28/03/2024

Αμερικάνικες σειρές και Προπαγάνδα

«Το Σοκ του Μέλλοντος είναι το συντριπτικό άγχος και ο αποπροσανατολισμός που προκαλούνται σε άτομα που υποβάλλονται σε πολύ μεγάλες αλλαγές, μέσα σε πολύ λίγο χρόνο.» Άλβιν Τόφλερ, Αμερικανός συγγραφέας/μελλοντολόγος

Γράφει η Γιώτα Χουλιάρα

Όταν το 1895 εκδόθηκε στη Γαλλία το βιβλίο του Γάλλου κοινωνιολόγου και ψυχολόγου Γκυστάβ Λε Μπον, η «Ψυχολογία των Μαζών», στο οποίο ο συγγραφέας εξετάζει την συμπεριφορά των όχλων, εκεί δηλαδή που επικρατεί η ανωνυμία, η δυνατότητα υποβολής και η μεταδοτικότητα των συμπεριφορών, ουδείς φανταζόταν ότι θα έφτανε η εποχή που τα ΜΜΕ θα μετέτρεπαν το συγκεκριμένο αντικείμενο σε επιστήμη. Πριν από το βιβλίο του Λε Μπον, αν εξαιρέσουμε κάποιες αιχμές του Νίτσε, ο όρος της μάζας/ όχλου δεν υφίστατο. Όπως εξηγεί ο συγγραφέας, το έργο του οποίου παραμένει επίκαιρο ακόμη και σήμερα, το πλήθος είναι κόκκοι άμμου ανάμεσα σε πολλούς άλλους κόκκους, που τους παρασέρνει ο άνεμος. Καθοδηγώντας τους μεγαλύτερους κόκκους, δηλαδή τους αρχηγούς της εκάστοτε μάζας, καθοδηγείς ουσιαστικά όλους τους κόκκους, δηλαδή τη μάζα.

Ανάλογη είναι και η προσέγγιση του Ζίγκμουντ Φρόιντ, θεμελιωτής της ψυχαναλυτικής σχολής, στο σύγγραμμά του η «Ψυχολογία των μαζών και η ανάλυση του εγώ», όπου αναλύει τα βασικά χαρακτηριστικά της ψυχολογίας των μαζών, αναφέροντας πως οι μάζες διακατέχονται από τα αρχέγονα ένστικτα του ανθρώπου, που ως επί το πλείστον είναι βίαια, επιθετικά και σεξουαλικά. Ισχυρίζεται επίσης ότι οι μάζες είναι χειραγωγίσιμες, εύπλαστες και ότι δύναται ο εκάστοτε πολιτικός ινστρούχτορας να αγγίξει τις επιθυμίες και τους φόβους τους και να τις χρησιμοποιήσει προς όφελός του.

Πάνω στις θεωρίες αυτές του Φρόιντ βασίστηκαν οι δημόσιες σχέσεις και η καταναλωτική εποχή (κύριος εκφραστής αυτής της θεωρίας ήταν ο Έντουαρντ Μπερνέζ,μαθητής και ανηψιός του Φρόιντ),αλλά κυρίως βασίστηκε η καθοδήγηση του κοινού από την τηλεόραση και τους τρόπους ψυχαγωγίας. Ήταν η εποχή που ο δυτικός κόσμος προέβαλε τον έλεγχο της μάζας μέσα από την ικανοποίηση των ασυνείδητων επιθυμιών της προκειμένου να είναι ευτυχισμένη και επομένως πειθήνια. Όμως, η εποχή του υπερκαταναλωτισμού, όπου το πλήθος βομβαρδιζόταν με ανούσιες επιθυμίες, πέρασε και η οικονομική κρίση εγκαταστάθηκε στις σημερινές κοινωνίες. Οικονομική κρίση που για να γίνει ανεκτή από τις μάζες θα έπρεπε να παρουσιαστεί ως μοναδική λύση ταυτόχρονα με το φόβο της μη επιβίωσης των κοινωνιών. Τα τελευταία χρόνια, οι τεχνικές του Σοκ και Δέους στα πλαίσια του συνθήματος «τρομοκρατία και πολιτική» χρησιμοποιούνται καταλλήλως τόσο από τους πολιτικούς ηγέτες, τις κυβερνήσεις και τα ΜΜΕ, όσο και από τους τρόπους ψυχαγωγίας των πολιτών στο κινηματογράφο αλλά και την τηλεόραση και τελευταία στο διαδίκτυο. Μόνο που οι τελευταία προσθέτουν γενναίες δόσεις «σεξ, αίματος και σπέρματος» προκειμένου οι τεχνικές να καταναλωθούν ευκολότερα από το λαό. 

Την ίδια ώρα, το στρατιωτικό-βιομηχανικό σύστημα χρησιμοποιεί τη βιομηχανία της διασκέδασης προκειμένου να προετοιμάσει, να εξοικειώσει αλλά και να παρουσιάσει στο πλήθος συμπεριφορές, αλλά και θεωρίες που, υπό άλλες συνθήκες, θα προκαλούσαν μαζικές κοινωνικές αντιδράσεις. Όπως έχουμε αναφέρει και σε προηγούμενο άρθρο οι μεγάλες κινηματογραφικές εταιρείες παραγωγής ταινιών βρίσκονται στην υπηρεσία μυστικών υπηρεσιών, πολιτικών φορέων και κυβερνητικών οργανισμών προκειμένου να μεταδώσουν, μέσω των κινηματογραφικών επιτυχιών, στους πολίτες εικόνες από το μέλλον που προετοιμάζεται για την ανθρωπότητα.

