Η πανέμορφη Μακεδονική διάλεκτος των Σπαρτιατών.
Γράφει ο Ιωσήφ Τσιμισκής
Είναι αποδεδειγμένο και γνωστό τοις πάσι οτι οι Μακεδόνες είναι ενα δωρικό φύλο. Ο Ηρόδοτος αναφέρει ότι οι Μακεδόνες είναι ελληνικό φύλο, ταυτόσημο με τους Δωριείς, το οποίο αρχικά κατοικούσε στην Πίνδο (Ηρόδοτος, ίστορία, 8.137 , Ηρόδοτος, ίστορία, 1.56.3Ο)
Οι ίδιοι οι Μακεδόνες θεωρούσαν προγόνους τους, τους Ηρακλείδες και η βασιλική δυναστεία των Μακεδόνων, οι Αργεάδες, απέδιδε την καταγωγή της στον πρώτο Δωριέα βασιλιά του Άργους Τήμενο.
Ότι είναι ανακατεμένο με τους Δωριείς είναι πολυσύνθετο στην ιστορία εξαιτίας ενός κομπασμού που χαρακτήριζε τους Λάκωνες να θεωρούν εαυτούς και τους εις Σπάρτην κατοικούντες το πιο προνομιακό υποσύνολο των υπολοίπων Δωριέων, φυσικά και το υπέρτερον πάντων των Ελλήνων . ( Μωρέ μήπως είμαστε ολοι Δωριείς,τελικά? Αστείο ειναι αυτο , για να μην μπερδευόμαστε ) Παρόλα αυτα η γλώσσα όλων των Δωριέων εν Ελλάδι είναι πάνω κάτω η ίδια.
Έτσι και οι Μακεδόνες είχαν αρχικά μια δική τους ταυτόσημη Δωρική διάλεκτο , την οποία είναι πολυ πιθανόν ουτε ο ίδιος ο Αλέξανδρος να μην την γνώριζε.
Στις ανασκαφές της Πέλλας το 1989 έρχεται στην επιφάνεια μια επιγραφή σε μια ιδιότυπη δωρική διάλεκτο η οποία θεωρείται ως Μακεδονική γλώσσα , ο «Κατάδεσμος της Πέλλας».
Ο κατάδεσμος της Πέλλας είναι μια κατάρα (αρά) ή μαγική επωδός γραμμένη σε φύλλο μολύβδου και χρονολογείται περίπου στις αρχές του 4ο αιώνα π.Χ , να σημειωθεί οτι δεν έχει γεννηθεί ακόμα ο,Αλέξανδρος μα ουτε καν ο πατέρας του ο Φίλιππος .
Τι είναι ο κατάδεσμος της Πέλλας.
Είναι ερωτική μαγική επωδός από μια γυναίκα, πιθανώς ονόματι Δαγίνα, της οποίας ο εραστής Διονυσοφών επρόκειτο να νυμφευθεί την Θετίμα (“εκείνη που τιμά τους θεούς”. Στην Αττική διάλεκτο το όνομά της θα έπρεπε να είναι Θεοτίμη. Επικαλείται τον “Μάκρωνα και τους δαίμονες” (παρκαττίθεμαι μάκρωνι και τοις δαίμοσι, [Αττικ. παρακατατίθεμαι) να μεταστρέψουν τον Διονυσοφώντα (το φως του Διονύσου) να παντρευτεί εκείνην αντί της Θετίμας, και ποτέ να μην παντρευτεί άλλη γυναίκα εκτός αν η ίδια ξετυλίξει τον κατάδεσμο. Κοιτάχτε απο τα μάγια, τα ξόρκια και τον έρωτα ποσα μαθαίνεις κανείς .
Το Ξόρκι.
Όταν πέθανε ο Μάκρονας, η Φίλα βρήκε την ευκαιρία που ζητούσε. Είχε ήδη έτοιμο τον μολύβδινο κατάδεσμο, είχε γράψει εκεί αυτό που ειλικρινά επιθυμούσε, τον είχε τυλίξει προσεκτικά και σφιχτά σε ρολό και την έβαλε στο νεκρικό του χέρι. Ο Μάκρων που έφευγε πιά για τον Κάτω Κόσμο θα μετέφερε στους δαίμονες το μήνυμά της, την ικεσία της. Μόνον εκείνοι μπορούσαν πιά να την βοηθήσουν. Στην Πέλλα ήταν ήδη
απομονωμένη, εγκαταλειμμένη από φίλους και γνωστούς. Περιφρονημένη από όλους και κυρίως από τον Διονυσοφώντα που ετοιμαζόταν να παντρευτεί την Θετίμα και σχεδίαζαν ήδη την τελετή του γάμου τους. Θυμήθηκε την τελευταία της συνάντηση μαζί του, μπροστά στη Θετίμα που της φάνηκε ότι χαμογελούσε ειρωνικά. Της είχε πει “ακόμη κι αν δεν υπήρχε η Θετίμα, θα προτιμούσα να παντρευτώ οποιαδήποτε άλλη γυναίκα, μα εσένα ποτέ”. Η Φίλα ακούμπησε προσεκτικά το ρολό δίπλα στο δεξί χέρι του Μάκρονα, να είναι το πρώτο πράγμα που θα δώσει μόλις φτάσει εκεί κάτω, και τον κατευόδωσε.
