Αφιέρωμα: Έγχρωμες Επαναστάσεις (Δ΄Μέρος)

Διαβάστε το Α΄Μέρος ΕΔΩ 

Διαβάστε το Β΄Μέρος ΕΔΩ 

Διαβάστε το Γ' Μέρος ΕΔΩ 

 

Γράφει Ειδικός Συνεργάτης του Geopolitics
Επιμέλεια: Geopolitics Editorial Team

Η εξέλιξη του πειράματος της Έγχρωμης Επανάστασης 

Στις 4 Μαρτίου του 2014 ο Vladimir Putin είχε δηλώσει ότι έχει την αίσθηση πως κάπου μέσα σε αυτόν τον τεράστιο βούρκο οι άνθρωποι στις ΗΠΑ κάθονται σε ένα εργαστήριο και πραγματοποιούν πειράματα, όπως ακριβώς στα ποντίκια, χωρίς ωστόσο να κατανοούν τις συνέπειες των όσων πράττουν. Αυτή η δήλωση θα μπορούσε να αποτελεί και τον τίτλο με τον οποίο θα μπορούσαμε να χαρακτηρίσουμε την αμερικανική πολιτική στην πρώην Γιουγκοσλαβία και τη διάσπασή της. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε πως η επαναχάραξη των συνόρων άφησε έκδηλα εμφανείς διαφορές να διαιωνίζονται. Το εγχείρημα της Γιουγκοσλαβίας αποτελούσε το πείραμα μέσω του οποίου οι ΗΠΑ επιχείρησαν να τελειοποιήσουν την τεχνική των Έγχρωμων Επαναστάσεων.

Στην Γιουγκοσλαβία η πλέον βίαιη έξαρση των βιαιοπραγιών και εχθροπραξιών του πολέμου σημειώθηκε στην περιοχή Krajina. Η λέξη από μόνη της σημαίνει μεθόριος, ακριβώς όπως και η λέξη Ουκρανία, η οποία διαθέτει σλαβική ρίζα. Αμφότερες η Krajina και η Ukraine αποτελούν μεθόριο μεταξύ των Καθολικών της Δύσης και των Ορθόδοξων της Ανατολής. Ο πληθυσμός ομοίως διαιρείται μεταξύ αυτών που επιθυμούν να παραμείνουν κοντά στη Ρωσία και διαμένουν στα ανατολικά τμήματα και αυτών που επιθυμούν την Ευρώπη των υπολοίπων δογμάτων. Αυτό ενισχύεται και από μία σημαντική δημοσκόπηση που έχει διεξαχθεί στην Ουκρανία: το 70% του πληθυσμού αντίκειται στην ένταξη της χώρας στο ΝΑΤΟ! Την ίδια στιγμή ΗΠΑ και δορυφόροι αυτής προπαγανδίζουν για το δικαίωμα της Ουκρανίας να ενταχθεί στην ευρατλαντική συμμαχία, προκειμένου να εντάξουν της χώρα υπό την προστασία της νατοϊκής δομής ή νατοϊκής φυλακής, αναλόγως την οπτική γωνία του θέματος.

Η μοναδική συνθήκη για την ένταξη της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ ήταν η εκδίωξη όλων των ξένων στρατιωτικών βάσεων, δηλαδή των ρωσικών. Αυτό συμπεριλαμβάνει τον πλέον σημαντικό ναύσταθμο για τον ρωσικό στόλο της Μαύρης Θάλασσας, τη Σεβαστούπολη, η οποία είχε δοθεί στην Ουκρανία το 1954 από τον τότε Γενικό Γραμματέα του Κομμουνιστικού Κόμματος, Nikita Khrushchev, έναν επίσης Ουκρανό…

Κατά τον ίδιο τρόπο μπορούμε να δούμε πως, πριν το ουκρανικό παράδειγμα, στην περίπτωση της Γιουγκοσλαβίας είχαμε έναν δικτάτορα, τον Τίτο, κροατικής καταγωγής, ο οποίος έδωσε στους Κροάτες σχεδόν ολόκληρη την ακτογραμμή της χώρας στην Αδριατική και γενικώς καθιέρωσε περιφερειακά «σύνορα» τα οποία ευνοούσαν τους Κροάτες, εις βάρος των Σέρβων.

Καθώς τα ίδια αίτια μπορούν να διαθέτουν τις ίδιες επιδράσεις οι ΗΠΑ αποφάσισαν να απελευθερώσουν τους Ουκρανούς από τη ρωσική επιρροή, κατά τον ίδιο τρόπο που απελευθέρωσαν τους Καθολικούς Κροάτες από τους Ορθόδοξους Σέρβους. Η συνέπεια και στα δύο αίτια ήταν πόλεμος. Αυτό που παρέβλεψαν οι ΗΠΑ και δικαιολογεί το λόγο του ρώσου Προέδρου, ήταν πως στην περίπτωση της Γιουγκοσλαβίας είχαμε έναν μικρό πόλεμο, με μία δύναμη (Σερβία), που δε διέθετε τα μέσα ή την ισχυρή επιθυμία να πολεμήσει εναντίον της Δύσης, στην οποία πίστευε πως ανήκε. Στην περίπτωση της Ουκρανίας, αυτός που εμπλεκόταν ήταν η Ρωσία μία πυρηνική δύναμη, που ήδη αισθανόταν την αμερικανική απειλή από την προώθηση αεροπορικών και λοιπών δυνάμεων στα ρωσικά σύνορα σε Μαύρη Θάλασσα και Βαλτική. Το ερώτημα φυσικά είναι αν το εγχείρημα της Ουκρανίας ήταν λάθος των ΗΠΑ ή σκοπιμότητα για την εμπλοκή της Ρωσίας και την απομόνωσή της μέσω κυρώσεων, ώστε να ξεχωρίσει για άλλη μία φορά ο οικονομικός κόσμος σε μπλοκ.