Εκτός, βέβαια, από τις ταινίες, στην υπηρεσία του δυστοπικού και τρομακτικού μέλλοντος που έρχεται, βρίσκονται και οι μεγαλύτερες τηλεοπτικές παραγωγές και παγκοσμίως γνωστές σειρές, τις οποίες παρακολουθούν εκατομμύρια τηλεθεατές σε όλον τον πλανήτη. Από το «Game of Thrones» του George Martin μέχρι το πολιτικό θρίλερ «House Of Cards» και το προφητικό σε πολλές περιπτώσεις «Homeland», τα περισσότερα καλωδιακά κανάλια στις ΗΠΑ παρουσιάζουν μια εικόνα όπου η βία, η τρομοκρατία, ο φόβος και οι μυστικές υπηρεσίες έχουν τον πρώτο λόγο. Στο μείγμα αυτό μπορούμε να προσθέσουμε και τους φόβους για καταστροφή του ανθρώπινου γένους από επιδημία ζόμπι, όπως συμβαίνει στο «The Walking Dead» και στο «The Stain» ή από κάποιον ανεξέλεγκτο ιό όπως γίνεται στο «The Last Ship». Φυσικά δεν θα μπορούσε να λείπει το υπερφυσικό, η μαγεία αλλά και θρησκευτικές αναφορές όπως γίνεται στο «The Shannara Chronicles» που πρόβαλλε πρόσφατα για τους νεαρούς τηλεθεατές το MTV, στο «Shadowhunters» αλλά και στο ιδιαίτερα μυστικιστικό, που όμως καλύπτεται από κωμικές ατάκες «Lucifer». 

All men must die

«Ένας συγγραφέας, ακόμα και ένας συγγραφέας βιβλίων φαντασίας, έχει την υποχρέωση να λέει την αλήθεια και η αλήθεια είναι, όπως λέμε στο Game of Thrones, ότι όλοι οι άνθρωποι πρέπει κάποτε να πεθάνουν. Ιδίως αν γράφεις για τον πόλεμο, κάτι που σίγουρα είναι ένα από τα βασικά θέματα της σειράς», ανέφερε ο George Martin στο περιοδικό Galaxy’s Edge Magazine όταν ρωτήθηκε για τη φράση «Valar Morghulis» (που σημαίνει ότι όλοι οι άνδρες πρέπει να πεθάνουν/all men must die) και αναφέρθηκε στο τέλος της δεύτερης σεζόν. «Όταν πας στη μάχη, μπορεί να σκοτωθεί ο καλύτερός σου φίλος ή να τραυματιστείς με κάποιον φριχτό τρόπο. Να χάσεις το πόδι σου ή ακόμα και τη ζωή σου τελείως ξαφνικά», τονίζει ο επιτυχημένος συγγραφέας, απαντώντας έμμεσα και στις κατηγορίες για τη χρήση ωμής βίας στα βιβλία του και θέλοντας να δικαιολογηθεί για τους συνολικά 704 θανάτους στη σειρά μέχρι το τέλος της πέμπτης σεζόν.

Εκτός όμως από το θάνατο, η αγαπημένη σειρά εκατομμύρια φανατικών τηλεθεατών παρουσιάζει ωμά και τη σκλαβιά, όπου η ανθρώπινη ζωή δεν έχει καμία αξία για τον αφέντη. «Valar dohaeris» αναφέρεται στη σειρά ως παραδοσιακή απάντηση στο «Valar Morghulis»και σημαίνει ότι όλοι οι άνθρωποι πρέπει να υπηρετούν. Βέβαια ο συγγραφέας το αναφέρει με την έννοια της ταπεινότητας και της σεμνότητας. Η σειρά που σπάει όλα τα ρεκόρ τηλεθέασης στην Αμερική, αλλά και παγκοσμίως, έχει πλέον περάσει σε άλλο επίπεδο σκληρότητας και κυνισμού. Στον φανταστικό κόσμο του Westeros πολιτική ίντριγκα, εκβιασμοί, ψέματα, ανηθικότητα, εκτελέσεις και κάθε είδους βία κυριαρχούν παράλληλα με την ανηθικότητα καθώς το κοινό εθίζεται όλο και πιο πολύ στις περιπέτειες των πρωταγωνιστών. Οι σκηνές βγαλμένες από τον Μεσαίωνα παρουσιάζουν ρεαλιστικά έναν κόσμο όπου οικογένειες προδίδουν ο ένας τον άλλον και εραστές σκοτώνονται μεταξύ τους καθώς το θρησκευτικό στοιχείο παρουσιάζεται μόνο μέσα από άγριους Θεούς ή από τον φανατισμό του High Sparrow και των οπαδών του. Σκηνές που ενδέχεται να είναι το μέλλον που έρχεται σύμφωνα με τη θεωρία του Γαλλοεβραίου Ζακ Ατταλί. «Δεν έχεις εξασφαλισμένη την αιώνια ζωή επειδή είσαι γλυκούλης ή επειδή είσαι κολλητός του ήρωα. Μερικές φορές ακόμα και ο ήρωας πεθαίνει, τουλάχιστον στα δικά μου βιβλία» αναφέρει ο Μartin στις συνεντεύξεις τους, ιντριγκάροντας ακόμη περισσότερο το κοινό του που περιμένει με δέος να δει ποιος θα είναι ο επόμενος στο χορό των θανάτων.

Η επιτυχημένη σειρά προβάλλεται από το HBO (Home Box Office), ένα σύνολο πολλών καλωδιακών καναλιών των Ηνωμένων Πολιτειών, που ανήκει στον όμιλο εταιριών της Time Warner.

O όμιλος Time Warner, με πρόεδρο τον γερμανικής καταγωγής Jeff Bewkes, είναι ένας από τους πέντε ομίλους πουστην ουσία ελέγχουν τα αμερικάνικα ΜΜΕ. Οι υπόλοιποι τέσσερις είναι οι Disney, Murdoch’s News Corporation, Bertelsmann και Viacom. Το HBO αποτελεί το δεύτερο μεγαλύτερο συνδρομητικό κανάλι στις ΗΠΑ και μεταδίδεται σε τουλάχιστον 151 χώρες σε όλο τον κόσμο.

Εκτός από το Game of Thrones έχει προβάλλει πολλές ακόμη γνωστές σειρές όπως τις σειρές «Sex and the City», «The Sopranos» και «True Blood». Η τελευταία πρόκειται για μια από τις σειρές που απευθύνονται κυρίως στο νεανικό κοινό και βασίζονται στην ανθολογία των βρικολάκων, η οποία έγινε αρεστή μετά την σειρά ταινιών «Twilight Saga».

To «True Blood» βασίζεται στη σειρά μυθιστορημάτων της Σαρλίν Χάρις The Southern Vampire Mysteries, τα οποία περιγράφουν τη συμβίωση ανθρώπων και βρικολάκων σε μια μικρή πόλη ονόματι Μπον Τεμπ της Λουιζιάνα. Η σειρά επικεντρώνεται κυρίως στην Σούκι Στάκχαουζ και την οικογένειά της. Η Σούκι είναι ερωτευμένη με τον Μπιλ Κόμπτον, ο οποίος είναι βρικόλακας, αλλά η οικογένειά της μαζί με τους κατοίκους της πόλης κατακρίνει τη σχέση τους λόγω της φύσης του Μπιλ.

