FT: Οι νέες δύσκολες ισορροπίες στο ευρωκοινοβούλιο
Για πρώτη φορά εδώ και 40 χρόνια, κεντροδεξιά και κεντροαριστερά έχασαν την πλειοψηφία. Αυξάνεται η επιρροή των μικρότερων κομμάτων με την άνοδο Πρασίνων και Φιλελευθέρων. Δεν πέτυχαν όσα περίμεναν παρά την ενίσχυση σε Γαλλία, Ιταλία και Βρετανία οι ευρωσκεπτικιστές.
του Ben Hall
Financial Times
Τα ακροδεξιά και εθνικιστικά κόμματα της Ευρώπης σημείωσαν σημαντικά κέρδη στις εκλογές για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο αυτό το Σαββατοκύριακο. Όμως δεν ήταν η άνοδος που είχαν υποσχεθεί ορισμένοι υποστηρικτές, ή αυτή που φοβούνταν οι αντίπαλοι. Το φιλοευρωπαϊκό κέντρο κράτησε, όμως αυτή τη φορά οι Πράσινοι και οι Φιλελεύθεροι έκαναν δυναμική εμφάνιση.
Οι εκλογές έχουν δημιουργήσει ένα πιο διαφοροποιημένο και κατακερματισμένο νομοθετικό σώμα. Η Κεντροαριστερά και η Κεντροδεξιά έχασαν τη συνδυαστική τους πλειοψηφία για πρώτη φορά μετά από 40 χρόνια. Αυτό αναπόφευκτα θα δώσει στα μικρότερα κόμματα μεγαλύτερο πλεονέκτημα και οι επιπτώσεις μπορεί να είναι εμφανείς στους περιβαλλοντικούς κανόνες, στην απελευθέρωση του εμπορίου και στη ρύθμιση του τεχνολογικού κλάδου. Όμως, δεν θα είναι μια επανάσταση.
Τα σημεία ρήξης στα πραγματικά σημαντικά θέματα, όπως η ενίσχυση της ευρωζώνης με περισσότερο διαμοιρασμό του ρίσκου μεταξύ των κρατών-μελών, περνάνε από τα συστημικά κόμματα και είναι απίθανο να μεταβληθούν.
Στα περισσότερα ζητήματα, η βουλή ήδη λειτουργεί μέσω μεταβαλλόμενων συνασπισμών. Το βάρος θα πέσει τώρα στα φιλοευρωπαϊκά κόμματα, να οργανωθούν και να συνεργαστούν με πειθαρχημένο τρόπο. Πρώτη δοκιμασία θα αποτελέσει το αν θα μπορέσουν να ενωθούν για να στηρίξουν έναν υποψήφιο για την προεδρία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Όμως αυτό μπορεί να αποδειχθεί πως είναι πολύ, και μάλιστα πολύ σύντομα.
Εξ ορισμού, οι εθνικιστικές δυνάμεις της Ευρώπης θα δυσκολευτούν ακόμα περισσότερο να δημιουργήσουν ένα ενιαίο μέτωπο. Το σκάνδαλο που έριξε την περασμένη εβδομάδα τον ακροδεξιό ηγέτη της Αυστρίας τόνισε τους βαθύτατους διαχωρισμούς μεταξύ των εθνικιστικών δυνάμεων αναφορικά με τις σχέσεις με τη Ρωσία.
Διχασμένες είναι όμως και για τα θέματα δημοσιονομικής πολιτικής, για τα οικονομικά της ελεύθερης αγοράς, αλλά και ως προς το τι ακριβώς θα πρέπει να κάνει η ΕΕ στο θέμα της μετανάστευσης. Αν σάρωναν στις εκλογές, τότε θα μπορούσαν να ξεπεράσουν τα εμπόδια αυτά, όμως αυτό δεν συνέβη.
Από κοινού, τα δεξιά ευρωσκεπτικιστικά κόμματα έχουν περίπου το 23% των εδρών στο ευρωκοινοβούλιο. Υπήρξαν κάποιες αξιοσημείωτες πρόοδοι.
