01/12/2024

Τσαϊλάς: Η χώρα μας οφείλει να αποκτήσει στιβαρή στρατηγική ασφαλείας

Συνέντευξη για τα ζητήματα ασφαλείας που προκύπτουν από την ένταση που δημιουργεί η τουρκική στάση και προκλητικότητα στη γειτονιά μας παραχώρησε στη Γιώτα Χουλιάρα για λογαριασμό του Geopolitics and Daily News ο κύριος Δημήτριος Τσαϊλάς, Υποναύαρχος ε.α.,ΠΝ. Ο κύριος Τσαϊλάς επί σειρά ετών δίδαξε Στρατηγική και Ασφάλεια σε ανώτερους Αξιωματικούς στην Ανώτατη Διακλαδική Σχολή Πολέμου και είναι επίσης γνωστός από την εξαιρετική αρθρογραφία του στον ηλεκτρονικό και έντυπο Τύπο.

 

 

Στις σχέσεις μας με την Τουρκία, η Ελλάδα αναφέρεται συχνά στο Διεθνές Δίκαιο, το οποίο επικαλείται για να επαναφέρει την τάξη και την ισορροπία. Στην περίπτωση όμως της εισβολής της Τουρκίας στη Συρία, το Διεθνές Δίκαιο τήρησε σιγή με αποτέλεσμα να δούμε την «Επιχείρηση Πηγή Ειρήνης». Θα θέλαμε το δικό σας σχόλιο σχετικά.

Κάθε κράτος γνωρίζουμε ότι πρέπει να έχει κάποια βασική σχεδίαση σχετικά με το πώς θα εξασφαλιστεί η εθνική ασφάλεια του και πώς θα διαθέσει τους διατιθεμένους πόρους για το σκοπό αυτό. Αυτό λέγεται στρατηγική. Στις μέρες μας, μάλιστα πολλά κράτη δημοσιοποιούν αυτά τα έγγραφα (Λευκή βίβλος) καθορίζοντας την εθνική τους στρατηγική ασφάλειας. Οι στρατηγικές αυτές αποσκοπούν σε γενικές γραμμές να εκπληρώσουν δύο λειτουργίες: Τον καθορισμό των εθνικών στόχων και την επίλυση των προβλημάτων. Με άλλα λόγια, καθορίζουν τον τρόπο και προσδιορίζουν τα αναγκαία μέσα για την προώθηση των συμφερόντων λαμβάνοντας υπόψη τα εθνικά συμφέροντα. Αυτή η διεργασία απαιτεί κυρίως, η δημοκρατικά εκλεγμένη φιλελεύθερη πολιτική ηγεσία της όποιας χώρας με γνώμονα το Διεθνές Δίκαιο, να προσδιορίζει και να ιεραρχεί τις κύριες απειλές για την εθνική της ασφάλεια. Θέλω να τονίσω ότι το Διεθνές Δίκαιο δεν υποκαθιστά το νόημα της εθνικής ασφάλειας, η οποία με τίποτα δεν σημαίνει μια εύκολα οριζόμενη έννοια. Απεναντίας,  θα πρέπει να φωτίζουμε με τις Πολιτικές Εθνικής Ασφάλειας τις νόμιμες προθέσεις μας, οι οποίες με τη σειρά τους συνδέονται με τις αξίες του έθνους μας. Παραδοσιακά, το ζήτημα του πώς εφαρμόζουμε τους διατιθεμένους πόρους για την επίτευξη συγκεκριμένων στόχων, όπως τη νίκη στον πόλεμο, είναι το βασικό ζήτημα της στρατηγικής. Η επίκληση του Διεθνούς Δικαίου γίνεται από τους αδύναμους λαούς και ουδεμία επίδραση έχει στις αποφάσεις των ισχυρότερων για την επιβολή των δικών τους θέσεων, καθώς η ερμηνείες πάντα είναι διασταλτικές. 