«Πως έπεσες από τον ουρανό Εωσφόρε, τέκνο της αυγής;»
Ησαΐας (Αποκ. 12:4)

Από την μόδα των βρυκολάκων και τους κυνηγούς υπερφυσικών πλασμάτων της σειράς «Supernatural» που προβάλλεται και στη χώρα μας, η βιομηχανία του θεάματος και το τηλεοπτικό δίκτυο FOX πέρασαν στην ιστορία του Εωσφόρου και στην πτώση των Αγγέλων. Όπως ακριβώς ο John Milton στο έργο του ο «Χαμένος Παράδεισος» παρουσιάζει τον Εωσφόρο, που στη Χριστιανική πίστη ταυτίζεται με τον Διάβολο, ως ένα μεγαλοπρεπή, αδάμαστο επαναστάτη, έτσι ακριβώς εμφανίζεται και στη σειρά «Lucifer». Η πλοκή και οι χαρακτήρες της σειράς βασίζονται στο κόμικ The Sandman της DC.

Στη σειρά πρωταγωνιστής είναι ο Lucifer Morningstar, «ένας τζέντελμαν,πρίγκηψ του σκότους» όπως έγραφε και ο Σαίξπηρ στο Βασιλιά Ληρ, που διευθύνει ένα νυχτερινό μαγαζί στο Λος Άντζελες. Φυσικά, πρόκειται για τον Εωσφόρο που έχει βαρεθεί τα καθήκοντα του άρχοντα της κόλασης, νιώθοντας αδικημένος που πρέπει να κυβερνά αυτό το μέρος επειδή απλά επαναστάτησε μία φορά απέναντι στον πατέρα του, τον Θεό και αποφασίζει να μετακομίσει μόνιμα στη Γη.

Η πλοκή παρά τα αρχικά κωμικά στοιχεία καθώς και την αστυνομική δράση εμφανίζει κρυμμένα μηνύματα για τον ρόλο του καλού και του κακού στο Σύμπαν. Ο Lucifer παρά τα σκοτεινά σημεία του παρουσιάζεται συμπαθής, με ιδιαίτερη αγάπη προς τις απολαύσεις της ζωής. Στις περιπέτειες του στη Γη τον έχει ακολουθήσει η Μαζικίν ή Μέιζ, ένα από τα παιδιά της Λίλιθ.

(Στο Ταλμούδ και το Μιδράς, η Λίλιθ εμφανίζεται σαν νυχτερινός δαίμονας. Σύμφωνα με κάποια απόκρυφα κείμενα της εκκλησίας, η Λίλιθ ήταν η πρωτόπλαστη γυναίκα και φτιάχτηκε όπως ο Αδάμ από χώμα, οπότε ήταν ίση του, σε αντίθεση με την Εύα.Όταν ο Αδάμ προσπάθησε να την καθυποτάξει, η Λίλιθ πρόφερε το ιερότερο από τα ονόματα του Θεού και υψώθηκε στον ουρανό. Ο Αδάμ παραπονέθηκε στον Θεό, ο οποίος της έδωσε την επιλογή ή να υποταχθεί στον Αδάμ είτε να φύγει από τον Κήπο της Εδέμ και πολλά από τα παιδιά που θα κάνει να πεθαίνουν. Η Λίλιθ, για να μπορέσει να έχει ελεύθερη βούληση, διάλεξε να εγκαταλείψει τον Κήπο της Εδέμ. Έπειτα από τη φυγή της, ο Αδάμ νιώθοντας μοναξιά παρακάλεσε το Θεό και του έδωσε μια γυναίκα πιο υποτακτική, την Εύα. Η Λίλιθ φεύγοντας από το πλευρό του Αδάμ μετατράπηκε οριστικά σε αρχόντισσα του Σκότους.)

Στη σειρά εμφανίζεται και ο Αρχάγγελος Αμέναντιελ, αδερφός του Lucifer, ο οποίος έχει σταλεί από τον Θεό για να επαναφέρει την τάξη και να στείλει τον έκπτωτο άγγελο πίσω στην κόλαση. Ο Αμέναντιελ παρουσιάζεται ωςάγγελος πολεμιστής, κάτι μεταξύ Αρχάγγελου Μιχαήλ και Γαβριήλ. Μόνο που οι ρόλοι καλού κακού στη σειρά είναι λίγο δυσδιάκριτοι, καθώς ο Αμέναντιελ υποκύπτει σε πειρασμούς και ανήθικες πράξεις στην προσπάθειά του να παγιδέψει τον Lucifer, ο οποίος παρουσιάζεται στο τηλεοπτικό κοινό ως ιδιαίτερα συμπαθής. «Τι πιστεύεις ότι συμβαίνει όταν ο διάβολος εγκαταλείψει την κόλαση; Όλοι αυτοί οι δαίμονες… Όλες αυτές οι κατατρεγμένες και βασανισμένες ψυχές… Πού νομίζεις ότι θα πάνε;» αναφέρει σε κάποιο από τα επεισόδια ο Αρχάγγελος Αμέναντιελ αφήνοντας να εννοηθεί ότι η Γη είναι γεμάτη από δαίμονες. Η σειρά είναι ιδιαίτερα αγαπητή στο νεανικό κοινό στις ΗΠΑ με ιδιαίτερη υψηλή βαθμολογία στα fora των φανατικών τηλεθεατών και εξαιρετικό σχολιασμό για τη μουσική της επένδυση που φαίνεται να κερδίζει τις εντυπώσεις.

Στο πλαίσιο της μάχης καλού και κακού και αγγέλων του φωτός και του σκότους κινούνται δυο ακόμη τηλεοπτικές σειρές. Πρόκειται για τη σειρά «Constantine» (βασίζεται σε κόμικ της DC όπως και η ομώνυμη κινηματογραφική επιτυχία του 2005 με τον Keanu Reeves όπου ο Θεός και ο Εωσφόρος μάχονται, εξαπολύοντας άγγελους και δαίμονες στη Γη) και για τη σειρά «Shadowhunters».

