Αγορά εργασίας, επιχειρηματικότητα και εκπαίδευση στην Ελλάδα (Β΄Μέρος)

Γράφει ο δρ. Δημήτρης Γκίκας 

Στο προηγούμενο μέρος αναφερθήκαμε στην ανησυχητική αναντιστοιχία μεταξύ της Αγοράς Εργασίας και της Εκπαίδευσης, σύμφωνα με μελέτη, καθώς απόφοιτοι Κολλεγίων και Πανεπιστημίων υποαπασχολούνται ή δεν κατορθώνουν να βρουν εργασία που να ανταποκρίνεται στα τυπικά τους προσόντα. Η συνέπεια; Μια πρωτοφανής οικονομική απαξίωση των πτυχιούχων. Πολλοί από αυτούς, αναφέραμε, που δεν έχουν πτυχία πληρώνονται πολύ καλύτερα και βρίσκουν δουλειά ευκολότερα. Επίσης, αναφερθήκαμε στο γεγονός ότι στην Ελληνική πραγματικότητα, η διασύνδεση μεταξύ Αγοράς Εργασίας και Εκπαίδευσης είναι ή ανύπαρκτη ή αστεία. Αναφερθήκαμε σε συγκεκριμένες παθογένειες του Ελληνικού συστήματος Εκπαίδευσης, ιδιωτικού κυρίως, καθώς και στη γενικότερη κακή κατάσταση των Ελληνικών επιχειρήσεων, στις οποίες επικρατούν αντίστοιχες παθογένειες.

Ποια είναι η κατάσταση στη δημόσια τριτοβάθμια εκπαίδευση; Πολύ άσχημη. Έχω σπουδάσει σε 3 διαφορετικές σχολές, έχω αποκτήσει 4 τίτλους σπουδών (2 προπτυχιακούς, 1 μεταπτυχιακό, 1 διδακτορικό), οπότε έχω και πάλι μια ίδια άποψη: Ανοργανωσιά, κακή αντίληψη των συνθηκών, ελάχιστη επαφή με την Αγορά Εργασίας (βασικό ζητούμενο). Ποιοι φταίνε γι’ αυτό;

Η έλλειψη ανταγωνισμού είναι ένας πολύ σημαντικός παράγοντας. Σε πολλές περιπτώσεις, τα πανεπιστημιακά ιδρύματα λειτουργούν ως μονοπώλια της γνώσης, ελλείψει των ιδιωτικών αντίστοιχων. Τα κολλέγια που υπάρχουν δυσκολεύονται, δίχως ακαδημαϊκή ακόμα αναγνώριση, να πείσουν μεγάλο αριθμό υποψήφιων σπουδαστών να επιλέξουν τις ιδιωτικές δομές. Η μη αναγνώριση της ιδιωτικής τριτοβάθμιας εκπαίδευσης αποτελεί ιδεολογικο-πολιτική αγκύλωση με τραγικές συνέπειες στην ελληνική κοινωνία: εξαγωγή συναλλάγματος προς τα έξω και οικονομική αιμορραγία για την ελληνική οικογένεια, δημόσια τριτοβάθμια εκπαίδευση δίχως στοχοθεσίες, επικράτηση συντεχνιακής λογικής και έντονου νεποτισμού στα πανεπιστήμια, έλλειψη σοβαρής έρευνας.

Όμως, τα παραπάνω δεν είναι τα μόνα προβλήματα. Τα δημόσια πανεπιστήμια κομματοκρατούνται, υφίσταται μια ιδεολογική πόλωση που ξεπερνά τα όρια της υγιούς πολιτικοποίησης (τόσο σε επίπεδο φοιτητών, όσο και σε επίπεδο καθηγητών), υπάρχει μια σκανδαλώδης ανοχή σε βανδαλισμούς, επειδή, δήθεν, δεν θέλουμε να πλήξουμε την «ελεύθερη διακίνηση των ιδεών» (!!!) και, εντός των κτιρίων, στεγάζονται κάθε είδους εξωσχολικοί παράγοντες με συνέπεια να έχουν μετατραπεί πολλές Σχολές σε κέντρα διακίνησης ναρκωτικών, σε υπόθαλψη αναρχικών και σε μπαχαλομάγαζα που πουλάνε από «ιδέες» έως και παράνομα είδη. Έτσι, έχουμε πανεπιστήμια όπου οι καταλήψεις σε σχολές χιλιάδων φοιτητών διενεργούνται από… 10 άτομα που εκφοβίζουν όλους τους υπόλοιπους, πανεπιστήμια όπου «συλλογικότητες» τύπου Ρουβίκωνα στεγάζονται και ανοίγουν «στέκια» – παραμάγαζα των παράνομων δραστηριοτήτων τους κι όπου αποφάσεις της Συγκλήτου δεν γίνονται σεβαστές.

