Τα υπέρ και τα κατά της υποψηφιότητας Λαγκάρντ για την ΕΚΤ
Η πρώην επικεφαλής του ΔΝΤ έχει διακριθεί για τα επικοινωνιακά της χαρίσματα και τις διπλωματικές ικανότητες. Πώς μπορεί να καλύψει την έλλειψη τεχνικών γνώσεων. Η βαριά κληρονομιά Ντράγκι και η κόντρα με τον Βάιντμαν.
Του Ben Hall
Financial Times
H επιλογή της Κριστίν Λαγκάρντ για τη θέση της προέδρου της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας είναι με διαφορά το ποιο σημαντικό από τα κομμάτια που αρχίζουν να μπαίνουν στη θέση τους στο παζλ των κορυφαίων θέσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Μετά από οκτώ χρόνια ως γενική διευθύντρια του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου και τέσσερα ως υπουργός Οικονομικών της Γαλλίας, η κα. Λαγκάρντ έχει γίνει ένα αστέρι των διεθνών οικονομικών. Αν η υποψηφιότητα της εγκριθεί, θα γίνει ηπρώτη γυναίκα επικεφαλής στην αμιγώς αντρική ΕΚΤ. Το ερώτημα είναι κατά πόσον η ΕΚΤ θα ήταν καλύτερα με μια πιο συμβατική τεχνοκρατική επιλογή για τη διαδοχή του Μάριο Ντράγκι για τους δύσκολους καιρούς που δίχως αμφιβολία έρχονται.
Η κα. Λαγκάρντ είναι χαρισματική όσον αφορά την επικοινωνία, αν και η άνεση που έχει με τα αγγλικά οδηγεί περιστασιακά σε γκάφες. Είναι ικανή διαπραγματευτής. Έχει ανακτήσει την εμπιστοσύνη στο ΔΝΤ μετά τις αναταράξεις από την ελληνική κρίση, κατά την οποία το Ταμείο αναγκάστηκε να παραβεί τους κανονισμούς του και να διακυβεύσει την αξιοπιστία του, ειδικά με τις αναδυόμενες χώρες μέλη. Έχοντας ανακτήσει τη φόρμα του, επέστρεψε με το μεγαλύτερο πρόγραμμα διάσωσης στην ιστορία του, ένα δάνειο 57 δισ. δολαρίων προς την Αργεντινή.
Χάρισε στο ΔΝΤ μια φρέσκια φωνή σε ζητήματα όπως η γυναικεία χειραφέτηση και την ευκαιρία να επανεξετάσει κάποια από τα δόγματά του, όπως με το mea culpa του 2013 για την υποτίμηση των συνεπειών της λιτότητας.
H μόνη κηλίδα στην καριέρα της ήταν όταν το 2016 κρίθηκε ένοχη για αμέλεια σε χρήματα που έλαβε με παράνομο τρόπο ο επιχειρηματίας Μπερνάρ Ταπί κατά τη διάρκεια της θητείας της ως υπουργού Οικονομικών της Γαλλίας.
Πολλοί αμφέβαλλαν κατά πόσον μια δικηγόρος χωρίς πτυχίο οικονομικών ήταν κατάλληλη για τη θέση της επικεφαλής του ΔΝΤ. Η κα. Λαγκάρντ τους διέψευσε. Ίσως είναι πιο δύσκολο να κάνει το ίδιο στην ΕΚΤ υπό το διαρκές βλέμμα των ευρωπαίων πολιτικών και των αγορών. Δεν έχει καμία απολύτως εμπειρία στην άσκηση της νομισματικής πολιτικής. Ο Τζερόμ Πάουελ, ένας άλλος δικηγόρος, είχε θητεύσει για πέντε χρόνια στο Συμβούλιο των Διοικητών της Fed προτού αναλάβει τα ηνία.
Η κα. Λαγκάρντ θα μπορεί να βασίζεται, όπως έκανε και στο ΔΝΤ, σε εμπειρογνώμονες αξιωματούχους για να κάνουν την τεχνική δουλειά. Αλλά η θέση του προέδρου της ΕΚΤ αφορά ουσιαστικά τη χάραξη πολιτικής. O κ. Ντράγκι έδωσε μάχη με τον κύριο επικριτή του Γιένς Βάιντμαν, τον πρόεδρο της Bundesbank, για την υιοθέτηση αντισυμβατικών μέτρων νομισματικής πολιτικής. Η κα Λαγκάρντ θα πρέπει να κάνει το ίδιο. Και ο κ. Βάιντμαν, ο οποίος τους τελευταίους μήνες ακουγόταν πιο συγκαταβατικός, μπορεί να μην είναι τόσο τώρα που έχασε την προεδρία της ΕΚΤ.