Το «Constantine» προβάλλεται από το NBC που ανήκει στην εταρεία NBCUniversal, που δημιουργήθηκε από την αμερικάνικη General Electric. Αντίθετα το «Shadowhunters», οι Κυνηγοί των Σκιών δεν βασίζεται σε κόμικ, αλλά στη σειρά βιβλίων της Κασσάνδρα Κλερ, «Τα Θανάσιμα Εργαλεία». 

Η Κλερ, το πραγματικό όνομα της οποίας είναι Τζούντιθ Ρούμελτ γεννήθηκε στη Τεχεράνη από Αμερικανούς γονείς, εβραϊκής καταγωγής, και κατά τη διάρκεια της παιδικής και νεανικής της ηλικίας έχει ταξιδέψει σχεδόν όλο τον κόσμο. Η ίδια δηλώνει πως δεν είναι ιδιαίτερα θρησκευόμενη. Στα βιβλία της, όμως, στα οποία βασίζεται η σειρά ταξιδεύει στις ιστορίες των έκπτωτων αγγέλων και παρουσιάζει τους Κυνηγούς των Σκιών, πολεμιστές ταγμένους στο ξεκλήρισμα των δαιμόνων που βρίσκονται στη γη -και τη διατήρηση της τάξης μεταξύ βρικολάκων και λυκανθρώπων. Δαίμονες, μάγοι, νεράιδες,λυκάνθωποι και βρυκόλακες, η Λίλιθ και οι πρωταγωνιστές παρουσιάζονται ως ένα από τα αγαπημένα βιβλία του κοινού. «Αστείο, σκοτεινό και σέξι» αναφέρουν οι κριτικές, ενώ η σειρά φιλοδοξεί να κερδίσει το νεανικό κοινό καθώς προβάλλεται στο καλωδιακό κανάλι Freeform που ανήκει στη Disney.

Τους αντιπάλους σου ή πρέπει να τους παίρνεις με το μέρος σου ή να τους εκμηδενίζεις. Μακιαβέλι

Οι σειρές που βασίζονται στη φανταστική λογοτεχνία και τον Μεσαίωνα ή στο υπερφυσικό, δεν είναι οι μοναδικές που κερδίζουν το κοινό. Τόσο η πολιτική, όσο και η τρομοκρατία αλλά και οι μυστικές υπηρεσίες έχουν τον δικό τους ρόλο στη τηλεοπτική πίτα. Η σειρά «Ηouse of Cards» κάνει το Μακιαβέλι να μοιάζει με απόφοιτος δημοτικού μπροστά στην αδίστακτη πολιτική προσωπικότητα του Frank Underwood. Βασισμένη στο ομώνυμο θρίλερ του BBC, είναι η ιστορία συνωμοσίας και εκδίκησης ενός μέλους του Κογκρέσου που, αφού βοηθάει την παράταξή του να κερδίσει τις εκλογές, δεν ανταμοίβεται με υπουργική θέση όπως περίμενε. Αυτό που ακολουθεί είναι μια υπολογισμένη παρτίδα σκάκι, με τον Frank Underwood και τη σύζυγό του, Claire, να εξολοθρεύουν έναν-έναν τους εσωτερικούς αντιπάλους του χρησιμοποιώντας και το τελευταίο δυνατό μέσο πίεσης που διαθέτουν. O Frank είναι αυτοδημιούργητος, ξεκινά από με τη βοήθεια της συζύγου του και στοχεύει στο Λευκό Οίκο. Όταν τον κατακτά, μέσα από ίντριγκες και δολοφονίες, σκορπά πολιτικό και τρομοκρατικό σοκ και δέος στους Αμερικανούς πολίτες εκμεταλλευόμενος την οικονομική κρίση, τις σχέσεις με Ρωσία, ακόμη και τον ισλαμικό φανατισμό.

Σεξ, βία, πολιτική και τρομοκρατία και η Αμερικάνικη σημαία στους τίτλους της αρχής ανάποδα και χωρίς αστέρια που μοιάζει με όπλο συνθέτουν ένα δυνατό πολιτικό σκηνικό.

«Ξέρεις τι σημαίνει μια σημαία κρεμασμένη ανάποδα;» ρωτά ο Τόμι Λι Τζόουνς τον μεξικανό μετανάστη στην «Κοιλάδα του Ηλά» ταινία του 2007. «Είναι ένα διεθνές σήμα κινδύνου. Σημαίνει ότι έχουμε προβλήματα στη χώρα, πως δεν μπορούμε να σωθούμε μόνοι μας και ότι χρειαζόμαστε κάποιον απέξω να έρθει να μας βοηθήσει. Λέει πολλά μια ανάποδη σημαία…»

Η σειρά προβάλλεται από την τηλεόραση του Netflix, εκείνη που δεν υποβάλλει τον θεατή στο γνωστό μαρτύριο της σταγόνας προβάλλοντας ένα επεισόδιο τη βδομάδα σε προκαθορισμένη ώρα, αλλά προσφέρει όλα τα επεισόδια κατευθείαν. Το Netflix είναι μια Αμερικάνικη εταρεία που εξειδικεύεται στην διαδικτυακή ενοικίαση ταινιών και τηλεοπτικών σειρών. Ιδρυτής της είναι ο καλιφορνέζος κροίσος Reed Hastings. Είναι μέλος του διοικητικού συμβουλίου του Facedook και φανατικός οπαδός του διαδικτύου. Ο Hastings έχει προφητεύσει το τέλος των συμβατικών τηλεοπτικών καναλιών. «Αυτό που διαπιστώνουμε είναι ότι οι νέοι, κάτω των 25 ετών, παρακολουθούν ταινίες στους υπολογιστές τους με τεράστιους αριθμούς », λέει χαρακτηριστικά και θεωρεί ότι το you tube έχει συμβάλλει σ΄αυτή την στρατηγική μετατόπιση. Θεωρείται ως ένας από τους τεχνολογικούς κολοσσούς στις ΗΠΑ και έχει κληθεί να παρουσιάσει τις ιδέες του και στο Λευκό Οίκο. Μάλιστα, κατά τη διάρκεια αυτής της συνάντησης ο Αμερικανός πρόεδρος Μπάρακ Ομπάμα, σχολιάζοντας τις πολιτικές κινήσεις του Francis Underwood (Kevin Spacey) στη σειρά απεφάνθη γελώντας: «Μακάρι τα πράγματα να ήταν τόσο αδίστακτα αποτελεσματικά. Οταν είδα τον Σπέισι, είπα “αυτός ο άνθρωπος, φίλε, αυτός ο τύπος κάνει πολλά πράγματα”»,

Eκτός από τον πρόεδρο Ομπάμα, από τους φανατικούς της σειράς είναι και η υποψήφια για το χρίσμα των Δημοκρατικών Χίλαρι Κλίντον, όπως έχει δηλώσει σε συνέντευξή της στο παρελθόν.

