Πώς ο Σαλβίνι ευνοείται από τους αντιπάλους του
Του Κώστα Ράπτη
Ο κωμικός Μπέπε Γκρίλλο, ιδρυτής του κινήματος Πέντε Αστέρων απευθύνει έκκληση για τη δημιουργία ενός “δημοκρατικού μετώπου” που θα αποτρέψει την “έλευση των βαρβάρων στην εξουσία”. Ο κεντροαριστερός πρώην πρωθυπουργός Ματέο Ρέντσι ζητά τη δημιουργία κυβέρνησης τεχνοκρατών, ώστε “να μην αφήσουμε στην ακροδεξιά το μέλλον το παιδιών μας”. Ο προκάτοχός του Ενρίκε Λέτα διεκτραγωδεί το “πολιτικό χάος” στην Ιταλία και καταγγέλλει τον ηγέτη της Λέγκας Ματέο Σαλβίνι ότι “δεν έχει αρχές”.
Όμως ο ίδιος ο Σαλβίνι οργώνει τη νότια Ιταλία, πολύ μακριά από την γενέτειρα της Λέγκας διεξάγοντας ήδη προεκλογική εκστρατεία μεταξύ των παραθεριστών, στα αλλοτινά προπύργια του Κινήματος Πέντε Αστέρων. Μπορεί να έχει την ικανοποίηση ότι οι αντίπαλοί του εργάζονται για λογαριασμό του.
Η ιταλική Βουλή συγκαλείται σήμερα από τις θερινές διακοπές για να αποφανθεί επί του χρονοδιαγράμματος διεξαγωγής πρόωρων εκλογών το οποίο ενέκρινε ήδη, χωρίς όμως την απαιτούμενη ομοφωνία των πολιτικών δυνάμεων, η Γερουσία. Ο πρόεδρος της Ιταλικής Δημοκρατίας Σέρτζο Ματαρέλα βρίσκεται ακόμη στην Σαρδηνία, όπου παραθερίζει, αναμένοντας την αποσαφήνιση των εξελίξεων, ώστε να κινηθεί αναλόγως.
Από την Πέμπτη, οπότε ο Σαλβίνι έκανε γνωστό ότι διακόπτει την κυβερνητική συνεργασία με το κίνημα Πέντε Αστέρων, το κυρίαρχο ερώτημα είναι αν η προσφυγή στις κάλπες θα είναι άμεση, δηλ. το δεύτερο δεκαπενθήμερο του Οκτωβρίου ή αν θα επιχειρηθεί, με πρωτοβουλία του προέδρου Ματαρέλα ο σχηματισμός κυβέρνησης τεχνοκρατών προκειμένου πρώτον να υλοποιηθεί η εξαγγελθείσα θεσμική μεταρρύθμιση της μείωσης του συνολικού αριθμού των κοινοβουλευτικών από 950 σε 605 και δεύτερον να καταρτισθεί το σχέδιο προϋπολογισμού του 2020 σε συνεννόηση με τις Βρυξέλλες.
Είναι προφανής η πανευρωπαϊκή σημασία του τελευταίου αυτού εγχειρήματος μετά το αντίστοιχο περσινό θρίλερ, που κατέληξε στην λήψη για πρώτη φορά από την Κομισιόν πειθαρχικών διαδικασιών υπερβάλλοντος χρέους έναντι της Ιταλίας και εντέλει σε έναν συμβιβασμό ο οποίος όμως αφορούσε την κυβέρνηση Κόντε.
Σε μία συγκυρία κατά την οποία η Ε.Ε. πιέζεται από τους εμπορικούς πολέμους του Τραμπ και από την προοπτική ενός ασύντακτου Brexit, οι ιταλικές εξελίξεις μπορούν να πολλαπλασιάσουν τους κραδασμούς.
Ήδη χωρίς τις φοροαπαλλαγές στις οποίες στηρίζει την προεκλογική της κίνηση η Λέγκα, η Ιταλία προορίζεται να βρεθεί και πάλι παραβάτης του Συμφώνου Σταθερότητας, ενώ η προοπτική παρουσίας του Σαλβίνι στις συνεδριάσεις του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου κάθε άλλο παρά προκαλεί ενθουσιασμό στις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες. Η συνεχής ενθάρρυνσή του από τον Ντόναλντ Τραμπ, η πιθανότητά συντονισμού του με το Λονδίνο εναντίον των Βρυξελλών, η απειλή υιοθέτησης μιας μορφής παράλληλου νομίσματος (με τη μορφή των λεγόμενων mini-bots) δεν μπορούν να προσπεραστούν αψήφιστα – και σε κάθε περίπτωση η αντικειμενική ανάγκη της Ιταλίας για επεκτατικές πολιτικές έρχεται σε ευθεία σύγκρουση με τα αντανακλαστικά του ευρωπαϊκού Βορρά.
Ωστόσο, οι ζυμώσεις για τη δημιουργία κυβέρνησης τεχνοκρατών απαλλάσσουν τον Σαλβίνι από πολλούς μπελάδες. Πολιτικά ενισχύουν το αφήγημα ότι επιχειρείται αντιδημοκρατικά να κλείσει ο δρόμος στην δύναμη που (με δημοσκοπικά ποσοστά της τάξης του 36-38%) αποτελεί την εκλεκτή των Ιταλών, ενώ οικονομικά μεταθέτουν σε άλλους την ευθύνη τυχόν λήψης αντιδημοφιλών μέτρων, χωρίς να χρειαστεί ο Σαλβίνι να εμπλακεί σε μία (περιττή, εφόσον θα έχει επιτευχθεί ο στόχος του να καταλάβει την εξουσία) σύγκρουση με τους Ευρωπαίους εταίρους.
Κυρίως όμως η κίνηση του Σαλβίνι διευκολύνεται από την αδυναμία των Πέντε Αστέρων και του Δημοκρατικού Κόμματος της κεντροαριστεράς να βρουν κοινό βηματισμό για την διαμόρφωση μιας εναλλακτικής κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας. Μάλιστα ο Ρέντσι απειλεί με διάσπαση το κόμμα του ενώ και ο τεχνοκράτης νυν πρωθυπουργός Τζουζέπε Κόντε παίζει το παιχνίδι των καθυστερήσεων προκειμένου να αποκτήσει τη δυνατότητα συγκρότησης δικού του πολιτικού σχηματισμού.
Μόνη συγκολλητική ύλη όλων όσοι κινούνται αριστερότερα του κέντρου μοιάζει να είναι, αντί της προγραμματικής σαφήνειας, η δαιμονοποίηση του Σαλβίνι, όπως αυτή είχε δοκιμαστεί, με εξίσου απογοητευτικά αποτελέσματα, παλαιότερα και εναντίον του Μπερλουσκόνι.
Αντίθετα, ο Σαλβίνι παγιώνει τη συνεργασία με τους ακροδεξιούς Αδελφούς της Ιταλίας και τη Φόρτσα Ιτάλια του Μπερλουσκόνι, ο οποίος επείγεται να βρει ρόλο. Αναμένεται ανακοίνωση κοινής εκλογικής καθόδου των τριών αυτών δυνάμεων που θα εγγυάται την καταγραφή άνετης δεξιάς πλειοψηφίας στις κάλπες.
