FT: Στο CDU σκέφτονται ήδη τη ζωή μετά τη Μέρκελ
Μετά από 18 χρόνια στην ηγεσία του κόμματος, πληθαίνουν οι φωνές για αντικατάσταση. Παράπονα και θυμός από βουλευτές της, γιατί «έδωσε πολλά» στο SPD για να κλείσει τη συμφωνία. Ζητείται και ανανέωση στο υπουργικό συμβούλιο.
του Guy Chazan (Βερολίνο)
Financial Times
Η Ανγκελα Μέρκελ δεν έχει επισήμως ξεκινήσει την τέταρτη θητεία της ως καγκελαρίου της Γερμανίας -αλλά ήδη πολλοί στο κόμμα της σχεδιάζουν ανοικτά τη μετά τη Μέρκελ εποχή.
Η καγκελάριος αντιμετωπίζει τεράστιες εσωτερικές αντιδράσεις για τη συμφωνία συνασπισμού που διαπραγματεύθηκε με τους Σοσιαλδημοκράτες την περασμένη εβδομάδα και κυρίως για την απόφαση να δώσει σε αυτούς το υπουργείο Οικονομικών -για καιρό προπύργιο του CDU.
Ξαφνικά, οι συντηρητικοί Χριστιανοδημοκράτες λένε αυτό που δεν λέγεται: Ότι το κόμμα πρέπει να σκεφθεί αντικατάσταση της κυρίας Μέρκελ, της γυναίκας που έχει οδηγήσει τη Γερμανία για 12 χρόνια και το κόμμα της για 18 -και όσο το συντομότερο, τόσο το καλύτερο. «Εμείς στο CDU πρέπει να αρχίσουμε να σκεφτόμαστε αμέσως τώρα μια νέα σύνθεση -χωρίς τη Μέρκελ», είπε ο Klaus-Peter Willsch, βουλευτής των Χριστιανοδημοκρατών.
Ο κ. Willlsch ασκεί κριτική εδώ και καιρό, όμως και άλλοι επίσης κάνουν το ίδιο σχόλιο, με λίγο πιο διπλωματικό τρόπο όμως. «Το κόμμα χρειάζεται να “αναζωογονηθεί”», είπε ο Daniel Günther, ανερχόμενο αστέρι του CDU, στο γερμανικό ραδιόφωνο. «Χρειαζόμαστε νέα πρόσωπα…, ταλαντούχους, νεότερους ανθρώπους».
Αυτά τα νέα πρόσωπα θα μπορούσαν σύντομα να έχουν την ευκαιρία τους. Αργότερα αυτόν τον μήνα, η κα Μέρκελ θα αποκαλύψει τα ονόματα των πέντε υπουργών του CDU, που πιθανότατα θα πάρουν μία θέση στο νέο υπουργικό συμβούλιο. Ο κ. Günther και άλλοι θέλουν να αδράξουν την ευκαιρία για να προωθήσουν νέους πολιτικούς -άτομα που μπορεί μια μέρα να είναι οι δυνητικοί διάδοχοί της.
«Αυτό θα ήταν ένα πρώτο βήμα προς μια οργανωμένη μετάβαση εξουσίας», είπε ο Daniel Hackenjos, επικεφαλής επιχειρηματικής οργάνωσης του CDU στο μεγάλο νότιο κρατίδιο της Βάδης-Βυρτεμβέργης. «Τώρα είναι η ώρα για να το κάνει. Χρειαζόμαστε δράση».
Ενας πιθανός υποψήφιος, είπε, είναι ο Jens Spahn, υφυπουργός Οικονομικών που θεωρείται ο βασικός φορέας της «δεξιάς» στο CDU. Η προαγωγή του στο ίδιο του το υπουργείο θα ήταν, είπε ο κ. Hackenjos, «ένα βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση».
Ωστόσο δεν είναι ξεκάθαρο αν ακόμη και αυτό θα ήταν αρκετό για να καθησυχάσει τους πιο σκληρούς κριτές της κας Μέρκελ. Ο θυμός για την καγκελάριο χτίζεται εδώ και χρόνια, είπε ο Armin Schuster, βουλευτής του CDU. «Τώρα έχει φτάσει σε ένα σημείο όπου το αίσθημα του κόμματος ξεχειλίζει», είπε.