Πολλοί μάλιστα πιστεύουν πως η σειρά στην ουσία παρουσιάζει την ιστορία του ζεύγους Κλίντον, απλά με μικρές παραλλαγές. Όπως και το ζεύγος Κλίντον, έτσι και οι πρωταγωνιστές της σειράς ανήκουν στο Δημοκρατικό κόμμα. Δεν έχουν κάποια σχέση με το πολιτικό κατεστημένο της Washington, D.C, καθώς ο Francis Underwood είναι απλά ένα Δημοκρατικός που καταφέρνει να αναρριχηθεί στο Λευκό Οίκο. Η συζυγός του Claire δεν ασχολείται με την πολιτική, μέχρι που στην ουσία, λίγο πριν την λήξη της θητείας του, την επιβάλλει ο ίδιος ο Underwood και, τότε, για να παραμείνουν στην εξουσία ανοίγουν το πολιτικό κουτί της Πανδώρας. Ο λόγος, μάλιστα, που θέλει το πρωταγωνιστικό ζευγάρι να εισέλθει η Claire στην πολιτική είναι για να βρίσκεται κάποιος από τους δυο στα δρώμενα, αν ο Underwood αποτύχει να παραμείνει στην εξουσία.

Στην πραγματική πολιτική σκηνή το ζεύγος Κλίντον είχε ανάλογη πορεία. O Μπιλ Κλίντον, κυβερνήτης του Άρκανσο, άγνωστος εκείνη την εποχή στο αγγλοσαξωνικό πολιτικό λόμπι της Washington, προβάλλοντας μια νέα πολιτική προσωπικότητα κέρδισε τον Τζορτζ Μπους τον πρεσβύτερο στις προεδρικές εκλογές του 1992. Μια νίκη που, ίσως, να μην ήταν τόσο μεγαλειώδης αν δεν υπήρχε ο εκκεντρικός επιχειρηματίας Ρος Περό ως ανεξάρτητος υποψήφιος. Ο Χένρυ Ρος Περό, από το Τέξας εμφανίστηκε στην εκπομπή του Larry King στο CNN στις 20 Φεβρουαρίου του 1992 και ανακοίνωσε προς έκπληξη πολλών την υποψηφιότητά του. Ο επιχειρηματίας έτυχε μεγάλης απήχησης από τα αμερικάνικα ΜΜΕ και τελικά κατάφερε να αφαιρέσει από τον Τζορτζ Μπους τον πρεσβύτερο τις ψήφους που έδωσαν τη νίκη στον Μπιλ Κλίντον, λειτουργώντας ως ο τέλειος λαγός στην κούρσα των προεδρικών εκλογών.

Για την ιστορία να θυμίσουμε πως η Χίλαρι ως πρώτη κυρία το Νοέμβριο του 2000 και καθώς ο σύζυγός της Μπιλ ετοιμαζόταν να εγκαταλείψει τον Λευκό Οίκο, βάζει υποψηφιότητα και εκλέγεται γερουσιαστής της Νέας Υόρκης. Μια πολιτική νίκη ιδιαίτερα δύσκολη καθώς πολιτικοί αναλυτές θεωρούν πως για να επιτευχθεί αυτή η επιτυχία στη Νέα Υόρκη θα πρέπει είτε να είσαι Ιρλανδός είτε Εβραίος. Το 2006 ανανεώνει τη θητεία της.

Στις 20 Ιανουαρίου 2007 ανακοινώνει ότι θα είναι υποψήφια για την προεδρία του κόμματος των Δημοκρατικών και εν συνεχεία για την προεδρία των Η.Π.Α, αλλά χάνει από τον Μπάρακ Ομπάμα. Μέσα από σκάνδαλα (όπως αυτό των προσωπικών της email αλλά και το σκάνδαλο Πετρέους) επιστρέφει το 2016 για να διεκδικήσει εκ νέου το χρίσμα. Μάλιστα προεκλογικά, λειτουργώντας ως Claire Underwood ανακοίνωσε πως, αν εκλεγεί, θα εμπιστευτεί στον σύζυγό της την οικονομία της χώρας. «Θα αναθέσω στον σύζυγό να αναζωογονήσει την οικονομία, διότι ξέρετε πως ξέρει πώς να το κάνει», είπε σε προεκλογική εκδήλωσή της, σύμφωνα με το τηλεοπτικό δίκτυο ABC News.

Βέβαια, η Χίλαρι τελικά δεν κατάφερε να πάει στον Λευκό Οίκο και την προεδρία ανέλαβε ο επιχειρηματίας Ντόναλντ Τραμπ. Το Netflix, μάλιστα, αποφάσισε την ημέρα της ορκομωσίας του νέου Προέδρου των ΗΠΑ στις 20 Ιανουαρίου να ανακοινώσει την ημερομηνία προβολής του νέου κύκλου του που είναι η 30ή Μαΐου. Πρόκειται για μία σημαντική απόκλιση από όσα μας είχε συνηθίσει το Netflix, μια και κανονικά κάθε νέα σεζόν του “House of cards” έκανε πρεμιέρα είτε μέσα στον Φεβρουάριο είτε στις αρχές Μαρτίου (όπως συνέβη με την περυσινή σεζόν). Οι κακές γλώσσες είπαν πως ο λόγος της καθυστέρησης ήταν η εκλογή Τραμπ στην προεδρία, καθώς η παραγωγή της σειράς ήθελαν να επικαιροποιήσουν κάποια πράγματα από το σενάριο. Αν ισχύει, θα το ανακαλύψουμε στις 30 Μαΐου.

