28/03/2024

Συνέντευξη Θεόδωρου Γεωργάκη

 

Θεόδωρος Γεωργάκης: : Η Τοπική Αυτοδιοίκηση είναι η Σύγχρονη Άμεση Δημοκρατία

«Η Μετα-Καλλικράτη Τοπική Αυτοδιοίκηση υπό το φως της Ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης – Θεωρητική και εμπειρική διερεύνηση» είναι ο τίτλος του νέου βιβλίου του Θεόδωρου Γεωργάκη*, προέδρου του ΟΠΣΑ. Η παρουσίασή του έγινε στις 22 Ιανουαρίου 2018, στην αίθουσα εκδηλώσεων του Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου Αθηνών (ΕΒΕΑ).

Τον συγγραφέα τίμησαν με την παρουσία τους πολλοί εκπρόσωποι από την Εκκλησία, την πολιτική, το δικαστικό Σώμα, την πανεπιστημιακή κοινότητα, την Τοπική Αυτοδιοίκηση, την εκπαίδευση, τους φορείς μαζικής δράσης, αλλά και αρκετοί ενεργοί πολίτες που ενδιαφέρονται για τον τομέα της Αυτοδιοίκησης και της αλληλεπίδρασης που έχει αυτή στην καθημερινότητά τους.

Για τη δομή, το περιεχόμενο και την επιστημονική αξία του βιβλίου του Θεόδωρου Γεωργάκη μίλησαν οι πανεπιστημιακοί καθηγητές που συμμετείχαν στην επταμελή επιτροπή από το Πάντειο Πανεπιστήμιο, το Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών και το Πανεπιστήμιο Πειραιώς, ενώπιον της οποίας παρουσίασε την παρούσα διατριβή: ο πρύτανης του Πανεπιστημίου Πειραιώς κ. Άγγελος Κότιος και οι καθηγητές του Παντείου Πανεπιστημίου κ.κ. Μάρω Βενετσανοπούλου και Ιωάννης Φίλος. Ο επιβλέπων καθηγητής κ. Δονάτος Παπαγιάννης δεν μπόρεσε να παραστεί στην εκδήλωση λόγω έκτακτης υποχρέωσης και έστειλε την παρουσίαση-χαιρετισμό του.

Το Geopolitics and Daily News βρέθηκε στην παρουσίαση όπου η δημοσιογράφος Γιώτα Χουλιάρα είχε την ευκαιρία να συζητήσει με τον κύριο Θεόδωρο Γεωργάκη για το βιβλίο του, τον ρόλο της Τοπικής Αυτοδιοίκησης σήμερα και τις εξελίξεις σε ευρωπαϊκό επίπεδο.

 


ΕΡΩΤΗΣΗ:
 Πρόσφατα κυκλοφόρησε το νέο σας βιβλίο με τίτλο « Η Μετα-Καλλικράτη Τοπική Αυτοδιοίκηση υπό το φως της Ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης. Θεωρητική και εμπειρική διερεύνηση». Πείτε μας λίγα λόγια για αυτό.

ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Έχοντας την εμπειρία των 16 χρόνων, που υπηρέτησα την Αυτοδιοίκηση από τη θέση του Δημάρχου μιας όμορφης πόλης ενός μεγάλου σε πληθυσμό Δήμου, εκείνου της Ηλιούπολης Αττικής και συνάμα του μέλους της Επιτροπής Περιφερειών της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕτΠ), εκπροσωπώντας τη χώρα μας στην Comite des Regions de l’ union Europeene , επί 12 συνεχή χρόνια (1994-2006) και πριν πάρω την τελική άμα και «τολμηρή» -λόγω του χρόνου, που επέλεξα στη συγκεκριμένη διαδρομή της γήινης πορείας μου- απόφαση να εκπονήσω τη διδακτορική διατριβή, και συνάμα να εκδοθεί σε βιβλίο με τίτλο: “H Μετα-Καλλικράτη Τοπική Αυτοδιοίκηση υπο το φως της Ευρωπαϊκης ολοκλήρωσης Θεωρητική και εμπειρική διερεύνηση” κυριαρχούσαν στο νου μου δύο ρήσεις:Η μια του ποιητή Άγγελου Γερακάρη, που λέει: «Άνθρωπε της Γης και του μάταιου στο πέρασμά σου να μην αφήσεις μόνο το δυνατό σου πάτημα, αλλά το χνάρι της ψυχής σου» και η άλλη του Τζούλιαν Γιανγκ (Julian Young) Καθηγητή Ανθρωπιστικών Επιστημών στο Πανεπιστήμιο Wake Forest-Βόρειας Καρολίνας ΗΠΑ και συγγραφέα που λέει: «Χρειαζόμαστε μια κοινωνία, η οποία θα παράγει εκπληκτικούς ανθρώπους, τέτοιους όμως, που θα αποδέχονται το «εξαιρετικό προνόμιο της ευθύνης» απέναντι στην κοινωνία, που τους δημιούργησε».

