Το δόγμα Τρούμαν και η έννοια της ανάσχεσης (containment)
Γράφει ο Υποπλοίαρχος Παναγιώτης Γέροντας ΠΝ,
Επιτελής Υπηρεσίας Ιστορίας Ναυτικού
Σαν σήμερα, 22 Μαΐου του 1947, ο Πρόεδρος των Η.Π.Α. Χάρυ Τρούμαν υπογράφει νόμο, μετά την έγκριση του Κογκρέσου, που αργότερα θα ονομαστεί Δόγμα Τρούμαν. Ο νόμος χορηγεί στρατιωτική και οικονομική βοήθεια ύψους 400 εκατομμυρίων δολλαρίων στην Ελλάδα και την Τουρκία, οι οποίες ευρίσκονται στην προμετωπίδα της πάλης κατά του Κομμουνισμού.
Η εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ είχε επηρεαστεί από τις σκέψεις του διπλωμάτη George Kennan (Κεναν). Στο λεξιλόγιο των ΗΠΑ κεντρική θέση είχε η έννοια της ανάσχεσης (containment). Με απλά λόγια: Ο Κομμουνισμός παρομοιαζόταν με ένα ορμητικό ποτάμι που έπρεπε να συγκρατηθεί.
Η πάλη κατά του Κομμουνισμού στην Ελλάδα στηριζόταν από τους Βρετανούς, οι οποίοι μην μπορώντας να αντέξουν την οικονομική πίεση, παραχώρησαν την θέση τους στους Αμερικανούς. Οι Αμερικανοί όμως που θεωρούσαν την Ελλάδα “ζωτικόν χώρον διά την ασφάλειάν των”, απαιτούσαν συσπείρωση των πολιτικών δυνάμεων του αστικού κόσμου και όχι πολυδιάσπαση.
Μετά και από σχετικές πιέσεις του αμερικανικού παράγοντα στις 27 Ιανουαρίου 1947 παραιτήθηκε η κυβέρνηση Τσαλδάρη και ορκίστηκε κυβέρνηση με τη συμμετοχή όλων των πολιτικών κομμάτων της τότε Βουλής. Πρωθυπουργός ορκίστηκε ο τραπεζίτης Δημήτριος Μάξιμος, με Αντιπροέδρους τους Κ. Τσαλδάρη και Σ. Βενιζέλο. Ο Γ. Παπανδρέου ανέλαβε το υπουργείο Εσωτερικών, ο Στ. Γονατάς το Δημοσίων Εργων, ο Π. Κανελλόπουλος το Ναυτικών και ο Ν. Ζέρβας το Δημοσίας Τάξεως.
Στις 15 Φεβρουαρίου 1947, ο Υπουργός Εξωτερικών της Μ. Βρετανίας, Μπέβιν, ανακοίνωσε την αποχώρηση των βρετανικών στρατευμάτων από την Ελλάδα και στις 12 Μαρτίου, ο Αμερικανός Πρόεδρος Χάρυ Τρούμαν ανήγγειλε το “Δόγμα Τρούμαν”. Το Δόγμα συνοδεύτηκε από το “Σχέδιο Μάρσαλ”,το οποίο εξαγγέλθηκε στα τέλη του 1947 και με το οποίο εντάθηκε ο εξοπλισμός του Ελληνικού Στρατού προκειμένου να κάμψει την αντίσταση του “Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας”.
Η Ευρώπη θα έπαιρνε την ψυχροπολεμικη της μορφή πολύ σύντομα. Η Ελλάδα και η Τουρκία θα γινόταν η “Νοτιοανατολική Πτέρυγα του ΝΑΤΟ “, ενώ η Κεντροανατολικη Ευρώπη το buffer zone του Στάλιν. Η Γιουγκοσλαβία πολύ γρήγορα θα διαχωριζε την θέση της από αυτές της Μόσχας.
About Post Author
