29/03/2024

Barclays: Τέσσερις νάρκες στην Ιταλία

Η Ιταλία θα εισέλθει σε μια παρατεταμένη περίοδο μεταβλητότητας, μετά την απόφασή της να αναβαθμίσει σημαντικά τους στόχους για το έλλειμμα τα επόμενα τρία χρόνια, λόγω της πιθανής αύξησης των εντάσεων με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, των αποφάσεων των οίκων αξιολόγησης, του κινδύνου διενέργειας πρόωρων εκλογών αλλά και των ανησυχιών αναφορικά με τη βιωσιμότητα του δημόσιου χρέους, σύμφωνα με την Barclays.

Όπως θυμίζει η τράπεζα σε ανάλυσή της, σε μια κίνηση-έκπληξη της τελευταίας στιγμής, η ιταλική κυβέρνηση αύξησε κατά πολύ τους στόχους του ελλείμματος του προϋπολογισμού της γενικής κυβέρνησης στο -2,4% του ΑΕΠ (από -0,8%) το 2019, σε 0% του ΑΕΠ το 2020 και +0,2% του ΑΕΠ το 2021.

Ο νέος στόχος για το 2019 είναι υψηλότερος απ’ όσο ανέμενε τόσο η Barclays όσο και οι αγορές. Από τα τέλη Αυγούστου, αναμένονταν πως η ιταλική κυβέρνηση θα άμβλυνε τη δημοσιονομική της στάση, ώστε να συνάδει με ένα κεντρικό σενάριο που προέβλεπε έλλειμμα 1,7% του ΑΕΠ. Η δυναμική της αγοράς που «ξεδιπλώθηκε» από τα τέλη Αυγούστου υποδηλώνει πως οι αγορές είχαν επίσης αρχίσει να προεξοφλούν έναν στόχο για το έλλειμμα που, αν και υψηλότερος από αυτόν που είχε συμφωνηθεί πέρυσι, θα ήταν γενικά συνεπής ως προς τις απαιτήσεις στου Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης.

Βραχυπρόθεσμες και μεσοπρόθεσμες «παγίδες»

Η Barclays θεωρεί πως υπάρχουν τέσσερις πιθανές πηγές μεταβλητότητας που ενδεχομένως να επηρεάσουν την Ιταλία βραχυπρόθεσμα και μεσοπρόθεσμα.

1) Ενδεχομένως δύσκολη θεσμική σχέση με τις Βρυξέλλες: Καθώς οι λεπτομέρειες του εγγράφου του προϋπολογισμού δεν έχουν ακόμα δημοσιοποιηθεί, είναι δύσκολο να εκτιμηθεί εάν η Ιταλία θα μπορέσει να τηρήσει το διαρθρωτικό έλλειμμα των 0,6 ποσοστιαίων μονάδων του ΑΕΠ ώστε να συμμορφώνεται με το Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης. Ωστόσο, αν η Κομισιόν δεν αλλάξει τις εκτιμήσεις της για το κενό στο ιταλικό ΑΕΠ ή και δεν δώσει ουσιαστικό δημοσιονομικό περιθώριο πέραν αυτού που δόθηκε τα τελευταία χρόνια, τότε ο στόχος για έλλειμμα 2,4% του ΑΕΠ στον προϋπολογισμό της γενικής κυβέρνησης δεν θεωρείται πιθανό να συμμορφώνεται με τους κανόνες.

Η Barclays δεν αποκλείει το ενδεχόμενο να κλιμακωθούν οι εντάσεις μεταξύ της Ιταλίας και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής τις επόμενες εβδομάδες, καθώς η ιταλική κυβέρνηση θα υποβάλει το προσχέδιο προϋπολογισμού του 2019 στο οποίο θα αναφέρονται λεπτομερώς τα δημοσιονομικά μέτρα που σχεδιάζει να λάβει με βάση τους στόχους για το έλλειμμα που ανακοινώθηκαν. Αν και δεν μπορεί να αποκλειστεί τελείως, ωστόσο δεν αναμένεται η Ιταλία να αναθεωρήσει κατά πολύ προς τα κάτω τους στόχους για το έλλειμμα.