Έτσι, και επιθυμώντας να ακουμπήσω στην πράξη τις δύο ρήσεις, τόλμησα με τη συμβολή-παρότρυνση και  κατ’ αρχάς την ηθική και μετέπειτα ουσιαστική στήριξη εκλεκτών καθηγητών της Πανεπιστημιακής Κοινότητας του Παντείου Πανεπιστημίου, να αποτυπώσω τις σκέψεις, γνώσεις, απόψεις και εμπειρίες μου, στην υπό κρίση αρχικά και μετέπειτα εγκριθείσα διδακτορική μου διατριβή από επταμελή επιτροπή καθηγητών τριών Πανεπιστημίων, Παντείου, Πειραιώς, Ε.Κ.Π.Α. με βαθμό “Άριστα”, (όλους τους αναφέρω στο βιβλίο μου και για μια φορά ακόμη θερμά τους ευχαριστώ).

ΕΡΩΤΗΣΗ: Με δεδομένη την σημερινή κρίσιμη οικονομική και κοινωνική συγκυρία που βιώνει η χώρα, η Τοπική Αυτοδιοίκηση μπορεί να παίξει ουσιαστικό ρόλο στην εθνική προσπάθεια για να κερδηθεί το στοίχημα της ανάπτυξης; Και πως θα μπορούσε να γίνει κάτι τέτοιο;

ΑΠΑΝΤΗΣH: Τοπική Αυτοδιοίκηση αποτελεί τη σύγχρονη έκφραση του θεσμού της Άμεσης Δημοκρατίας, όπως αυτή επινοήθηκε και εφαρμόστηκε για πολλούς αιώνες με την «Πόλη – Κράτος» στην Αθήνα της περιόδου της κλασσικής αρχαιότητας, ενώ διατηρεί και σήμερα την ίδια ονομασία «Δήμος».  Ο ρόλος, που διαδραματίζει την καθιστά βασικό φορέα άσκησης της κοινωνικής και αναπτυξιακής πολιτικής του κεντρικού κράτους ή των επιμέρους δικών της τοπικών πρωτοβουλιών, ενώ επίσης φροντίζει για την κάλυψη των τοπικών αναγκών και την παροχή υπηρεσιών εξυπηρέτησης των πολιτών της. Διαχρονικά έχουν εφαρμοστεί μια σειρά σημαντικών μεταρρυθμίσεων, που αφορούν την Τοπική Αυτοδιοίκηση στην Ελλάδα, με αποκορύφωμα το «Σχέδιο Καποδίστρια» και το «Πρόγραμμα Καλλικράτης». Ο σκοπός της διατριβής μου και συνακόλουθα της έκδοσης της σε βιβλίο είναι η ανάλυση αρχικά της διαχρονικής εξέλιξης της οργάνωσης, της δομής και των αρμοδιοτήτων της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, αλλά και η ανάλυση της ταυτότητας, που αυτή έχει διαμορφώσει τα τελευταία χρόνια στην μετά του Καλλικράτη εποχή. Επίσης, στοχεύει στην παρουσίαση των ζητημάτων, που αυτή εμφανίζει, όσον αφορά συγκεκριμένες λειτουργίες και τις αρμοδιότητές της, ενώ καταλήγει σε μια σειρά σχετικών προτάσεων με ιδιαίτερη έμφαση στον αναπτυξιακό σχεδιασμό και ουσιαστικό ρόλο που μπορεί να παίξει στην όλη εθνική προσπάθεια για την πολυπόθητη άμα και άκρως αναγκαία ανάπτυξη.

