“Συμφωνία Σάικς-Πικό ή Συνθήκη των Σεβρών”

Μόσχα
Πάνος Ιγνατίου 

Στις 15 Μαΐου συμπληρώθηκαν 100 χρόνια από την υπογραφή της μυστικής Συμφωνίας Σάικς- Πικό την οποία υπέγραψαν Γαλλία και Μεγάλη Βρετανία για τον καθορισμό των συνόρων της Μέσης Ανατολής μέσα από τις στάχτες της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας που όμως βύθισε τη Μέση Ανατολή σε ένα αιώνα αιματοχυσίας. Ακόμα και σήμερα εξακολουθεί να αποτελεί αντικείμενο έντονων συζητήσεων ως ο κύριος παράγοντας αποσταθεροποίησης της περιοχής.

Ωστόσο στις 28 Ιουλίου (10 Αυγούστου ) 1920 υπογράφτηκε επίσης η Συμφωνία των Σεβρών στην πόλη Σεβρ όπου λίγες μέρες νωρίτερα συγκεντρώθηκαν οι Ευρωπαίοι διπλωμάτες σε ένα εργοστάσιο πορσελάνης έξω από το Παρίσι.

Αρκετοί αναλυτές κρίνουν ότι η συμφωνία Σαικς- Πικό ήταν αυτή που καθόρισε το μέλλον της Μέσης Ανατολής και άλλοι πιστεύουν ότι ή συμφωνία των Σεβρών που ωστόσο κατέρρευσε τόσο γρήγορα και που ελάχιστοι προσδίδουν ιδιαίτερη σημασία αλλά η βραχύβια αυτή συνθήκη δεν είναι λιγότερο σημαντική από την πολυσυζητημένη Συνθήκη Σαικς – Πικο. Βεβαίως συμπληρώνονται εκατόν χρόνια και με την εκατονταετηρίδα σημειώνονται οι ανατροπές στην περιοχή επί του εδάφους. Τόσο η μια συμφωνία όσο και η άλλη προκάλεσαν σεισμό στην περιοχή που σήμερα η ανθρωπότητα βιώνει τους μετασεισμούς.

Με τον ίδιο όμως τρόπο θα συνεχίσουν πιθανόν οι ανατροπές με την συμπλήρωση 100 χρόνων από τη Συνθήκη των Σεβρών.

Οι πρόνοιες της Συμφωνίας Σαικς-Πικό.

Σύμφωνα με τα ιστορικά δεδομένα σε μια συνάντηση του Άγγλου Συνταγματάρχη που ήταν σύμβουλος του Υπουργού πολέμου Μαρκ Σαικς ή « Λώρενς της Αραβίας», του Γάλλου Συνταγματάρχη Φρανσουά Ζόρζ, απεσταλμένος του Γάλλου προέδρου και του Herbert Asquith το 1915 στην Ντάουνιγκ Σρίτ, ο Πρωθυπουργός ζήτησε να σύρουν το δάκτυλο τους πάνω στο χάρτη και να χαράξουν μια γραμμή από Α- Acre μέχρι το Κ στο Κιρκούτ! Ωστόσο σε αυτό το μυστικό παρασκήνιο έλαβε μέρος και ο Τσάρος της Ρωσίας Νικόλαος τον οποίο ενημέρωσαν με τα σχετικά έγγραφα μετά την υπογραφή της.