Κάτι ανάλογο έπαθε η σειρά Homeland που βιάστηκε στον έκτο κύκλο της να επενδύσει στη νίκη της Χίλαρι και να παρουσιάσει γυναίκα πρόεδρο.

Πάντως, στο House of Cards ο ρεπουμπλικάνος αντίπαλος του Francis Underwood, Will Conway αρέσκεται να εκτίθεται στα μμε και τα social media θυμίζοντας το παρελθόν του Τραμπ που υπήρξε και παρουσιαστής. 

Ως αντίπαλος του Frank Underwood στην μικρή οθόνη έρχεται ο τηλεοπτικός Jack Bauer του 24. Ο Kiefer Sutherland υποδύεται τον Tom Kirkman στη σειρά Designated Survivor. Μέσα σε μια νύχτα ο Kirkman από τελευταίος τροχός της άμαξας, εξαιτίας μιας τρομοκρατικής επίθεσης που σκοτώνει όλα τα πολιτικάμέλη των ΗΠΑ ορκίζεται πρόεδρος και έρχεται αντιμέτωπος με μυστικές υπηρεσίες αλλά και το παγιωμένο πολιτικό λόμπι. Σε αντίθεση με τον Underwood ο Kirkman είναι ρομαντικός και πατριώτης και μέχρι στιγμής η σειρά φαίνεται ότι ποντάρει στον πατριωτισμό των αμερικανών τηλεθεατών.

Η πολιτική δεν είναι πια θέατρο, είναι σόου μπίζ. Οπότε ας δώσουμε την καλύτερη παράσταση στην πόλη. Francis Underwood στο House Of Cards

«Θα μπορούσαμε να πούμε ότι οι τηλεοπτικές σειρές έχουν γίνει απαραίτητα κλειδιά για την κατανόηση του κόσμου στον οποίο ζούμε, από την εσωτερική πολιτική ως τη γεωπολιτική κατάσταση», γράφει ο καθηγητής Πολιτικών Επιστημών Dominique Moïsi, σε κείμενό του στην γαλλική Le Echo. Για παράδειγμα, για να κατανοήσουμε τις διαφορές πολιτικής μεταξύ του Ισραηλινού πρωθυπουργού Βενιαμίν Νετανιάχου και του Αμερικανού προέδρου Μπαράκ Ομπάμα σχετικά με το ζήτημα των πυρηνικών του Ιράν, η αναφορά στα τηλεοπτικά δράματα αποδεικνύεται ότι είναι το πιο χρήσιμο εργαλείο. «Αρκεί να πούμε ότι ο “Μπίμπι” είναι ακόμα στην τρίτη σεζόν του “Homeland”, ενώ ο Ομπάμα έχει ήδη προχωρήσει στην τρίτη σεζόν του “House of Cards” και έχει ως εκ τούτου ενσωματώσει τη ρωσική απειλή στα στρατηγικά συστήματά του», υπογραμμίζει.

«Είναι σαφές», συνεχίζει ο Dominique Moïsi «πως οι τηλεοπτικές σειρές δεν είναι απλά κάποιοι ηθοποιοί που υποδύονται ρόλους. Εχουν καταστεί ένας από τους τρόπους για να ερμηνεύσουμε και να κατανοήσουμε τη γεωπολιτική σε έναν παγκοσμιοποιημένο κόσμο. Και ακόμη περισσότερο, έχουν αποτελέσει εργαλείο ανάλυσης για αυτούς που λαμβάνουν τις αποφάσεις που θα καθορίσουν τις γεωπολιτικές εξελίξεις.». Μια από αυτές τις σειρές, η οποία θεωρείται από ειδικούς και αναλυτές ότι παρουσιάζει όσα προετοιμάζονται στα πλαίσια των μυστικών υπηρεσιών και της τρομοκρατίας είναι το Homeland. Πρόκειται για μια σειρά δράσης βασισμένη στην περιπέτεια «Prisoners of War».

Η σειρά είναι παραγωγής του FOX . H Fox International Channels (FIC) είναι θυγατρική της Fox Entertainment Group, η οποία αποτελείται μέρος του παγκόσμιου ομίλου μέσων μαζικής ενημέρωσης, Rupert Murdoch Corporation. O Murdoch, (Αυστραλός που πολιτογραφήθηκε Αμερικάνος) έχει στην ιδιοκτησία του μια πραγματική αυτοκρατορία παγκοσμίως, που συμπεριλαμβάνει πολυάριθμους ιστοτόπους – IGN Entertainment, AskMen, Rotten Tomatoes -, μεγάλο αριθμό εφημερίδων, όπως η New York Post στις Ηνωμένες Πολιτείες και οι The Times στο Ηνωμένο Βασίλειο.

Έχει συμπεριληφθεί τρεις φορές στην ετήσια λίστα του περιοδικού Time με τα 100 πρόσωπα που ασκούν τη μεγαλύτερη επιρροή παγκοσμίως. Εκτιμήθηκε ως ο 13ος ισχυρότερος άνθρωπος στον κόσμο σύμφωνα με το περιοδικό Forbes για το έτος 2010. Κατέχοντας ένα δίκτυο επιχειρήσεων που αποτιμάται στα 6,3 δις δολλάρια, θεωρείται ο 117ος πλουσιότερος άνθρωπος του πλανήτη. Στο ελληνικό κοινό έγινε γνωστός όταν ξέσπασε το σκάνδαλο των τηλεφωνικών υποκλοπών στη Βρετανία. Οι εξελίξεις πυροδοτήθηκαν από την αποκάλυψη ότι «δημοσιογράφοι» της σκανδαλοθηρικής εφημερίδας «News of the world» ( η μεγαλύτερη βρετανική εφημερίδα του ομίλου News Corp, που ανήκει στον Murdoch) υπέκλεψαν μηνύματα από το τηλέφωνο μιας 13χρονης κοπέλας που δολοφονήθηκε, για να βρούνε «αποκαλυπτικά» στοιχεία για το ρεπορτάζ.

