28/03/2024

Η μεταναστευτική κρίση δεν έχει να κάνει μόνο με τη Merkel

Της Almut Möller
European Council On Foreign Relations 

Πριν από την κρίσιμη συνεδρίαση του European Council την προηγούμενη εβδομάδα, η Angela Merkel μίλησε στη γερμανική Βουλή για να καθορίσει την προσέγγιση της κυβέρνησής της στη Σύνοδο. Η μεταναστευτική πολιτική και η πολιτική ασύλου έχουν επανέλθει για να απειλήσουν την Καγκελαρία της Merkel μετά από τους περιπετειώδεις μήνες της περιόδου 2015-2016, στην κορύφωση της μεταναστευτικής κρίσης.

Όπως εξήγησε σε άρθρο του ο Josef Janning, σε αντίθεση με πριν από δύο χρόνια, οι τωρινές εξελίξεις δεν αφορούν μετανάστες που προσπαθούν να μπουν κατά μεγάλους αριθμούς στην Ευρώπη, αλλά πρόκειται για μια πολιτική κρίση αναφορικά με τα θέματα της μετανάστευσης και της ταυτότητας εντός του συνασπισμού του οποίου ηγείται η Merkel και που έχει μόλις τρεις μήνες ζωής. Οι συμφωνίες που επιτεύχθηκαν στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο ασφαλώς θα δώσουν χώρο στη Μerkel να αναπνεύσει για να κατευνάσει την κρίση εντός της κυβέρνησής της. αλλά οι νέες κόντρες που εμφανίζονται στη γερμανική πολιτική, δεν θα κλείσουν ξαφνικά.

Η συζήτηση για την πολιτική κρίση στη γερμανική κυβέρνηση συχνά εστιάζει στην ίδια την Καγκελάριο. Οι παρατηρητές από την Ευρώπη φαίνεται να έχουν συνειδητοποιήσει ότι ακόμη και η πανίσχυρη Γερμανίδα ηγέτης με θητεία άνω των 12 ετών, θα φύγει από το προσκήνιο μια ημέρα. Και εάν έπρεπε να αποχωρήσει ως αποτέλεσμα ενός εγχώριου πολιτικού δράματος –δεν θα ήταν αυτή μια ασυνήθιστη αποχώρηση για τη Merkel; Στη Merkel δεν αρέσει η ανοιχτή σύγκρουση, και όταν μπορεί, αφήνει το δράμα για τους άλλους.

Αλλά πέρα από το μέλλον αυτής της συγκεκριμένης Καγκελαρίου (και του ισχυρότερου επικριτή της εντός του υπουργικού συμβουλίου, του υπουργού Εσωτερικών Horst Seehofer από τη Βαυαρία), η τρέχουσα κρίση απεικονίζει τις συνεχιζόμενες κόντρες στο πολιτικό τοπίο της Γερμανίας, μια χώρα που έχει κερδίσει τη φήμη ως φάρος σταθερότητας στην Ευρώπη. Όταν η Merkel ταξίδεψε στις Βρυξέλλες για να παραβρεθεί στη συνάντηση των ηγετών του ΕΛΚ πριν από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο μετά από τη διακήρυξη της πολιτικής της την ίδια ημέρα, κουβαλούσε πάνω της το βάρος ενός κομμάτι συστήματος υπό πίεση.

Μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του 1980, μόνο τρία κόμματα –τα αδελφά CDU/CSU, το SPD και οι Ελεύθεροι Δημοκράτες- είχαν έδρες στη γερμανική Βουλή. Με εναλλασσόμενους συνασπισμούς σχημάτιζαν διαδοχικές κυβερνήσεις της ομοσπονδιακής δημοκρατίας. Το 1983 όχι μόνο σηματοδότησε την αρχή της εποχής Kohl, αλλά εμφανίστηκε ένα νέο κόμμα, οι Πράσινοι, που μπήκε στη Βουλή, και που βρισκόταν ακόμη στη Βόννη, στη Δυτική Γερμανία. Πρόκειται για την πρώτη προσθήκη της αριστεράς στο πολιτικό φάσμα. Η επανένωση το 1990 έφερε το Κόμμα του Δημοκρατικού Σοσιαλισμού (PDS), με το βασικό του εκλογικό σώμα στην Ανατολική Γερμανία, στη γερμανική Βουλή. Μετά από τις μεταρρυθμίσεις της αγοράς εργασίας του τότε συνασπισμού των Σοσιαλδημοκρατών και των Πρασίνων, ένα νέο αριστερό κίνημα έκανε την εμφάνισή του, το οποίο συγχωνεύτηκε το 2007 με το PDS για να γίνει το Die Linke. Αυτό άφησε τη γερμανική βουλή με πέντε κόμματα –μιλώντας αυστηρά, έξι (μαζί με τους Βαυαρούς συντηρητικούς)- την παραμονή των ομοσπονδιακών εκλογών το 2017.