Με βάση αυτή τον διαχωρισμό η Βρετανία που ήταν περισσότερο οικονομική Αυτοκρατορία αναλαμβάνει τον έλεγχο των πετρελαϊκών ζωνών που περιλαμβάνει την παράκτια λωρίδα ανάμεσα στη θάλασσα και στον Ιορδάνη ποταμό , το νότιο Ιράκ και μια περιοχή που επέτρεπε την πρόσβαση στη Μεσόγειο. Αποκτούν με αυτό τον τρόπο και τον έλεγχο της Παλαιστίνης για την οποία ακόμα δεν είχε συμφωνηθεί το καθεστώς της αλλά συμφώνησαν αργότερα στη διακήρυξη του Μπαλφούρ και με τις ΗΠΑ να εγκαταστήσουν εκεί μια εβραϊκή αποικία με στόχο τη δημιουργία εβραϊκού κράτος στο μέλλον. Δηλαδή ο έλεγχος επεκτεινόταν στο κράτος της Παλαιστίνης – έστω και αν δεν υπήρχε- του Ισραήλ , του Ιράκ , και του σημερινού Κουβέιτ.

Η Γαλλία θα αναλάμβανε τον έλεγχο της νότιο – ανατολικής Τουρκίας στις περιοχές που ζούσαν δηλαδή οι Κούρδοι και Αρμένιοι , του βορείου Ιράκ της Συρίας και του Λιβάνου. Στην πραγματικότητα δημιούργησαν το προζύμι για να δημιουργήσουν 4 κατασκευασμένα κράτη με εντελώς διαφορετικούς πληθυσμούς στο καθένα : Τη Συρία το Ιράκ το Λίβανο και την Ιορδανία στα εδάφη των οποίων διαμοίρασαν τον έλεγχο τους. Καθόρισαν τα σύνορα με βάση τα δικά τους συμφέροντα και όχι τις εθνικές και θρησκευτικές διαφορές.

Να σημειωθεί ότι μετά τον Α ΠΠ υπογράφτηκε επίσης η συμφωνία των Βερσαλλιών που ταπείνωσε τη Γερμανία και η διάσκεψη του Σαν Ρέμο και αφορούσε κυρίως τις συνέπειες και ήταν το αποτέλεσμα του Α ΠΠ.

Με την ανάληψη του ελέγχου της Συρίας αμέσως ο λαός εξεγέρθηκε αλλά οι εξέγερση του καταπνίγηκε στο αίμα από τους Γάλλους που αρχίζουν τον αποικισμό. Στο πλαίσιο της τακτικής του διαίρει και βασίλευε μεταφέρει την πρωτεύουσα της Συρίας στην Χόμς που ήταν μικρή και σουνιτική πόλη. Όμως η Γαλλική διοίκηση παραμένει στο Λίβανο κι στη Βηρυτό. Μόνο το 1932 αποκτά σημαία η Συρία που αποτελείται από τρεις οριζόντιες λωρίδες , μια μαύρη , μια άσπρη και μια πράσινη και οι οποίες αντιπροσωπεύουν τις τρεις εθνότητες των σιιτών των σουνιτών και στη μέση τοποθετούν τρία κόκκινα αστέρια που αντιπροσωπεύουν τις μειονότητες των Χριστιανών, των Δρούζων και των Αλεβιτών. Η Γαλλία πολεμά συνέχεια τους Χριστιανούς της Συρίας επειδή ήταν Ορθόδοξοι από τότε και από την αρχή προσπάθησε να μετατρέψει το Λίβανο σε Μαρωνίτικη χώρα που ασπαζόταν την παπική εκκλησία. Οι Γάλλοι ήθελαν να μετατρέψουν τη Συρία σε μουσουλμανική χώρα ενώ πριν από την έναρξη του Β ΠΠ η Γαλλία πρότεινε όπως η Συρία ενσωματωθεί με την Τουρκία. Από τότε Γαλλία και Μ Βρετανία δεν έπαψαν να επιδιώκουν τον έλεγχο της περιοχής. Η Κύπρος είχε παραχωρηθεί στην Αγγλία το 1878 με τη Συνθήκη του Αγίου Στεφάνου όταν η Ρωσία εξεδίωξε την Οθωμανική Αυτοκρατορία από τα Βαλκάνια γιατί πρώτη η Ρωσία είχε αποφασίσει τη διάλυση της. Αλλά το 1916 στη συμφωνία Σαικς – Πικό Μ Βρετανία και Γαλλία συμφώνησαν να μην παραχωρηθεί το νησί σε καμία χώρα αφού προηγηθεί συνεννόηση με άλλες χώρες. Τον έλεγχο των λιμανιών της Χάιφα και της Άκρα ανέλαβε η Μ Βρετανία αλλά η Γαλλία διασφάλισε την ροή νερού από τον Τίγρη και τον Ευφράτη προς τα νότια και η Κύπρος ήταν το αντάλλαγμα της συνεννόησης. Αυτό τουλάχιστον προέβαλαν αλλά η Κύπρος ήταν ένα στρατιωτικό φυλάκιο για τη Μ Βρετανία να ελέγχει την περιοχή σε συνδυασμό με την προστασία του μελλοντικού εβραϊκού κράτους.

