Αρχίσαμε τη διαπραγμάτευση στραβά!
Η αφετηρία της κουβέντας έπρεπε να είναι το «erga omnes» δηλαδή, η δέσμευση των Σκοπιανών ότι δέχονται να «βαπτιστούν» κάπως αλλιώς έναντι όλων
Από τον Γιώργο Χαρβαλιά
Δεν χρειάζεται να είσαι καθηγητής Διπλωματικής Ιστορίας για να καταλάβεις ότι η σημερινή κυβέρνηση ξεκίνησε την αναθέρμανση της διαπραγμάτευσης για το Σκοπιανό, υπό ασφυκτική διεθνή πίεση, με λανθασμένες εκτιμήσεις του εσωτερικού πολιτικού αντίκτυπου και με εξόχως αβάσιμη υπεραυτοπεποίθηση διαχειριστικής επάρκειας. Κυρίως, όμως, ξεκίνησε την κουβέντα με τους γείτονες σε εντελώς λανθασμένη βάση.
Πράγματι, το κεντρικό ζήτημα της αντιπαράθεσης με τα Σκόπια προκύπτει από τον αλυτρωτισμό, που τρέφεται από το «μακεδονικό» ιδεολόγημα. Το κυρίαρχο στοιχείο, όμως, στο οποίο βασίζεται αυτός ο αλυτρωτισμός είναι το συνταγματικό (και διεθνές, σε πλείστες όσες περιπτώσεις) όνομα του γειτονικού κράτους, που σήμερα ακούει στο… νέτο σκέτο «Μακεδονία».
Η αφετηρία, επομένως, όποιας διαπραγμάτευσης έπρεπε να είναι η δέσμευση των Σκοπιανών ότι δέχονται να… βαπτιστούν κάπως αλλιώς, στο εσωτερικό τους και έναντι όλων των διεθνών χρήσεων – διμερών, πολυμερών, εμπορικών, αθλητικών κ.λπ. Δηλαδή, το περίφημο «erga omnes», που ήταν η «κόκκινη γραμμή» του Καραμανλή.
Από εκεί έπρεπε να είχε αρχίσει η κουβέντα και όχι από τα αγάλματα, τα αεροδρόμια και τον Μέγα Αλέξανδρο. Γιατί μόνο έτσι θα διαπιστώναμε αν ο -φαινομενικά διαλλακτικός- Ζάεφ έχει πράγματι σοβαρές προθέσεις ή διαπραγματεύεται κουτοπόνηρα. Οπως οι προκάτοχοί του, που αντικατέστησαν εν μια νυκτί τη σημαία με το άστρο της Βεργίνας με μια κακόγουστη παραλλαγή της γιαπωνέζικης του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, προκειμένου να αποσπάσουν την εξαιρετικά πολύτιμη για αυτούς Ενδιάμεση Συμφωνία.
Ξέρουν πολύ καλά να ελίσσονται οι Σκοπιανοί και να κάνουν τακτικού τύπου μικροπαραχωρήσεις, με το βλέμμα σε κάτι μεγαλύτερο. Παρά τα χάλια τους, η διπλωματία που ασκούν είναι άκρως μακιαβελική και το έχουν αποδείξει, σε αντίθεση με εμάς, που είμαστε ευκολόπιστοι – για να μην πω… μπουνταλάδες!
