Τα όρια της ιστορικής ερμηνείας
Γράφει ο Υποπλοίαρχος Παναγιώτης Γέροντας ΠΝ,
Επιτελής Υπηρεσίας Ιστορίας Ναυτικού
Η ιστορία είναι ποίηση με την αρχαία έννοια της λέξης. Ο ιστορικός ποιεί, δημιουργεί. Τα υλικά του είναι τα δεδομένα, η ερμηνεία τους ομως είναι η δημιουργία του. Για αυτό η ιστορία των προηγούμενων εποχών είναι δημιούργημα των ιστορικών της εποχής τους. Από την ιστορία των μεγάλων ανδρών, περάσαμε στην ιστορία των Λαών. Η εφαρμογή οικονομικών θεωριών στην αρχαία και μεσαιωνική ιστορία προέκυψε εν πολλοίς από τους προβληματισμούς της κρίσης του 1929. Η περιοδολογηση της ιστορίας σε Κλασική Αρχαιότητα, Μεσ – αιωνα, Ανα – γέννηση προήλθε από τους Διαφωτιστές.
Η ιστορία συνεχώς αναθεωρείται. Είναι μια σπείρα και στην μορφή της και στην ερμηνεία της. Στην μορφή γιατί, αν και ένα γεγονός συμβαίνει μια φορά, είθισται να επαναλαμβάνονται όμοια γεγονότα. Η ιστορία δεν είναι ούτε γραμμική, ούτε κυκλική, αλλά σπειροειδης προς τα εμπρός. Σπείρα ομως είναι και η ερμηνεία. Η μια θέση ακολουθείται από την αναθεώρησή της για να επιτευχθεί στο τέλος η σύνθεση. Η κίνηση είναι και πάλι προς τα μπρος.
Υπάρχουν όμως περιορισμοί στην ιστορική ερμηνεία. Πρώτον, η λογική. Η ερμηνεία του ιστορικού δεν μπορεί να είναι παράλογη. Οι υποθέσεις του δεν πρέπει να καταργούν τις λογικές κατηγορίες αλλά και την αισθητή πραγματικότητα. Δεύτερον, το δεδομένο. Το ιστορικό γεγονός είναι αμείλικτο. Ο ιστορικός δεν μπορεί να ισχυριστεί ψευδώς την ύπαρξη ή μη ενός γεγονότος. Η ιδεολογία είναι κακός σύμβουλος της ιστορίας. Η αναζήτηση παγκόσμιων και καθολικών νόμων υπονομεύει την ιδιαιτερότητα του γεγονότος. Η εύρεση ομοιοτητων δεν πρέπει να μας οδηγεί σε ιστορικό ντετερμινισμό. Δεν υπάρχει ιστορική αναγκαιότητα. Υπάρχει αλληλουχία γεγονότων χωρις την αυστηρή σύνδεση αιτίου αιτιατού. Ένα γεγονός έχει πολλές αιτίες. Εκεί ακριβώς έγκειται η ιστορική ερμηνεία.
Το τέλος της ιστορίας δεν έχει έρθει ακόμη. Το ανθρώπινο “δράμα”, με την αρχαία ελληνική ερμηνεία της λέξης, συνεχίζεται.
Διαβάστε επίσης: Ιστορική Επιστήμη Και Mega Data
About Post Author