Είναι ενδιαφέρον να αναφερθεί ότι το 1915 δόθηκε η πραγματικά μοναδική ευκαιρία να ενωθεί η Κύπρος με την Ελλάδα. Οι συμμαχικές δυνάμεις με εκπρόσωπο τον Βρετανό Πρωθυπουργό πρότειναν στην Ελλάδα να εμπλακεί στον πόλεμο και να υποστηρίξει τη Σερβία. Θα ευθυγραμμιζόταν αναπόφευκτα και με τη Ρωσία. Ο Πρωθυπουργός Ζαΐμης μίλησε με τον βασιλιά ο οποίος απέρριψε την προσφορά και υπέδειξε ότι η Ελλάδα θα παρέμενε αμέτοχη στον πόλεμο. Δεν υπήρξε καμία άλλη ευκαιρία Ιστορικά για την Ένωση της Κύπρου με την Ελλάδα.

Σε αυτή την περίοδο μεγάλος αριθμός Κούρδων πολέμησαν για την διάλυση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και τους έδωσαν υποσχέσεις για την δημιουργία κράτους που ποτέ όμως δεν υλοποίησαν. Μετά την πτώση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας οι άραβες από τα δυο τζαμιά της Μέκκας και της Μεδίνας ανακηρύσσουν την ανεξαρτησία των Αράβων καθώς « Ο Λώρενς της Αραβίας» έδωσε υποσχέσεις αλλά η Γηραιά Αλβιόνα τον συμμαζεύει ενώ οι άραβες συνεχίζουν την προσπάθεια τους να δημιουργήσουν ένα κράτος πολυεθνικό και ανεξάρτητο.

Η Μυστική συμφωνία Σαικς – Πικό προέβλεπε επίσης όπως η Ρωσία αναλάβει τον έλεγχο των Στενών του Βοσπόρου και κάποιων περιοχών βόρεια της Τουρκίας. Η Ρώσικη επανάσταση ανέτρεψε τα σχέδια τους καθώς ανέλαβαν την εξουσία οι μπολσεβίκοι και η συμφωνία είχε γίνει με τον Τσάρο.

Τον Νοέμβριο του 1917 ο Επίτροπος για Εξωτερικές υποθέσεις της Ρωσίας Λ Τρότσκυ βρήκε τη συμφωνία στα έγγραφα του Τσάρου και τη δημοσιοποιεί στην εφημερίδα Πράβδα αποκαλύπτοντας την πολιτική ίντριγκα. Λίγο αργότερα τη δημοσιοποιούν οι αγγλικές εφημερίδες και ξέσπασε σάλος πως επρόκειτο για μια δόλια συμφωνία που αποκάλυψε τις αυτοκρατορικές προθέσεις της Γαλλίας και της Μ Βρετανίας.

