Γιατί η συμφωνία των Πρεσπών οδηγεί σε γεωπολιτική καταστροφή και όχι σε ειρήνη στα Δυτικά Βαλκάνια;

Του Δημήτριου Τσαϊλά

Η διατήρηση της τεχνητής ύπαρξης εθνοτήτων στα δυτικά Βαλκάνια και εδαφικής οριοθέτησης δεν οδηγεί πουθενά. Θα δημιουργήσει εντάσεις, θα τροφοδοτήσει διάφορους ακραίους εθνικιστές και λαϊκίστες, θα συσσωρεύσει δυναμικό κρίσης, το οποίο είναι ήδη αρκετά μεγάλο. Εντωμεταξύ υπάρχουν εξωτερικοί παράγοντες, οι οποίοι είναι οι πιο ενεργοί υποστηρικτές της δημιουργίας «εθνοκεντρικών κρατών», δηλαδή της «μεγάλης» Αλβανίας, της «μεγάλης» Σερβίας και της «μεγάλης» Κροατίας. Αυτό το σενάριο θα σήμαινε την ακόλουθη εδαφική ανταλλαγή:

• “Μεγάλη” Αλβανία: η Δημοκρατία της Αλβανίας, με το μεγαλύτερο μέρος του Κοσσυφοπεδίου, μέρος της πΓΔΜ, τμήμα της Σερβίας (Bujanovac και Presevo), και ένα τμήμα από το Ulcinj του Μαυροβουνίου.
• “Μεγάλη” Σερβία: η Δημοκρατία της Σερβίας, η Δημοκρατία της Σέρπσκα με πρόσβαση στη θάλασσα στην περιοχή Herceg Novi (Μαυροβούνιο) και τις σερβικές κοινότητες στο βόρειο τμήμα του Κοσσυφοπεδίου, συμπεριλαμβανομένης της Βόρειας Μιτρόβιτσας.
• “Μεγάλη” Κροατία: Δημοκρατία της Κροατίας, με την Κροατική ομοσπονδιακή μονάδα, επίσης ανεπίσημα γνωστή ως ” τρίτη οντότητα ” στη Βοσνία και Ερζεγοβίνη (Herceg Bosna).
• Το Μαυροβούνιο θα λάβει μέρος του Σερβικού Σαντζάκ.
• Βοσνία-Ερζεγοβίνη στα σύνορα της Ομοσπονδίας Βοσνίας-Ερζεγοβίνης με την πιθανή επιλογή δημιουργίας συνομοσπονδίας με την Κροατία / Σερβία / Μαυροβούνιο.
• Η πΓΔΜ θα βρισκόταν στη χειρότερη θέση, χωρίς τα περισσότερα από τα δικά της εδάφη. Επιπλέον, υπάρχει εδώ μια τάση να αποσχιστούν τα ερείπια μεταξύ της Βουλγαρίας, της Ελλάδας, της Αλβανίας και της Σερβίας. Ένα από τα πιθανά σενάρια για την πΓΔΜ σε αυτή την περίπτωση είναι η δημιουργία μιας συνομοσπονδίας με τη Βουλγαρία ή τη Σερβία.

Άρα είναι ηλίου φαεινότερο ότι το κουτί της Πανδώρας δεν πρέπει ποτέ να ανοιχτεί. Το θέμα είναι ότι ένα τέτοιο αποτέλεσμα θα μπορούσε να προκύψει από οποιαδήποτε διμερή συμφωνία για ανταλλαγές και αναθεωρήσεις που θα ξεπεράσει την πολυμερή μορφή συμμετοχής και τη “δέσμη μέτρων”, ειδικά υπό την πίεση της Ουάσινγκτον, ακολουθώντας μόνο τις δικές της γεωπολιτικές φιλοδοξίες. Μια τέτοια συμφωνία είναι αυτή των Πρεσπών που φαίνεται να σηματοδοτεί ντόμινο εθνοτικών διαφορών και θα είναι εξαιρετικά δύσκολο να ελέγξουμε περαιτέρω καταστροφικές διεργασίες που ξυπνούν από αυτή την προσέγγιση στο μέλλον. Εύχομαι να κάνω λάθος!!!

 *Ο Δημήτριος Ν. Τσαϊλάς είναι Υποναύαρχος (ε.α.) ΠΝ