Δυο λόγια για την Ενέργεια
Του Θανάση Παπαδημητρίου
Βασικό στοιχείο στην οργάνωση των σύγχρονων κοινωνιών είναι η ενέργεια. Η παραγωγή η θέρμανση η κίνηση, τα σύγχρονα υπολογιστικά και αυτοματοποιημένα συστήματα, όλα βασίζονται στην ενέργεια. Τι πιο λογικό να βρίσκεται στο επίκεντρο των κρατικών προγραμματισμών αλλά και στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος αυτών που θέλουν να ελέγχουν και να εξουσιάζουν τη γη.
Απαραίτητο και βασικό στοιχείο λοιπόν και για τους κρατικούς προγραμματισμούς και προϋπολογισμούς, κατά συνέπεια και δομικό στοιχείο στους σχεδιασμούς των υπεύθυνων πολιτικών φορέων και των επιμέρους κινημάτων που ο λόγος τους εμπλέκει τη διαδικασία παραγωγής ή κατανάλωσης ενέργειας.
Οικονομία και οικολογία βρίσκονται αλληλένδετες με τον τρόπο απόκτησης ενεργειακής επάρκειας. Οι μεγάλες ανάγκες στη χώρα μας καλύπτονται από την εσωτερική παραγωγή χωρίς αυτό να σημαίνει ότι είναι και το σωστό. Η αλήθεια είναι ότι σε μια οικονομία όσο περισσότερο αυτάρκης είναι σε προϊόντα, πόσο δε μάλλον σε ενέργεια, τόσο μεγάλη φαντάζει και η αυτονομία της, χωρίς αυτό βέβαια να θεωρείται και δεδομένο. Επιπλέον, αυτό δεν είναι και ένα απόλυτο γεγονός για να προσδιοριστεί ο βαθμός ανάπτυξης της χώρας.
Τα μεγάλα λιγνιτικά κοιτάσματα στη χώρα μας έδωσαν τη δυνατότητα να υπάρξει μικρό ενεργειακό κόστος για τη χώρα μας μετά τον πόλεμο αλλά αυτό δεν ήταν αρκετό για μια ουσιαστική απογείωση της οικονομίας λόγω της θέσης της στο άνισα δομημένο παγκόσμιο παραγωγικό σύστημα.
Για να σχεδιάσουμε λοιπόν το μέλλον θα πρέπει να καταλήξουμε τι είδους ανάπτυξη θέλουμε και από ποιες πηγές θα παίρνουμε ενέργεια. Θα εισάγουμε ή θα παράγουμε; Θα παράγουμε κάνοντας χρήση ποιας μορφής ενέργειας; Όσο και αν φαίνεται απλό, δεν είναι καθόλου.
Αν δεχθούμε ότι επιλέγουμε ένα μοντέλο όπου η αειφορία θα παίζει βασικό ρόλο στο σχεδιασμό της οικονομίας, αν δεχθούμε ότι θέλουμε η γεωργία, η κτηνοτροφία να απογειωθούν και να γίνουν ένα σεβαστό κομμάτι του ΑΕΠ της χώρας, τότε θα πρέπει να αναβαθμίσουμε τον ρόλο των καλλιεργήσιμων τμημάτων γης και φυσικά να σταματήσουμε την καταστροφή των πεδιάδων για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από λιγνίτη.
Σε κάθε περίπτωση όμως είναι αναγκαία η ύπαρξη σταθερής παραγωγής ενέργειας, κάτι που μπορεί να προσφέρει σήμερα ο λιγνίτης, οι υδρογονάνθρακες και οι πυρηνικοί αντιδραστήρες. Το τελευταίο που θα πρέπει όμως να συζητάμε είναι η παραγωγή ενέργειας από πυρηνική σχάση. Ένα ατύχημα μπορεί να είναι εντελώς καταστροφικό για την μικρή χώρα μας.
Η αιολική η ηλιακή η κυματική η γεωθερμία η υδροηλεκτρική μπορούν να συμβάλουν στη συνολική παραγωγή όμως θα πρέπει να υπάρξει ένας συνολικός χωροταξικός σχεδιασμός, ώστε να οριστούν οι όροι και οι χώροι όπου θα επιτρέπεται η εγκατάσταση των διαφόρων μονάδων.