Αυτή η σταυροφορία ηλιθίων δεν αποτελεί ένα πείραμα με αυστηρά εθνικά όρια. Η Γιουγκοσλαβία έδειξε σε μικρή κλίμακα τι μπορεί να συμβεί μεταξύ δύο εθνοτήτων οι οποίες συνυπήρχαν αναγκαστικά, κάτω από σκληρό κομμουνιστικό καθεστώς, το οποίο εμφανώς πριμοδοτούσε τη μία πλευρά. Οι ΗΠΑ επιθυμούν αυτή τη φορά να μεταφέρουν τα συμπεράσματα σε περιφερειακό επίπεδο, ήτοι να συνασπίσουν την Ανατολική Ευρώπη, το λεγόμενο πρώην Σύμφωνο της Βαρσοβίας, εναντίον της Ρωσίας. Αυτή η σταυροφορία ανταπόδοσης της καταπίεσης του κομμουνισμού από τα κράτη-υπηκόους προς την «κομμουνιστική μητρόπολη» αποτελεί την κεντρική ιδέα του φροϋδικού πατροκτονικού συμπλέμγατος, όπου ο γιος επιθυμεί να ανταποδώσει την καταπίεση προς τον πατέρα και να επιδείξει τη δύναμή του να υπάρξει ομότιμος με αυτόν, δηλαδή ανεξάρτητος. Δεν αποτελεί ουσιαστικά πρόκληση πυρηνικού πολέμου, αλλά ενός πολέμου αντιπροσώπων, τους οποίους ο σημερινός Πρόεδρος των ΗΠΑ απειλεί με έξοδο από το ΝΑΤΟ, αφού όμως πρώτα ο πρώην ένοικος του Λευκού Οίκου φρόντισε να εμφυτεύσει το φόβο της κόκκινης αρκούδας.

Από όλους τους γείτονες της Ρωσίας, η Ουκρανία διαθέτει τους περισσότερους οργανικούς δεσμούς βάσει γλώσσας, ιστορίας και γεωπολιτικής. Οι ΗΠΑ κατάφεραν να αποσπάσουν την πίστη αυτής της χώρας ξοδεύοντας $5 δις, σύμφωνα με την γραμματέα ΥΠΕΞ των ΗΠΑ σε θέματα Ευρώπης και Ευρασίας, Victoria Nuland. Αυτό που ενισχύει την τακτική των ΗΠΑ έναντι της Ρωσίας είναι πως ο ενδεχόμενος συνασπισμός της Αν. Ευρώπης εναντίον της Ρωσίας θα συμπαρασύρει και άλλα, λιγότερο εχθρικά προς τη Ρωσία, ευρωπαϊκά κράτη, τα οποία θα βρεθούν αντιμέτωπα με ένα νέο γιουγκοσλαβικό πόλεμο στα σύνορά τους. Αυτό θεωρείται αναπόφευκτο αν αναλογιστούμε τον κίνδυνο που νοιώθει η Ευρώπη από το ακροδεξιό ρεύμα που συνεχώς δυναμώνεται, τη στιγμή που οι ΗΠΑ ανέθεσαν την αντιπροσώπευσή τους στην Ουκρανία σε μία κυβέρνηση στην οποία έχουν παρεισφρήσει φανατικά ακροδεξιά και φασιστικά στοιχεία

Ένα σενάριο εμπλοκής της Ρωσίας με έναν ανατολικοευρωπαϊκό συνασπισμό θα είχε σημαντικές συνέπειες για μία Ευρώπη ελεγχόμενη από τη Γερμανία. Πολλοί μπορεί να υπερεκτιμούν την κοινωνική βούληση και την κοινή γνώμη της Ε.Ε., πιστεύοντας ότι οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις θα σταματήσουν σε αυτό το κοινωνικό ανάχωμα. Ωστόσο, λαμβάνοντας υπόψη το παράδειγμα της Ουκρανίας μπορούμε να δούμε πως η Ευρώπη και κατάπιε και χώνεψε το γεγονός πως στην Ουκρανία την κυβέρνηση ανέλαβαν ακροδεξιοί θύλακες και μάλιστα από τους πιο σκληρούς σε ολόκληρη την Ήπειρο. Κανένας δεν ασχολήθηκε με εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας ή λοιπές τέτοιες κατηγορίες, όλοι ξέχασαν ένα αεροσκάφος πολιτικού νηολογίου που κατερρίφθη και αντιθέτως η κοινή γνώμη δέχεται πως υπεύθυνος για όλα είναι ο Ρώσος Πρόεδρος. Ασχέτως ποσόστωσης ευθυνών αυτό που έχει σημασία να δούμε είναι η αποκλειστική χρέωση αυτών σε μία πλευρά από μία ευρωπαϊκή κοινή γνώμη η οποία δείχνει πόσο εύκολα έχει μαζοποιηθεί.

Αυτό δεν αποτελεί απλά μία διαπίστωση αλλά μία συνέχεια των αποτελεσμάτων του γιουγκοσλαβικού πειράματος. Η Ευρώπη ουδέποτε αντέδρασε στην έκδηλη εμπλοκή του ΝΑΤΟ υπέρ ενός εκ των συμμετεχόντων στον εμφύλιο της χώρας. Μάλιστα το κυριότερο στοιχείο εδώ είναι πως η Ευρώπη ουδέποτε αντέδρασε στο γεγονός πως το ΝΑΤΟ, παρά τη Διεθνή Νομοθεσία, επενέβη στον πόλεμο της Γιουγκοσλαβίας, χωρίς πρώτα να έχει ληφθεί σχετική απόφαση από το Σ.Α. του ΟΗΕ. Αυτό ακριβώς το διπλωματικό παραθυράκι που χρησιμοποίησαν τότε οι ΗΠΑ, εξετάστηκε από την Κυβέρνηση Obama προκειμένου οι ΗΠΑ και η Συμμαχία τους να εμπλακεί σε εναέριους βομβαρδισμούς στη Συρία, ως «ανθρωπιστική παρέμβαση».

Ο ρόλος των Διεθνών Δικαστηρίων 

Κατά τον ίδιο τρόπο που η ιστορία επαναλαμβάνεται μεταξύ Ουκρανίας και Γιουγκοσλαβίας μπορούμε να δούμε πως το ίδιο ισχύει και στην περίπτωση Γιουγκοσλαβίας-Λιβύης. Επί παραδείγματι βλέπουμε ότι η λήξη της Χρωματιστής Επανάστασης δίνεται από ένα διεθνές δικαστήριο, που στην περίπτωση της Λιβύης ήταν το ICC (International Criminal Court). Στην περίπτωση της Γιουγκοσλαβίας η επικύρωση του αποτελέσματος της Χρωματιστής Επανάστασης ήρθε από ένα άλλο Διεθνές Νομικό Πρόσωπο, το ICTY (International Criminal Tribunal for the former Yugoslavia). Στον περίπλοκο σύγχρονο κόσμο συσχετισμού δυνάμεων τα Διεθνή Δικαστήρια λειτουργούν ως ad hoc όργανα της ηγεμονίας των ΗΠΑ. Σε κάθε περίπτωση ιδρύεται ένα νέο Δικαστήριο το οποίο λειτουργεί αποκλειστικά για τις ανάγκες της συγκεκριμένης Έγχρωμης Επανάστασης, όταν αυτή διοργανώνεται σε εδάφη της ρωσικής σφαίρας επιρροής.