Είναι σαφές πως η Αυτοδιοίκηση για να πετύχει του στόχους και τους σκοπούς της πρέπεινα λειτουργήσει απόλυτα με αρχές και αξίες, ακόμα καλύτερα από τη σημερινή της λειτουργία. Αναφερόμενος στις βασικές αρχές λειτουργίας και δράσης των ΟΤΑ, θα ήθελα από την αρχή να επισημάνω ότι δεν “κομίζω γλαύκα εις Αθήνας”. Απλώς προσπαθώ να κωδικοποιήσω συνολικά την εμπειρία μου, από τη μακρόχρονη θητεία μου στη θέση του Δημάρχου Ηλιούπολης και απο τη συμμετοχή μου στα όργανα κεντρικών Οργάνων των ΟΤΑ της χώρας μας και ασφαλώς στην Επιτροπή των Περιφερείων της Ε.Ε. (ΕτΠΕΕ)

Συνοπτικά και τελείως ενδεικτικά αναφέρω τις αρχές, που πρέπει να ισχύουν και να εφαρμόζονται χωρίς τις οποίες, τίποτα δεν μπορεί να επιτευχθεί ποιοτικά, ποσοτικά, αναβαθμιστικά.

  • ·        Η αρχή της ομοψυχίας και της συνεργασίας
  • ·        Η αρχή της διαφάνειας και της χρηστής διαχείρισης
  • ·        Η αρχή της ανεξαρτησίας και της αυτοτέλειας
  • ·        Η αρχή της διερεύνησης – επέκτασης των αρμοδιοτήτων και η αυτονόητη ανάγκη αντίστοιχης εκχώρησης πρόσθετων πόρων από τον κρατικό προϋπολογισμό
  • ·        Η αρχή του στρατηγικού σχεδιασμού και προγραμματισμού

Φρονώ ότι η Αυτοδιοίκηση, ως, ο πλησιέστερος στους πολίτες, θεσμός Δημοκρατικής Εξουσίας, ως πυλώνας του Δημοκρατικού μας πολιτεύματος, μπορεί να συμβάλλει αποφασιστικά στην εμπέδωση, στην ανάπτυξη, στην στήριξη, στην εξέλιξη των Αρχών και Αξιών, που κάνουν το κράτος δυνατό, αξιόπιστο και αποτελεσματικό και τους πολίτες συνειδητοποιημένους σ’ αυτό, που δικαιούνται και σ’ αυτό, που υποχρεούνται, με πιστοποίηση της εμπιστοσύνης τους στους θεσμούς και στους ασκούντες Κυβερνητική ή άλλη εξουσία. Επίσης μπορεί αναμφισβήτητα να συμβάλει τόσο στην ανάπτυξη με έργα όσο και στην μείωση της ανεργίας με σχεδιασμό και προγραμματισμό με βάση και τις χρηματοδοτήσεις από την Ε.Ε υλοποιώντας περιφερειακά επιχειρησιακά προγράμματα, αλλά και τοπικά αναπτυξιακά προγράμματα. Οι εκάστοτε κυβερνήτες οφείλουν με πράξεις συγκεκριμένες, ξεκάθαρες και πειστικές να εφαρμόσουν στο ακέραιο τη συνταγματική επιταγή σε σχέση με την αυτονομία, τις αρμοδιότητες, τους πόρους, τον αναπτυξιακό ρόλο και την αποτελεσματικότητα της Τ.Α. Αποτελεί ιερό καθήκον όλων μας, όπως με τη συνεισφορά, συμμετοχή, ενέργεια, στόχο, σκοπό και αποτέλεσμα, να θέσουμε σε καλύτερη τροχιά την λειτουργία της Αυτοδιοίκησης γιατί μπορεί να συμβάλλει και να κερδηθεί το στοίχημα της ανάπτυξης.

