Bαλκάνια: H εισβολή της Τουρκίας
Bαλκάνια: H εισβολή της Τουρκίας
Παιχνίδια ισορροπίων στη βαλκανική πλευρά της σκακιέρας.
Γράφει η Γιώτα Χουλιάρα
Πολιτικός Συντάκτης
Ο Ουίνστον Τσόρτσιλ είχε πει κάποτε πως τα Βαλκάνια παράγουν περισσότερη ιστορία από αυτήν που μπορούν να καταναλώσουν. Μήπως, όμως, παράγουν περισσότερη ιστορία απ’ όση μπορεί να καταναλώσει/διαχειριστεί η ίδια η Ευρώπη; Ειδικά σήμερα που η Ευρώπη ακόμη ψάχνει τον ρόλο και την θέση της στην παγκόσμια σκακιέρα;
Μια Ευρώπη που από την λιτότητα έχει έρθει αντιμέτωπη με τον φόβο της τρομοκρατίας και τώρα αναρωτιέται αν χρειάζεται τις ΗΠΑ ως σύμμαχο ή αν πρέπει να στραφεί προς την Ρωσία που την ζεσταίνει με φυσικό αέριο κατά την διάρκεια του χειμώνα. Μια Ευρώπη που ακόμη δεν έχει κατορθώσει να κατανοήσει την περιοχή των Βαλκανίων που αποτελεί σταυροδρόμι λαών και πολιτισμών.
Δηλώσεις επί δηλώσεων
Καθώς η μετα- ψυχροπολεμική εποχή ολοκληρώθηκε και μαζί της και ο κύκλος ηρεμίας που γνωρίζαμε, οδεύουμε, πλέον, με γοργούς ρυθμούς στην εποχή των αλλαγών. Αλλαγές που θα ξεκινήσουν από την περιοχή των Βαλκανίων. Η δήλωση του αυστριακού αντικαγκελάριου και αρχηγού του συγκυβερνώντος ακροδεξιού εθνικιστικού Κόμματος των Ελευθέρων Χάιντς-Κρίστιαν Στράχε στη σερβική εφημερίδα Politika ότι «το Κόσοβο είναι αναμφισβήτητα τμήμα της Σερβίας» δεν έγινε μόνο για εσωτερική κατανάλωση των Σέρβων (καθώς πραγματοποήθηκε κατά την διάρκεια της επίσκεψης του στη γειτονική χώρα τον Φεβρουάριο) αλλά παρουσιάζει την γενικότερη τάση που επικρατεί στην περιοχή.
Λίγα μόνο εικοσιτετράωρα αργότερα, στον αντίποδα της δήλωσης Στράχε ήρθε αθώα η δήλωση του Αλβανού πρωθυπουργού Έντι Ράμα «Η Αλβανία και το Κόσοβο θα έχουν κοινή εξωτερική πολιτική και όχι μόνο κοινές πρεσβείες και διπλωματικές αποστολές. Γιατί να μην έχουν και έναν πρόεδρο, ως σύμβολο της εθνικής ενότητας και της κοινής πολιτικής στην εθνική ασφάλεια» διερωτήθηκε δήθεν αθώα ο Αλβανός πρωθυπουργός Έντι Ράμα μιλώντας στην εορταστική συνεδρίαση της βουλής του Κοσόβου για την επέτειο των δέκα ετών από την ανακήρυξη της ανεξαρτησίας λίγες μέρες αργότερα. Παραδέχθηκε, μάλιστα, ότι για την ώρα είναι αδύνατο να εφαρμοστεί η ιδέα αυτή ωστόσο, πρόσθεσε «κάθε όνειρο είναι πραγματοποιήσιμο», αφήνοντας αιχμές για το μέλλον.
Ο 53 ετών Έντι Ράμα, ηγέτης του Σοσιαλιστικού Κόμματος της Αλβανίας, ανέλαβε την πρωθυπουργία της χώρας το 2013. Αν και βαφτισμένος Καθολικός, φαίνεται να υπηρετεί με πάθος τα σχέδια του Τούρκου προέδρου Ρ.Τ.Ερντογάν για τη δημιουργία μουσουλμανικού τόξου στην περιοχή των Βαλκανίων, εκτός και αν τα υπηρετεί μέχρι εκεί που βολεύουν τα δικά του σχέδια για την Μεγάλη Αλβανία. Και μην μου πείτε ότι δεν έχει τέτοια σχέδια; Διαφορετικά δεν θα προχωρούσε στη συγκεκριμένη δήλωση.