Το 1915 τα βρετανικά και γαλλικά στρατεύματα ήταν καθ οδόν να εισέλθουν στην Κωνσταντινούπολη από την Καλλίπολη και η κυβέρνηση του Λονδίνου άρχισε τις προετοιμασίες με μεταξωτά μανδήλια σηματοδοτώντας το τέλος της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Πάλιν η Ελλάδα σε αυτή την κρίσιμη στιγμή παραμένει αμέτοχη. Βιάστηκαν όμως καθώς η μάχη της Καλλίπολης ήταν από τις λίγες νίκες της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και αυτό αποδόθηκε στην εντελώς λανθασμένη στρατηγική των Άγγλων αξιωματικών. Ωστόσο οι συμμαχικές δυνάμεις θέτουν υπό τον έλεγχο τους την Κωνσταντινούπολη και η ηττημένη Οθωμανική Αυτοκρατορία συνθηκολογεί.

Με βάση τη Συνθήκη των Σεβρών διαχώριζαν τα εδάφη της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας σε ευρωπαϊκή επιρροή , διεθνοποιημένη την Κωνσταντινούπολη τον Βόσπορο ενώ παράλληλα παραχωρούσαν τα εδάφη της Ανατολίας στους Κούρδους στους Αρμένιους και στα δυτικά τη Σμύρνη στους Έλληνες. Αγγλία Γαλλία και Ιταλία στα ανατολικά θα είχαν τον διεθνή έλεγχο και απέκλειαν πλέον την Ρωσία των Μπολσεβίκων ενώ αρχικά τα σχέδια τους με τη συμφωνία Σάικς – Πικό ήταν διαφορετικά. Σε σημαντικό βαθμό μέρος του σχεδίου της μυστικής συμφωνίας απέτυχε καθώς ούτε οι Κούρδοι απέκτησαν κράτος ούτε οι Αρμένιοι σε αυτή την περιοχή και στη Μ Ανατολή υπήρχαν αντιδράσεις.

Στην πραγματικότητα η Συμφωνία προέβλεπε όπως η Οθωμανική Αυτοκρατορία εγκαταλείψει την κυριαρχία της στην Μεσοποταμία , το σημερινό Ιράκ , την Ιορδανία και την γύρω από αυτήν περιοχή και θα αναλάμβανε τον έλεγχο η Μ Βρετανία και η Διεθνής Κοινότητα της εποχής η Κοινωνία των Εθνών. Θα παρέδιδε τη Συρία και το Λίβανο στην Γαλλία και πάλιν υπό τον επικυρίαρχο έλεγχο της Διεθνούς κοινότητας. Θα παρέδιδε μέρος της Σαουδικής Αραβίας και Αρμένιοι και κούρδοι θα αποκτούσαν κράτος και θα ήταν προτεκτοράτο της Αγγλίας αυτή τη φορά αντί της Γαλλίας όπως προέβλεπε η Συμφωνία Σάικς Πικό, Την Συμφωνία του Αυγούστου 1920 αποδέχτηκε ο σουλτάνος Μεχμέτ ΣΤ.

Στην Τουρκία όμως είχαν πλέον επικρατήσει η Νεότουρκοι και είχαν άλλη γνώμη που διέλυσαν το Χαλιφάτο και απέρριψαν τη συμφωνία.