Ο σκοπός τους είναι ο στιγματισμός των αντιπάλων των ΗΠΑ τη στιγμή που ο ρόλος του ICC είναι η ηθική δικαίωση της ιδεολογικής αξίωσης των ΗΠΑ πως σήμερα, παγκοσμίως, υφίσταται αμερόληπτη Διεθνής Δικαιοσύνη, η οποία παρακάμπτει τα εθνικά σύνορα και υπηρετεί την επιβολή των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Θα πρέπει να έχουμε υπόψη μας πως ο αντικειμενικός σκοπός ενός δικαστηρίου, εν αντιθέσει με μία Ιερά Εξέταση, είναι η έκφραση των κανόνων μίας συγκεκριμένης κοινωνίας (ασχέτως γεωγραφικού, εθνικού, θρησκευτικού κ.α. προσδιορισμού) η οποία συμφωνεί και αναθέτει σε αυτό το Δικαστήριο την εκδίκαση υποθέσεων των μελών της. Επιπλέον κανένα Δικαστήριο δε διαθέτει δικά του όργανα επιβολής της τάξης, εξού και η διάκριση των εξουσιών μεταξύ Υπουργείων Δικαιοσύνης και Δημοσίας Τάξεως. Τα εν λόγω Διεθνή Δικαστήρια στηρίζονται στις ένοπλες δυνάμεις του ΝΑΤΟ και των συνεργατών αυτού, επομένως αυτά τα κράτη εξαιρούνται από την απόδοση ευθυνών από τέτοια Διεθνή Δικαστήρια. Εν ολίγοις, σε τέτοιες περιπτώσεις ισχύει ότι την ιστορία τη γράφει ο νικητής, με τη διαφορά ότι αυτή αποτελεί την ιστορία του νικητή και όχι την πραγματική ιστορία.

Η σταυροφορία των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων 

Η ιδεολογία των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων αποτελεί ένα εγχείρημα εν αμφιβόλω, από τη στιγμή που τα δικαιώματα οφείλουν να θεμελιώνονται με παγιωμένες και στέρεες πολιτικές συμφωνίες και όχι ως υποκειμενικής μετάφρασης υποθέσεις. Αυτή η ιδεολογία σήμερα εξυπηρετεί αμφότερες εγχώριες και διεθνείς σκοπιμότητες. Για την Ε.Ε. προβάλει τον ελαφρύ ευρωπαϊκό εθνικισμό, ο οποίος στηρίζεται στις κοινωνικές αξίες. Για τις ΗΠΑ που είναι πιο σκληροπυρηνικές στην προώθηση των εθνικών τους συμφερόντων αυτή η ιδεολογία εξυπηρετεί την εμπλοκή τους σε ξένες υποθέσεις υπό το μανδύα μίας άτυπης σταυροφορίας, η οποία βρίσκει ανταπόκριση στους ευρωπαίους συμμάχους αλλά κυρίως στην κοινή τους γνώμη και τον αγγλόφωνο κόσμο (Μ. Βρετανία, Αυστραλία, Καναδά). Ουσιαστικά η ιδεολογία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων αποτελεί τον φόρο ήθους που αποδίδεται στην αρετή.

Όλα τα παραπάνω δείχνουν ότι στον 21ο αιώνα οι ΗΠΑ αντιγράφουν την πρώην ΕΣΣΔ. Η δορυφοροποίηση του δυτικού κόσμου ακολουθεί τα πρότυπα που περιγράφονταν στη Συνθήκη της Βαρσοβίας και οι νατοϊκές κυβερνήσεις ακολουθούν την αμερικανική εξωτερική πολιτική στις αποφάσεις της ακόμα και αν αυτή βαίνει εναντίον των συμφερόντων τους. Στο παράδειγμα της Ουκρανίας είδαμε την Ε.Ε. να επιβάλει κυρώσεις, κατά εντολή των ΗΠΑ, οι οποίες ουσιαστικά αποτελούσαν κυρώσεις εναντίον του εαυτού της και δυσχέραιναν τις σχέσεις της με έναν γείτονα πολύ κοντινότερο από ότι η υπερδύναμη της άλλη άκρης του Ατλαντικού.

Η ισχυροποίηση των lobby πέραν της κρατικής ισχύος 

Η έγχρωμη επανάσταση δεν είναι μία τακτική που εφαρμόζεται από μερικούς κρατικούς λειτουργούς των ΗΠΑ εναντίον άλλων κρατών. Αυτό αποτελεί τη βιτρίνα της δράσης τους. Ένας ολόκληρος κρατικός μηχανισμός και μάλιστα ο μεγαλύτερος στον κόσμο λειτουργεί φαινομενικά για την προώθηση των αμερικανικών συμφερόντων, έτσι ώστε να δικαιολογείται η χρηματοδότησή του από τους αμερικανούς φορολογούμενους. Επί της ουσίας, αν αυτό ήταν ο πυρήνας των πράξεων των κρατικών λειτουργών που εξυπηρετούν την τακτική των έγχρωμων επαναστάσεων δεν θα βλέπαμε αυτή να εφαρμόζεται ακόμα και εναντίον του αμερικανού Προέδρου!

