“Ραντεβού στα τυφλά” η νέα ιταλική κυβέρνηση
Του Κώστα Ράπτη
Για τον ηγέτη της Λέγκας, Ματέο Σαλβίνι, η νέα κυβέρνηση της Ιταλίας που ανέλαβε χθες καθήκοντα, δεν είναι παρά μια επανάληψη της κυβέρνησης Μόντι του 2011, μια κυβέρνηση δοτή “από τις Βρυξέλλες, το Βερολίνο και το Παρίσι”.
Γεγονός παραμένει ότι το τέχνασμα του Σαλβίνι να ανατρέψει τη συγκυβέρνησή του με το Κίνημα Πέντε Αστέρων, προκειμένου να προκαλέσει πρόωρες εκλογές, στις οποίες ο ίδιος θα προσερχόταν με τον αέρα του 34% στις ευρωεκλογές, απέτυχε. Όμως, από την άλλη, το να μιλήσουμε για “τέλος της εποχής του λαϊκισμού” στην Ιταλία είναι πρόωρο και υπερβολικό.
Ο Σαλβίνι βρίσκεται τώρα εκτός παιδιάς – όμως κατά μία έννοια πρωταγωνιστεί στις εξελίξεις, εφόσον το νέο κυβερνητικό σχήμα των Πέντε Αστέρων με το Δημοκρατικό Κόμμα έχει ως κύρια συγκολλητική του ύλη ακριβώς το κλείσιμο του δρόμου στον φιλόδοξο ηγέτη της Λέγκας. Όμως αυτό δεν θα είναι για πολύ εφικτό, αν η νέα κυβέρνηση δεν επιτύχει και δεν μακροημερεύσει.
Είναι παράδοξο αλλά, μολονότι και οι δύο συνιστώσες της νέας συγκυβέρνησης τοποθετούνται αριστερότερα του κέντρου, η συνεργασία τους προκαλεί περισσότερους κραδασμούς απ’ ότι η σύμπραξη πριν από 14 μήνες του Κινήματος Πέντε Αστέρων με την ακροδεξιά Λέγκα. Για τους κεντροαριστερούς, οι πεντάστεροι δεν είναι παρά ένα συνονθύλευμα συνωμοσιολόγων κάθε είδους (το ισχυρό ιταλικό αντιεμβολιαστικό κίνημα υπήρξε άλλωστε καταλυτικό για την ανάπτυξή τους), ενώ αντιστρόφως το Δημοκρατικό Κόμμα δεν αποτελεί για τους σημερινούς του εταίρους παρά τον εκπρόσωπο ενός ιδιοτελούς κατεστημένου.
Οι διεργασίες που οδήγησαν στη νέα κυβέρνηση Μόντι όξυναν τις εσωτερικές διαιρέσεις των δύο εταίρων. Στο εσωτερικό του Δημοκρατικού Κόμματος ο πρώην πρωθυπουργός Ματέο Ρέντσι, ο οποίος ελέγχει το μεγαλύτερο τμήμα της κοινοβουλευτικής ομάδας, εμφανίζεται ενισχυμένος απέναντι στον νυν ηγέτη του κόμματος Νικόλα Τζινγκαρέτι. Στους κόλπους των Πέντε Αστέρων, πάλι, οι τριβές ανάμεσα στην κοινοβουλευτική ομάδα με επικεφαλής τον Λουίτζι ντι Μάιο και τους συνιδρυτές του κινήματος Μπέπε Γκρίλλο και Νταβίντε Καζαλέτζιο πολλαπλασιάζονται.
Η αριστερή στροφή που επιχειρεί ο Τζινγκαρέτι διευκόλυνε το πλησίασμα με τους Πέντε Αστέρες στη βάση ενός οιονεί κυβερνητικού προγράμματος με αιχμή τις κινήσεις αναδιανομής. Από την άλλη πλευρά, η νέα κυβέρνηση επιδιώκει “ήρεμα νερά” με την Ε.Ε. τόσο στα δημοσιονομικά όσο και στο μεταναστευτικό. Το πώς θα συμβιβαστούν οι οικονομικές φιλοδοξίες με τους κοινοτικούς κανόνες είναι μέγα ερώτημα. Όπως επίσης και το πώς θα πετύχει την επαναπροσέγγιση με τη Γαλλία από τη θέση του υπουργού Εξωτερικών ο Λουίτζι ντι Μάιο, ο οποίος στο πρόσφατο παρελθόν προκάλεσε διπλωματική κρίση με το Παρίσι “υιοθετώντας” το γαλλικό κίνημα των “κίτρινων γιλέκων”. Επιπλέον, οι διαφωνίες ως προς τα μεγάλα έργα υποδομής καραδοκούν: άλλωστε ήταν οι ενστάσεις των Πέντε Αστέρων στην ολοκλήρωση της υπερταχείας Λυόν-Τορίνο που έδωσε και στον Σαλβίνι την αφορμή για την ανατροπή της πρώτης κυβέρνησης Κόντε.
Πηγές της Λέγκας υποστηρίζουν μάλιστα ότι η κατάσταση είναι τόσο τεταμένη, ώστε 9 κοινοβουλευτικοί των Πέντε Αστέρων ετοιμάζονται να αποχωρήσουν, αποστερώντας το νέο κυβερνητικό σχήμα από την εξασφάλιση ψήφου εμπιστοσύνης.
Σε κάθε περίπτωση, ο διεθνής παράγοντας δεν επιθυμεί εκπλήξεις από ιταλικής πλευράς, ιδίως όσο παραμένει ανοικτό το ενδεχόμενο ενός ασύντακτου Brexit. Είναι χαρακτηριστικό ότι ακόμη και ο Ντόναλντ Τραμπ στήριξε μέσω Twitter τον Τζουζέπε Κόντε στην νέα του πρωθυπουργική θητεία.