Περί στελέχωσης, αναδιοργάνωσης και εκσυγχρονισμού δυνάμεων ασφαλείας και πρώτης αντίδρασης
Γράφει ο Αλέξανδρος Νίκλαν
Σύμβουλος Θεμάτων Ασφαλείας
Είχα γράψει στο παρελθόν σε άρθρα για το πώς, στο δικό μου μυαλό, μπορεί να αλλάξει κάτι στο κομμάτι εκσυγχρονισμού της ασφάλειας. Μάλιστα, είχα συντάξει και σχετικό πρόγραμμα για κομματικό σχηματισμό, το οποίο απευθυνόταν σε θέματα πολιτικής προστασίας.
Όμως πλέον, όλα αυτά μοιάζουν φοβερά απαρχαιωμένα και ας πέρασαν μόνο 2 περίπου χρόνια. Ο λόγος; Ακόμα και η τότε απαρχαιωμένη και παρηκμασμένη δομή στη χώρα μας έχει διαλυθεί. Δεν υπάρχει απολύτως τίποτα. Οι υπηρεσίες ασφάλειας και πρώτης αντίδρασης στην Ελλάδα λειτουργούν ξεκάθαρα λόγω του φιλότιμου των στελεχών τους, που σταματάει, φυσικά, όταν τα ίδια τα στελέχη θα στοχοποιηθούν από νομοθεσίες εκτρώματα του 20ου αιώνα.
Αυτό είναι και καλό και κακό μαζί. Από τη στιγμή που δεν λειτουργεί τίποτα, σημαίνει πώς μπορείς να ξεκινήσεις από το μηδέν και να φτιάξεις κάτι καινούριο χωρίς να έχεις να σκεφτείς μεταβατικά στάδια, που είναι πάντα επίπονα. Το κακό είναι πώς πρέπει να το δώσεις άμεσα και αποτελεσματικά σε μεγάλη κλίμακα που εμπεριέχει πολύ μεγάλους κινδύνους στην εφαρμογή, αφού όλες οι παιδικές ασθένειες ενός θεωρητικού σχεδίου θα βγουν στη δράση με επίπονα αποτελέσματα, προφανώς. Όμως δεν γίνεται κι αλλιώς.
Σε αυτό το στάδιο έχουμε την ανάγκη εκ νέου διαμόρφωσης ενός πλαισίου ασφαλείας σε εθνικό επίπεδο που θα πιάνει παραβατικότητα, πολιτική προστασία, δικαιοσύνη και παροχές υγείας σε περιπτώσεις καταστροφών και απειλών. Μιλάμε για προσπάθεια άθλου η οποία θα έχει διάρκεια πραγματοποίησης σίγουρα 2-3 χρόνια και όχι 100 μέρες που διατείνονται κάποιοι οι οποίοι δεν έχουν ιδέα τί σημαίνει ασφάλεια γενικώς.
Το σχέδιο αρχικά πρέπει να περιέχει τις ταυτοποιήσεις του τί είναι απειλή τόσο σήμερα όσο και στο βραχύ μέλλον. Μετά, θα πρέπει να έχει καταγραφές πόρων και αξιολογήσεις, και ναι, στο τέλος θα πρέπει να έχει και υποχρεωτικές εξόδους παλαιού προσωπικού αλλά και προσθήκες νέων ατόμων με ικανότητες και θέληση. Εδώ είναι το πρώτο σημείο πολιτικού κόστους και ανάγκης για συνεργασία καθώς απαιτείται πολιτική δέσμευση ότι το σχέδιο ασφαλείας θα γίνει αστραπιαία και χωρίς χώρο για χρονοτριβές. Πάντα, όμως, τέτοιου είδους κινήσεις ”πονάνε”.
Σε παράλληλο χρόνο, θα πρέπει να ενισχυθεί η τεχνολογία και η καινοτομία ενώ ταυτόχρονα ν’ αλλάξει οτιδήποτε αφορά σχετική νομοθεσία με γνώμονα την εθνική ασφάλεια και όχι το στραβό, κοντό και ορθοπολιτικό του καθενός (παράδειγμα την χρήση racial profiling και την χρήση CCTV).
Το σημαντικό εδώ είναι να σημειωθεί πώς κανείς και τίποτα δεν μπορεί να οργανωθεί χωρίς χρήματα (πόρους). Αυτό σημαίνει πώς πρέπει να έρθουν έσοδα πέρα των δεδομένων από κονδύλια Ευρώπης και κρατικές επιδοτήσεις. Άρα απαιτείται συνεργασία με ιδιωτικό τομέα με συγκεκριμένο τρόπο, χωρίς εύνοιες και με πολύ αυστηρά κριτήρια αλλά και ρήτρες απόδοσης, όπως κέντρα έρευνας, μελέτες από κρατικά όργανα και εγγύηση τους κτλ. Επίσης, εκμετάλλευση κάθε είδους χρηματοδότησης και έρευνα για αυτές ακόμα και αν δεν τηρούν αστείες προδιαγραφές της Ελλάδος και των καρεκλοκένταυρων εδώ (π.χ. προμήθεια επενδυτών και ΜΑΠ από χώρες της ΕΕ σε άλλους χρωματισμούς από τους δικούς μας και αναμοιρασμός τους ανά μονάδα κτλ. — λέγεται και ωφέλιμη ταξινόμηση).
