28/03/2024

Ο Μιλτιάδης στο ”έλος” !

Γράφει ο Ιωσήφ Τσιμισκής 

Μερικές φορές η ιστορία εκτός απο μνήμες είναι διδακτική σε πολλούς τομείς της ζωής ενός λαού. Ο πρώτος άνθρωπος που αντιμετώπισε το πρωι της 28ης Οκτωβρίου τον κύριο όγκο των Ιταλικών δυνάμεων ήταν ο υποστράτηγος , συνταγματάρχης τότε, Κατσιμήτρος οταν διοικούσε στην Ήπειρο την VIIIΜεραρχία Πεζικού και νίκησε τους Ιταλούς στη μάχη στο Καλπάκι (Ελαία-Καλαμάς).

Στην εμπροσθοφυλακή των ιταλικών δυνάμεων «Κενταύρων» βρίσκονταν 30 άρματα μάχης (τανκς). Οι Έλληνες δεν διέθεταν τέτοια όπλα και δεν γνώριζαν πως να τα αντιμετωπίσουν σε μάχη εκ παράταξης. Ο Κατσιμήτρος όμως ήταν βαθύς γνώστης της αρχαίας ελληνικής ιστορίας και είχε εντρυφήσει στις στρατηγικές που εφάρμοζαν οι αρχαίοι ημών. Έτσι αυτο που του ήρθε στο μυαλό ήταν μια παρόμοια μάχη που είχε δοθεί στον Μαραθώνα 2.500 χρόνια πριν απο λίγους Αθηναίους και Πλαταιείς εναντίον μια ολόκληρης αυτοκρατορίας και δη της Περσικής . Τότε ηγείτο μια άλλη στρατιωτική ιδιοφυΐα των Ελληνικών δυνάμεων ο Μιλτιάδης. 
Ο Μιλτιάδης πέτυχε την παγίδευση του περσικού ιππικού μέσα σ’ ένα έλος, και όπου στη συνέχεια εξουδετερώθηκε από την ελληνική αντεπίθεση: «Εις το έλος δε τούτο ενέπεσεν εκ κακής αναγνωρίσεως του εδάφους το ιππικόν του Δάτιδος του ετέρου των 2 Περσών Στρατηγών, το οποίον βυθισθέν εις την ιλύν, κατεκόπη σχεδόν εξ’ ολοκλήρου υπό των αντεπιτιθέντων Ελλήνων».

Αυτό έκανε και ο Κατσιμήτρος αντί να υποχωρήσει, και να αφήσει την πρωτοβουλία στους Ιταλούς, αποφάσισε να τους παρασύρει σε μια τοποθεσία όπου τα τεθωρακισμένα τους θα παγιδεύονταν από τα στοιχεία του περιβάλλοντος. Θα ήταν έτσι δυνατόν να εξουδετερωθούν από τις βολές του ελληνικού πυροβολικού. Για το λόγο αυτό, ο Κατσιμήτρος επέλεξε να δώσει μάχη στην τοποθεσία Ελαία, που ήταν μια κοιλάδα σε σχήμα πετάλου που την περικύκλωνε ο ορεινός όγκος του Καλπακίου. Στα χαμηλότερα σημεία της τοποθεσίας υπήρχαν έλη που δημιούργησε ο ποταμός Καλαμάς. Μεταξύ 4-6 Νοεμβρίου 1940 τα ιταλικά τεθωρακισμένα παγιδεύτηκαν σε αυτή την τοποθεσία με αποτέλεσμα οι Έλληνες να καταστρέψουν εννέα ιταλικά άρματα μάχης και να κυριεύσουν άλλα 15 ανέπαφα, καθώς και 50 μοτοσυκλέττες, φορτηγά κ.ά. Με τα 15 ιταλικά άρματα μάχης που πήρε στον Καλαμά, ο ελληνικός στρατός συγκρότησε την πρώτη μηχανοκίνητη μόναδα στην ιστορία του (ΧΙΧ Μηχανοκίνητη Μεραρχία). Στα απομνημονεύματά του καταγράφει ο ίδιος ότι στο Καλπάκι αντέγραψε την τακτική της μάχης του Μαραθώνα!