Έγχρωμη Επανάσταση και στις ΗΠΑ 

Οι πορείες και τα επεισόδια που σημειώθηκαν εναντίον του Trump μπορούν να συγκριθούν μόνο με περιόδους, όπως αυτών με τις πορείες εναντίον του πολέμου στο Βιετνάμ ή της καταστολής του κινήματος των Μαύρων Πανθήρων. Η διαφορά όμως είναι πως αυτές οι εποχές απέχουν κατά πολύ του σήμερα και κυρίως ότι δεν υφίσταται κανένας τέτοιος λόγος αντίδρασης. Το κίνημα των Μαύρων Πανθήρων είχε σαφείς φυλετικούς διαχωρισμούς των στρατοπέδων, ενώ οι αντιδράσεις στον πόλεμο του Βιετνάμ διαφέρουν ως προς το χρονικό διάστημα της θητείας Nixon (δοκιμασμένος Πρόεδρος) και των αποτελεσμάτων του πολέμου σε μία κοινωνία που δοκιμαζόταν από σημαντικές απώλειες σε ζωές. Η αντίδραση προς τον Trump διαθέτει μία σοβαρή μοναδικότητα: Είναι αντίδραση επί προγραμματικών δηλώσεων.

Στις ΗΠΑ δεν είναι τυχαίο πως έχουν δημιουργηθεί εδώ και χρόνια οργανώσεις που διαθέτουν εκατοντάδες χιλιάδες ενεργά μέλη. Το νούμερο δεν είναι ιδιαίτερα υψηλό αν αναλογιστούμε πως εξετάζουμε μία χώρα σχεδόν 320.000.000 πολιτών. Ωστόσο, είναι αρκετά υψηλό για να προκαλέσει με την εικόνα που θα προβάλλεται σε όλα τα mainstream Μέσα με εκατοντάδες χιλιάδες πολίτες σε πορείες στους δρόμους. Σε αυτό το πλαίσιο δημιουργήθηκε επί παραδείγματι η οργάνωση Act Now to Stop War and End Racism (ANSWER), επίσης γνωστή ως International A.N.S.W.E.R. και ως ANSWER Coalition. Η ημερομηνία ίδρυσης συμπίπτει σχεδόν με την απόφαση του ρεπουμπλικανού (όπως και ο Trump) προέδρου Bush για πόλεμο στο Αφγανιστάν μετά το τρομοκρατικό χτύπημα της 11ης Σεπτεμβρίου. Ο δε χαρακτηρισμός International δείχνει την ιμπεριαλιστική αίσθηση και κουλτούρα των απλών πολιτών, ακόμα και των «φιλειρηνιστών», την οποία εκμεταλλεύονται επιτήδειοι Σύμφωνα με αυτή την κουλτούρα ότι συμβαίνει στις ΗΠΑ δε μένει στις ΗΠΑ, αλλά επεκτείνεται σε όλο τον κόσμο.

Άλλες ηγετικές οργανώσεις είναι το κομμουνιστικό (!) κόμμα των ΗΠΑ Workers World Party (WWP) και το International Action Center (IAC) μία ομπρέλα από την οποία έχουν ξεκινήσει διάφορες ακτιβιστικές οργανώσεις. Η χρηματοδότηση, καθώς και η ηγετική φυσιογνωμία του IAC, William Ramsey Clark, Γενικού Εισαγγελέα επί εποχής JFK, δείχνουν πως αυτές οι οργανώσεις έχουν δεχτεί την όσμωση του πολιτικού χώρου των Νεοσυντηρητικών.

Το lobby των Έγχρωμων Επαναστάσεων 

Οι Νεοσυντηρητικοί είναι Δημοκρατικοί που το 1960 ξεχώρισαν τη θέση τους από τους υπόλοιπους Δημοκρατικούς στις ΗΠΑ. Παρά το γεγονός ότι είναι ενάντιοι στο πολιτικό κίνημα της Νέας Αριστεράς και του σταλινισμού, οι ίδιοι διαμόρφωσαν την κουλτούρα τους και τις πολιτικές τους θέσεις μέσω του περιοδικού Commentary (1960) της Αμερικανοεβραϊκής Επιτροπής, τουλάχιστον όπως αναφέρεται από τον Murray Friedman (The neoconservative revolution: Jewish intellectuals and the shaping of public policy, Cambridge University Press, 2005) και τον Benjamin Balint (Running Commentary: The Contentious Magazine that Transformed the Jewish Left into the Neoconservative Right, PublicAffairs, 2010). Αυτό οφείλεται στο γεγονός πως κύριος εμπνευστής των ιδεών τους είναι ο πολιτικός φιλόσοφος Leo Strauss, γερμανο-εβραϊκής καταγωγής και με πλούσιο έργο στο Πανεπιστήμιο του Σικάγο. Παρόλα ταύτα οι νεοσυντηρητικοί δεν ίδρυσαν ένα δικό τους πολιτικό φορέα. Αντιθέτως παρέμειναν εντός των Δημοκρατικών, ενώ κάποιοι άλλοι προσχώρησαν στους ρεπουμπλικανούς, δίνοντας στο νεοσυντηρητικό lobby την ευκαιρία να διαμορφώνει την πολιτική κατεύθυνση και των δύο κύριων πολιτικών φορέων του διπολικού αμερικανικού πολιτικού συστήματος.

Η χρήση του Διαδικτύου στις Έγχρωμες Επαναστάσεις 

Φυσικά όπως προείπαμε οι Έγχρωμες Επαναστάσεις απαιτούν – πέραν της κινητοποίησης – και την οργάνωση με ΜΜΕ και λόγω της τεχνολογίας και με το διαδίκτυο. Δεν είναι τυχαίο λοιπόν ότι έξι μήνες πριν την ορκωμοσία Trump δημιουργήθηκε μία διαδικτυακή πλατφόρμα, με την επωνυμία #Disruptj20, η οποία καλούσε τους αμερικάνους να διαταράξουν τη διαδικασία της ορκωμοσίας στις 20 Ιανουαρίου. Αν και οι ίδιοι υποστηρίζουν ότι αυτό το εγχείρημα θα προχωρούσε ανεξαρτήτως νικητή, είναι αμφίβολο αν το μέγεθος των εκδηλώσεων θα ήταν ίδιο σε περίπτωση νίκης της Hillary. Σε αυτή την πλατφόρμα, που αποτελούσε το μέσο συγκέντρωσης και κατεύθυνσης των εκδηλώσεων, ακριβώς όπως λειτουργεί ένα λεωφορείο που μεταφέρει οπαδούς, ενσωματώθηκαν άμεσα όλες οι προαναφερόμενες οργανώσεις, αλλά και λιγότερο σημαντικές, οι οποίες ενέταξαν στο εν λόγω εγχείρημα όλους τους οπαδούς τους, μέσω ηλεκτρονικών και τηλεφωνικών μηνυμάτων.

