκαετίας του 1990.
• Αυτό που είναι βέβαιο στους στρατιωτικούς κύκλους είναι ότι η χρήση τέτοιων όπλων είναι εκ φύσεως αποτρεπτική μεταξύ όμορων εμπολέμων χωρών. Το μεγαλύτερο μειονέκτημά των όπλων αυτών είναι ότι η όποια αποτελεσματικότητά τους είναι πολύ βραδεία σε σχέση με το χρόνο διεξαγωγής των στρατιωτικών επιχειρήσεων, που μπορεί έτσι να διευκολύνει μόνο παρατεταμένους πολέμους.

Geopolitics Editorial Team