FT: Ο Ματέο Ρέντσι παλεύει να αποφύγει δεύτερη πανωλεθρία
Ο πρώην πρωθυπουργός έχει φίλους στη Φλωρεντία, αλλά όχι στην υπόλοιπη Ιταλία. Κινδυνεύει να χάσει τις εκλογές και να υποστεί άλλη μία πολιτική ήττα μετά το δημοψήφισμα του 2016. Οι αναποφάσιστοι μόνη ελπίδα.
του James Politi (Φλωρεντία)
Financial Times
Το παραδοσιακό στιφάδο της Τοσκάνης ήταν έτοιμο να σερβιριστεί και το κόκκινο κρασί ήταν ήδη στα τραπέζια: Μπροστά από ένα χαρούμενο και θαυμάσιο πλήθος στο Τσίρκολο Βιε Νουόβε, έναν αριστερό κοινωνικό σύλλογο στη Φλωρεντία, ο Ματέο Ρέντσι θα μπορούσε να απολαύσει μια ηθική ώθηση που χρειαζόταν απελπισμένα.
Κρατώντας το μικρόφωνο, ο ετοιμοπόλεμος ηγέτης του κεντροαριστερού Δημοκρατικού κόμματος της Ιταλίας, μίλησε νοσταλγικά για την επιτυχημένη υποψηφιότητα του ως δήμαρχος της πόλης της Αναγέννησης το 2009. «Όταν με στηρίξατε εδώ, κατάλαβα ότι θα μπορούσα να κερδίσω», είπε ο κ. Ρέντσι.
Αυτή η νίκη εκτόξευσε τον κ. Ρέντσι στην πολιτική σκηνή της Ιταλίας ως νεαρός πολιτικός μεταρρυθμιστής και οδήγησε σε τριετή θητεία ως πρωθυπουργός από το 2014 έως το 2016. Όμως, καθώς οι γενικές εκλογές της Ιταλίας πλησιάζουν απειλητικά, ο κ. Ρέντσι έχει χάσει την ικανότητά του να αιχμαλωτίζει τις καρδιές των ιταλών ψηφοφόρων εκτός Φλωρεντίας.
Αγωνίζεται για την αποφυγή μίας δεύτερης πολιτικής πανωλεθρίας σε διάστημα 15 μηνών: Το 2016 η προγραμματισμένη συνταγματική μεταρρύθμιση για να μειώσει τα νομοθετικά αδιέξοδα της Ιταλίας απορρίφθηκε ηχηρά στο σχετικό δημοψήφισμα, αναγκάζοντάς τον να παραιτηθεί από πρωθυπουργός.
Στις εκλογές της 4ης Μαρτίου, ο κεντροαριστερός συνασπισμός του κ. Ρέντσι κινδυνεύει να χάσει από τις κεντροδεξιές δυνάμεις στην ηγεσία των οποίων είναι ο Σίλβιο Μπερλουσκόνι, συμπεριλαμβανομένων και των ακροδεξιών Ευρωσκεπτικιστών και του Κινήματος των Πέντε Αστέρων.
Από τότε που οδήγησε το PD στη νίκη με 40% στις ευρωεκλογές το 2014, η θέση του κ. Ρέντσι έχει καταρρεύσει. Το να κερδίσει περισσότερο από 25% στις εκλογές του επόμενου μήνα θα θεωρηθεί ένα αξιοπρεπές αποτέλεσμα.
«Πολλοί ιταλοί θεωρούν τον Ρέντσι ανυπόφορο. Είναι ένας από τους λιγότερο αγαπητούς πολιτικούς της χώρας», λέει ο Πιέρο Ιγκνάτζι, καθηγητής πολιτικής επιστήμης στο Πανεπιστήμιο της Μπολόνια. «Οι έπαινοι από την ελίτ δεν μεταφράζονται σε εκλογική νίκη».
Ο κ. Ρέντσι και οι σύμμαχοί του πιστεύουν ότι ακόμη δεν έχουν χαθεί τα πάντα. Με σχεδόν το ένα τρίτο των ιταλών ψηφοφόρων να είναι αναποφάσιστοι, εναποθέτουν τις ελπίδες τους σε αλλαγή της τελευταίας στιγμής προς το PD καθώς οι μετριοπαθείς ψηφοφόροι της μεσαίας τάξης επιλέγουν τη σταθερότητα και την ικανότητα σε σχέση με τη μεγάλη αβεβαιότητα μίας νίκης των κεντροδεξιών ή των Πέντε Αστέρων. Επίσης θα ήθελαν να δουν την επιταχυνόμενη ανάκαμψη της Ιταλίας – με ανάπτυξη ΑΕΠ 1,5% πέρυσι – να φέρνει πολιτικούς καρπούς.
«Όταν μίλησα στον [Μπάρακ] Ομπάμα για πρώτη φορά [το 2014] είπε ότι η Ιταλία θα κατέληγε σαν την Ελλάδα. Το PD πήρε τη χώρα από το χέρι και την έβγαλε από την κρίση», είπε ο κ. Ρέντσι σε προηγούμενη προεκλογική εμφάνιση του στη κεντρική Φλωρεντία.