ΕΡΩΤΗΣΗ: Η προσφυγική-μεταναστευτική κρίση συνεχίζει να αποτελεί τα τελευταία χρόνια έναν άλυτο γρίφο για την Ευρώπη. Γιατί;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Τα γιατί είναι πολλά. Ενδεικτικά αναφέρω. Γιατί υπήρξε έλλειψη από πλευράς της Ευρωπαϊκής Ένωσης πρωτίστως και συνακόλουθα των κρατών μελών της ορθής σύλληψης, οργάνωσης και άσκησης προσφυγικής- μεταναστευτικής πολιτικής. Ενώ θα έπρεπε η Ε.Ε., που λίγο πολύ ελάμβανε τα μηνύματα να ενεργήσει έγκαιρα και έγκυρα καθυστέρησε και το πρόβλημα μεγάλωσε και έγινε περίπλοκο. Θα έλεγα πως η Ευρώπη αιφνιδιάστηκε. Κανείς δεν μπορούσε να φανταστεί ότι μέσα σε λίγους μήνες η Ε.Ε. θα υποχρεώνονταν να δεχθεί στο έδαφος της 650.000 πρόσφυγες, από τους οποίους οι 486.000 χωρίς ταξιδιωτικά έγγραφα. Η Ελλάδα δεν αντέχει, αλλά  και η Ευρώπη μάλλον δεν αντέχει. Στη Τουρκία δραστηριοποιούνται 30.000 λαθρέμποροι με ό,τι αυτό συνεπάγεται γιατί το πρόβλημα των προσφύγων και των μεταναστών είναι πρόβλημα σύνθετο με πολλές παραμέτρους. Γιατί για τη πρόληψη και την αντιμετώπιση του δεν υπάρχει μια παγκόσμια διακυβέρνηση, ένας θεσμός που θα μπορούσε να σχεδιάσει και να εφαρμόσει μια πολιτική αντιμετώπισης του. Ο ΟΗΕ δεν έχει τη δυνατότητα να επέμβει έγκαιρα και με αποτελεσματικό τρόπο για την πρόληψη και την αποσόβηση των κρίσεων, λόγω των αντιθέσεων μεταξύ των χωρών μελών του Συμβουλίου Ασφαλείας. Για παράδειγμα, ενώ ο εμφύλιος πόλεμος μαίνεται στη Συρία εδώ και  πάνω από έξι χρόνια, η Ρωσία μπλοκάρει τα ψηφίσματα του. Σε ολόκληρο το κόσμο καταγράφονται σήμερα 40 συγκρούσεις, μεταξύ κρατών και εμφύλιες που, μαζί με τα προβλήματα της φτώχειας και των περιβαλλοντικών κλιματιστικών προβλημάτων, έχουν οδηγήσει στους δρόμους της προσφυγιάς πάνω από 60 εκατ. ανθρώπους.

Γιατί σήμερα με την ανατροπή των απολυταρχικών καθεστώτων, που δεν επέτρεπαν να εμφανιστούν οι μεταξύ των κοινωνικών αυτών ομάδων εθνικές και θρησκευτικές αντιθέσεις, με την λεγόμενη αραβική άνοιξη βγήκαν στην επιφάνεια. Γιατί η Ευρωπαϊκή Ένωση και με όλα τα καλά που έχει, είναι ένας αργοκίνητος γραφειοκρατικός μηχανισμός που πρέπει να βρει έναν τρόπο να συγκλίνουν τα συμφέροντα 28 κρατών και το πιστεύω, θα τον βρει.