Αντικρίζοντας και τις δυο συμφωνίες θα μπορούμε να κατανοήσουμε τα σημερινά σύνορα και τις συγκρούσεις με κυρίαρχο το κουρδικό εθνικισμό που δεν έπαψε ποτέ να αναζητά την ανεξαρτησία του , των Παλαιστινίων που συνεχίζουν την προσπάθεια για ανεξάρτητο κράτος αλλά και των Ισλαμιστών που αμφισβητούν πλήρως πλέον τη Συμφωνία Σαικς- Πικό. Ο Αμπού Μπακρ Μπαγδαντί του ISIS δήλωσε το 2014 ότι «Δεν θα σταματήσει αυτός ο πόλεμος μέχρι να βάλουμε το τελευταίο καρφί στη συμφωνία Σαικς – Πικό» Την ίδια περίοδο η Ρωσία υπογράφει ξεχωριστές συμφωνίες με τον Σουλτάνο ανάμεσα τους τη συμφωνία Αλεξάνδροπολ και τη συμφωνία του Καρς που καθόριζε τα σύνορα βόρεια της Τουρκίας μέχρι και το όρος Αραράτ. Η Συμφωνία Κάρς υπογράφτηκε σε βάρος της Ρωσίας καθώς έχασε εδάφη της. Σε αυτή την περίοδο η Ρωσία των μπολσεβίκων βρισκόταν υπό διεθνή πίεση και προσπάθησε να συνεργαστεί με την Τουρκία αφού οι δυνάμεις της Ευρώπης ήταν πλέον εχθρικές. Επικράτησε το δόγμα ο εχθρός του εχθρού μου είναι φίλος μου. Μπορεί η Τουρκία να μην ήτα φιλική με τη Ρωσία αλλά η τελευταία εξουδετέρωνε μια νέα απειλή από τα νότια σύνορα της.

Ένα χρόνο μετά την υπογραφή της Συμφωνίας των Σεβρών οι μεγάλες δυνάμεις άρχισαν να συνειδητοποιούν ότι είχαν απλώσει το χέρι τους πολύ μακριά από όσο μπορούσαν να το απλώσουν. Αυτή τη στιγμή ο Κεμάλ Ατατούρκ επιδεικνύει πρωτοφανή αποφασιστικότητα και είχε από πριν αρχίσει να οργανώνει τον στρατό με τις δομές που είχε στα χρόνια της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και μετά από αρκετά χρόνια απελπισμένων μαχών διώχνει όλες τις συμμαχικές δυνάμεις από την Τουρκία συμπεριλαμβανομένης και της Ελλάδας στην οποία παρέδωσαν τον έλεγχο της Σμύρνης και με τη Συμφωνία της Λοζάνης δημιουργείται η Τουρκική Δημοκρατία.

«Η Συμφωνία των Σεβρών είναι αυτή που ξεχείλισε το ποτήρι και τροφοδότησε περισσότερο τον τούρκικο εθνικισμό και εμφανίστηκε στη χώρα μια «εθνικιστική ψύχωση» και οι αναλυτές μιλούν για το « Σύνδρομο των Σεβρών»

Η συμφωνία αυτή άφησε βαθειά τα σημάδια της ως αποικιακή μορφή κατοχής την οποία εμπότισε ο Κεμάλ Ατατούρκ στην κοινωνία και εξέλαβε την μορφή της επιμονής του αντί- αυτοκρατορικού εθνικισμού της Ευρώπης. Αυτή η προσέγγιση της Τουρκίας την έφερε σε σύγκρουση με την Βρετανία αργότερα και με τη ΕΣΣΔ την περίοδο του ψυχρού πολέμου και καθώς διατρέχει τον προηγούμενο αιώνα ακόμα και τώρα την φέρνει σε σύγκρουση με τις ΗΠΑ και πάλιν με τη Ρωσία αλλά και την Ευρώπη!

Ο Τ Ερντογάν όταν άρχισε η κρίση στην περιοχή δήλωσε ότι «Διαφωνούσα πάντα με τη Συμφωνία Σάικς- Πικό καθώς διαχωρίζει τις πόλεις μας και αποξενώνει τους πληθυσμούς μας.» Λέει δηλαδή ότι η συμφωνία απετέλεσε εργαλείο για τις συμμαχικές δυνάμεις να δημιουργήσουν σφαίρες επιρροής σε βάρος της Γερμανίας και των συμμάχων της στον πόλεμο και ότι απέκλεισε την Οθωμανική Αυτοκρατορία από τη Μ Ανατολή καθώς όπως προείπαμε δημιούργησε 4 κράτη , Συρία, Λίβανο Ιράκ, Ιορδανία και την γύρω περιοχή – και ετοίμασαν το έδαφος για τη δημιουργία εβραϊκού κράτους.

