Η Γερμανία κάνει λάθος για την πυρηνική ενέργεια
Του Chris Bryant
Bloomberg Opinion
Το “λάδι στη φωτιά” δεν είναι κάτι άγνωστο στον Herbert Diess, ο οποίος πολλές φορές το ρίχνει απρόκλητα. Με την αυστηρή κριτική του κατά της γερμανικής πολιτικής για το κλίμα, ο επικεφαλής της Volkswagen έχει προκαλέσει ακόμη μία διαμάχη. Αυτή τη φορά, όμως, πέφτει μέσα.
“Εάν θέλουμε πραγματικά να αντιμετωπίσουμε με σοβαρότητα το ζήτημα της προστασίας του κλίματος, οι σταθμοί πυρηνικής ενέργειας θα πρέπει να συνεχίσουν να λειτουργούν για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα”, δήλωσε ο Diess στην Tagesspiegel την περασμένη εβδομάδα όταν ρωτήθηκε για την απόφαση της Καγκελαρίου Angela Merkel μετά την καταστροφή της Φουκουσίμα να κλείσει τους πυρηνικούς σταθμούς της χώρας μέχρι το 2022. Το κλείσιμο της τελευταίας μονάδας παραγωγής ενέργειας με καύση άνθρακα το 2038 – όπως αποφασίστηκε τον Ιανουάριο από κυβερνητική επιτροπή- είναι “πολύ αργά”, σχολίασε ο Diess. “Έπρεπε πρώτα να εγκαταλείψουμε τον άνθρακα και στη συνέχεια τα πυρηνικά”.
Η VW έχει γερά κότσια να επιπλήττει τη γερμανική κυβέρνηση για την περιβαλλοντική πολιτική της. Η απάτη της αυτοκινητοβιομηχανίας με τις εκπομπές ρύπων από τα ντιζελοκίνητα οχήματα εξέθεσε εκατομμύρια κατοίκους της πόλης σε τοξικά αέρια. Η προώθηση από την εταιρεία των βενζινοκίνητων σπορ οχημάτων, αντί των μικρότερων μοντέλων, επιδείνωσε με τη σειρά της το πρόβλημα της ρύπανσης του άνθρακα. Τα αυτοκίνητα και τα φορτηγά της είναι αθροιστικά υπεύθυνα για το 2% των συνολικών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα στον κόσμο, παραδέχεται η εταιρεία.
Ακόμη κι έτσι, η απογοήτευση του Diess για την πυρηνική ενέργεια είναι κατανοητή. Με την προνομιακή μεταχείριση του άνθρακα, η Γερμανία διαλέξει το λάθος δηλητήριο.
Μετά την καθυστερημένη μετάβαση στα ηλεκτρικά οχήματα, η VW σχεδιάζει τώρα να λανσάρει 70 από αυτά τα μοντέλα σε διάστημα 10 ετών, έτσι ώστε τα ηλεκτρονικά αυτοκίνητα να αντιπροσωπεύουν το 40% τουλάχιστον των πωλήσεών της. Αυτές οι τεράστιες επενδύσεις δεν θα ωφελήσουν ιδιαίτερα το κλίμα εάν οι οδηγοί στη Γερμανία ή αλλού επαναφορτίζουν τα οχήματά τους χρησιμοποιώντας ηλεκτρική ενέργεια που παράγεται με χρήση άνθρακα.
Ωστόσο, αυτό δείχνει πιθανό να συμβεί. Με μόνο επτά πυρηνικούς αντιδραστήρες να εξακολουθούν να λειτουργούν στη Γερμανία, από 17 το 2011, η ατομική ενέργεια φαίνεται να βρίσκεται σε παρακμή. Ενώ οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (με τις τεράστιες κρατικές επιδοτήσεις) έχουν αναλάβει να καλύψουν τις ανάγκες που απομένουν από τον άνθρακα, οι ηλιακές και αιολικές εγκαταστάσεις έχουν επιβραδυνθεί πρόσφατα λόγω κανονιστικών αλλαγών και τοπικών αντιδράσεων. Ο άνθρακας και ο λιγνίτης αποτελούν ακόμα ένα τρομακτικό 35% του ενεργειακού μείγματος της Γερμανίας. Ως εκ τούτου, η χώρα απέχει πολύ από την επίτευξη των κλιματικών της στόχων, κάτι που έχει επισημανθεί από τον πρόεδρο της Γαλλίας Emmanuel Macron, την ώρα που αναρωτιέται πόσο γρήγορα πρέπει να “βάλει στον πάγο” τους αντιδραστήρες της χώρας του.