Είναι πολύ πρώιμο σ’ αυτό το στάδιο να εκτιμηθεί το πού θα μπορούσαν να οδηγήσουν τέτοιες πολιτικές εντάσεις, σημειώνει η Barclays. Πιθανότατα θα εξαρτηθεί από την δυνητική απογοήτευση που θα προκαλέσει η Ιταλία στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή λόγω της επιθετικής χαλάρωσης της διαρθρωτικής δημοσιονομικής προσαρμογής. Αν η Ιταλία και η Κομισιόν δεν καταφέρουν να καταλήξουν σε κάποιον συμβιβασμό, τότε δεν αποκλείεται το πιθανό εκ νέου άνοιγμα μιας διαδικασίας υπερβολικού ελλείμματος κατά της Ιταλίας, από την οποία η χώρα εξήλθε το 2013.

2) Η πιθανή αντίδραση των οίκων αξιολόγησης: Στο τέλος Οκτωβρίου η Moody’s (δεν έχει οριστεί ημερομηνία) και η S&P (29 Οκτωβρίου) αναμένεται να κάνουν ανακοινώσεις για την αξιολόγηση της Ιταλίας. Αυτή τη στιγμή, η Ιταλία αξιολογείται με Baa2 (αρνητικό credit watch) από τη Moody’s, με BBB (σταθερό outlook) από την S&P, με BBB (σταθερό outlook) από τη Fitch και BBB high (αρνητικό outlook) από την DBRS.

Η Barclays θεωρεί πως ο κίνδυνος υποβάθμισης (κατά μία βαθμίδα) έχει αυξηθεί σημαντικά μετά τη δημοσιοποίηση των αναθεωρημένων στόχων για το έλλειμμα. Η εκτίμηση αυτή είναι ανεξάρτητη από το αν η Ιταλία και η Κομισιόν θα καταλήξουν σε συμφωνία για τις προοπτικές της διαρθρωτικής προσαρμογής. Θεωρεί πως οι οίκοι αξιολόγησης πιθανότατα θα επηρεαστούν από τους δημοσιονομικούς στόχους. Από αυτή την άποψη, η ποιότητα και αξιοπιστία των μελλοντικών στόχων πρωτογενούς πλεονάσματος θα είναι κρίσιμης σημασίας στοιχείο για την αντίδραση των οίκων αξιολόγησης, πέραν της εκτίμησής τους για τα πιθανά ρίσκα που προκύπτουν από τις πολιτικές προοπτικές.

3) Η βιωσιμότητα του χρέους: Λόγω της αποδυνάμωσης των μακροοικονομικών προοπτικών, η πιθανή επιθετική επιδείνωση των συνθηκών του πρωτογενούς πλεονάσματος, σε συνδυασμό με την πρόσφατη χαλάρωση –ή και πισωγύρισμα ορισμένες φορές- στις μεταρρυθμιστικές προσπάθειες, είναι πιθανό να ξαναφέρουν στην επιφάνεια τις ανησυχίες αναφορικά με τη βιωσιμότητα του χρέους, εκθέτοντας την Ιταλία στις εναλλαγές διαθέσεων των αγορών.

Η Barclays, στο θέμα αυτό, τηρεί την άποψη ότι η επιβράδυνση της βασικής δημοσιονομικής προσπάθειας σε συνδυασμό με την αποδυνάμωση της φιλοαναπτυξιακής στάσης θα θέσουν την ισορροπία του χρέους της Ιταλίας σε ένα όλο και περισσότερο μη βιώσιμο μονοπάτι μεσοπρόθεσμα. Μετά την πρόσφατη εφαρμογή της εχθρικής προς την ανάπτυξη μεταρρύθμισης για την αγορά εργασίας, και την πιθανή επιδείνωση των προοπτικών για το πρωτογενές πλεόνασμα, η Barclays εκτιμά πως δεν είναι αμελητέος ο κίνδυνος αύξησης του χρέους.

