04/10/2024

Οι λόγοι της ξαφνικής επιδείνωσης του κλίματος με τη Βόρεια Κορέα

Του Κώστα Ράπτη

Μέσα σε τόσες εντάσεις που συσσωρεύονται στον διεθνή ορίζοντα, οι εξελίξεις των τελευταίων εβδομάδων στην κορεατική χερσόνησο φάνταζαν ως μία ακτίνα φωτός. Η συνάντηση κορυφής Βορείου και Νοτίου Κορέας στο χωριό Πανμουτζόμ της αποστρατιωτικοποιημένης ζώνης στις 27 Απριλίου, ο προγραμματισμός αντίστοιχης συνάντησης του Κιμ Γιονγκ Ουν με τον Ντόναλντ Τραμπ στη Σιγκαπούρη στις 12 Ιουνίου, η απελευθέρωση από την Πιονγκγιανγκ τριών Αμερικανών κρατούμενων υπήρξαν σημάδια μιας ελπιδοφόρου διπλωματικής κινητικότητας. Ήδη έγινε λόγος ακόμη και για απονομή του βραβείου Νόμπελ Ειρήνης στον ένοικο του Λευκού Οίκου.

Η αισιοδοξία εξέλιπε από προχθές, οπότε με ανακοίνωση του βορειοκορεατικού πρακτορείου ειδήσεων έγινε γνωστή η ακύρωση της προγραμματισμένης για την Τετάρτη νέας συνάντησης των δύο κρατών της χερσονήσου, σε επίπεδο υφυπουργών, στο Πανμουτζόμ για την υλοποίηση αποφάσεων της 27ης Απριλίου. Η ίδια ανακοίνωση έριχνε επίσης σκιές ως προς την πραγματοποίηση της συνάντησης Κιμ-Τραμπ, επικαλούμενη την πραγματοποίηση της κοινής αεροπορικής άσκησης ΗΠΑ-Νότιας Κορέας Max Thunder.

Η έντονη αυτή αντίδραση αιφνιδίασε Σεούλ και Ουάσιγκτον, αν μη τι άλλο διότι η Πιονγκγιάνγκ δεν επέδειξε αντίστοιχη ευαισθησία για τις αντίστοιχες ασκήσεις Foal Eagle και Key Resolve που έχουν ήδη πραγματοποιηθεί στο διάστημα μετά τους Χειμερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες, οπότε και δρομολογήθηκε η επαναπροσέγγιση Βορρά και Νότου και η έναρξη της διεθνούς διπλωματικής προσπάθειας που βρίσκεται σε εξέλιξη σχετικά με το πυρηνικό και βαλλιστικό πρόγραμμα του Κιμ.

Στην πραγματικότητα (πέρα από γενικούς διαπραγματευτικούς λόγους οι οποίοι μπορεί να επιβάλλουν κατά καιρούς την επιδεικτική σκλήρυνση στάσης) την Πιονγκγιανγκ αναστάτωσε κάτι πολύ συγκεκριμένο: η συμμετοχή στην άσκηση Max Thunder στρατηγικών βομβαρδιστικών B-52, ικανών να φέρουν πυρηνικά όπλα, καθώς και (για πρώτη φορά) οκτώ μαχητικών stealth F-22 Raptor. Εξ ού και η βορειοκορεατική ανακοίνωση κάνει λόγο για “πρόβα εισβολής” και “προβοκάτσια”, αντίθετη “στο πνεύμα του Πανμουτζόμ”.

Την Τετάρτη τα κίνητρα της Πιονγκγιανγκ έγιναν περισσότερο σαφή με δηλώσεις του βορειοκορεάτη υφυπουργού Εξωτερικών Κιμ Κιε-γκουάμ, ο οποίος έθεσε στο στόχαστρο τον νέο Σύμβουλο Εθνικής Ασφαλείας των ΗΠΑ Τζον Μπόλτον για δηλώσεις του που έθεταν ως πρότυπο για την επιδιωκόμενη αποπυρηνικοποίηση της κορεατικής χερσονήσου το προηγούμενο της Λιβύης το 2004 (“πρώτα αφοπλισμός και κατόπιν ανταλλάγματα”).

Όπως κατέστησε σαφές και ο Κιμ Κιε-γκουαμ, η Βόρειος Κορέα ούτε ξεχνά τον ρόλο του Μπόλτον στην κυβέρνηση Τζορτζ Μπους τζούνιορ την προηγούμενη δεκαετία (οπότε η Ουάσιγκτον οδήγησε σε αποτυχία προηγούμενες προσπάθειες συνεννόησης και ενέταξε την Πιονγκγιάνγκ στον περιβόητο “άξονα του κακού”), ούτε αποφεύγει τον συνειρμό ανάμεσα στον αφοπλισμό του Καντάφι και το τραγικό του τέλος επτά χρόνια αργότερα.