Η τελευταία προσθήκη είναι το Εναλλακτική για τη Γερμανία (AfD), το οποίομπήκε στη Βουλή το Σεπτέμβριο του 2017. Η άφιξη ενός νέου κόμματος στα άκρα δεξιά του πολιτικού φάσματος, δεν έχει απλώς οδηγήσει σε κατακερματισμό της Bundestag, η οποία τώρα περιλαμβάνει επτά κόμματα. Ήταν επίσης ένα σοκ για την πολιτική κουλτούρα μιας χώρας που έχει δείξει μεγάλη ευαισθησία για το παρελθόν της του εθνικού σοσιαλισμού τον 20ο αιώνα.

Αυτό που καθιστά το AfD ακόμη πιο μεγάλη πρόκληση είναι το γεγονός πως είναι το μεγαλύτερο κόμμα της αντιπολίτευσης στη βουλή, καταλαμβάνοντας 92 από τις συνολικά 709 έδρες. Δεδομένης της σταθερής πλειοψηφίας της κυβέρνησης, αυτός ο αριθμός ίσως να μην φαίνεται εντυπωσιακός. Και η κυβέρνηση διατηρεί αρκετή δύναμη για να διαμορφώνει πολιτικές. Αλλά καθώς είναι το μεγαλύτερο κόμμα της αντιπολίτευσης, δίνει στο AfD το δικαίωμα, για παράδειγμα, να απαντά πρώτο στις δηλώσεις των κυβερνώντων κομμάτων στη Βουλή. Δεν θα πρέπει κανείς να υποτιμά την επίδραση που έχει η παρουσία του AfD στη Βουλή, στην πολιτική κουλτούρα στη Γερμανία γενικότερα, και στον πολιτικόλόγο. Όπως έχουν υποστηρίξει το 2014 οι Jose Ignacio Torreblanca και Mark leonard, η μεγαλύτερη επίδραση αυτών των νέων κομμάτων, “ίσως να αφορά τα συστημικά κόμματα”.

Το CSU έχει υιοθετήσει μια πιο αυστηρή στάση στα μεταναστευτικά ζητήματα. Εδώ και κάποιο καιρό ήδη, αυτό έχει δημιουργήσει πονοκέφαλο γα τη Merkel, επίσης εντός του δικού της κόμματος, του CDU. Με την προοπτική του να χάσει την αυτοδυναμία στη Βαυαρία τον Οκτώβριο του 2018, και την πιθανή άφιξη του AfD στη βουλή του Μονάχου επίσης, το CSU έχει κλιμακώσει τις εντάσεις με την ομοσπονδιακή κυβέρνηση για την πορεία της μεταναστευτικής πολιτικής και πολιτικής ασύλου, στο σημείο που ακόμη και μια διάσπαση της παλιάς συμμαχίας μεταξύ CDU-CSU, δεν θεωρείται πλέον ταμπού. Αυτό φαίνεται απίθανο για την ώρα, καθώς και οι δύο πλευρές αναγνωρίζουν την επίδραση στις αντίστοιχες ικανότητες σχηματισμού κυβερνητικών πλειοψηφιών σε ομοσπονδιακό επίπεδο –και η Merkel έχει κατορθώσει μέχρι τώρα να εξοντώσει τους συντηρητικούς επικριτές της μέσα στο ίδιο της το κόμμα. Αλλά οι ρωγμές είναι βαθιές.

Οι τρέχουσες εξελίξεις στη Γερμανία ξεπερνούν πολύ αυτό που θα μπορούσε να είναι το κύκνειο άσμα ενός ακόμη πανίσχυρου ηγέτη. Αποτυπώνουν τις πρώτες γραμμές σε μια μεγάλη μάχη για την ταυτότητα, και το μελλοντικό προσανατολισμό του κομματικού συστήματος της ομοσπονδιακής δημοκρατίας.

Capital.gr 

Facebooktwitterredditpinterestlinkedinmail
Geopolitics & Daily News Copyrights Reserved 2024