4) Απώλεια αξιοπιστίας: Η Barclays θεωρεί επίσης πως υπάρχει κίνδυνος η Ιταλία να χάσει ακόμα περισσότερο πολιτικό κεφάλαιο στα «μάτια» των χρηματαγορών και των Ευρωπαίων εταίρων. Αυτό θα δυσκολέψει τον σημερινό κυβερνητικό συνασπισμό να διατηρήσει την εμπιστοσύνη των επενδυτών. Ακόμα και ο υπουργός Οικονομικών κ. Τρία, ο οποίος πιθανότατα θεωρήθηκε «άγκυρα» για τη δημοσιονομική πειθαρχία, μπορεί να εκληφθεί ως ανύμπορος να αντιδράσει στην χαλάρωση της δημοσιονομικής στάσης της κυβέρνησης.

Ο κίνδυνος κατάρρευσης της κυβέρνησης/πρόωρων εκλογών

Αν η χρηματοοικονομική αστάθεια κλιμακωθεί με ταχύτητα, τότε η Barclays θεωρεί πως η κυβέρνηση δεν θα μπορούσε να κάνει και πολλά για να ηρεμήσει τις αγορές, εκτός του να αλλάξει πλήρως τη θέση της για τη δημοσιονομική πολιτική. Αυτή η απόφαση θα εξαρτώταν τελικά από την εκτίμηση ρίσκου της Λέγκας και του Κινήματος των Πέντε Αστέρων, καθώς και από τη διάθεση για μια κυβερνητική κρίση και ενδεχόμενες πρόωρες εκλογές.

Από τα δύο κόμματα, η Λέγκα είναι οπωσδήποτε αυτό που θα φοβόταν λιγότερο την επιστροφή στις κάλπες, δεδομένης της εκτίναξης της δημοφιλίας του από τις εκλογές της 4ης Μαρτίου. Σύμφωνα με τις τελευταίες δημοσκοπήσεις (Tecne Italia, 27 Σεπτεμβρίου), η Λέγκα προηγείται του Κινήματος των Πέντε Αστέρων με 32,3%, ενώ το Κίνημα έχει χάσει έδαφος. Εν όψει των ευρωεκλογών, η Barclays θεωρεί πως η Λέγκα θα παραμείνει επιφυλακτική, αντί να προκαλέσει μονομερώς μια κρίση στον κυβερνητικό συνασπισμό.

Ο κίνδυνος που αντιμετωπίζει είναι ότι ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας μπορεί να ζητήσει από το Δημοκρατικό Κόμμα να στηρίξει μια προσωρινή κυβέρνηση ενότητας με το Κίνημα των Πέντε Αστέρων. Ως εκ τούτου, κρίσιμης σημασίας για τη στάση της Λέγκας θα είναι το πώς θα εκτιμήσουν την προθυμία του Δημοκρατικού Κόμματος να συνεργαστεί κυβερνητικά με το Κίνημα των Πέντε Αστέρων. Αν και φαίνεται απίθανο σ’ αυτή τη φάση, καθώς ο πρώην γραμματέας του κόμματος Ματέο Ρέντσι αντιτίθεται στη συμφωνία, η Barclays δεν αποκλείει το ενδεχόμενο, καθώς οι εκκλήσεις του προέδρου Ματαρέλα μπορεί να επηρεάσουν το Δημοκρατικό Κόμμα.

Το Κίνημα των Πέντε Αστέρων είναι πιθανότατα η κυβερνητική δύναμη που θα είχε να χάσει τα περισσότερα σε ένα ενδεχόμενο πρόωρων εκλογών. Με βάση τις τελευταίες δημοσκοπήσεις, που του δίνουν ποσοστό 29,2%, θα έχανε τον κυρίαρχο ρόλο του στο Κοινοβούλιο. Ωστόσο, η απρόσμενη σκλήρυνση της ρητορικής για τους στόχους του ελλείμματος μπορεί να υποδηλώνουν πως το Κίνημα έχει ήδη προβλέψει τον κίνδυνο πρόωρων εκλογών και αποφάσισε να κινηθεί προληπτικά στο θέμα της δημοσιονομικής πολιτικής, για να αμυνθεί στην άνοδο της δημοφιλίας της Λέγκας.

 

Εuro2day.gr 

Facebooktwitterredditpinterestlinkedinmail
Geopolitics & Daily News Copyrights Reserved 2024