Επί της ουσίας, λοιπόν, έχουμε μικρές πατρικές φιγούρες, οι οποίες λειτουργούν εν είδει πολιτικού αρχηγού, ο οποίος κατευθύνει ως ποιμένας το ποίμνιό του, μεγέθους ανάλογου με τις δυνατότητές του. Αυτός είναι και ο λόγος εμφάνισης τόσων διαφορετικών οργανώσεων, οι οποίες προκειμένου να δικαιολογήσουν την ύπαρξή τους διαφοροποιούν ελάχιστα μεταξύ τους το λόγο γέννησής τους. Ωστόσο, όλες μαζί ανήκουν στην ιδεολογική ομπρέλα της προώθησης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και του ακτιβισμού, που αποτελούν τους απαραίτητους μανδύες ηθικής δικαίωσης των ενεργειών τους.

Ο τρόπος λειτουργίας των ΜΜΕ στις Έγχρωμες Επαναστάσεις 

Τα ΜΜΕ λειτούργησαν με έναν διαφορετικό κεκαλυμμένο τρόπο. Λόγω της mainstream ιδιότητάς τους αδυνατούν να υποστηρίξουν ανοιχτά κάποια κίνηση ή πρόσωπο, προκειμένου να διατηρήσουν την ουδετερότητά τους. Ωστόσο, μπορούν να αναπτύξουν διάφορα «αντικειμενικά» άρθρα και να εμβολιάσουν στο μυαλό του καθενός τον τρόπο λειτουργίας, προκειμένου να επιτευχθεί αυτό που οι ακτιβιστικές οργανώσεις έχουν θέσει ως στόχο, την ανατροπή η οποία για το «αντίπαλο – σύστημα», ήτοι το καθεστώς, ονομάζεται καταστροφή. Άλλωστε τα εν λόγω άρθρα των ΜΜΕ συνοδεύονται και από ανάλογους πομπώδεις τίτλους προκειμένου να κεντρίσουν το ενδιαφέρον του φιλοθεάμονος κοινού.

Ουσιαστικά λοιπόν, διαθέτουμε έναν κύκλο ο οποίος ξεκινά με τη συλλογή μελών στους οποίους οι οργανώσεις αφαιρούν τα ιδεολογικά εμπόδια της μονάδας και μαζοποιούν το σύνολο εγκαθιστώντας ένα νέο «ιδεολογικό πρόγραμμα». Εν συνεχεία, έχουμε τα ΜΜΕ τα οποία έρχονται ως εξωτερικοί «αντικειμενικοί» παράγοντες να αναφέρουν «τυχαία» τον τρόπο που θα μπορούσε να επιτευχθεί το «ιδεολογικό ποθούμενο». Στην τρίτη φάση οι οργανώσεις καταδεικνύουν την προβολή του σεναρίου αυτού, ως «σφάλμα» του συστήματος (καθεστώτος) που δε μπόρεσε να κρύψει το φόβο του για την καταστροφή, η οποία αποτελεί και το μέσο για την επίτευξη του «ιδεολογικού ποθούμενου». Μόλις αποκτήσατε τους πιστούς ακτιβιστές στρατιώτες σας…

Στην περίπτωση Trump το γνωστό σε όλους CNN παρουσίασε ένα εκτενές άρθρο με τον βαρύγδουπο πολεμικό τίτλο «Ποιος θα επιβιώσει κατά την Ορκωμοσία». Σε αυτό το άρθρο παρουσιάζεται αποκλειστικά ένα σενάριο διατάραξης της διαδικασίας, κατά το οποίο ο Πρόεδρος, ο Αντιπρόεδρος και οι ηγέτες του Κογκρέσου σκοτώνονται από μία τρομοκρατική επίθεση. Φυσικά αντιλαμβανόμαστε ότι ένα τέτοιο σενάριο για ένα οργανωμένο κράτος, όπως οι ΗΠΑ, ξεφεύγει κατά πολύ ακόμα και της φαντασίας, ωστόσο εμβολιάζει τους ακτιβιστές με τη λέξη «διαταραχή». Το έπαθλο για αυτό το σενάριο παρουσιάζεται επίσης σαφέστατα. Στην περίπτωση της «καταστροφής», όπως χρησιμοποιείται ευθέως η λέξη, η Κυβέρνηση του λαοφιλούς Obama επανακτά τον έλεγχο του Λευκού Οίκου.

Σε αυτό το πλαίσιο δεν είναι τυχαίο που χρησιμοποιούνται ευρέως, ακόμα και σήμερα, εκπρόσωποι του αμερικανικού «Star system», προκειμένου να χειραγωγήσουν τη νεολαία των ΗΠΑ, κατά τον ίδιο τρόπο που το έπραξαν και στην περίπτωση του Bush Jr, τελευταίου ρεπουμπλικανού Προέδρου. Τότε οι αντιδράσεις ήταν ηπιότερες, αφενός λόγω της εξέλιξης της οργάνωσης του συστήματος των Νεοσυντηρητικών του σήμερα, αφετέρου λόγω του συμβιβασμού του τότε Προέδρου των ΗΠΑ για συμμετοχή του νεοσυντηρητικού lobby στην κυβέρνησή του, εκπρόσωποι του οποίου θεωρούνται οι: Paul Dundes Wolfowitz (Γ.Γ. ΥΠΑΜ), Karl Christian Rove (Επιτελάρχης Προέδρου και βασικός σύμβουλος), Richard Perle (Πρόεδρος Κογκρέσου) Elliott Abrams Ειδικός Σύμβουλος του Προέδρου και Διευθυντής επί θεμάτων Δημοκρατίας, Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και Διεθνών Επιχειρήσεων στο Συμβούλιο Εθνικής Ασφαλείας των ΗΠΑ), Asher Cohen (Σύμβουλος ΥΠΑΜ) και William G. “Jerry” Boykin (Στγος και βοηθός Γ.Γ. Στρατιωτικών Πληροφοριών). Σήμερα βλέπουμε την ακραία αντίδραση αυτού του πολιτικού lobby, το οποίο χρησιμοποιεί φερειπείν τη Madonna, εμφανώς καταβεβλημένη και ίσως υπό επήρεια, να δηλώνει πως επιθυμούσε να ανατινάξει το Λευκό Οίκο! Τέτοιες ακραίες δηλώσεις από τόσο λαοπροβληθέντα πρόσωπα διατηρούν την κοινωνική αναταραχή σε υψηλό επίπεδο.