Η διακοπή λειτουργίας των εργοστασίων πυρηνικής ενέργειας της Γερμανίας μπορεί να ικανοποιεί το εκλογικό σώμα, αλλά είναι ανόητη κίνηση σε ό,τι αφορά το κλίμα. Αν οι προηγμένες οικονομίες συνεχίσουν να γυρίζουν την πλάτη τους στην ατομική ενέργεια και εν μέρει καλύπτουν το έλλειμμα με ορυκτά καύσιμα, διατρέχουν τον κίνδυνο δισεκατομμυρίων τόνων πρόσθετων εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα, προειδοποίησε η Διεθνής Υπηρεσία Ενέργειας (ΙΕΑ) την περασμένη εβδομάδα. Η πυρηνική ενέργεια παρέχει περίπου το 10% της παγκόσμιας παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, αλλά η ΙΕΑ ανησυχεί ότι τα δύο τρίτα αυτού θα μπορούσαν να χαθούν έως το 2040 καθώς οι αντιδραστήρες παλιώνουν και οι τιμές χονδρικής της ηλεκτρικής ενέργειας πέφτουν.
Η ΙΕΑ θέλει αντ ‘αυτού να διατηρήσει τη λειτουργία των υφιστάμενων πυρηνικών εγκαταστάσεων όσο το δυνατόν περισσότερο και λέει ότι οι κεφαλαιουχικές επενδύσεις που απαιτούνται για να επιτευχθεί αυτό μπορούν να είναι ανταγωνιστικές σε σύγκριση με άλλες νέες πηγές καθαρής ενέργειας. Οι αγορές ηλεκτρικής ενέργειας θα πρέπει, ωστόσο, να επανασχεδιαστούν για να αναγνωριστεί η συμβολή της πυρηνικής ενέργειας στην περιβαλλοντική και ενεργειακή ασφάλεια. Η Διακυβερνητική Επιτροπή του ΟΗΕ για την Κλιματική Αλλαγή φαίνεται επίσης να ενστερνίζεται την ιδέα ενός ρόλου για την πυρηνική ενέργεια.
Στο ίδιο μήκος κύματος με τον Diess, ο Wolfgang Reitzle, πρόεδρος της εταιρίας ανταλλακτικών αυτοκινήτων Continental AG, έχει εκφράσει την υποστήριξή του για την παράταση της διάρκειας ζωής των πυρηνικών σταθμών της Γερμανίας. Αλλά η άποψή τους δεν είναι διαδεδομένη στο εσωτερικό της χώρας. Ο δισεκατομμυριούχος Reinhold Wuerth δήλωσε στην Bild την Τρίτη ότι η ταχύτητα της εξόδου από την πυρηνική ενέργεια ήταν “ένα λάθος” και μια επιστροφή της πρέπει να αποτελεί “μια επιλογή”.
Το γερμανικό κίνημα κατά της χρήσης πυρηνικής ενέργειας χρονολογείται δεκαετίες πριν και η δημόσια εναντίωση εντάθηκε μετά την καταστροφή του Τσερνόμπιλ. Αυτοκόλλητα στους προφυλακτήρες των αυτοκινήτων που γράφουν “Πυρηνική ενέργεια, ευχαριστώ δεν θα πάρω!” είναι συχνό φαινόμενο στις κατά τα άλλα φιλικές προς το κλίμα χίπστερ γειτονιές του Βερολίνου. Όταν ένα παραλήρημα στο YouTube που επικρίνει τους χριστιανοδημοκράτες της Merkel έγινε πρόσφατα viral, το κόμμα προσπάθησε να υποβαθμίσει τον ρόλο του στο κλείσιμο των μονάδων ατομικής ενέργειας της χώρας.
Θεωρητικά, δεν είναι αργά για τη Γερμανία να αλλάξει γνώμη για την πυρηνική ενέργεια, αλλά η Diess πρέπει να γνωρίζει ότι οι πιθανότητες είναι περιορισμένες. Η κυβέρνηση συνασπισμού είναι εύθραυστη και η πολιτική βούληση να επανεξετάσει ένα τέτοιο θέμα με τόσο μεγάλη συναισθηματική φόρτιση θα πρέπει να τείνει στο μηδέν. Η απόφασή του να μιλήσει είναι σε κάθε περίπτωση αξιοθαύμαστη.