Για το θέμα της υγείας, πρέπει να διαχωριστεί αυτό που λέμε Πρώτη Ανάγκη (Emergency) από αυτό που λέμε νοσήλειο. Το νοσήλειο είναι ακριβό, θέλει μελέτη από ειδικούς και αφορά την ασφάλεια σε πολύ μεταγενέστερο βαθμό μόνο (π.χ. επιδημική αντιμετώπιση). Αντίθετα, οι πρώτες αντιδράσεις θέλουν σχέδιο που είναι συγκριτικά φτηνότερο αν γίνει σωστά (βλ. για παράδειγμα τις μοτοσυκλέτες του ΕΚΑΒ που σώζουν ζωές και έχουν σαφώς λιγότερες ανελαστικές δαπάνες ή ακόμα και την χρήση τεχνολογικών καινοτομιών όπως τα EMT UAV).
Όλα τα παραπάνω πρέπει να χωριστούν σε στάδια και να γίνει αντιληπτό πώς ένα πλάνο ασφαλείας δεν έχει χώρο για μικροπολιτικές σκοπιμότητες. Αυτό σημαίνει πώς θα λειτουργεί ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΑ από πολιτικά όργανα αλλά θα είναι υπόλογο στην ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΗ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ και φυσικά στη νομοθεσία του Ελληνικού Συντάγματος και κράτους και όχι στις διαθέσεις Βο(υ)λευτών. Επίσης, θα πρέπει να είναι ευέλικτο που σημαίνει ΜΗΔΕΝ ΓΡΑΦΕΙΟΚΡΑΤΙΑ και ΕΛΑΧΙΣΤΟΤΑΤΕΣ ΕΠΙΤΡΟΠΕΣ οι οποίες θα δίνουν πορίσματα για το πώς απαιτείται να εξελιχθεί και να εφαρμοστεί κάτι.
Παράλληλα, επιβάλλεται να γίνει μια διαχείριση δημοσίων σχέσεων και κοινού από ειδικούς για να καταλάβουν οι πολίτες ποιοί είναι οι στόχοι και πώς μπορούν να επιτευχθούν. Αυτό θέλει ειδικούς, να τονίσω, και όχι επιτροπές που δεν ξέρουν τι τους γίνεται. Άμεσα, χωρίς πολλά πολλά, με μόνο εφόδιο στρατηγική και τις γνώσεις τους αφού έχουν οριστεί οι σκοποί.
Φυσικά εκτός των παραπάνω, που αποτελούν ένα μικρό δείγμα είναι και άλλα καθώς χρειάζεται σχέδιο εργασίας χιλιάδων σελίδων και γνώσεων για να γίνει αντιληπτό το ζήτημα της ασφάλειας και της πολιτικής προστασίας.
Να αναφέρω πάντως (μιας και πλέον δεν έχω και NDA), πώς το 2006 περίπου είχα συνεργαστεί με εταιρία συμφερόντων ΗΠΑ για να καταθέσουμε πλάνο ασφαλείας που στο δικό μου κομμάτι περιείχε CCTV-RFID tag μέσα από WiFi (RF) με εξοπλισμό CANOPY για αεροδρόμιο του Ισραήλ. Ο λόγος που το αναφέρω εδώ είναι πώς στο έργο αυτό, παρόλο που ήταν μικρό, όλα τα παραπάνω ήταν σε μικρογραφία και ο τρόπος εφαρμογής και απόδοσης του, είχε τα παραπάνω στοιχεία. Εξειδίκευση συμμετέχοντων, ελάχιστη κρατική παρέμβαση σε πολιτικό επίπεδο, ανελέητο κυνήγι επίτευξης στόχων με πλήρη απομόνωση εμποδίων (εκεί παρέμβαινε το κράτος τους και τους έβαζε στο περιθώριο). Το έργο ήταν τεράστιο, αλλά ολοκληρώθηκε σε 6 μήνες (όχι δεν κάνω πλάκα) και παραδόθηκε αμέσως προς χρήση.
Η ασφάλεια λοιπόν θέλει συγκεκριμένα στοιχεία και αυτά πρέπει να χωνέψουμε πώς είναι αδιαπραγμάτευτα. Εκείνο που δεν χρειάζεται είναι το ΕΓΩ πολιτικών, ποζεριές από διάφορους και φυσικά μόνη έννοια είναι η εφαρμογή του Νόμου προς προστασία πολιτών και όχι ικανοποίηση διάφορων μειονοτήτων κάθε μορφής και νοητικής ιδεολογίας.
