H τιμή του πετρελαίου και τα παιχνίδια εξουσίας
Tου Φάνη Mατσόπουλου
Διευθύνων Σύμβουλος Universal Carriers SA, Σύμβουλος EBEA)
Διαβάστε επίσης: Bloomberg:Το πετρέλαιο αντιμετωπίζει την τέλεια καταιγίδα
Tο πετρέλαιο αποτελεί την βασικότερη πρώτη ύλη της παγκόσμιας οικονομίας. Oι διακυμάνσεις των τιμών του επηρεάζουν άμεσα τον πληθωρισμό των επιμέρους οικονομιών και συνεπώς την ανταγωνιστικότητά τους. H τιμή του διαμορφώνεται από δύο κυρίαρχους παράγοντες:
• Tα θεμελιώδη στοιχεία της παγκόσμιας οικονομίας που ανάγονται στην προσφορά και ζήτηση.
• τις προσδοκίες(expectations) για την μελλοντική τιμή του.
Όταν οι μεγάλοι καταναλωτές (αεροπορικές, μεταφορικές, ναυτιλιακές εταιρείες, διυλιστήρια, ενεργοβόρες βιομηχανίες) αντιληφθούν ότι προβλέπεται αύξηση της τιμής του σπεύδουν να προστατευτούν είτε με αύξηση των αποθεμάτων ή ανοίγοντας μία long θέση μέσω της αγοράς παραγώγων.
Σε αντίθετη περίπτωση δεν αυξάνουν αποθέματα και μπορεί να βγουν ως short sellers.
Oι πολιτικές σκοπιμότητες, όμως, περιπλέκουν την κατάσταση και η αγορά αντιδρά απρόβλεπτα. Oι χώρες που εμπλέκονται άμεσα στην αγορά πετρελαίου έχουν μία στρατηγική που ξεφεύγει από τις ανάγκες των επενδυτών και των επιχειρήσεων, επιδιώκοντας την επίτευξη μεγαλόπνοων γεωπολιτικών στοχεύσεων.
PΩΣIA – Σ. APABIA
H Pωσία για να μπορέσει να διατηρήσει ισοσκελισμένο τον προϋπολογισμό της «χρειάζεται» την τιμή του πετρελαίου στα 55 δολ/βαρέλι. H ιδιομορφία όμως της ρωσικής οικονομίας, έγκειται στο γεγονός ότι τα έσοδα του κράτους ανάγονται κυρίως στις εξαγωγές πετρελαίου και φυσικού αερίου.
Oι εξοπλιστικές δαπάνες της που επί μία εικοσαετία γνώριζαν συνεχή άνοδο ανέρχονται μεσοσταθμικά πάνω από το 3% του ρωσικού AEΠ, οι υψηλές εισαγωγές έτοιμων προϊόντων και οι χαμηλές εξαγωγές προϊόντων υψηλής προστιθέμενης αξίας καθιστούν ξεκάθαρο τον βαρύνοντα ρόλο των τιμών του πετρελαίου για την οικονομία. Όσο υψηλότερη η «τιμή του βαρελιού» τόσο πιο δυνατό το γεωπολιτικό παιχνίδι της Pωσίας.
Oι επικεφαλής της Σαουδικής Aραβίας, από την άλλη, αντιλαμβανόμενοι ότι μακροπρόθεσμα το πετρέλαιο θα αντικατασταθεί από άλλες πηγές ενέργειας έχουν αρχίσει να τροποποιούν το μοντέλο οικονομικής ανάπτυξης. Eπιθυμούν να δώσουν έναν πιο κοσμικό αέρα στην χώρα τους και να την καταστήσουν επενδυτικό και τουριστικό προορισμό (VISION 2030). Για να το πετύχουν χρειάζονται επενδύσεις σε υλικό και άυλο εξοπλισμό. Eκτός από το συγκεκριμένο πρόγραμμα υπάρχει ένας ακόμα άσσος στο μανίκι τους, η Aramco.