Η τακτική σπίλωσης του ανεπιθύμητου ηγέτη 

Για όλο τον κόσμο το αποτέλεσμα των Προεδρικών Εκλογών ήταν μία αμφίρροπη νίκη του D. Trump. Παρόλα αυτά οι κινήσεις που έχουν ξεκινήσει να αναδύονται στο πολιτικό προσκήνιο δείχνουν πως οι γνώστες της αμερικανικής πραγματικότητας, ήξεραν το αποτέλεσμα και προετοιμάζονταν. Δεν είναι τυχαίο ότι οι κινητοποιήσεις και οι βίαιες εξεγέρσεις σε διάφορες πόλεις των ΗΠΑ ξεκίνησαν πριν από την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων, στις 8 Νοεμβρίου. Ήταν η προετοιμασία της κοινής γνώμης, μέσω της εισβολής των ΜΜΕ από τους τηλεοπτικούς δέκτες, και η επιχείρηση στρατολόγησης ακόμα περισσότερων οπαδών για την ιδέα ανατροπής της επερχόμενης Προεδρίας Trump, ο οποίος παρουσιαζόταν, εν πολλοίς, ως μαριονέτα του V. Putin.

Δεν είναι τυχαίο πως πριν από την εκλογική διαδικασία, ο πρώην Γ.Γ. του ΥΠΑΜ και πρώην διευθυντής της CIA Leon Panetta είχε αποκαλέσει τον Trump, ευθέως, κίνδυνο για την Εθνική Ασφάλεια. Πρόκειται για τον ίδιο άνθρωπο που υπηρέτησε ως Επιτελάρχης του Λευκού Οίκου, επί B. Clinton, και ως αρωγός των σχεδίων Hillary, επί θητείας του στη CIA, για εξοπλισμό των τζιχαντιστών. Η δήλωση Panetta αποτελεί την κορυφή του παγόβουνου της προπαγάνδας των Νεοσυντηρητικών, της οποίας το απόσταγμα θα μπορούσαμε να πούμε πως είναι «D. Trump: The Modern Manchurian Candidate».

Η ανανέωση κυρώσεων προς τη Ρωσία και η απέλαση των Ρώσων διπλωματών από τον Obama, λίγο πριν εγκαταλείψει το Οβάλ Γραφείο δεν αποτελούσε μία κίνηση εξωτερικής πολιτικής εκ μέρους του Λευκού Οίκου. Αποτελούσε ξεκάθαρα μία κίνηση εσωτερικής κομματικής πολιτικής, κατά την οποία ο απερχόμενος Πρόεδρος επιχειρούσε την ύστατη στιγμή να θέσει νάρκες στην πορεία των πρώτων 100 ημερών διακυβέρνησης του νέου Προέδρου. Την ίδια στιγμή μετέφερε το μήνυμα προς τον αμερικανικό λαό, για τον τρόπο που πρέπει να λειτουργεί ένας αμερικανός Πρόεδρος έναντι της Ρωσίας, κάτι που αναμένεται να αξιοποιηθεί ως εικόνα διαφοροποίησης με την πολιτική Trump και την αναμενόμενη σύγκλιση της αμερικανικής και ρωσικής πολιτικής, ελέω και των οικονομικών συμφωνιών που είχαν συναφθεί μεταξύ ROSNEFT και EXXON, προ επέμβασης στην Κριμαία.

Το κίνημα εναντίον Trump στις ΗΠΑ δεν απέτυχε. Ουσιαστικά τώρα ξεκινάει, αφού δεν αναμενόταν πως ένας νεοεκλεγείς αμερικανός Πρόεδρος θα έπεφτε τόσο εύκολα και σύντομα. Αυτό συμβαίνει σε χώρες του εξωτερικού που τα αμερικανικά συμφέροντα δε διαθέτουν δομές κρίσιμες για την προώθησή τους. Η διαδικασία αποσάθρωσης θα αναπτυχθεί κατά τον ίδιο τρόπο που αναπτύσσεται το σαράκι στο ξύλο, με αργά και σταδιακά βήματα προκειμένου, εν τέλει, ο D. Trump, να ξεφύγει από την εικόνα του R. Reagan, και να ταυτιστεί με αυτή του R. Nixon.

“The Revolution Business”: Ο κορμός των δικτύων της Έγχρωμης Επανάστασης 

Τον Αύγουστο του 1999, η CIA οργάνωσε ένα εκπαιδευτικό πρόγραμμα για την σέρβικη ΜΚΟ OTPOR η οποία εν συνεχεία διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στα κινήματα διαμαρτυρίας για την ανατροπή του Slobodan Milosevic. Μερικά χρόνια μετά η OTPOR οργάνωσε έναν εκπαιδευτικό κύκλο αναβάθμισης των αντικαθεστωτικών κινημάτων με την ονομασία «Centre for Applied Non Violent Action and Strategies (CANVAS)». Το CANVAS μετατράπηκε σε ένα συμβουλευτικό εργαλείο με εξειδίκευση στις μισθωμένες «επαναστάσεις» από τη CIA.

Το CANVAS το οποίο γεννήθηκε από τη CIA ως ένα «Διεθνές Δίκτυο Εκπαιδευτών και Συμβούλων» αποτέλεσε μία επιχείρηση στην κατηγορία «Revolution Business». Χρηματοδοτήθηκε από το Freedom House, το National Endowment for Democracy (NED) αλλά και ιδιωτικά ιδρύματα. Το CANVAS παρέχει συμβουλευτική υποστήριξη σε αμερικανικά υποστηριζόμενα κινήματα σε πάνω από 40 χώρες. Βάσει αυτών καταλαβαίνουμε και το ρόλο που έπαιξε η OTPOR στην υποδαύλιση των εξεγέρσεων που ακολούθησαν το 2011 και τις οποίες γνωρίσαμε ως «Αραβική Άνοιξη».

Αυτό που βλέπουμε λοιπόν είναι οι θεμελιώδεις αντιπαλότητες εντός του αμερικανικού κράτους, οι οποίες μπορούν να ονομαστούν και ως η μάχη ανταγωνιστικών μεταξύ των εταιρικών φατριών, οι οποίες αποσκοπούν στον όσο το δυνατόν μεγαλύτερο έλεγχο της πολιτικής σκηνής των ΗΠΑ.