Η Μάχη Ελαίας-Καλαμά (2-8 Νοεμβρίου 1940) ήταν μαζί με την Μάχη της Πίνδου, οι κύριες μάχες, που ανέκοψαν την ιταλική προέλαση τις πρώτες μέρες του ελληνοϊταλικού πολέμου του 1940. Η γραμμή του μετώπου της μάχης ξεκινούσε δυτικά από το Ιόνιο Πέλαγος, στις εκβολές του ποταμού Καλαμά, κατά μήκος του ποταμού και κατέληγε στην στρατηγική τοποθεσία Ελαία, κοντά στο Καλπάκι.

Οι απώλειες της ελληνικής μεραρχίας κατά τη μάχη Ελαίας-Καλαμά ανήλθαν σε 60 νεκρούς και 260 τραυματίες. Η ελληνική νίκη προκάλεσε μη αναστρέψιμες, υλικές και ηθικές, φθορές για την ιταλική πλευρά, που την ανάγκασε να αναστείλει τις επιθετικές επιχειρήσεις και να μεταπέσει σε κατάσταση άμυνας εν αναμονή ενισχύσεων.

Αξίζει να σημειωθεί οτι ο Κατσιμήτρος είχε παρακούσει τις εντολές του Γ.Ε.Σ να υποχωρήσει άμεσα μπροστά στην υπεροπλία των Ιταλών. Όσο για την αναιδή και λακωνική απάντησή του «Κρατάω Καλπάκι» στις διαταγές του ΓΕΣ να εγκαταλείψει σιγά σιγά τα εδάφη της Ηπείρου και να οπισθοχωρήσει μπροστά στις δυνάμεις του εχθρού ως τελευταία γραμμή αμύνης , θα είναι πάντα ορόσημο δικαιολογημένης στρατιωτικής ανυπακοής.

Το Γενικό Στρατηγείο δεν είχε την πείρα για να δει τα πράγματα. Δεν είδε το Αλβανικό μέτωπο. Διέταξε το Κατσιμήτρο να υποχωρήσει, που αν το έκανε θα ήταν ίσως και καταστροφικό. Σας λέω μόνο τούτο, ότι δεν είχε (το Γ.Ε.Σ.) αίσθηση του χώρου. Ο Παπάγος δεν πήγε ποτέ στο μέτωπο, ήταν επιτελική ιδιοφυΐα αλλά οχι πολεμική.Αυτά τα λάθη τα κάλυψε η πολεμική ιδιοφυία του Κατσιμήτρου, ο οποίος παράκουσε τις εντολές και νίκησε.

«Ο διοικητής της ηρωικής Ογδόης, αποφάσισε να πετάξει τις διαταγές των επιτελαρχών στα σκουπίδια και να αψηφήσει τις βουλές των ανωτέρων του! (…) …όχι μόνο δεν υπάκουσε στα απαισιόδοξα κελεύσματα της Αθήνας αλλά παρέταξε αντιθέτως την άμυνά του στην πρώτη γραμμή, εκδίδοντας δικό του φιρμάνι στους άντρες του:

«Ουδεμία σκέψη διά υποχώρησιν, η τελευταία γραμμή αμύνης είναι εδώ, μέχρις εσχάτων»!

Ο Μιλτιάδης για μια ακόμα φορά τα είχε καταφέρει ξανά!!

 

(Στην φωτογραφία Έλληνας στρατιώτης πάνω σε ένα ιταλικό εγκαταλελειμμένο άρμα μάχης, Καλπάκι 1940...)

Facebooktwitterredditpinterestlinkedinmail
Geopolitics & Daily News Copyrights Reserved 2024