Σήμερα κυριαρχεί η αναρχία με αποτέλεσμα να μεγιστοποιείται η κοινωνική αντίδραση σε κάθε καινοτομία μιας και δεν υπάρχει σεβασμός ούτε στη φύση ούτε στους χώρους όπου μπορεί να αναπτύσσεται κάποια άλλη μη συμβατή δραστηριότητα.
Πριν όμως από την οποιαδήποτε επιλογή θα πρέπει να σταθούμε σοβαρά πάνω στις πραγματικές ενεργειακές ανάγκες της χώρας
Η ανάγκες για θέρμανση είναι τεράστιες και καταλήγουν να είναι υπερβολικές, αν σκεφτεί κανείς ότι απέχει πολύ το ελληνικό οίκημα από το να χαρακτηριστεί μηδενικής ενεργειακής κατανάλωσης. Άρα η πρώτη κίνηση θα πρέπει να είναι η όσο το δυνατόν πιο γρήγορη επέμβαση στα υπάρχοντα οικήματα και η αυστηρή τήρηση κανόνων σε κάθε νέα οικοδομή.
Καταγραφή των πηγών παραγωγής ενέργειας της χώρας και χωροταξική μελέτη για την εγκατάσταση των όποιων νέων μονάδων. Το Αιγαίο θεωρείται παράδεισος της αιολικής ενέργειας. Μπορούν να οριστούν ζώνες χωρίς να δημιουργούνται αρνητικές καταστάσεις σε άλλες δραστηριότητες. Επίσης υπάρχουν 32 αναγνωρισμένα γεωθερμικά πεδία.
Ο τομέας όμως που έρχεται να ανατρέψει τα δεδομένα είναι αυτός της εξόρυξης υδρογονανθράκων. Η αναγκαία εμπλοκή μεγάλων πολυεθνικών εταιρειών, διαφοροποιεί και τη γεωστρατηγική σημασία της χώρας, κάτι που γίνεται φανερό παρατηρώντας την μετατόπιση των σχεδιασμών των ΗΠΑ για την Ανατολική Μεσόγειο, αλλά και την ένταση με την οποία η Γερμανία προσπαθεί να ενισχύσει την παραδοσιακή σύμμαχό της Τουρκία και να αποδυναμώσει τη χώρα μας. Η διαμόρφωση ενός μπλοκ συμμαχιών απέναντι στην Τουρκία δεν θα ήταν δυνατόν αν δεν είχαν εντοπιστεί οι μεγάλες ποσότητες υδρογονανθράκων στην περιοχή.
Αν όντως επιβεβαιωθούν οι προβλέψεις για μεγάλα κοιτάσματα αερίου, τότε η χώρα μας θα περάσει σε άλλο στάδιο όχι μόνο από πλευράς παραγωγής ενέργειας αλλά και από πλευράς αμυντικών δυνατοτήτων.
Τα μεγάλα εργοστάσια παραγωγής ενέργειας από λιγνίτη, η συμπυκνωμένη παραγωγή μεγάλων ποσοτήτων από μία μόνο μονάδα, αποδυναμώνει σοβαρά την άμυνα της χώρας. Αρκεί να σκεφτεί κανείς ότι μικρές ομάδες σαμποτέρ μπορούν να ακινητοποιήσουν μια ολόκληρη οικονομία καταστρέφοντας τις λίγες μεγάλες μονάδες και ας έχουν ξοδευτεί τεράστια ποσά για την άμυνα σε αεροπλάνα και πυραύλους.
Στόχος λοιπόν για την Ελλάδα θα πρέπει να είναι η παραγωγή από όσο το δυνατόν μεγαλύτερο αριθμό μικρών μονάδων ώστε σε ενδεχόμενο πολέμου η οικονομία να συνεχίζει να λειτουργεί με τις ελάχιστες δυνατές απώλειες.
Η γεωστρατηγική σημασία της χώρας αλλάζει. Είναι υπόθεση των Ελλήνων να εκμεταλλευθούν αυτό το γεγονός, προς όφελός της Ελλάδας και του Ελληνισμού.