Το συμπέρασμα προκύπτει και εκ του αποτελέσματος. Ο εγκλωβισμός σε μια πρώιμη ονοματολογία άναψε τον καβγά στο δικό μας γήπεδο και επέτρεψε στους άλλους να εμφανίζονται ατάραχοι και… large, με συμβολικές χειρονομίες χωρίς καμιά πρακτική αξία. Αν, αντιθέτως, το πρώτο βήμα για να ανοίξει οποιαδήποτε κουβέντα ήταν η ελληνική αξίωση να δεσμευθούν οι άλλοι a priori για χρήση «erga omnes» σε οποιαδήποτε ονομασία συμφωνηθεί, θα είχαμε μεταφέρει την πίεση σε αυτούς και θα είχαμε γλιτώσει από τους αναίτιους καυβγάδες στο εσωτερικό. Επιπλέον, αν ο Ζάεφ αρνείτο να συναινέσει προκαταβολικά σε «βαφτίσια έναντι όλων» (που είναι και το πιθανότερο), θα κόβαμε κάθε περαιτέρω συζήτηση και θα φορτωνόταν αποκλειστικά εκείνος την αδιαλλαξία! Τόσο απλά…
Δυστυχώς, μπλέξαμε και επιτρέψαμε στον Σκοπιανό πρωθυπουργό να μας «παίζει», ανάβοντάς μας φωτιές με την ονοματολογία. Γιατί, λυπάμαι που θα τον επιβεβαιώσω, αλλά έχει απόλυτο δίκιο όταν λέει ότι άλλες ελληνικές κυβερνήσεις και υπουργοί Εξωτερικών «φλέρταραν» εντόνως με ονομασίες ανεκδιήγητες, όπως το «Μακεδονία-Σκόπια» ή «Μακεδονική Δημοκρατία των Σκοπίων», αλλά και για εξίσου απαράδεκτες φόρμουλες διπλής χρήσεως. Με πρώτο και καλύτερο τον Πάγκαλο, που το παραδέχεται σήμερα δημοσίως, αλλά και τον Γιωργάκη Παπανδρέου, καθώς και από την εδώ πλευρά τη -λαλίστατη σήμερα- Ντόρα Μπακογιάννη!
Ειδικά για τους χειρισμούς της τελευταίας έχουν δημοσιευτεί και ντοκουμέντα, που αποδεικνύουν ότι, έξι μήνες μετά το βέτο στο Βουκουρέστι, σε συνάντησή της με τον τότε Σκοπιανό ομόλογό της Αντόνιο Μιλόσοσκι, είχε ανατρέψει την ελληνική διαπραγματευτική γραμμή, αποδεχόμενη τη διπλή ονομασία και τον προσδιορισμό της εθνότητας ως… «μακεδονικής» («Μακεντόσκι» στα κυριλλικά!).
Οι εκπτώσεις αυτές από την εθνική γραμμή, που επιβλήθηκαν πιθανότατα κατόπιν πίεσης της τότε Αμερικανίδας ΥΠΕΞ Κοντολίζα Ράις, καταγράφονται σε απόρρητο τηλεγράφημα του ελληνικού υπουργείου Εξωτερικών με ημερομηνία 20 Σεπτεμβρίου 2008 και δεν επιδέχονται αμφισβήτηση. Πιθανότατα, δε, στο ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών φυλάσσονται και άλλα ντοκουμέντα, που αποδεικνύουν ενδοτικές πολιτικές άλλων κυβερνήσεων ή υπουργών Εξωτερικών, όπως αυτές του ΠΑΣΟΚ που προαναφέρθηκαν…
Αλίμονό μας, όμως, αν στην αφετηρία όποιας διαπραγμάτευσης αρχίσουμε να ξύνουμε πληγές και τα τηλεγραφήματα με τα… καμώματα των προηγούμενων γίνουν φέιγ βολάν στην ελληνική Βουλή. Βούτυρο στο ψωμί του Τσίπρα, που δεν θα διστάσει να τα χρησιμοποιήσει, προκειμένου να αμυνθεί στις κατηγορίες τις οποίες του προσάπτει η αντιπολίτευση, και… μύλος για Νέα Δημοκρατία και ΠΑΣΟΚ, που θα πρέπει να απολογούνται εκ των υστέρων για χειρισμούς στελεχών τους.
Ομως, αυτό είναι το ζητούμενο; Να τρίβει τα χέρια του ο Ζάεφ, που μας έβαλε να τσακωθούμε; Γι’ αυτό σας λέω: Πήραμε τη διαπραγμάτευση και τη… ζωή μας λάθος.