Ακολούθως αποκαλύφθηκε ότι η τακτική των υποκλοπών ήταν διαδεδομένη πρακτική των «δημοσιογράφων» της εφημερίδας, και ο κατάλογος των θυμάτων περιλάμβανε από πολιτικούς μέχρι στελέχη της αστυνομίας. Το σκάνδαλο είναι τόσο μεγάλο που ήδη οδήγησε στο κλείσιμο της εφημερίδας και στην παραίτηση σημαντικών στελεχών του ομίλου. Οδήγησε επίσης στην παραίτηση του επικεφαλής της Σκότλαντ Γιάρντ και σε έρευνα όσον αφορά τον υπεύθυνο δημοσίων σχέσεων του πρωθυπουργού Κάμερον, που ήταν πρώην στέλεχος του ομίλου. Σύμφωνα με ειδικούς, το σκάνδαλο δεν σταματούσε εκεί, καθώς εμπλεκόταν και άλλα πολιτικά πρόσωπα,κάτι που δεν αποδείχτηκε ποτέ.Ας μην λησμονούμε πως όλος σχεδόν ο πολιτικός κόσμος της Βρετανίας είχε επαφές με τον μεγιστάνα, ενώ ο Τόνι Μπλερ, πριν τις εκλογές του 1997, έκανε ειδικό ταξίδι μέχρι την Αυστραλία για να τον συναντήσει και να εξασφαλίσει την υποστήριξη του στις εκλογές.

Το τηλεοπτικό δίκτυο του Murdoch εκτός από το Homeland ετοιμάζεται για το ξεκίνημα τη του «Prison Break», ενώ έχει αποφασίσει να επαναφέρει νέο κύκλο της σειράς «24». Το «24» παρουσιάζεται σε πραγματικό χρόνο, με κάθε περίοδο να παρουσιάζει 24 ώρες από τη ζωή του Jack Bauer, ο οποίος δουλεύει για μια κρυφή αμερικανική αντιτρομοκρατική οργάνωση, την CTU (Counter Terrorist Unit). Η σειρά εξελίσσεται στο Λος Άντζελες και παρακολουθεί τις πράξεις και άλλων πρακτόρων της CTU, εκπροσώπων της κυβέρνησης των ΗΠΑ και άλλων χωρών και των τρομοκρατών που σχετίζονται με την υπόθεση.

Παράλληλα, συνεχίζει να προβάλλει τη σειρά «The Americans». Πρόκειται για ένα δράμα εποχής για τον περίπλοκο γάμο δύο κατασκόπων της KGB, οι οποίοι παριστάνουν τους Αμερικάνους στα προάστια της Washington, λίγο μετά την προεδρική εκλογή του Ronal Reagan.Στο ξεκίνημα της σειράς, κριτικοί και κοινό ήταν αρκετά μετριοπαθείς για το πώς θα καταφέρει να ηγηθεί των άλλων σειρών.Τα νούμερα όμως ήταν θεαματικά και η σειρά συνεχίζεται για τέταρτη σεζόν. Η συνταγή της επιτυχίας αποδίδεται στον παραγωγό Joe Weisberg , που υπήρξε πρώην στέλεχος της CIA και μάλιστα την περίοδο του Ψυχρού Πολέμου. Η σειρά θεωρείται ότι βασίστηκε όχι μόνο στις επαγγελματικές εμπειρίες του Weisberg, αλλά και στο Πρόγραμμα Παράνομοι, όπως ονομάστηκε από το Υπουργείο Δικαιοσύνης των Ηνωμένων Πολιτειών , ήταν ένα δίκτυο των Ρώσων πρακτόρων στρωτήρων κάτω από μη επίσημη κάλυψη του οποίου η έρευνα από το FBI κατέληξαν στη σύλληψη δέκα πρακτόρων τον Ιουλίου, 2010. Η σειρά προβάλλει ρεαλιστικά σκηνές κατασκοπείας από την δεκαετία του 80 και παρουσιάζει όλα τα ιστορικά γεγονότα που λαμβάνουν χώρα τη τελευταία δεκαετία του Ψυχρού Πολέμου ανάμεσα στις ΗΠΑ και τη ΕΣΣΔ.

Τhe Big Brother is watching you. 

Σε αντίθεση με τη σειρά «The Americans» που περιγράφει το παρελθόν, η σειρά «Person of Interest» που προβάλλεται από το CBS αναφέρεται στο σήμερα. Η σειρά περιστρέφεται γύρω από έναν υπερυπολογιστή, με τεχνητή νοημοσύνη, ο οποίος τροφοδοτείται από όλα τα δεδομένα παρακολούθησης από όλον τον κόσμο και, με βάση κάποιους αλγόριθμους, μπορεί να εξαγάγει συμπεράσματα για μελλοντικές βίαιες πράξεις. Η μηχανή είναι κατασκευασμένη από ένα μυστηριώδη μηχανικό λογισμικού (Μάικλ Έμερσον) ο οποίος χρησιμοποιεί κυρίως ένα πρώην στέλεχος της CIA (Τζιμ Καβίζελ) με σκοπό να προλαμβάνει βίαια εγκλήματα στη Νέα Υόρκη. 

Η μηχανή είναι ένα υπολογιστικό σύστημα με τεχνητή ευφυΐα. Έχει προγραμματιστεί να δέχεται και να αναλύει δεδομένα από κάμερες παρακολούθησης, ηλεκτρονικές επικοινωνίες, τηλεφωνικές ή ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, σε όλο τον κόσμο. Η ακριβής της θέση δεν είναι γνωστή γενικά. Αναλύοντας αυτά τα δεδομένα, η Μηχανή προβλέπει με σχετική ακρίβεια προγραμματισμένες βίαιες πράξεις.Βασικός σκοπός της είναι να προβλέπει πιθανές τρομοκρατικές επιθέσεις, επιτρέποντας στην κυβέρνηση να αναλάβει αντιτρομοκρατική δράση. Ωστόσο, η μηχανή ανιχνεύει και μελλοντικές βίαιες πράξεις όλων των ειδών και όχι μόνο τις σχετικές με την τρομοκρατία. (Σχετικό άρθρο για την προληπτική αστυνόμευση και την προσπάθεια να χρησιμοποιηθεί ως μέτρο πρόληψης της εγκληματικότητας είχαμε στο περιοδικό Hellenic Nexus Mαϊου 2015 με τίτλο: «Προληπτική Αστυνόμευση. Το Minority Report εφαρμόζεται 40 χρόνια νωρίτερα» ) 

Άξιο αναφοράς είναι το γεγονός ότι το CBS, το αμερικάνικο ιδιωτικό κανάλι τηλεόρασης που προβάλλει τη συγκεκριμένη σειρά μερικές φορές αναφέρεται ως “Eye Network/Το κανάλι του ματιού”, λόγω του λογότυπού του το οποίο το χρησιμοποιεί από το 1951. Πρόεδρος του CBS από τον Φεβρουάριο του 2016 είναι ο εβραϊκής καταγωγής Leslie Moonves, ο οποίος είχε υπάρξει και διευθυντής της ZeniMax Media Inc μια αμερικανική εταιρεία μέσων ενημέρωσης που αναπτύσσει και δημοσιεύει video games (όπως το Battle Cry και το Doom) μέσω των θυγατρικών της. 