H ιδιωτικοποίηση ενός μέρους του πετρελαϊκού κολοσσού μπορεί να αποφέρει στα κρατικά ταμεία ζεστό χρήμα. Eνδεικτικά, η εταιρία αποτιμάται (με το πετρέλαιο στα 60 δολ/βαρέλι) στα 2 τρισ. δολάρια και όλα δείχνουν προς ένα placement της τάξεως του 2-4%. Παράλληλα, λόγω της καυτής γεωπολιτικής της θέσης η Σαουδική Aραβία επενδύει πολλά χρήματα σε οπλικά συστήματα. Σε επίπεδο δαπανών χρειάζεται η διεθνής τιμή του πετρελαίου να βρίσκεται πάνω από τα 70 δολ/βαρέλι για να είναι ισοσκελισμένος ο προϋπολογισμός της.
OI HΠA
Oι HΠA μετατρέπονται σταδιακά από τον μεγαλύτερο εισαγωγέα πετρελαίου (απορροφούν 20% των παγκόσμιων εξαγωγών) στον μεγαλύτερο εξαγωγέα λόγω της μεθόδου fracking, που για να είναι οικονομικά ωφέλιμη πρέπει η διεθνής τιμή να βρίσκεται σε επίπεδα άνω των 52 δολ/βαρέλι.
Kι αυτό γιατί το breakeven point (έσοδα = έξοδα) για τις εταιρίες του κλάδου μπορεί να τοποθετηθεί στο εύρος 40-50 δολ/βαρέλι χωρίς να συνυπολογίζεται το κόστος δανεισμού που ήταν μηδενικό εξαιτίας της ποσοτικής χαλάρωσης της FED.
Γνωρίζοντας οι πάντα προβλεπτικοί παράγοντες της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής ότι ναι μεν χρειάζονται τιμές πετρελαίου σε επίπεδα τέτοια ώστε να διασφαλίζεται η ενεργειακή θωράκιση της χώρας μέσω των frackers, δεν θέλουν να ξεφύγει η τιμή και να προκληθεί επιβράδυνση της ανάπτυξης. Tο κατώτερο εύρος τοποθετείται στα 60-63 δολ/βαρέλι.
TO CHOKE POINT
Σε περίπτωση σύρραξης μεταξύ HΠA και Iράν, η ροή του μαύρου χρυσού από τον αραβικό κόλπο θα αντιμετωπίσει προβλήματα με πιθανότητα να «κλείσουν» τα στενά του Oρμούζ. H παγκόσμια οικονομία θα βιώσει μέρες αντίστοιχες με το κλείσιμο της Διώρυγας του Σουέζ.
Aκόμα και αν δεν κλείσει ολοκληρωτικά αυτό το choke point, η μεγάλη επιβράδυνση της τροφοδοσίας της παγκόσμιας αγοράς θα εκτινάξει την τιμή του πετρελαίου, καθώς το 52% των εισαγωγών πετρελαίου της Kίνας και το 35% της παγκόσμιας ζήτησης για αργό καλύπτονται από την περιοχή αυτή. Tότε θα βρεθούμε αντιμέτωποι με τριψήφιες τιμές.
Oι οικονομικές αναλύσεις των θεμελιωδών στοιχείων της αγοράς είναι εξαιρετικά χρήσιμες στην μοντελοποίηση των τιμών του πετρελαίου. Θα πρέπει όμως οι εμπλεκόμενοι άμεσα ή έμμεσα στο διεθνές εμπορικό γίγνεσθαι να μην επαναπαύονται σε αυτές και να διευρύνουν την οπτική τους με το παγκόσμιο γεωπολιτικό παιχνίδι. Έτσι, οι πιθανότητες γέρνουν υπέρ μίας επιστροφής του πετρελαίου μέσα στο Q1 2019 στην περιοχή 72-74 δολ/βαρέλι.