Μετά τις επικίνδυνες δηλώσεις του Αλβανού πρωθυπουργού Έντι Ράμα, σειρά είχαν οι εξίσου επικίνδυνες και εμπρηστικές δηλώσεις του προέδρου των Σκοπίων Γκιόργκε Ιβάνοφ, ο οποίος συναντήθηκε με τον Τούρκο πρόεδρο Ρ.Ταγίπ Ερντογάν στην Άγκυρα. «Το να θίγονται θέματα, όπως η ταυτότητα, η γλώσσα και το Σύνταγμα της “Δημοκρατίας της Μακεδονίας” (σημείωση: αποκάλεσε τη ΠΓΔΜ με το όνομα Δημοκρατία της Μαλεδονίας) δεν συμβάλλει, αλλά αντίθετα δυσκολεύει τη διαδικασία εξεύρεσης λύσης. Με χαροποιεί το γεγονός ότι ο πρόεδρος Ερντογάν και σε αυτήν την επίσκεψη εξέφρασε πλήρη κατανόηση για τις απόψεις μας σε αυτό το θέμα». Από την πλευρά του Ερντογάν υπήρξε απόλυτη στήριξη καθώς σε ερώτηση δημοσιογράφου για την στάση της Τουρκίας στο θέμα της ονομασίας απάντησε: «Είμαστε οι πρώτοι που αναγνωρίσαμε το συνταγματικό όνομα της ‘‘Δημοκρατίας της Μακεδονίας’’. Αυτό που σκεφτόμασταν τότε, το σκεφτόμαστε και τώρα. Εμείς δεν κινούμαστε ούτε αριστερά, ούτε δεξιά. Η Τουρκία στη διπλωματία δεν συμπεριφέρεται ποτέ διφορούμενα. Από τη στιγμή που πήραμε την απόφασή μας, εμείς πεθαίνουμε αλλά δεν γυρίζουμε πίσω», είπε χαρακτηριστικά, τονίζοντας ότι, πέραν της αναγνώρισης του συνταγματικού ονόματος και του ονόματος του έθνους, η Τουρκία ήταν η πρώτη χώρα που έστειλε πρέσβη στη ‘‘Μακεδονία’’».
Τα Βαλκάνια, ήδη, φλέγονται και ας μην το έχουμε απόλυτα συνειδητοποιήσει.Το ζήτημα της ονομασίας των Σκοπίων αποτελεί τμήμα της γενικότερης αναταραχής. Είναι γνωστό ότι η εξωτερική πολιτική της Άγκυρας ξεπερνάει πάντοτε τα όρια. Οι Τούρκοι ηγέτες είχαν την τάση να πηγαίνουν μέχρι εκεί που δεν τους παίρνει με σκοπό το μέγιστο κέρδος. Ο Ερντογάν, ο οποίος επιβίωσε ενός αποτυχημένου πραξικοπήματος και κυβερνάει με το δόγμα του σοκ και δέους, έχει αποδείξει και στο παρελθόν ότι γνωρίζει άριστα να εξωτερικεύει τα εσωτερικά προβλήματα της χώρας του, δημιουργώντας με τον τρόπο αυτό την κατάλληλη βαλβίδα ασφαλείας (τόσο απέναντι στο τουρκικό λαό, όσο και απέναντι στην αντιπολίτευσή του).
Η τουρκική εισβολή
Το ζήτημα της ονομασίας της γειτονικής χώρας είναι άμεσα συνδεδεμένο με την τουρκική προκλητικότητα. Ο Ερντογάν γνωρίζει καλά ότι η Ελλάδα βρίσκεται πιεσμένη και γι΄αυτό ασκεί την δική του πίεση στο Αιγαίο. Μην σας κάνει εντύπωση αν τις επόμενες ημέρες/μήνες ενταθούν οι πιέσεις και από τον Αλβανό πρωθυπουργό Ράμα, ο οποίος έχει αποδείξει ότι είναι πιστό σκυλί του Τούρκου προέδρου.