Από το CBS προβάλλεται και η σειρά Limitless, η οποία βασίστηκε στη ταινία του 2011 «Απόλυτη Ευφυΐα». Η σειρά συνεχίζει την πορεία τού ήρωα τής ταινίας, ο οποίος δίνει στον Μπράιαν Φιντς ένα χάπι ΝΖΤ, το χάπι ευφυΐας, και έτσι γίνεται ένας εξυπνότατος άνθρωπος που ξεκινώντας να ανακαλύπτει τα μυστικά τού μυαλού φτάνει να βοηθάει μία αστυνομικό να λύνει υποθέσεις.Το παράδοξο της υπόθεσης είναι πως αμέσως μετά την προβολή της σειράς, κυκλοφόρησαν διάφορα δημοσιεύματα στο χώρο του διαδικτύου, τα οποία ισχυριζόταν πως μπορούσαν να διαθέσουν στους ενδιαφερόμενους το χαπάκι NZT, ένα χάπι που δεν υπάρχει στην πραγματικότητα. Επίσης, στη σειρά χωρίς να παρουσιάζεται εμφανώς, το χάπι φαίνεται να ανήκει σε κάποιο είδος ναρκωτικού έχοντας πολλά κοινά με την κοκαΐνη. 

Ζόμπι, εξωγήινοι και σενάρια καταστροφής 

Από τα σενάρια των τηλεοπτικών σειρών δεν θα μπορούσαν να απουσιάζουν και εκείνες που αναφέρονται στο τέλος του κόσμου, είτε λόγω επιδημιών είτε λόγω καταστροφής.Η σειρά «The Walking Dead» όπως και το prequel αυτής, «Fear The Walking Dead» παρουσιάζουν την προσπάθεια επιβίωσης των ανθρώπων από τα ζόμπι. Στο ίδιο μήκος κύματος κινείται και η σειρά «The Strain» όπου ένα μυστηριώδες ξέσπασμα ιού, χαρακτηριστικό γνώρισμα του οποίου είναι ένα αρχαίο στέλεχος του βαμπιρισμού, απειλεί την ανθρωπότητα.

Παρόμοια απειλή παρουσιάζεται και στη σειρά The Last Ship όπου ένας άλλος ιός απειλεί να καταστρέψει την ανθρωπότητα. Στη σειρά μετά από μια παγκόσμια ιογενή πανδημία που έχει θανατώσει το 80% του πληθυσμού, ένα πλοίο του αμερικάνικου ναυτικού προσπαθεί να σώσει τον κόσμο,το οποίο αποτελείται από 218 άνδρες και γυναίκες, αναζητά τη θεραπεία. Στη διάρκεια της πλοκής επαναλαμβάνεται για μια ακόμη φορά το στερεότυπο των καλών Αμερικανών και των κακών Ρώσων.

Την περίπτωση πανδημίας πραγματεύτηκε και στον κύκλο που ολοκληρώθηκε πρόσφατα η νέα σεζόν του x-files, η οποία προβλήθηκε από το FOX. Στη φετινή αυτή σεζόν οι εξωγήινοι δεν είχαν πλέον τον πρώτο λόγο αλλά η τρομοκρατία όπως αυτή εξαπολύεται από κυβερνήσεις και συμφέροντα. Αντιθέτως, η εισβολή εξωγήινων στη Γη είναι η αιτία που οδηγεί την ανθρωπότητα σε πτώση στη σειρά The Falling Skies του Steven Spielberg. Στη σειρά το ανθρώπινο γένος αδυνατεί να αντιμετωπίσει την εισβολή για να σωθεί τελικά από μια άλλη ομάδα εκωγήινων που έρχεται στη Γη για να το βοηθήσει. Αντιθέτως, στη σειρά «Τhe Unit», η ειδική μονάδα αμερικανών πεζοναυτών δρα χωρίς οίκτος και έλεος απέναντι σε όποιον αντίπαλο, παρουσιάζοντας την εικόνα του στρατιώτη του μέλλοντος όπως θα τον επιθυμούσε η DARPA και το Αμερικάνικο Πεντάγωνο.

Επίλογος 

Μελέτες σε όλο τον κόσμο καταγράφουν ότι κατά μέσο όρο ένα άτομο αφιερώνει 3-4 ώρες την ημέρα στην τηλεθέαση είτε μέσω του παραδοσιακού τηλεοπτικού δέκτη, είτε μέσω του διαδικτύου όπως γίνεται στις περισσότερες περιπτώσεις ατόμων νεαρής ηλικίας. Στη σημερινή εποχή του On line ανθρώπου όπου οι τρόποι επικοινωνιας και διασκέδασης προωθούνται μέσω διαδικτύου,όλο και περισσότεροι άνθρωποι χρησιμοποιούν τις σειρές ως μέσο διασκέδασης και ξεκούρασης προκειμένου να αντέξουν τη δύσκολη καθημερινότητα.

Όμως, η βιομηχανία της διασκέδασης είναι διανθισμένη από εγκλήματα, στρατιωτικές και τρομοκρατικές επιχειρήσεις,υπόγεια θρησκευτικά μηνύματα και αδιαφορεί να προβάλει τη σημασία των θεσμών και των αξιών που έχουν ως σκοπό να αναδείξουν την ωριμότητα και την πραγματική αξία του ανθρώπου. Ενός ανθρώπου που οδηγείται με μαθηματική ακρίβεια σε ανασφάλεια, έλλειψη οραμάτων και αποδοχή της νέας τάξης πραγμάτων μέσα από μηδενιστικές τάσεις.

Γιώτα Χουλιάρα για το Geopolitics &Daily News

Facebooktwitterredditpinterestlinkedinmail
Geopolitics & Daily News Copyrights Reserved 2024