Η δεξιά Λέγκα του Ματέο Σαλβίνι βρέθηκε στην πρώτη θέση στην Ιταλία με περίπου 30% των ψήφων, ένα αξιοσημείωτο επίτευγμα, δεδομένου ότι πριν από έναν χρόνο το ποσοστό ήταν μόλις 17%. Στις προηγούμενες ευρωεκλογές πριν από πέντε χρόνια, είχε κερδίσει μόλις 6%. Το αποτέλεσμα σε συνδυασμό με την τρίτη θέση που παίρνει ο κυβερνητικός εταίρος της Λέγκας, το Κίνημα των Πέντε Αστέρων, επισφραγίζει την πολιτική της άνοδο.
Στη Γαλλία, η Μαρίν Λε Πεν κέρδισε τον επαναληπτικό της αγώνα με τον Εμανουέλ Μακρόν. Γύρισε σελίδα μετά τις καταστροφικές επιδόσεις του δεύτερου γύρου των προεδρικών εκλογών. Επέφερε προσωπικό πλήγμα σε έναν πρόεδρο που είχε επενδύσει σε μια μονομαχία με την ηγέτιδα της ακροδεξιάς. Όμως το αποτέλεσμα δεν ήταν καταστροφικό, δεδομένου του πλήγματος που δέχθηκε πριν από μόλις έξι μήνες ο πρόεδρος από τα «κίτρινα γιλέκα». Είναι απίθανο πώς το αποτέλεσμα θα τον κάνει να εκτρέψει την πορεία του.
Το νέο Κόμμα Brexit του Νάιτζελ Φάρατζ θριάμβευσε στο Ηνωμένο Βασίλειο, συντρίβοντας τους Συντηρητικούς. Όμως η παρουσία του ίσως είναι προσωρινή και, σε κάθε περίπτωση, οι Ευρωσκεπτικιστές σύμμαχοί του έχουν δει πως οι συζητήσεις για την έξοδο είναι εκλογικά βλαπτικές.
Ο Βίκτορ Όρμπαν κέρδισε άνετα στην Ουγγαρία, όμως δεν έχει ακριβώς το πλεονέκτημα που ήλπιζε έναντι του συστημικού κεντροδεξιού Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος, το οποίο παραμένει το μεγαλύτερο κόμμα με ή χωρίς τους βουλευτές του Fidesz. Το όνειρο του Όρμπαν για μια κεντροδεξιά συμμαχία με την εθνικιστική δεξιά σβήνει γρήγορα. Τα συστημικά κόμματα που είχε πλησιάσει στη Γαλλία και την Ισπανία τα πήγαν άσχημα στις ευρωεκλογές.
Το υπερσυντηρητικό Νόμος και Δικαιοσύνη κράτησε το προβάδισμά του στην Πολωνία, όμως τα κόμματα της αντιπολίτευσης έκαναν άλμα. Το ακροδεξιό Δανέζικο Λαϊκό κόμμα κατατροπώθηκε. Το ισπανικό Vox κέρδισε κάποιες έδρες για πρώτη φορά, όμως έχασε πολλή ταχύτητα μετά τα απογοητευτικά αποτελέσματα των γενικών εκλογών του περασμένου μήνα.
Ένα μάθημα από τις εκλογές, όπου η προσέλευση ήταν η υψηλότερη των τελευταίων 20 ετών, είναι πως οι φιλοευρωπαίοι ψηφοφόροι ήταν έτοιμοι να αλλάξουν κόμμα, προκειμένου να ακουστεί η φωνή τους.
Τα «κύματα» των Πρασίνων σε Γερμανία και Γαλλία θα έχουν απήχηση. Και στο Ηνωμένο Βασίλειο, το συνδυαστικό μερίδιο ψήφων των φιλοευρωπαϊκών κομμάτων ήταν σημαντικά υψηλότερο από αυτό των σκληροπυρηνικών οπαδών του Brexit. Η ευρωπαϊκή πολιτική βρίσκεται σε αναταραχή, αλλά δεν κινούνται όλα υπέρ των εθνικιστών.