Για ανθρώπους όπως ο κ. Schuster, η λίστα με τα παράπονα είναι μεγάλη και γίνεται μεγαλύτερη. Ξεκινάει με την απόφαση της κας Μέρκελ το 2015 να δεχθεί περισσότερους από ένα εκατομμύριο πρόσφυγες. Μετά ήρθαν οι εκλογές πέρυσι τον Σεπτέμβριο, όταν το CDU, μαζί με το αδελφό κόμμα CSU της Βαυαρίας, είχαν το χειρότερο αποτέλεσμα από το 1949 και το ακροδεξιό λαϊκιστικό «Εναλλακτική για τη Γερμανία» εισέβαλε στην Μπούντεσταγκ για πρώτη φορά -ένα γεγονός ορόσημο για το οποίο πολλοί θυμωμένοι Χριστιανοδημοκράτες κατηγόρησαν την κα Μέρκελ.
Τα πράγματα δεν έχουν βελτιωθεί από τότε. Οι συνομιλίες για τον συνασπισμό με τους Πράσινους και τους φιλελεύθερους Ελεύθερους Δημοκράτες κατέρρευσαν το Νοέμβριο, και όταν τελικά τα CDU/CSU έκλεισαν τη συμφωνία με το SPD την περασμένη εβδομάδα, η κα Μέρκελ κατηγορήθηκε αμέσως ότι έκανε πάρα πολλές παραχωρήσεις στους αριστερο-κεντρώους αντιπάλους της.
Αυτή η αρχική εντύπωση αποδείχθηκε και σε έρευνα για τη συμφωνία από τη Thingthinking, μια εταιρεία τεχνητής νοημοσύνης στην Καρλσρούη, που βρήκε ότι το 70% της συμφωνίας προήλθε κατευθείαν από το εκλογικό μανιφέστο του SPD.
«Το κλίμα στο κόμμα είναι ότι έχουμε εξαπατηθεί και έχουμε ξεπουληθεί», είπε ανώτερος βουλευτής του CDU. «Η βάση νιώθει ότι η ηγεσία του κόμματος τους έχει ολοκληρωτικά απογοητεύσει, ότι τα έπαιξαν όλα για να μείνουν στην εξουσία».
Η κα Μέρκελ λέει ότι δίνει προσοχή στις φωνές για ανανέωση. Σε συνέντευξή της στο γερμανικό τηλεοπτικό κανάλι ZDF την Κυριακή είπε ότι ήθελε «να δώσει στους ανθρώπους που ακόμη έχουν πολιτικό μέλλον μπροστά τους… μία ευκαιρία».
«Θα πρέπει να διασφαλίσουμε ότι δεν σκεφτόμαστε μόνο όσους είναι πάνω από 60 ετών αλλά και τους νεότερους», είπε για το νέο υπουργικό συμβούλιο.
Μία λίστα με μελλοντικούς υπουργούς θα παρουσιαστεί στη διάσκεψη του κόμματος στις 26 Φεβρουαρίου, όταν οι αντιπρόσωποι θα ψηφίσουν για τη συμφωνία συνασπισμού, είπε, προσχωρώντας στο αίτημα των κριτών της.
Όμως ήταν και «προκλητική». Θα υπηρετούσε για ολόκληρη τετραετή θητεία ως καγκελάριος, είπε, και άφησε να εννοηθεί ότι θα μπορούσε να κυβερνήσει ως επικεφαλής μειοψηφικής κυβέρνησης, αν τα μέλη του SPD απέρριπταν τη συμφωνία συνασπισμού στην κομματική ψηφοφορία και αρνούνταν να μπουν στον μεγάλο συνασπισμό.
Ακόμη και οι σύμμαχοί της μιλούν ανοιχτά για την εποχή μετά τη Μέρκελ. Μιλώντας σε γερμανικό ραδιόφωνο τη Δευτέρα, ο Günther Oettinger, επίτροπος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, είπε ότι ήταν «σαφές σε όλους» ότι η κα Μέρκελ έμπαινε στην τελευταία θητεία. Είπε ότι ήταν πολύ «έξυπνη και έμπειρη» για να επαναλάβει τα λάθη των προηγούμενων ηγετών όπως ο Χέλμουτ Κολ, και θα «ξεκινήσει τα επόμενα τέσσερα χρόνια τη διαδοχή».
Η πίεση θα μπορούσε να την κάνει να δράσει νωρίτερα. Ο Roland Koch, υψηλόβαθμο στέλεχος και πρώην πρωθυπουργός του κρατιδίου της Έσσης, προέτρεψε την κα Μέρκελ να σκεφτεί σήμερα για τον διάδοχο:
«Ποια είναι η επόμενη γενιά που θα αναλάβει την ευθύνη;».