Στην πραγματικότητα, ο Μπόλτον, ο οποίος το περασμένο καλοκαίρι δημοσίως πρότεινε την ανάληψη στρατιωτικής δράσης εναντίον της Βόρειας Κορέας, δεν επιθυμεί την επιτυχία της διπλωματικής προσπάθειας που έχει αναληφθεί – και ενεργεί για την υπονόμευσή της με το να θέτει στόχους μη ρεαλιστικούς, όπως ο μονομερής αφοπλισμός της Πιονγκγιάνγκ κατά το “λιβυκό μοντέλο”.

Ωστόσο, όπως το ίδιο το βορειοκορεατικό καθεστώς εξηγεί, δεν χωράει σύγκριση ανάμεσα σε μία “πυρηνική δύναμη” όπως το ίδιο, και την Λιβύη η οποία βρισκόταν σε πρώιμο στάδιο ανάπτυξης της πυρηνικής τεχνολογίας.

Πρόκειται για τριβές οι οποίες προκύπτουν λόγω μιας θεμελιώδους παρεξήγησης των στόχων της Πιονγκγιάνγκ και των αιτίων που την οδήγησαν στην επιλογή της διπλωματικής οδού. Ο Ντόναλντ Τραμπ θεωρεί ότι η δική του αποφασιστική στάση (επιβολή κυρώσεων, απειλές ανάληψης στρατιωτικής δράσης) είναι που έκαμψε τον Κιμ. Αντιθέτως η ίδια η Βόρεια Κορέα θεωρεί ότι τα πράγματα διευκολύνθηκαν από την τελειοποίηση των τεχνολογικών της δυνατοτήτων και την είσοδό της στο κλαμπ των πυρηνικών δυνάμεων (η οποία και εξουδετερώνει τις απειλές Τραμπ).

Ακολουθείται έτσι ένα σταθερό μοτίβο του παρελθόντος, όπου κάθε βήμα προόδου της Πιονγκγιάνγκ προς την ανάπτυξη πυρηνικών όπλων ακολουθούνταν από άνοιγμα στο διάλογο, με στόχο την απόσπαση ανταλλαγμάτων. Η δε εκάστοτε αθέτηση των αρχικών αμερικανικών υποσχέσεων οδηγούσε στο επόμενο, περισσότερο προωθημένο βήμα.

Όταν ο Κιμ Γιονγκ Ουν αναφέρεται στην “αποπυρηνικοποίηση” της χερσονήσου, εννοεί μια σταδιακή, και ασφαλώς όχι μονομερή, διαδικασία στην οποία η χώρα του θα διατηρήσει τα κυριαρχικά της δικαιώματα (και άρα λ.χ. δεν θα συγκατατεθεί σε ένα επιθετικό καθεστώς επιθεωρήσεων), ενώ ταυτόχρονα θα αποσπάσει εγγυήσεις στο τομέα της ασφάλειας (υπό μορφή αποχώρησης αμερικανικών δυνάμεων από τον Νότο) και οικονομικά κίνητρα.

Είναι άλλωστε χαρακτηριστικό ότι ο Κιμ Γιονγκ Ουν εξήγγειλε προ πενταετίας την πολιτική Byungjin, που συνίσταται στην ταυτόχρονη επιδίωξη της οικονομικής ανάπτυξης και της οικοδόμησης πυρηνικού οπλοστασίου. (Τον Απρίλιο πάντως, και ενώ οι βορειοκορεατικές εξαγωγές προς την Κίνα είχαν μειωθεί λόγω των κυρώσεων κατά 35%, δήλωσε ότι η εκπλήρωση των πυρηνικών φιλοδοξιών της χώρας συνεπάγεται πλήρη αφοσίωση πλέον στους οικονομικούς στόχους).

Οι ηχηρές δηλώσεις της Τρίτης και της Τετάρτης δεν ήσαν χωρίς αποτέλεσμα. Σε έκτακτη συνάντηση του Νοτιοκορεάτη υπουργού Άμυνας με τον διοικητή των αμερικανικών δυνάμεων στρατηγό Βίνσεντ Μπρουκς αποφασίστηκε η απόσυρση από την άσκηση Max Thunder των Β-52, ενώ και στο μπρίφινγκ του Λευκού Οίκου η εκπρόσωπος Σάρα Σάντερς πήρε αποστάσεις από το “λιβυκό μοντέλο”. Ο δρόμος για το Νόμπελ του Τραμπ μένει ακόμη ανοικτός.

Facebooktwitterredditpinterestlinkedinmail
Geopolitics & Daily News Copyrights Reserved 2024