Η νομισματική εργαλειοθήκη της ΕΚΤ φαίνεται κάπως φτωχή, αν όχι εντελώς άδεια. Ο κ. Ντράγκι έβαλε την κεντρική τράπεζα σε τροχιά για έναν περαιτέρω γύρο αγορών ομολόγων και επιπλέον περικοπές επιτοκίων. Αυτό μπορεί να μην είναι αρκετό. Ο πληθωρισμός βρίσκεται κολλημένος αρκετά κάτω από τον στόχο και η κεντρική τράπεζα χρειάζεται κάποιες νέες τολμηρές ιδέες για να εκπληρώσει την εντολή της.
Η κα. Λαγκάρντ τυγχάνει θετικής αντιμετώπισης στη Γερμανία όπου το ΔΝΤ χαίρει σεβασμού. Είναι ένας αξιόπιστος εταίρος, που δεν επιδιώκει να τραβήξει τα φώτα της δημοσιότητας όπως άλλοι Γάλλοι πολιτικοί.
Αλλά είναι η Γαλλία και οι χώρες του Νότου της ευρωζώνης που θα χαρούν πραγματικά με την τοποθέτηση της κα. Λαγκάρντ στην ΕΚΤ. Εμποτισμένη με τη λογική του γαλλικού υπουργείου Οικονομικών και του ΔΝΤ σχετικά με τις αρετές της ακτιβιστικής νομισματικής πολιτικής, η κα. Λαγκάρντ αναμένεται να ακολουθήσει τα βήματα του κ. Ντράγκι.
Όπως και αυτός, θα ασκήσει πιέσεις για να ενισχυθεί το ασταθές, ανολοκλήρωτο οικοδόμημα της ευρωζώνης.
H νομισματική πολιτική έχει σηκώσει πολύ μεγάλο βάρος. Η ευρωζώνη θα παραμείνει ευάλωτη σε κρίσεις χωρίς μια τραπεζική ένωση με κοινή ασφάλιση καταθέσεων ή κάποιου είδους προϋπολογισμό για την αντιμετώπιση οικονομικών επιβραδύνσεων. Τα σχέδια αυτά βρήκαν αντίσταση από τη Γερμανία και την Ολλανδία.
Μπορούμε μόνο να ελπίζουμε ότι η κα. Λαγκάρντ θα είναι πιο πειστική από τον προκάτοχό της. O κ. Ντράγκι πρωτοστάτησε στη μεταμόρφωση της ΕΚΤ από ένα νέο οργανισμό ο οποίος είχε κληρονομήσει την ορθοδοξία της Bundesbank σε έναν ώριμο θεσμό, ο οποίος θυμίζει περισσότερο τη Fed.
Η κα. Λαγκάρντ δύσκολα θα επιτύχει κάτι τέτοιο. Ίσως και να μην χρειάζεται να το κάνει. Αλλά η ΕΚΤ θα χρειαστεί να αναπτύξει νέες ικανότητες και εργαλεία.
Κατά τη διάρκεια της κρίσης, ένα υψηλόβαθμο στέλεχος του γαλλικού τραπεζικού κατεστημένου ρωτήθηκε για τον ρόλο της κα. Λαγκάρντ και απάντησε: «Είναι δικηγόρος. Εξηγεί. Συμβουλεύει. Αλλά δεν αποφασίζει».
Στο εξαιρετικά συγκεντρωτικό γαλλικό σύστημα όπου ο πρόεδρος κινεί τα νήματα, αυτό ίσως να ήταν αλήθεια. Έκτοτε, έχει αποκτήσει ένα κύρος ως κάποια που χτίζει συμμαχίες και επιτυγχάνει συμβιβασμούς. Έχει καταφέρει να πουλήσει αυτή την εικόνα στον κόσμο. Αν καταφέρει να κάνει το ίδιο και στην ΕΚΤ, η έλλειψη ειδικών γνώσεων στη νομισματική πολιτική ίσως να μην είναι πρόβλημα.