Το μοντέλο OTPOR-CANVAS-CIA δεν είναι το μόνο το οποίο λειτουργεί παγκοσμίως. Υπάρχουν αρκετές διεθνείς οργανώσεις και ΜΚΟ οι οποίες στηρίζουν και χρηματοδοτούν την εκστρατεία εναντίον του Trump. Επί παραδείγματι ενώ ο σκοπός του CANVAS είναι η οργάνωση των χρωματιστών επαναστάσεων παγκοσμίως, υπάρχει και ΜΚΟ με την ονομασία The Occupy Wall Street Movement (OWS) η οποία πρωτοστατεί στις εκδηλώσεις εναντίον του Αμερικανού Προέδρου και διασυνδέεται με το CANVAS. Η OWS ιδρύθηκε από τη ΜΚΟ Adbusters Media Foundation, μέσω του ιδρύματος Tides Foundation, το οποίο, με τη σειρά του, ιδρύθηκε από τον Drummond Pike, πρόεδρο του επενδυτικού ομίλου Equilibrium Capital Group.

Το Tides παρέχει χρηματοδότηση σε διάφορες ΜΚΟ που προωθούν την προοδευτική πολιτική και ασχολούνται με το περιβάλλον, την υγεία και πρόνοια, τα εργατικά δικαιώματα, τα δικαιώματα μεταναστών, ομοφυλοφίλων, γυναικών καθώς και τα ανθρώπινα δικαιώματα. Αποτελεί το πρώτο ίδρυμα που ουσιαστικά παρέχει συμβουλές δωρεάς κεφαλαίων και άνοιξε ένα νέο τομέα στο χώρο των φιλανθρωπικών οργανώσεων. Το Tides Foundation, μιας και δε διαθέτει δικά του κεφάλαια, χρηματοδοτείται από έναν αριθμό συνεργαζόμενων ιδρυμάτων, τα οποία περιλαμβάνουν το Ford Foundation, το Gates Foundation και το Open Society Institute. Τα ιδρύματα αυτά έχουν απασχολήσει κατά καιρούς με τη δραστηριότητά τους, η οποία εν πολλοίς σχετίζεται με τη CIA.

Σε αυτό το πλαίσιο δεν είναι τυχαίο ότι το σύμβολο της γροθιάς που χρησιμοποιήθηκε ευρέως σε πολλές χρωματιστές επαναστάσεις εδώ και 20 χρόνια, αποτελεί και το σύμβολο της OWS.

Σύμφωνα με το #DisruptJ20, το οποίο προαναφέραμε, η εν λόγω πλατφόρμα υποστηρίζεται από το DC Welcoming Committee, μία ΜΚΟ που στηρίζει τα δικαιώματα ομοφυλοφίλων και το οποίο είναι ανοιχτό σε όσους θέλουν να συνδράμουν σε αυτό το σκοπό, δηλαδή δεν είναι ένα κλειστό club LGBTQ, αλλά μία πιο gay-friendly οργάνωση. Διαθέτει ακτιβιστές από την Ουάσινγκτον, αλλά και κάθε πιθανό «επαγγελματία» ταραχοποιό (οι γνωστοί και σε εμάς μπαχαλάκηδες). Το #DisruptJ20 υποστήριζε πως επιθυμεί να δημιουργήσει το πλαίσιο το οποίο απαιτείται για τις μαζικές κινητοποιήσεις, προκειμένου να τερματίσει τη διαδικασία ορκωμοσίας του D. Trump, σχεδιάζοντας ευρείας κλίμακας κινητοποιήσεις για αυτό το σκοπό. Αυτό που εντυπωσιάζει είναι πως το #DisruptJ20 έταζε παροχή υπηρεσιών στέγασης, διατροφής και νομικής υποστήριξης σε οποιονδήποτε συμμετείχε στον αγώνα του!

Όπως φαίνεται και από την ανάρτηση στο Twitter ο Michael Moore ήταν ένας εκ των υποστηρικτών αυτής της κίνησης. Δεν είναι τυχαίο φυσικά ότι ο Moore ήταν ο σκηνοθέτης και παραγωγός του ντοκιμαντέρ 9/11 Fahrenheit, με το οποίο αποκάλυπτε τη συνομωσία πίσω από το τρομοκρατικό χτύπημα στους Δίδυμους Πύργους. Σε έναν κόσμο, όπως αυτόν των ΗΠΑ με τη στρατευμένη βιομηχανία θεάματος, η ελευθερία με την οποία το εν λόγω ντοκιμαντέρ έφτασε μέχρι τις οθόνες των κινηματογράφων, παγκοσμίως, προκαλεί ιδιαίτερη έκπληξη, αν δεν σκεφτούμε πως Πρόεδρος των ΗΠΑ την επίμαχη περίοδο παραγωγής του ντοκιμαντέρ ήταν ο Bush Jr.

Στις ενέργειες του #DisruptJ20 συμπεριλαμβανόταν και η ανάπτυξη οδοφραγμάτων που θα εμπόδιζαν την πρόσβαση στον κόσμο, ο οποίος θα επιθυμούσε να παρακολουθήσει από κοντά την ορκωμοσία του αμερικανού Προέδρου, μία άκρως «δημοκρατική» και «ανθρωπιστική» κίνηση. Φυσικά τώρα μπορούμε να δούμε ότι το νεοσυντηρητικό σύστημα ήταν ήδη προετοιμασμένο για να υποδεχτεί τα οφέλη από τη μαζική κινητοποίηση ακτιβιστών, τα οποία εν πολλοίς αποτυπώνονται στις φωτογραφίες που κάνουν το γύρω του κόσμου και συγκρίνουν την εμφανή διαφορά στο πλήθος μεταξύ των ορκωμοσιών Trump και Obama.

Ο εσωτερικός μηχανισμός διαχείρισης κρίσεων του αμερικανικού κράτους ήταν το μοναδικό ανάχωμα στις βλέψεις των νεοσυντηρητικών. Το γεγονός πως αποφεύχθηκαν λαϊκές συγκρούσεις και οι συνέπειες παρόμοιων καταστάσεων, όπως των πλατειών Kiev-Maidan και Cairo-Tahir, οφείλεται στη διαφαινόμενη υποστήριξη του Trump από το FBI, όπως αποδείχτηκε και πριν τις εκλογές με τη δημοσίευση των ηλεκτρονικών μηνυμάτων της Hillary. Αυτός είναι ένας από τους βασικούς λόγους που ο ιδρυτής του Open Societies. Org, G. Soros, έχει στάξει ουκ ολίγες φορές χολή για τον αμερικανό Πρόεδρο.