 

ΕΡΩΤΗΣΗ: Παράλληλα και συνδυασμό με την οικονομική κρίση διαπιστώνουμε ότι τα ευρωσκεπτικιστικά κόμματα, θέτοντας ως αιχμή του δόρατος την μετανάστευση και με αρωγό τις τρομοκρατικές επιθέσεις που πραγματοποιούνται, ισχυροποιούνται σε διάφορες χώρες. Θεωρείτε ότι η Ευρώπη τελειώνει ή μήπως μεταβάλλεται, μεταλλάσσεται;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Κατά την εκτίμησή μου, η Ευρώπη δεν τελειώνει και, αλίμονο, αν κάτι τέτοιο συμβεί ως εξαιρετικά επικίνδυνο γεγονός θα μπορούσε να χαρακτηριστεί. Είναι αλήθεια ότι έχουν δημιουργηθεί διάφορα προσχήματα τα οποία μεγαλοποιούν ή καλύτερα εκμεταλλεύονται κομματικοί σχηματισμοί ακραίων θέσεων και πάσης φύσεως Ευρωσκεπτικιστές. Οι καθηγητές πανεπιστημίου κ.κ Τάκης Καννελόπουλος και Δονάτος Παπαγιάννης σε ομιλία τους στον ΟΠΣΑ, είπαν και εντόπισαν ότι  η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει μέλλον. Την Ελλάδα τη συμφέρει περισσότερη Ευρώπη. Και τι εννοούμε με τον όρο «περισσότερη Ευρώπη»; Εννοούμε μια πιο συνεκτική Ευρώπη, μια Ομοσπονδιακή Ευρώπη. Μια περισσότερο Ομοσπονδιακή Ευρώπη, θα πρέπει να γνοιαστεί περισσότερο για τα σύνορά της, για τη συλλογική της άμυνά, για κοινό προϋπολογισμό με αναδιανεμητικό χαρακτήρα. Γιατί μόνο αν αναγκαστούμε να συμβιώνουμε σε ένα σύστημα σφιχτό, με τήρηση κανόνων, μπορεί και εμείς κάποτε να θυμηθούμε τον ορθολογισμό, τη στοιχειώδη λογική και να τηρήσουμε κανόνες. Αλλά δεν είναι μόνο αυτό.. Μια Ελλάδα σε μια Ομοσπονδιακή Ευρώπη, θα νοιώθει πολύ περισσότερο ασφαλής, πολύ πιο περισσότερο σίγουρη για το μέλλον της. Ευτυχώς γίναμε πολλοί στην Ένωση. Ζήσαμε την επανένωση της Ευρώπης που ήταν χωρισμένη σε δυτική και ανατολική, τα Δυτικά Βαλκάνια αγωνιούν να έρθουν μαζί μας. Η Ουκρανία πλήρωσε με αίμα την απόφασή της να ακολουθήσει τη δική μας πορεία. Αυτό είναι υπέροχο. Οι λαοί της Ευρώπης με δημοκρατικές κυβερνήσεις – πέραν της κηλίδας του Η.Β. – επιλέγουν να βαδίσουν μαζί. Η Ευρώπη μετά το μούδιασμα από την αγγελία του βρετανικού δημοψηφίσματος, άρχισε να προβληματίζεται, ως προς τι πρέπει να κάνουμε ακριβώς.  Η Επιτροπή ήδη δημοσίευσε τη Λευκή Βίβλο για το μέλλον της Ευρώπης. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της Ρώμης  γιορτάζοντας τα 60 χρόνια από την ίδρυση της ΕΟΚ δεσμεύτηκε σε τέσσερα σημεία για το μέλλον της ευρωπαϊκού ταξιδιού. Μια ασφαλή και προστατευμένη Ευρώπη, μια ευημερούσα και βιώσιμη Ευρώπη, μια κοινωνική Ευρώπη και μια ισχυρότερη Ευρώπη στην παγκόσμια σκηνή.

Είμαι αισιόδοξος. Όποιος γνωρίζει την ιστορία της ΕΕ, γνωρίζει ότι η μέχρι σήμερα πορεία μας ήταν μια πορεία κρίσεων, διχογνωμιών, εντάσεων. Να σας θυμίσω μονάχα την κρίση της «κενής καρέκλας» στη δεκαετία του 1960 με την αποχή της Γαλλίας από τη συμμετοχή της στα όργανα των Κοινοτήτων. Με αυτές τις κρίσεις φτάσαμε ως εδώ. Δεν μπορούμε να γυρίσουμε πίσω. Είναι χίλιες φορές καλύτερα να πολεμάμε με τα στυλό και τα επιχειρήματα γύρω από ένα τραπέζι, παρά με τα κανόνια πίσω από χαρακώματα.  Θα πάμε αναγκαστικά μπροστά. Με τη θέληση των λαών της Ευρώπης, με δημοκρατία, με σεβασμό των θεμελιωδών δικαιωμάτων, με σεβασμό της διαφορετικότητας.