Η φιλοδοξία του Τ Ερντογάν , του προφέσορα Νταβούτογλου και των «Νεότουρκων της νέας εποχής» ακολούθησαν μια πολύ φιλόδοξη πολιτική να αυξήσουν την επιρροή τους από τα Βαλκάνια τη Βοσνία μέχρι το Σ Αραβία και το Κατάρ. Επισκέφθηκε και την Αίγυπτο ο Τ Ερτογάν ως ροκ σταρ αλλά οι Αιγύπτιοι αρνήθηκαν την φιλοδοξία του. Η τελευταία φορά που συνεργάστηκαν στρατιωτικά ήταν στη Ναυμαχία του Ναβαρίνο και οι Αιγύπτιοι δεν θα ήθελαν να ξαναζήσουν μια τέτοια καταστροφή. Σε παρόμοια δήλωση με τον Τ Ερτογάν προέβηκε και ο Α Νταβούτογλου τον Μάρτιο και είπε ότι « Η αναταραχή της Αραβικής άνοιξης χρησιμοποιήθηκε για να ανατρέψει τα σχέδια της Τουρκίας που είχε στόχο να ανατρέψει τη Συμφωνία Σάικς – Πικό που επεδίωκε τη δημιουργία μιας ελεύθερης οικονομικής ζώνης με τη Συρία το Λίβανο και την Ιορδανία» Προφανώς έλεγε τη μισή αλήθεια καθώς πίσω από την Αραβική άνοιξη σε πολλές χώρες βρισκόταν η Τουρκία η Σ Αραβία και άλλες δυτικές χώρες που είχαν στόχο τον διαμελισμό της Συρία του Ιράκ για να περάσουν τους αγωγούς στην Ευρώπη και να μετατρέψουν την Τουρκία σε ενεργειακό κόμβο και να επιβάλει την επιρροή της σε ολόκληρη της Μ Ανατολή.

Η Τουρκία ακόμα θεωρεί ότι έκλεψαν την εδαφική κληρονομία της Τουρκίας και οι σημερινές συγκρούσεις σχεδιάστηκαν πριν από ένα αιώνα σύμφωνα με τον Τ Ερτογάν.

Το 2015 η Τουρκία διοργάνωσε τεράστιες εκδηλώσεις μνήμης για την 100η επέτειο της μάχης της Καλλίπολης και διοργάνωσαν ακόμα και άλλες εκδηλώσεις για παρόμοιες μάχες με τις συμμαχικές δυνάμεις για την πολιορκία της Κουτ Αλ Αμάρα στο Ιράκ. Δεν είναι ακόμα ξεκάθαρο γιατί η μεταυτοκρατορική φιλοδοξία στην Τουρκία προσπαθεί να ανατρέψει τον Μ Άσαντ και η εισβολή της στο Ιράκ ; Προφανώς θέλει να έχει λόγο και ρόλο στην διαμόρφωση της Νέας Μέσης Ανατολής. Πρακτικά θέλει να δημιουργήσει μια ασφαλή ζώνη στα σύνορα και ακόμα και ολόκληρη πόλη – προπύργιο των φιλοδοξιών της, για τους πρόσφυγες την οποία θα χρησιμοποιήσει στο μέλλον ως μοχλό πίεσης. Ακόμα και αν αποχώρησε ο προφέσορας Νταβούτογλου η πολιτική του αποτελεί σφραγίδα της μεταυτοκρατορικής πολιτικής της χώρας και ο ίδιος θα επανέλθει στο προσκήνιο.

