Οι εξελίξεις στο Σκοπιανό μετά την συμφωνία των Πρεσπών

Γράφει ο Μιχάλης Αράπης 
LLB  LLM, Νομικός,  
Αντιπρόεδρος της Ελληνορθοδόξου Κοινότητας Κάρντιφ και Νοτίου Ουαλίας στο Ηνωμένο Βασίλειο

Την Κυριακή 17 Ιουνίου 2018 υπεγράφη συμφωνία μεταξύ της Ελληνικής και της Σκοπιανικής κυβέρνησης για την ονομασία του κράτους Βαρντάσκα/Σκόπια/ΠΓΔΜ καθώς και άλλα διμερή ζητήματα.

Διαδικασία έγκρισης

Η συμφωνία αυτή πρέπει να εγκριθεί μέσω δημοψηφίσματος στη γειτονική χώρα που θα γίνει στις 30 Σεπτεμβίου και σύμφωνα με όλες τις δημοσκοπήσεις αναμένεται να υπερψηφιστεί με πολύ μεγάλο ποσοστό. Μετά θα πρέπει να ψηφιστεί και από το Κοινοβούλιο τους ώστε να γίνει η αλλαγή ονόματος στο Σύνταγμα τους. Αυτό είναι τυπικό αφού ο Πρόεδρος του μεγαλύτερου κόμματος της αντιπολίτευσης κ. Χρίστιαν Μίτσκοσκι δήλωσε στις 21/09 ότι παρ’ότι διαφωνεί με την συμφωνία των Πρεσπών θα δεχθεί το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος και αν εγκριθεί το VMRO-DPMNE «θα σεβαστεί την απόφαση αυτή» και θα υπερψηφίσει την συμφωνία.

Η διαδικασία ορίζει ότι μετά η συμφωνία θα πρέπει να εγκριθεί και από το Ελληνικό Κοινοβούλιο. Πρέπει να καταστεί σαφές ότι αν και δεν έχει τεθεί ακόμη σε ισχύ, η συμφωνία δημιουργεί νομικά προβλήματα και τετελεσμένα ακόμη και στην πολύ απίθανη περίπτωση που δεν θα περάσει από ένα ή και τα δύο Κοινοβούλια. Ο λόγος είναι περισσότερο πολιτικός και διπλωματικός παρά μόνο τυπικά νομικού περιεχομένου. Η δημόσια παραδοχή και αναγνώριση του κρατιδίου αυτού με την ονομασία “Βόρεια Μακεδονία” είναι δεσμευτική πράξη για τις μελλοντικές Ελληνικές κυβερνήσεις γιατί το κράτος έχει συνέχεια και δεν μπορεί εύκολα μια επόμενη κυβέρνηση (οποιαδήποτε) να κάνει άρση της αναγνώρισης χωρίς να εκτεθεί διεθνώς και να θεωρηθεί η ίδια (και η χώρα μας ως συνομιλίτρια) ως αναξιόπιστη στην διεθνή κοινότητα.

Το μεγάλο ζήτημα που προέκυψε είναι ότι οι Σκοπιανοί πήραν πρόσκληση για να ενταχθούν στο ΝΑΤΟ στις 11/7 ως “Βόρεια Μακεδονία” στη Σύνοδο Κορυφής της συμμαχίας. Ακόμη χειρότερα στις 25-26/6 έγινε προφορική διατύπωση απο το συμβούλιο των Υπουργών Εξωτερικών της Ευρωπαικής Ένωσης για διεύρυνση με τα Σκόπια ως “Βόρεια Μακεδονία”.

Άρση Veto

Ο κύριος μοχλός πίεσης που είχε η Ελλάδα απέναντι στη Βαρντάσκα/Σκόπια όλα αυτά τα χρόνια είναι το veto “του Βουκουρεστίου” από το 2008 για την ένταξη τους στο ΝΑΤΟ και μετέπειτα στην ΕΕ. Μετά την διάλυση της Γιουγκοσλαβίας την περίοδο 1991-1992 και την εμφάνιση αυτού του πολυεθνικού, πολυγλωσσικού και πολυθρησκευτικού μορφώματος η Ελλάδα ουδέποτε το είχε αναγνωρίσει με την Συνταγματική του ονομασία και μάλιστα πέτυχε να γίνει δεκτό στους διεθνείς θεσμούς ως ΠΓΔΜ ή FYROM στα αγγλικά. Έτσι μπήκε στον ΟΗΕ και έτσι έχει αναγνωριστεί από την ΕΕ και το ΝΑΤΟ. Σύμφωνα λοιπόν με τη συμφωνία αναγνωρίζεται για πρώτη φορά το όνομα της Μακεδονία μας – “Βόρεια Μακεδονία” στο κείμενο (άρθρο 3α) για αυτό το κράτος από ελληνική Κυβέρνηση και ακόμη χειρότερα αναγνωρίζεται για πρώτη φορά “μακεδονική γλώσσα” (Άρθρο 3γ) και “μακεδονική ιθαγένεια” (Άρθρο 3β).

Ελληνικό Κοινοβούλιο

Σε ότι αφορά το ζήτημα της έγκρισης από το ελληνικό Κοινοβούλιο σύμφωνα με τα στοιχεία που υπάρχουν επαρκούν οι βουλευτές για να ψηφιστεί. Ακόμα όμως και αν απορριφθεί έχει ήδη χαθεί το μεγάλο διαπραγματευτικό όπλο του veto μας στην ένταξη της Βαρντάσκα σε ΝΑΤΟ και ΕΕ. Γιατί ακόμη και αν δεν έχουν ενταχθεί ακόμη στο ΝΑΤΟ είναι πολύ δύσκολο διπλωματικά να πάει η χώρα μας να ξαναβάλει veto για την ονομασία, ενώ η αλλαγή είχε ήδη γίνει αποδεκτή από μια προηγούμενη ελληνική κυβέρνηση. Στην περίπτωση μάλιστα έγκρισης από το ελληνικό Κοινοβούλιο είναι κάτι παραπάνω από προφανές ότι διπλωματικά η όποια μελλοντική κυβέρνηση έχει ελάχιστα ή μηδαμινά περιθώρια κινήσεων και ελιγμών σε αυτό το θέμα.

Η ονομασία των Σκοπίων είναι ένα πρόβλημα που διαιωνίζεται πολλά χρόνια και πρέπει να λυθεί. Παρ’ ότι το επιθυμούμε όλοι μας, η λύση δεν είναι αυτοσκοπός και για να γίνει αποδεκτή όταν επέλθει, η επίλυση πρέπει να είναι επωφελής για την πατρίδα μας.

Πηγή: Εφημερίδα Κοινωνική (Πειραιά) Έντυπη Έκδοση