Οι Ρώσοι σώζουν τον Ερντογάν και εξοργίζουν τον Άσαντ
Γράφει ο Γιώργος Λυκοκάπης
Ο Τούρκος πρόεδρος έσφαλε στις εκτιμήσεις του για την Συρία. Από την έναρξη του εμφυλίου πολέμου το 2011, έκανε τραγικά λανθασμένους υπολογισμούς. Πίστευε στην γρήγορη ανατροπή του Μπασάρ αλ Άσαντ, μία εκτίμηση που διαψεύστηκε παταγωδώς. Η Άγκυρα εξοργίστηκε από την στάση της Ουάσιγκτον, διότι είχε προεξοφλήσει πως θα παρενέβαινε στρατιωτικά εναντίον του καθεστώτος Άσαντ. Όμως, για τον Μπαράκ Ομπάμα η Συρία ήταν διαφορετική περίπτωση από την Λιβύη. Επίσης, γνώριζε πολύ καλά το διπλό παιχνίδι της Τουρκίας με τους τζιχαντιστές.
Η κυβέρνηση Ομπάμα δεν πίστεψε, ότι ήταν υπεύθυνο το καθεστώς Άσαντ για μία επίθεση με χημικά όπλα που σημειώθηκε στην πόλη Ντούμα το 2014. Είχε βάσιμες υποψίες ότι ήταν μία προβοκάτσια των τουρκικών μυστικών υπηρεσιών, προκειμένου να ακολουθήσει στρατιωτική εισβολή των ΗΠΑ στην Συρία.
Ο Ταγίπ Ερντογάν ακόμα και τότε δεν το έβαλε κάτω. Το 2015, με μία κίνηση υψηλού ρίσκου, διέταξε την κατάρριψη ενός ρωσικού μαχητικού στη Συρία. Υπολόγιζε πως το ΝΑΤΟ θα συντασσόταν στο πλευρό του έναντι της Μόσχας. Και πάλι έπεσε έξω, διότι όλες οι χώρες του ΝΑΤΟ εγκατέλειψαν την Τουρκία στο έλεος των οικονομικών αντιποίνων του Βλαντιμίρ Πούτιν.
Με τις ευλογίες Πούτιν
Η στήριξη της Δύσης στους Κούρδους της Συρίας και η επαμφοτερίζουσα στάση της Ουάσιγκτον κατά την απόπειρα πραξικοπήματος, οδήγησε τον Ερντογάν σε μία θεαματική στροφή 180 μοιρών. Αποφάσισε ένα γενναίο «άνοιγμα» προς την Ρωσία, που στην πορεία εξελίχθηκε σε μία παράταιρη, αλλά και σωτήρια συμμαχία για την Τουρκία.
Ο Τούρκος πρόεδρος κατάφερε να έχει στρατιωτική παρουσία στην Συρία, χάρη στην συμμαχία του με την Μόσχα. Αρχικά στην Τζαραμπλούς, με την επιχείρηση «Ασπίδα του Ευφράτη» το καλοκαίρι του 2016. Αργότερα με την στρατιωτική εισβολή και κατάληψη της κουρδικής πόλης Αφρίν. Ο τουρκικός στρατός δεν θα τολμούσε να κινηθεί εάν δεν είχε εξασφαλίσει το πράσινο φως της Μόσχας.
Η πρόσφατη συμφωνία Ρωσίας-Τουρκίας για την αποστρατικοποίηση της Ιντλίμπ, δίνει πολύτιμο χρόνο στον Ερντογάν. Προηγουμένως τα γεγονότα έδειχναν ότι επίκειται επίθεση του καθεστώτος Άσαντ στην συριακή πόλη. Η ρωσική πολεμική αεροπορία είχε ήδη ξεκινήσει να βομβαρδίζει το τελευταίο προπύργιο των αντικαθεστωτικών ανταρτών.