ΕΡΩΤΗΣΗ: Ως πολιτικός με εμπειρία στον χώρο της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και ταυτόχρονα εκπρόσωπος στον παρελθόν της χώρας μας στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή των Περιφερειών, τι θα συμβουλεύατε την νέα γενιά;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ: Στους νέους μας, που πραγματικά βιώνουν και αισθάνονται την κρίση έντονα, οι οποίοι είναι το μέλλον της κοινωνίας και της πατρίδας μας, θα έλεγα ανεπιφύλακτα: Αισιοδοξία και Αυτοπεποίθηση, αγώνα, στόχο, όνειρο, προκοπή. Να μάθουν και να γνωρίζουν τα 4 ρήματα Δικαιούμαι και Διεκδικώ, Υποχρεούμαι και Προσφέρω. Επίσης παροτρύνω να αυτοπειθαρχούν στο λόγο, να υποστηρίζουν να δημιουργούν Αξιακό Σύστημα τέτοιο, που να ωφελούν τον εαυτό τους ασφαλώς, αλλά και το κοινωνικό σύνολο. Να αξιολογούν ορθά την Αγάπη των γονιών τους πρωτίστως χωρίς να τη θεωρούν “καταπίεση” έτσι θα ανοίξουν τα λαμπερά μάτια τους ώστε να βλέπουν την χάρη στην ζωή τους, όπως αναφέρει και ο Φρόιντ και να διαμορφώνουν μια νέα ψυχολογία για την Αγάπη, για τις παραδοσιακές Αξίες για την πνευματική ανάπτυξη. Να ασχολούνται με τα κοινά και την πολιτική κάνοντας πράξη τη ρήση του Πλάτωνα:

“Μια από τις τιμωρίες για το ότι δεν καταδέχεσαι να ασχοληθείς με την πολιτική είναι πως καταλήγεις να σε κυβερνούν οι κατώτεροι σου”.  Και τέλος για να πηγαίνουν μπροστά θα πρέπει να έχουν μεν αταλάντευτους στόχους όμως πάντα να κοιτάζουν και πίσω μαθαίνοντας από το χθες, ζώντας το σήμερα χωρίς μεμψιμοιρίες και διαρκώς οικοδομώντας το αύριο.

Κλείνω θυμίζοντας στους νέους τη ρήση του Κωστή Παλαμά «Είμαι εγώ ο γκρεμιστής είμαι εγώ και ο χτίστης, ο ακριβογιός της άρνησης, ο ζηλωτής της πίστης». Ναι να πιστεύουν στον εαυτό τους , στην θεία δύναμη και να προχωρούν μπροστά και δυνατά.

 

*Ο Θεόδωρος Γεωργάκης είναι Διδάκτωρ Παντείου Πανεπιστημίου, Δικηγόρος Παρ’Αρείω Πάγω, Νομικός Σύμβουλος Σιβιτανιδείου Σχολής και πρόεδρος Ο.Π.Σ.Α. Έχει διατελέσει Δήμαρχος Ηλιούπολης

Σημείωση: Οι φωτογραφίες ανήκουν στο προσωπικό αρχείο του κυρίου Γεωργάκη και παραχωρήθηκαν στο Geopolitics and Daily News για να συνοδέψουν την συνέντευξη

Ο Θ.Γεωργάκης με τον Πρόέδρο του ΕΒΕΑ κ. Κωνσταντίνο Μίχαλο

Γιώτα Χουλιάρα για το Geopolitics 

Facebooktwitterredditpinterestlinkedinmail
Geopolitics & Daily News Copyrights Reserved 2024