« Οι προεκτάσεις τις συμφωνία των Σεβρών φτάνουν πολύ πιο μακριά από τα συμφέροντα της Τουρκίας και για αυτό το λόγο θα πρέπει να αντιμετωπιστούν παράλληλα με τη συνθήκη Σάικς – Πικό στην Ιστορία της Μ Ανατολής και της Τουρκίας»

Βεβαίως οι Ευρωπαίοι διέπραξαν λάθη στην προσπάθεια τους να χαράξουν τα σύνορα σε εκείνη την περίοδο αλλά δεν φταίνε σε όλα γιατί δεν είχαν τη δύναμη να διαμορφώσουν αυτά τα σύνορα σε αυτή την περιοχή και την οδήγησαν στην εκατονταετή αιματοχυσία. Δημιούργησαν τα σύνορα με βάση τα δικά τους συμφέροντα και όχι με βάση τα εθνικά χαρακτηριστικά. Αλλά αν προχωρούσαν σε μετακινήσεις πληθυσμών θα είχαν και πάλιν αποτυχία. Για αυτό απέτυχε η Συνθήκη των Σεβρών και σήμερα κατέρρευσε και η συμφωνία Σάικς – Πικό. Κατάφεραν να επιβάλουν τα σύνορα στη Μ Ανατολή γιατί είχαν στρατιωτική υπεροχή όμως δεν κατάφεραν να επιβάλουν τα σύνορα απέναντι στον Κ Ατατούρκ που ανάκτησε τη στρατιωτική δύναμη της χώρας του και απέτυχαν στην Ανατολία και στην δυτική Τουρκία. Αν κατάφερναν να περάσουν από τη μάχη της Καλλίπολης και να προχωρήσουν για να εδραιωθούν στην Πόλη ίσως το αποτέλεσμα να ήταν διαφορετικό και θα προχωρούσε και η Συνθήκη των Σεβρών. Αν ακόμα δεν επικρατούσε η Ρώσικη επανάσταση και συμμαχούσαν όλες οι μεγάλες δυνάμεις η εξέλιξη της περιοχής θα ήταν εντελώς διαφορετική.

Τα σύνορα όμως της περιοχής χαράχτηκαν στη Μ Ανατολή από τις μεγάλες δυνάμεις της εποχής και η Τουρκία χάραξε τα δικά της σύνορα και απέκτησε ένα ρόλο εξισορροπητικό ανάμεσα στην Μ Ανατολή και την Ευρώπη και τελικά είναι αυτή που καθορίζει την Ευρώπη και το βλέπουμε σήμερα να ξεδιπλώνεται μπροστά στα μάτια μας. Με βάση όμως τους πληθυσμούς και την παρουσία 25 και πλέον εκ Κούρδων στην Τουρκία στη Συρία στο Ιράκ και στο Ιράν καθίσταται σαφές ότι τα σύνορα χαράχτηκαν λανθασμένα εξαιτίας των εθνικών και θρησκευτικών εντάσεων και συγκρούσεων που εμφανίζονται συνέχεια στην περιοχή αλλά κυρίως της ξένης επιβολής που δεν επέτρεψε στους λαούς να αποφασίσουν το μέλλον τους.

Όταν όμως οι Ευρωπαίοι προσπάθησαν να δημιουργήσουν κουρδικό κράτος με την Συνθήκη των Σεβρών χιλιάδες κούρδοι πολέμησαν στο πλευρό του Κ Ατατούρκ. Σε κάποιες περιπτώσεις η Εθνική ταυτότητα δεν ξεπέρασε την πολιτική ταύτιση με τον ισχυρό. Οι κουρδικές περιοχές με βάση τη Συνθήκη των Σεβρών θα βρίσκονταν υπό τον έλεγχο της Μ Βρετανίας και μέρος των κουρδικών πληθυσμών έκριναν προβληματική την πρόνοια και ενώθηκαν με το εθνικιστικό κίνημα των Νεότουρκων αλλά και εξαιτίας θρησκευτικών καταβολών δεν ήθελαν τον Χριστιανικό εποικισμό. Έκριναν ότι υπήρχε απειλή από την επιστροφή των Αρμενίων και τελικά κάτω από πιέσεις αποδέχτηκαν το νέο τουρκικό κράτος έστω και αν αργότερα μετάνιωσαν.