Μία επίθεση στον Ιντλίμπ θα ήταν το χειρότερο σενάριο για τον Τούρκο πρόεδρο, ο οποίος έχει να διαχειριστεί την κακή κατάσταση της τουρκικής οικονομίας. Το πλήγμα στο προσωπικό του γόητρο θα ήταν μεγάλο, μιας και είχε καταδικάσει σε υψηλούς τόνους την επικείμενη επίθεση. Η συμφωνία αποστρατικοποίησης ήταν ό,τι καλύτερο μπορούσε να πετύχει την δεδομένη στιγμή.
Τα σχέδια Ερντογάν εξοργίζουν τη Δαμασκό
Είναι αλήθεια πως η Άγκυρα υποχρεώθηκε να χαρακτηρίσει επίσημα «τρομοκρατική» την τζιχαντιστική οργάνωση Χαγιάτ Ταχρίρ αλ Σαμ, την οποία μέχρι πρότινος υποστήριζε. Η συγκεκριμένη ομάδα ήλεγχε το μεγαλύτερο μέρος της περιοχής Ιντλίμπ. Η Τουρκία σίγουρα θα επιδιώξει να εντάξει στον Ελεύθερο Συριακό Στρατό (FSA) «μετανοημένα» μέλη της, όπως έκανε με άλλους τζιχαντιστές.
Οι άνδρες του FSA έχουν μετατραπεί σε μίσθαρνα όργανα της Άγκυρας. Πολέμησαν τους Κούρδους στην στρατιωτική εισβολή και κατάληψη του Αφρίν, σε συνεργασία με τον τουρκικό στρατό. Μέσω αυτών των συμμοριών, ο Ερντογάν επιδιώκει να έχει ρόλο σε μία μεταπολεμική Συρία. Επιπλέον, σχεδιάζει τον επαναπατρισμό χιλιάδων Σύρων προσφύγων που διαμένουν στην Τουρκία. Αναφερόμαστε σε σουνίτες μουσουλμάνους, αντιπάλους του καθεστώτος Άσαντ. Προφανώς τα σχέδια της Τουρκίας εξοργίζουν τον Σύρο ηγέτη. Δεν μπορεί να ξεχάσει πως ο Ερντογάν πάσχιζε για την ανατροπή του, μαζί με τον εμίρη του Κατάρ και τον Σαουδάραβα βασιλιά.
Η συριακή κυβέρνηση βλέπει με ανησυχία την αυξανόμενη στρατιωτική δραστηριότητα των Τούρκων στην Ιντλίμπ, η οποία ξεκίνησε μετά την υπογραφή της συμφωνίας «αποστρατικοποίησης». Δηλώνει σε υψηλούς τόνους πως με κάθε μέσο θα επανακαταλάβει την συριακή πόλη. Με στρατιωτικά μέσα είναι βέβαια αδύνατο, διότι η Μόσχα της έχει δέσει τα χέρια.
Το Κουρδικό προτεραιότητα για την Τουρκία
Για τον Ερντογάν ο Άσαντ δεν είναι προτεραιότητα σε αντίθεση με την δράση των Κούρδων. Οι μαχητές του YPG αποδείχτηκαν οι πιο αξιόπιστοι σύμμαχοι των ΗΠΑ στην αντιμετώπιση του Ισλαμικού Κράτους. Φρόντισαν όμως ταυτόχρονα να αποκτήσουν διαύλους επικοινωνίας με το καθεστώς Άσαντ. Επιδιώκουν να αποκτήσουν διευρυμένη αυτονομία, εντός της συριακής επικράτειας. Ο Τούρκος πρόεδρος δεν θέλει ούτε να σκέφτεται αυτό το ενδεχόμενο. Ο λόγος είναι πως το YPG είναι παρακλάδι του PKK, την ένοπλη οργάνωση των Κούρδων της Τουρκίας.
Ο Ερντογάν φοβάται πως μία αυτονομία των Κούρδων της Συρίας θα οδηγήσει μακροπρόθεσμα σε ανεξάρτητο κουρδικό κράτος και σε διαμελισμό της Τουρκίας. Είναι ο βασικός λόγος που επιδιώκει να έχει πάση θυσία παρουσία στην Συρία, ακόμα και αν αυτή είναι περιορισμένη. Ακόμα και αν πρέπει να περιορίσει τις νεοοθωμανικές φιλοδοξίες του πρόσφατου παρελθόντος.