Η Γλώσσα
Η γλώσσα αναγνωρίζεται ως Βορειοδυτική Ελληνική ή Δωρική Ελληνική και το χαμηλό κοινωνικό status της συγγραφέως, όπως φαίνεται από το λεξιλόγιό της και την πίστη της στη μαγεία, υπονοεί ότι μια διακριτή μορφή της Δωρικής ομιλείτο στην Πέλλα στην εποχή που γράφτηκε η πινακίδα. Οι Brixhe και Panayotou (1994:209) τη θεωρούν Μακεδονικής προέλευσης, αλλά υποδεικνύουν ότι ο πληθυσμός της Πέλλας δεν ήταν ομογενώς αυτόχθων και προτιμούν να αναμένουν την ανακάλυψη ενός δεύτερου ευρήματος πριν προβούν σε οριστικές δηλώσεις.
Ποιος αδαής ή ανόητος είναι αυτός που δεν αναγνωρίζει σε αυτή τη γλώσσα την ελληνικότητα της, έστω και αν την πούμε μακεδονική-δωρική -ελληνική, η οποία τον επόμενο αιώνα παύει να υπάρχει και αντικαθίσταται με την Αττική Διάλεκτο. Αν έχετε όρεξη διαβάζεται και το αρχαίο κείμενο και την μετάφραση. Είναι η υπέροχη η Δωρική γλώσσα των Μακεδόνων , την λέτε Δωρική , την λέτε Μακεδονική, όπως και να την πείτε δεν παύει να είναι Ελληνική τόσο κατά την γραφή όσο και κατα την απορρέουσα έννοια του κειμένου.
Είναι πολλοί εκείνοι που θεωρούν ότι η Μακεδονική ήταν βόρεια ελληνική διάλεκτος, και ανάμεσά τους περιλαμβάνονται ακαδημαϊκοί όπως οι Φραντς Χάινριχ Λούντολφ Άρενς (Franz Heinrich Ludolf Ahrens) (1843) και Όττο Χόφμαν (Otto Hoffmann) (1906). Σύγχρονος υπέρμαχος αυτής της άποψης είναι ο καθηγητής Ολίβιε Μέισον (Olivier Masson), ο οποίος στο άρθρο του για την αρχαία μακεδονική γλώσσα, στην 3η έκδοση του Κλασικού Λεξικού της Οξφόρδης (1996), προτείνει ότι η Μακεδονική σχετιζόταν με βορειοδυτικές ελληνικές διαλέκτους. Εξάλλου δεν είναι η μόνη Ελληνική διάλεκτος , έχουμε ακόμα την Λοκρική, Αιτωλική, Φωκιδική, και Ηπειρωτική διάλεκτο.