Αυτή την εβδομάδα, ο κ. Ρέντσι έχει προσπαθήσει να περάσει το μήνυμα ότι η συνέχεια είναι η καλύτερη συνταγή για την Ιταλία όσο αφορά την ασφάλεια και τη μετανάστευση, καθώς και για την οικονομική πολιτική, αφότου η φερόμενη δολοφονία μιας νεαρής γυναίκας από τα χέρια Νιγηριανών μεταναστών ενεργοποίησε βίαιη αντεκδίκηση των νέο-Ναζί στην πόλη Ματσεράτα, «βάζοντας φωτιά» στην καμπάνια.
Στη Φλωρεντία ο κ. Ρέντσι βρήκε υποστήριξη από τον Μάρκο Μιννίτι, τον δημοφιλή υπουργό εσωτερικών γνωστό για την πάταξη των μεταναστευτικών αφίξεων στη Μεσόγειο. «Ένα μεγάλο κόμμα συζητά, διερωτάται και μετά συνενώνεται για να συνεργαστεί με τον ηγέτη του να κερδίσει τις εκλογές», είπε ο κ. Μιννίτι.
Ωστόσο, ο κ. Ρέντσι μπορεί να έχει ήδη πάθει τόση ζημιά που να μη μπορέσει να κάνει ηχηρή επιστροφή. Έχει δεχθεί σφοδρή κριτική για αλαζονικό και αυταρχικό στυλ που αποξένωσε την αριστερή πτέρυγα του κόμματος του και προκάλεσε τη διάσπαση πέρυσι.
Οι υποστηρικτές του λένε ότι δεν είναι δίκαιο και ότι ο κ. Ρέντσι είναι σήμερα πιο συνεκτικός και λιγότερο συγκρουσιακός. «Σε αυτή τη φάση έχει αλλάξει την πορεία του και αυτό είναι θετικό γι’ αυτόν, για το κόμμα και για τη χώρα», λέει ο Αλμπέρτο Μπρουστσίνι, συνταξιούχος τραπεζίτης από την Τοσκάνη, πρώην μέλος του ιταλικού κομμουνιστικού κόμματος και θείος του ταμία του PD, ο οποίος ήταν στο Τσίρκολο Βιε Νουόβε.
Οι επικριτές του, που πιστεύουν ότι ο κ. Ρέντσι δεν θα υποχωρήσει ποτέ, σημειώνουν την αδίστακτη επιλογή των υποψηφίων για το PD τον προηγούμενο μήνα, κατά την οποία επέλεξε του δικούς του έμπιστους σε βάρος της εσωτερικής αντιπολίτευσης.
Αν και ο κ. Ρέντσι είναι τεχνικά ακόμη ο υποψήφιος του PD για πρωθυπουργός, το καλύτερο που μπορεί να ελπίζει αν το κόμμα φτάσει το 25% είναι να δει έναν σύμμαχο – ή τον Πάολο Τζεντιλόνι, τον πρωθυπουργό, ή τον κ. Μιννίτι – να επιλέγεται για να ηγηθεί ενός «μεγάλου συνασπισμού» με τον κ. Μπερλουσκόνι μετά από μία ψηφοφορία που δεν θα αναδείξει καθαρό νικητή.
Σε συνέντευξη Τύπου στη Ρώμη για ξένους δημοσιογράφους, ρωτήθηκε από δημοσιογράφο του Tass, του ρωσικού ειδησεογραφικού πρακτορείου, αν θα μπορούσε να της δώσει συνέντευξη μετά την επιστροφή του στο Παλάτσο Κίτζι, έδρα της ιταλικής κυβέρνησης. Η χιουμοριστική αντίδραση του κ. Ρέντσι ήταν αυτοσαρκαστική. «Αυτή η ιδέα της επιστροφής στο Παλάτσο Κίτζι φαίνεται πιο απίθανη από ότι μια συνέντευξη με το Tass», απάντησε έξυπνα.
Πράγματι, πολλή συζήτηση γίνεται στη Ρώμη για τις επιλογές του κ. Ρέντσι σε περίπτωση ήττας: Παραίτηση και πολιτική αυτοεξορία, διάσπαση και σχηματισμός νέου κόμματος ευθυγραμμισμένος με τον Πρόεδρο Εμμανουέλ Μακρόν της Γαλλίας ή να ξαναδοκιμάσει την τύχη του.
Εκτός του κοινωνικού κλαμπ του Τζίρκολο η Ερμελλίνα Μοράντι, 85 ετών, λέει ότι κάποτε στήριξε τον κ. Ρέντσι αλλά σήμερα η κακή του φήμη της προκαλεί αβεβαιότητα. «Παρακολουθώ τηλεόραση, παίρνω εφημερίδες και ο κόσμος λέει ότι έχει κάνει λάθη σε όλα. Αυτό σημαίνει ότι είμαστε όλοι πραγματικά χαζοί;», λέει.
Οι φανατικοί υποστηρικτές του κ. Ρέντσι δεν έχουν τέτοιες αμφιβολίες. «Θα ήθελα να πω ότι είναι ακόμη η μόνη ελπίδα που έχει μείνει για την Ιταλία», λέει η Ελεονόρα Πέλλιτζον, μία 30χρονη εθελόντρια του PD.
«Αν χάσει, θα κάνουμε βήματα προς τα πίσω».