Σε αυτό το σημείο αξίζει να επανέλθουμε στο ίδρυμα του Gene Sharp, Albert Einstein Institution, το οποίο αποτελεί επίσης μέρος της «επιχείρησης αλλαγής καθεστώτων». Το ίδρυμα αυτό έχει λάβει χρηματοδότηση από το Ford Foundation, το International Republican Institute, το οποίο ίδρυσε το 1983 ο R. Reagan και το National Endowment for Democracy, ενώ κάποιοι από τους διευθύνοντες συμβούλους του προέρχονταν από το Ford Foundation και το RAND Corporation.

Το RAND Corporation είναι ένα think tank με σκοπούς έρευνας και ανάπτυξης, το οποίο ίδρυσε η αεροναυπηγική εταιρεία Douglas. Η εν λόγω εταιρεία συγχωνεύτηκε με τη Mc Donnell και με τη σειρά της η Mc Donnell-Douglas συγχωνεύτηκε με την Boeing. Αυτό που έχει σημασία είναι πως οι διαδρομές ελέγχου των ιδρυμάτων από τα πολιτικά και επιχειρηματικά lobby δεν έχει χαθεί, όπως φαίνεται από τη δήλωση του ρεπουμπλικανού, όπως και ο Reagan, Trump ότι προτίθεται να ακυρώσει μεγάλες παρτίδες του F-35 της, αντιπάλου της Boeing, Lockheed, προς χάριν του F-18, το οποίο κατασκευάζει η πρώτη. Τέτοιες δηλώσεις έχουν επιφέρει μεγάλες αναταράξεις στη χρηματιστηριακή αξία της Lockheed, προς όφελος της αντιπάλου της, Boeing.

Συνέπειες της Έγχρωμης Επανάστασης. 

Για τα κράτη και τα πολιτικά συστήματα, οι Έγχρωμες Επαναστάσεις περιέχουν πτυχές αποικιοκρατίας. Τα συμφέροντα της κοινωνίας-στόχου δεν λαμβάνονται υπόψη, είναι αναλώσιμες εναλλακτικές. Οι “επαναστάτες” είναι οι πρώτοι που στοχεύονται με εξαφάνιση από την κοινωνική σκηνή και από την ίδια τη ζωή ακόμη. Οι άνθρωποι που αρχίζουν ειλικρινά να πιστεύουν στα ιδανικά των Έγχρωμων Επαναστάσεων, χωρίς να υποψιάζονται ότι αυτά τα ιδανικά που έχουν αναδυθεί είναι το καύσιμο για τέτοιες επαναστάσεις, είναι επίσης αναλώσιμοι. Η ίδια η κοινωνία αποσταθεροποιείται, τα κοινωνικά θεμέλια υπονομεύονται, ο σεβασμός για την κυβέρνηση εξαφανίζεται, αυξάνεται η δυσαρέσκεια, και η οικονομία σε καμία περίπτωση δεν βρίσκεται σε βιώσιμη κατάσταση. Αυτές είναι οι ιδανικές συνθήκες για την επιβολή δυτικών κοινωνικών μοντέλων και τότε οι ΗΠΑ και το νεοσυντηρητικό lobby εισέρχονται στη χώρα (σ.σ. γνωστό επίσης και ως σχολή του Σικάγο από την οποία προέρχεται και ο μονεταρισμός).

Οι Έγχρωμες Επαναστάσεις δεν φέρνουν κανένα όφελος για τις πολιτικές δυνάμεις ή την κοινωνία της χώρας. Η μόνη που επωφελείται είναι οι ΗΠΑ, οι οποίες θεσπίζουν έναν ανώδυνο, μη βίαιο, “μαλακό” έλεγχο επί των νέων εδαφών τους.

Η Γεωργία αποτελεί ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα. Έχασε την κυριαρχία της μετά την «Επανάσταση των Ρόδων» προκάλεσε σοβαρές μετατροπές, αποσταθεροποίησε την κοινωνία, και οδήγησε στην απώλεια περίπου 20% της επικράτειας της χώρας. Το αποτέλεσμα ήταν η Γεωργία να υιοθετήσει ένα ατλαντικό μοντέλο ανάπτυξης και να χάσει τα τελευταία απομεινάρια της όποιας κυριαρχίας της. Μερικά χρόνια μετά βλέπουμε πως σημειώνεται ακριβώς το ίδιο στην Ουκρανία, η οποία με την αντιρωσική τακτική της απώλεσε την Κριμαία και επί της ουσίας τις ανατολικές επαρχίες της.

Εν κατακλείδι, θα πρέπει να είμαστε ιδιαιτέρως προσεκτικοί σε βαρύγδουπες ανακοινώσεις που περιλαμβάνουν έννοιες ανθρωπίνων δικαιωμάτων, δημοκρατίας, ελευθερίας, ισότητας κτλ. Δεν θα πρέπει να ξεχνάμε ότι στο όνομα του Χριστού έγιναν τα μεγαλύτερα εγκλήματα της ιστορίας. Ο άνθρωπος τείνει μέσω της παγκοσμιοποίησης και της όσμωσης των θρησκειών να γίνει το αντικείμενο της νέας «θρησκείας» της ΝΤΠ και ως εκ τούτου θα πρέπει να γνωρίζουμε τη διαφορά μεταξύ του humanism (ανθρωπισμού) και του humanization (εξανθρωπισμού). Η άκριτη συμμετοχή μας σε «ανθρωπιστικές» εκδηλώσεις μπορεί να μην είναι η φαινομενική υποστήριξη του ανθρώπου, αλλά ο επαναπρογραμματισμός του στις ανάγκες της νέας τεχνολογικής ηλεκτρονικής εποχής. Εν τέλει, η απόκτηση ανδροειδών δεν είναι απαραίτητο να γίνει μέσω της ρομποτικής, αλλά δύναται να καταστεί πραγματικότητα γρηγορότερα μέσω των κοινωνικών τεχνολογιών.

Tέλος αφιερώματος