Τα επόμενα βήματα μετά την ψηφοφορία στα Σκόπια
Tου Μιχάλη Αράπη – LLB, LLM, Νομικός
Μέσα σε κλίμα πρωτοφανούς πόλωσης, ολοκληρώθηκε τα ξημερώματα του Σαββάτου 20/10 η ψηφοφορία στο κοινοβούλιο των Σκοπίων/Βαρντάσκα για την υπερψήφιση της λεγομένης συμφωνίας των Πρεσπών. Οπως αναμενόταν, βρέθηκαν οι 80 ψήφοι που απαιτούντο από το Σύνταγμα τους για να υπερψηφιστεί η συμφωνία (επί συνόλου 120 βουλευτών έπρεπε να ψηφίσουν τα 2/3).
Για να επιτευχθεί ο απαιτούμενος αριθμός χρειάστηκε να ψηφίσουν και 8 βουλευτές της Αντιπολίτευσης. Επτά του κόμματος της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης VMRO όπου μετά διεγράφησαν από το κόμμα τους και μια του μικρού CΠΜ. Συνολικά 80 ψήφισαν υπέρ και 39 κατά.
Οι διαδικασίες που οδήγησαν σε αυτό το αποτέλεσμα έτυχαν έντονης αμφισβήτησης στο εσωτερικό της γειτονικής χώρας με χαρακτηριστικό σχόλιο αυτό του Γενικού Γραμματέα του VMRO κ. Ιγκόρ Γιανούσεφ όπου κατήγγειλε την απόπειρα εξαγοράς βουλευτών του κόμματος του με ιλλιγιώδη ποσά που αγγίζουν μέχρι και τα 2 εκατομμύρια ευρώ. Ο Πρόεδρος του κόμματος κ. Χρίστιαν Μιτσκόσκι υπενήχθηκε χρηματισμό αλλά αναφέρθηκε και σε ενδεχόμενη υπόσχεση αμνηστείας από διάφορες κατηγορίες που εκκρεμούν εναντίον τους ως εναλλακτικό αντάλλαγμα. Στο ίδιο κλίμα και στην Ελλάδα ο συγκυβερνήτης κ. Πάνος Καμμένος αναφέρθηκε στο ποσό των 2 εκατομμυρίων ως μπόνους μαύρου χρήματος με αντάλλαγμα την ψήφο σε tweet στις 19/10/2018 (10.34 μμ).
Είναι παραπάνω από προφανές ότι έχει χαθεί κάθε έννοια πολιτικής νομιμοποίησης για την εν λόγω συμφωνία στο γειτονικό κρατίδιο. Οι έξωθεν παρεμβάσεις από ΗΠΑ και Γερμανία προς τους βουλευτές για να ψηφίσουν αλλά και οι απαράδεκτες πιέσεις προς το εκλογικό σώμα κατά την διάρκεια του δημοψηφίσματος οδήγησαν στην απόρριψη της συμφωνίας μέσω της τεράστιας αποχής του 63.09%. Η απόφαση των 8 να στρατευθούν με την κυβέρνηση ενάντια στην πολιτική των κομμάτων τους, δημιουργεί πολλά ερωτηματικά και όπως προαναφέρθηκε αφήνει υπόνοιες για διάφορα θέματα. Αν και δεν υπάρχουν αποδείξεις για χρηματισμό η απόφαση αυτή αποδοκιμάστηκε έντονα και τους εξέθεσε ανεπανόρθωτα στους ψηφοφόρους τους που αισθάνονται ότι δεν έπραξαν κατά συνείδηση αλλά με γνώμονα το προσωπικό συμφέρον. Είτε οι κατηγορίες είναι βάσιμες είτε οχι, οι συγκεκριμένοι βουλευτές θα δυσκολευτούν πολύ να επανεκλεγούν και εύλογα θα στηρίξουν την κυβέρνηση ώστε να υπερψηφιστεί ξανά η συμφωνία και να μην οδηγηθεί η χώρα σε πρόωρες εκλογές. Αξίζει να σημειωθεί οτι η παρούσα βουλή είναι στο μέσο της θητείας της αφού προέκυψε από τις εκλογές στις 11/12/2016 ενώ η κυβέρνηση του κ. Ζόραν Ζάεφ ορκίστηκε μόλις στις 31/05/2017 ύστερα από πολύμηνη κρίση.
Πλέον η διαδικασία ορίζει άλλες δύο ψηφοφορίες στο Σκοπιανό κοινοβούλιο μέσα στο επόμενο διάστημα. Η πρώτη ψηφοφορία για την αλλαγή των επίμαχων άρθρων του Συντάγματος προβλέπει την προετοιμασία των σχεδίων για τις απαραίτητες τροπολογίες από την κυβέρνηση του κ. Ζάεφ, όπου μετά θα υποβληθούν στις αρμόδιες επιτροπές αλλά και στην Ολομέλεια προς συζήτηση. Για να υπερψηφιστούν αρκεί η απλή πλειοψηφία, δηλαδή 61 βουλευτές από τους 120. Εκεί εκτιμάται ότι θα περάσουν χωρίς προβλήματα αφού η κυβέρνηση έχει 72 βουλευτές.
Κατόπιν τούτου θα υπάρξει και τρίτη ψηφοφορία όπου θα χρειαστεί εκ νέου αυξημένη πλειοψηφία 80 βουλευτών που και πάλι αναμένεται να βρεθούν αφού θα ξαναψηφίσουν όσοι ψήφισαν και την πρώτη φορά. Σε αυτή την περίπτωση η κυβέρνηση θα θέσει σε δημόσια διαβούλευση τα σχέδια των τροπολογιών. Αυτό ενδεχομένως να οδηγήσει σε αντιδράσεις. Επίσης θα συνταχθούν τα τελικά κείμενα που θα υποβληθούν στις αρμόδιες επιτροπές αλλά και στην Ολομέλεια προς συζήτηση και μετέπειτα σε ψηφοφορία.
Η εκτίμηση είναι ότι η ολοκλήρωση της διαδικασίας θα πάρει περισσότερο από 3 μήνες δηλαδή γύρω στα τέλη Ιανουαρίου με αρχές Φεβρουαρίου 2019.
Αφού συμβεί αυτό, ως διμερής διεθνής συμφωνία για να τεθεί σε ισχύ θα πρέπει να ψηφιστεί με απλή πλειοψηφία επί των παρόντων (151 ή λιγότερους) και από το Ελληνικό κοινοβούλιο. Αν και οι προβλέψεις είναι παρακινδυνευμένες, σύμφωνα με τα ισχύοντα στοιχεία αναμένεται να υπερψηφιστεί.
* Ο Μιχάλης Αράπης είναι Αντιπρόεδρος της Ελληνορθοδόξου Κοινότητας Κάρντιφ και Νοτίου Ουαλίας στο Ηνωμένο Βασίλειο
Σημείωση: Το άρθρο δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Κοινωνική του Πειραιά.