Όλα τα παραπάνω δεν είναι άσχετα με τις παλαιότερες δηλώσεις Ερντογάν περί συνόρων της καρδιάς του. Αντιθέτως, είναι ένα άριστα ενορχηστρωμένο σχέδιο που έχει ως στόχο την δήθεν επικαιροποίηση της Συνθήκης της Λωζάννης και την από κοινού εκμετάλλευση του Αιγαίου. Ο Ερντογάν ασκεί επιθετική πολιτική απέναντι σε Ελλάδα και Κύπρο λέγοντας ευθαρσώς ότι είναι δικαίωμά του να το κάνει και ανασύροντας από τα συρτάρια της Άγκυρας τα σχέδια της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας για κυριαρχία στην ευρύτερη περιοχή του Αιγαίου και των Βαλκανίων. Η προσπάθεια του Ερντογάν να προσελκύσει τους μουσουλμάνους της Βαλκανικής αποτελεί πάγια τακτική της Άγκυρας και έχει τις ρίζες της στο δόγμα Νταβούτογλου, ο οποίος είχε μεταβεί στο Σεράγεβο τον Οκτώβριο του 2009.
«Τα Βαλκάνια κατά την περίοδο της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας ήταν πρότυπο συνεργασίας σ’ όλους τους τομείς. Επιθυμούμε μια νέα Βαλκανική, που θα θεμελιώνεται στις πολιτικές αξίες, στην οικονομική αλληλεξάρτηση, στη συνεργασία και στην πολιτιστική αρμονία. Ολα αυτά εξασφαλίζονταν στα οθωμανικά Βαλκάνια… Εμείς θα αναβιώσουμε την εποχή αυτή. Τα οθωμανικά Βαλκάνια ήταν μια επιτυχημένη ιστορία και τώρα πρέπει να αναγεννηθούν» υποστήριξε σε ομιλία του τότε ο Νταβούτογλου ως Υπουργός Εξωτερικών της χώρας του αναφερόμενος στην Pax Ottomana ή Pax Ottomanica του 16ου και 17ου αιώνα, ως επιχείρημα για να ενισχύσει τον ρόλο της Τουρκίας στην ευρύτερη περιοχή. Ο Νταβούτογλου έβαλε τις βάσεις της διείσδυσης της Τουρκίας στην περιοχή, η οποία ενισχύεται πλέον από το επιθετικό νεο- οθωμανικό ύφος του Ερντογάν.
Μα γιατί θυμόμαστε όλα τα παραπάνω; Επειδή μόνο λίγες ημέρες νωρίτερα το κόμμα του Ερντογάνμ (Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης – ΑΚP) εγκαινίασε τα νέα του γραφεία στα Σκόπια, ενώ ο Ερντογάν ήδη ετοιμάζει τις βαλίτσες του για την μεγάλη προεκλογική του ομιλία στο Σεράγεβο στα μέσα του μήνα.
Στο μεταξύ ο ίδιος ο Ερντογάν σε ομιλία στο πλαίσιο του Επιχειρηματικού Φόρουμ Τουρκίας-Σερβίας στην Κωνσταντινούπολη στις 6 Μαΐου χαρακτήρισε την Σερβία ως χώρα κλειδί για την σταθερότητα και την ειρήνη στην περιοχή θέλοντας να ανοίξει παρτίδες και με τον Σέρβο πρωθυπουργό Αλεξάντερς Βούτσιτς.
Τι μπορεί να κάνει η χώρα μας; Απλά να μελετήσει και να εφαρμόσει όσα έγραψε ο Παναγιώτης Κονδύλης, ο οποίος στο έργο του Θεωρία πολέμου αναφέρει: «Καθώς το γεωπολιτικό δυναμικό της Τουρκίας μακροπρόθεσμα ενισχύεται, ενώ της Ελλάδας μακροπρόθεσμα συρρικνώνεται, ο επιτιθέμενος με την ιστορική και την πολιτική έννοια δεν μπορεί να είναι άλλος από την Τουρκία. Ανεξάρτητα από εθνικές μυθολογίες, το γεγονός τούτο δεν έχει καμία σχέση με ηθικές ή φυλετικές ιδιότητες,αλλά οφείλεται στη διαμόρφωση του συσχετισμού των δυνάμεων.»