Η Ιταλία είναι το καναρίνι στο ορυχείο της Ευρώπης
Του Marcus Ashworth
Βloomberg
Γίνεται καταθλιπτικά οικείο να βλέπει κανείς τις αποδόσεις των ιταλικών κρατικών ομολόγων να αυξάνονται, με το spread έναντι των γερμανικών bunds να προσεγγίζει και πάλι την εβδομάδα που πέρασε το υψηλότερο επίπεδο του έτους.
Μπορεί κανείς να ευχαριστήσει γι’ αυτό την πολιτική στάση των λαϊκιστών ηγετών της χώρας πριν από τις ευρωπαϊκές εκλογές της 23ης Μαΐου. Ο Matteo Salvini, ηγέτης της Λέγκας και αναπληρωτής πρωθυπουργός, δήλωσε ότι είναι διατεθειμένος να ανεχτεί τον λόγο του χρέους της Ιταλίας προς το ΑΕΠ που φτάνει το επιβλητικό 140%. Μπορείτε να φανταστείτε πώς ακούστηκε αυτό στις Βρυξέλλες.
Τίποτα από αυτά δεν πρέπει να αποτελεί έκπληξη. Όπως έγραψα πριν από ένα μήνα, η Ιταλία είναι ένα ατύχημα που περιμένει να συμβεί από την πλευρά των αγορών. Μέρος αυτού είναι αυτοτραυματισμός. Εξακολουθεί, ωστόσο, να υπάρχει ανάγκη για μια ώριμη παρέμβαση, με την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα να έχει τη δυνατότητα να ανακουφίσει από τον πόνο. Το μόνο πρόβλημα είναι ότι θα χρειαστεί να είναι πολύ πιο διευκολυντική από την άποψη των αποφάσεων πολιτικής που λαμβάνει και αυτό δεν είναι καθόλου δεδομένο, καθώς συνωστίζονται οι ανταγωνιστές που θέλουν να αντικαταστήσουν τον Mario Draghi στην προεδρία της τράπεζας.
Η προσεχής συνεδρίαση της ΕΚΤ στις 6 Ιουνίου στο Βίλνιους της Λιθουανίας θα έχει ζωτική σημασία ως προς το να προσφέρει μια αίσθηση της μελλοντικής της προσέγγισης. Θα μπορούσε να προσφέρει μια πιο θετική εικόνα του ιταλικού ΑΕΠ από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, αλλά οι προβλέψεις είναι μόνο μέρος της εικόνας αυτή τη στιγμή. Η οικονομία της χώρας βρίσκεται σε δύσκολη θέση από οποιαδήποτε άποψη.
Η κλιμάκωση των εμπορικών εντάσεων με την Κίνα από τον Αμερικανό Πρόεδρο Donald Trump είναι σαφώς αρνητική για την παγκόσμια ανάπτυξη και κάθε πτώση των κινεζικών παραγγελιών για ευρωπαϊκά αγαθά θα πλήξει ραγδαία την προσανατολισμένη στις εξαγωγές ιταλική οικονομία. Ωστόσο, ακόμη και μια επιτυχής επίλυση της διένεξης ΗΠΑ-Κίνας μπορεί να μην προσφέρει πολλά στις ευρωπαϊκές χώρες, αν σημαίνει ότι οι Κινέζοι θα στρέψουν περισσότερες από τις παραγγελίες για εισαγωγές προς τις αμερικανικές εταιρείες. Και αυτό χωρίς καν να ληφθεί υπόψιν ο πολύ πραγματικός κίνδυνος να μπει η Ευρώπη στο στόχαστρο του Trump στις επικείμενες εμπορικές διαπραγματεύσεις ΗΠΑ-ΕΕ.
Υπό αυτές τις συνθήκες, η ΕΚΤ θα μπορούσε σίγουρα να λειτουργεί περισσότερο προληπτικά για να διασφαλίσει ότι δεν θα υπάρξουν πιο σφικτές χρηματοοικονομικές συνθήκες. Αναμένονται λεπτομέρειες από τη συνάντηση στο Βίλνιους σχετικά με ένα νέο γύρο υπερβολικά φθηνών δανείων της ΕΚΤ προς τις τράπεζες (γνωστές ως μακροπρόθεσμες στοχευμένες πράξεις αναχρηματοδότησης ή TLTRO). Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό για τις ιταλικές τράπεζες, οι οποίοι έχουν το μεγαλύτερο κόστος στη ζώνη του ευρώ. Υπάρχει πάντοτε επιφυλακτικότητα όσον αφορά την ευνοϊκή στάση υπέρ μιας χώρας, αλλά δεδομένης της πολιτικής και οικονομικής κατάστασης της Ιταλίας, δεν είναι καιρός να αφήσουμε αυτούς τους φόβους να κυριαρχήσουν.
Η ΕΚΤ πρέπει να αναγνωρίσει ότι παρά την αρκετά αξιοπρεπή ανάπτυξη του πρώτου τριμήνου της ευρωζώνης, δεν θα υπάρξουν πολύ καλύτερα νέα φέτος από την Ιταλία και τη Γερμανία, δύο από τις μεγαλύτερες οικονομίες του μπλοκ. Αρκεί να κοιτάξει κανείς τις προβλέψεις για τον πληθωρισμό. Ο μελλοντικός πληθωρισμός πέντε ετών για την Ευρωζώνη, ένας δείκτης που συχνά αναφέρεται από τον Draghi, έχει επιστρέψει στα χαμηλά του 2016. Αντίστοιχα, τα γερμανικά κρατικά ομόλογα δεκαετούς διάρκειας αποδίδουν -0,1%. Αυτά τα προειδοποιητικά σημάδια δεν πρέπει να αγνοούνται.
Παρολ’αυτά, σύμφωνα με την ΕΚΤ, η Ευρώπη προφανώς δεν είναι πλέον σε κρίση, γεγονός που αποδεικνύεται από το γεγονός ότι ένιωσε αρκετά σίγουρη για να διακόψει τα προγράμματα αγοράς νέων ομολόγων στο τέλος του περασμένου έτους. Αυτό φαίνεται ολοένα περισσότερο κάθε μήνα ότι ήταν μια απόφαση που ελήφθη πρόωρα. Το διοικητικό συμβούλιο της τράπεζας πρέπει να ενεργήσει τώρα για να αποτρέψει η επιβράδυνση να εξελιχθεί σε κάτι πιο σοβαρό. Η Ιταλία είναι το καναρίνι μέσα στο ορυχείο.