Η οικονομική κατάρρευση επέφερε ένα ακόμη πλήγμα που δεν έχει γίνει τόσο αντιληπτό ή δεν έχει «διαφημιστεί» – για ευνόητους λόγους: τα περισσότερα μεταπτυχιακά προγράμματα στην Ελλάδα, ακόμα και στη «δωρεάν» τριτοβάθμια εκπαίδευση, έχουν δίδακτρα! Όπου μάλιστα αξιόλογοι πανεπιστημιακοί δάσκαλοι (ναι, υπάρχουν και τέτοιοι στα δημόσια ιδρύματα) προσπαθούν να διατηρήσουν υψηλό το επίπεδο σπουδών και αρνούνται ταυτόχρονα να επιβάλουν δίδακτρα, διώκονται ή δέχονται απειλές! Δεν είμαι κατά των διδάκτρων. Όμως, όταν επιβάλλεις δίδακτρα, θα πρέπει αντίστοιχα να προβλέπεις και μια αξιόπιστη, έγκυρη και αδιάβλητη διαδικασία υποτροφιών για τους πραγματικά ικανούς – κάτι που δεν υφίσταται εν Ελλάδι…

Όλα τα παραπάνω είναι γνωστά. Αυτό που δεν είναι γνωστό είναι το γεγονός ότι οι φοιτητές αποφοιτούν με μια πικρή γεύση στο στόμα – οι πιο σοβαροί εξ αυτών – ότι «σπούδασαν» στο περίπου (έχω ζήσει πάνω από 10 καταλήψεις όσο ήμουν φοιτητής), ότι πολλά από τα μαθήματα δεν είχαν ουδεμία σχέση με το αντικείμενο εργασίας τους, ότι κανείς ποτέ δεν τους ενημέρωσε για τις δυνατότητες αξιοποίησης των πτυχίων, ότι αν δεν ήσουν παραπαίδι στα κομματικά τραπεζάκια, δύσκολα τελείωνες στην ώρα σου, ότι αν δεν είχες την τύχη να πέσεις σε σοβαρούς καθηγητές, ούτε μεταπτυχιακό, ούτε διδακτορικό τελείωνες ποτέ.

Διασύνδεση μεταξύ δημόσιας και ιδιωτικής τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, έστω σε επίπεδο έρευνας, δεν υπάρχει στην Ελλάδα. Διασύνδεση με ιδιωτικούς επιχειρηματικούς φορείς, το ίδιο. Η επιχειρηματικότητα απαγορεύεται να μπαίνει στα «άδυτα των αδύτων» των Σχολών, λες και αυτό θα ζημίωνε (!) τη δημόσια εκπαίδευση. Άκουσα για επιχείρηση που προσπάθησε να ζητήσει άδεια για να προβάλει σε πανεπιστημιακό χώρο διάφορα τουριστικά δρώμενα που σχετίζονται με την Αρχαία Ελλάδα και η απάντηση ήταν ένα μεγαλοπρεπές «Όχι». Προφανώς, η δημόσια εκπαίδευση δεν χρειάζεται πόρους. Έχει ήδη. Τώρα, μάλιστα που οι φοιτητές πληρώνουν δίδακτρα, τι να τις κάνουμε τις ιδιωτικές επιχειρήσεις; «Ξεζουμίζουμε» τη νεολαία…

Η Ελλάδα χαρακτηρίζεται από μια ιδιαίτερη παθογένεια, μια πραγματική μαύρη τρύπα της πολιτικής της ζωής: την αδιαφορία και την κατάρρευση της παιδείας της και των βαθμίδων εκπαίδευσής της – όλων ανεξαιρέτως. Η ρίζα του κακού εκεί βρίσκεται. Ούτε στο πόσους δημόσιους υπαλλήλους έχουμε, ούτε στο πόσα δάνεια έχουμε πάρει. Στο πώς αντιμετωπίζουμε την εκπαίδευση των παιδιών μας – εκεί πραγματικά χρειαζόμαστε «μνημόνια» και σοβαρές μεταρρυθμίσεις.

Διαβάστε επίσης: Αγορά εργασίας, επιχειρηματικότητα και εκπαίδευση στην Ελλάδα (Α΄Μέρος )