Όποιος έχει υπομονή διαβάζει τον Κατάδεσμο και την μετάφραση , ύστερα δύναται να εξάγει συμπεράσματα περί της πατρότητας και προέλευσης της γλώσας:
ΘΕΤΙ]ΜΑΣ ΚΑΙ ΔΙΟΝΥΣΟΦΩΝΤΟΣ ΤΟ ΤΕΛΟΣ ΚΑΙ ΤΟΝ ΓΑΜΟΝ ΚΑΤΑΓΡΑΦΩ ΚΑΙ ΤΑΝ ΑΛΛΑΝ ΠΑΣΑΝ ΓΥ 1. Της [Θετί]μας και του Διονυσοφώντος την τελετή και τον γάμο καταριέμαι, και των άλλων πασών γυ-
2. [ΝΑΙΚ]ΩΝ ΚΑΙ ΧΗΡΑΝ ΚΑΙ ΠΑΡΘΕΝΩΝ ΜΑΛΙΣΤΑ ΔΕ ΘΕΤΙΜΑΣ ΚΑΙ ΠΑΡΚΑΤΤΙΘΕΜΑΙ ΜΑΚΡΩΝΙ ΚΑΙ 2. [ναικ]ών, και χήρων και παρθένων, περισσότερο δε της Θετίμας, και αναθέτω στον Μάκρωνα και
3. [ΤΟΙΣ] ΔΑΙΜΟΣΙ ΚΑΙ ΟΠΟΚΑ ΕΓΟ ΤΑΥΤΑ ΔΙΕΛΕΞΑΙΜΙ ΚΑΙ ΑΝΑΓΝΟΙΗΝ ΠΑΛLΙΝ ΑΝΟΡΟΞΑΣΑ 3. [στους] δαίμονες, όποτε εγώ αυτά ξετυλίξω και διαβάσω πάλι, έχοντας ξεθάψει τα
4. [ΤΟΚΑ] ΓΑΜΑΙ ΔΙΟΝΥΣΟΦΩΝΤΑ ΠΡΟΤΕΡΟΝ ΔΕ ΜΗ ΜΗ ΓΑΡ ΛΑΒΟΙ ΑΛΛΑΝ ΓΥΝΑΙΚΑ ΑΛΛ Η ΕΜΕ 4. [τότε] να παντρευτούν τον Διονυσοφώντα και όχι πριν. Να μην λάβει άλλη γυναίκα παρά εμένα
5. [ΕΜΕ Δ]Ε ΣΥΝΚΑΤΑΓΗΡΑΣΑΙ ΔΙΟΝΥΣΟΦΩΝΤΙ ΚΑΙ ΜΗΔΕΜΙΑΝ ΑΛΛΑΝ ΙΚΕΤΙΣ ΥΜΩΝ ΓΙΝΟ 5. Εγώ δε να γεράσω μαζί με τον Διονυσοφώντα και μηδεμία άλλη. Ικέτις σας γίνο
6. [ΜΑΙ ΦΙΛ]ΑΝ ΟΙΚΤΙΡΕΤΕ ΔΑΙΜΟΝΕΣ ΦΙΛ[Ο]Ι ΔΑΓΙΝΑΓΑΡΙΜΕ ΦΙΛΩΝ ΠΑΝΤΩΝ ΚΑΙ ΕΡΗΜΑ ΑΛΛΑ 6. [μαι, την φίλ]η σας να οικτίρετε, φίλοι δαίμονες, την Δαγίνα (, των φίλων της πάντων εγκαταλελειμμένη, αλλά
7. [….]Α ΦΥΛΑΣΣΕΤΕ ΕΜΙΝ Ο[Π]ΩΣ ΜΗ ΓΙΝΕΤΑΙ ΤΑ[Υ]ΤΑ ΚΑΙ ΚΑΚΑ ΚΑΚΩΣ ΘΕΤΙΜΑ ΑΠΟΛΗΤΑΙ 7. […] φυλάξτε μου, όπως μη γίνουν αυτά και με κακό τρόπο η κακή Θετίμα να χαθεί
8. [….]ΑΛ[-].ΥΝΜ .. ΕΣΠΛΗΝ ΕΜΟΣ ΕΜΕ ΔΕ [Ε]Υ[Δ]ΑΙΜΟΝΑ ΚΑΙ ΜΑΚΑΡΙΑΝ ΓΕΝΕΣΤΑΙ 8. […] και εγώ δε ευδαίμων και μακάρια να γίνω
9. [-]ΤΟ[.].[-].[..]..Ε.Ε.Ω[?]Α.[.]Ε..ΜΕΓΕ [-]
Η Συνταγή σήμερα
Είναι πιθανόν να πρόκειται για ένα χρηστικό κείμενο με το οποίο και σήμερα θα μπορέσει να δέσει (καταδέση- κατάδεσμος), κάθε γυναίκα αυτόν που την έχει προδόσει, ώστε ο υπαίτιος να μην ξαναδεί ”άσπρη ημέρα” στο κρεβάτι του, ποτέ ξανά. Δοκιμάστε το!
”Οι ανεκπλήρωτοι έρωτες έγραψαν την πιο αληθινή εκδοχή της Ιστορίας” (William Shakespeare).
Βιβλιογραφία
▪ «History of the Greek Language», στο Greek Literary and Historical Archive, Athens 1999, ISBN 960-201-122-X
* C. Brixhe, A. Panayotou, 1994, «Le Macédonien» στο Langues indo-européennes, Bader: Paris, 205–220.
Γερμανικά) Hoffmann, Otto (1906-01-01). Die Makedonen, ihre Sprache und ihr Volkstum. Georg Olms Verlag, σελ. 2-9
Smith, William (1867). «Amerias». Στο: William Smith, επιμ. Dictionary of Greek and Roman Biography and Mythology. 1. Boston: Little, Brown and Company,