Δεν είναι εντυπωσιακό σήμερα που το κόμμα του Τ Ερτογάν AKP εμφανίστηκε ως πολύ – πολιτισμικό και μεταμορφώνεται σε εθνικό – ισλαμικό τη στιγμή που το Φιλοκουρδικό Κόμμα των Λαών HDP προσπαθεί να πείσει ότι ψήφος σε αυτό το κόμμα είναι ψήφος για την Ειρήνη και την πολύ- πολιτισμικότητα και εισήλθαν εντονότερα στο έδαφος του ανταγωνισμού της εξουσίας και της εθνικής σύγκρουσης ; Για αυτό ακριβώς το λόγο η Τουρκία δείχνει εμφανή τα σημάδια της εποχής των Νεότουρκων και άρχισε την κουρδική εκστρατεία και την αντεπίθεση για τη Μ Ανατολή. Για αυτό ακριβώς από τη Συμφωνία Σάικς- Πικό και τη Συνθήκη των Σεβρών μέχρι σήμερα τα κατασκευασμένα σύνορα των Ευρωπαίων εμπεριέχουν τη σύγκρουση και η Τουρκία παραμένει ακόμα η απρόβλεπτη χώρα που δεν υπερβαίνει τις εμμονές στο βίο της καθώς συμπληρώνει ένα αιώνα και με υποβόσκουσα την εθνική έξαρση και στην πραγματικότητα δεν ξεπέρασε ακόμα το σύνδρομο της πτώσης της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.

Το ζητούμενο είναι αν θα καταφέρει να κινηθεί σε ένα μοντέλο ευελιξίας για να κρατήσει και αυτή τη φορά μετά τη Συνθήκη των Σεβρών τα σύνορα της μακριά από την πυρκαγιά. Βεβαίως η Τουρκία ανεμίζει στα πρόσωπο της διεθνούς κοινότητας τη Συνθήκη της Λοζάνης αλλά κανένας δεν είναι σε θέση να γνωρίζει τι έχουν στα σεπαρέ των εγκεφάλων τους οι μεγάλες δυνάμεις. Βεβαίως η Συρία βρίσκεται σε πόλεμο 5 χρόνια αλλά ακόμα δεν διαλύθηκε και δεν θα διαλυθεί ούτε η Τουρκία με εύκολο τρόπο αν αυτό πιστεύουν.

Γαλλία και Ηνωμένο Βασίλειο βρίσκονται στο παρασκήνιο των εξελίξεων και η Γερμανία προσπαθεί να ανοίξει δρόμους προς την Τουρκία. Όμως ΗΠΑ και Ρωσία έχουν πλήρως ξεκαθαρίσει ότι οι Ευρωπαίοι απέτυχαν στην διαμόρφωση της περιοχής και παρά τις σοβαρές διαφωνίες τους ανάλαβαν δράση από κοινού για να εξευρεθούν μακροπρόθεσμες και βιώσιμες λύσεις και σύστημα ασφάλειας με τη συμμετοχή των χωρών που να εξουδετερώνει τις συγκρούσεις. Επίκεντρο αυτής της προσπάθειας για την ώρα είναι η Συρία και αν καταφέρουν να συνεργαστούν και να βρουν λύση σε αυτή τη χώρα θα προχωρήσουν σε ολόκληρη την περιοχή.

Ωστόσο σύμφωνα με τον σοφό όσοι δεν μπορούν να θυμηθούν το παρελθόν είναι καταδικασμένοι να το ζήσουν ξανά. Είναι καταδικασμένοι να ζήσουν την αιματοχυσία και οι άνθρωποι την βιώνουν ξανά στην περιοχή. Η συμφωνία Σαικς – Πικό όπως και η συνθήκη των Σεβρών είναι μια καλή αρχή επιστροφής στην Ιστορική Μνήμη.