Δεν είναι η πρώτη φορά που κουρελιάζεται το Διεθνές Δίκαιο με την εισβολή της Τουρκίας στη Συρία. Και αυτό θα το αντιμετωπίζουμε όσο η πολιτική ασφάλειας δεν διευρυνθεί, με στρατηγικές ασφαλείας λαμβάνοντας υπόψη τα εθνικά ζωτικά συμφέροντα σε περιόδους πολέμου και ειρήνης. Ξέρετε τα σύνορα μεταξύ ειρήνης και πολέμου έχουν πλέον γίνει περισσότερο ασαφή, και η ισορροπία μεταξύ στρατιωτικών λύσεων και μιας ποικιλίας από μη στρατιωτικά εργαλεία, όπως το Διεθνές  Δίκαιο για την παροχή εθνικής ασφάλειας συζητούνται αλλά μέχρι τώρα ποτέ δεν εφαρμόστηκαν. Όσον αφορά στα καθ’ ημάς σίγουρα ο  πόλεμος δεν είναι επιδιωκόμενος ακόμη κι’ αν πιστεύουμε ότι έχουμε την ευκαιρία να τον κερδίσουμε. Αλλά να γνωρίζουμε ότι οι συνθήκες πολέμου πάντα υπάρχουν. Ως εκ τούτου η συνεχής επαγρύπνηση είναι απαραίτητη, και η ισχυρή θέληση για να νικήσεις τον εχθρό επίσης είναι απαραίτητη. Κλείνοντας να επισημάνουμε ότι το δίλημμα δεν είναι η εφαρμογή του Διεθνούς Δικαίου ή πόλεμος, αλλά ισχυρή αποτροπή ή πόλεμος. Εξ’ άλλου η εφαρμογή του Διεθνούς Δικαίου δεν διασφαλίζει ότι θα ζούμε σε ένα ειρηνικό περιβάλλον παραδείσου, αλλά ότι δεν θα επιτρέψουμε να ζούμε στην κόλαση.

 

Ποιες εκτιμάτε ότι θα είναι οι επιπτώσεις της τουρκικής εισβολής στη Συρία στην ευρύτερη περιοχή αλλά και στην Ελλάδα;

Ξέρετε, ο πιο καταστροφικός αντίκτυπος που επιφέρει ο ελληνικός κατευνασμός, είναι η βασική αιτία της ενίσχυσης της τουρκικής επιθετικότητας και του λανθασμένου υπολογισμού. Χωρίς σαφή δέσμευση μιας πολιτικής εθνικής ασφαλείας για την υπεράσπιση της εθνικής επικράτειας, υποστηριζόμενης από ένα ισχυρό αποτρεπτικό δόγμα, ο Πρόεδρος Ερντογάν θα βρει σίγουρα ευκαιρίες για να υποστηρίζει τις τουρκικές διεκδικήσεις, την παράβλεψη των ελληνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων που απορρέουν από το Διεθνές Δίκαιο και τέλος να καταλάβει επικράτεια που θεωρεί τουρκική.

Αυτό έχει ήδη κάνει στη Συρία. Σίγουρα ο Ερντογάν ψάχνει την ευκαιρία να προωθήσει τα συμφέροντά του στην Κύπρο χωρίς τη «σκιά» των συμμάχων και του ΝΑΤΟ για να την προστατεύσει. Η ιστορία μας διδάσκει ότι οι μεγάλοι πόλεμοι άρχισαν όταν οι επιθετικοί ηγέτες υπολόγισαν λανθασμένα. Ο Χίτλερ επιτέθηκε στην Πολωνία το 1939, πιστεύοντας ότι μετά τη συμφωνία του Μονάχου με τον Βρετανό πρωθυπουργό Neville Chamberlain, η Αγγλία ήταν απίθανο να απαντήσει. Η Βόρεια Κορέα επιτέθηκε στη Νότια Κορέα το 1950, αφού οι Ηνωμένες Πολιτείες φάνηκαν να απομακρύνουν τη Σεούλ από την αμυντική περίμετρο τους. Ο Σαντάμ Χουσεΐν εισέβαλε στο Κουβέιτ το 1990, πιστεύοντας ότι οι ΗΠΑ είχαν δηλώσει ότι δεν θα απαντούσαν. Ο Ιωαννίδης διέταξε το πραξικόπημα στην Κύπρο που πραγματοποιήθηκε από την κυπριακή Εθνική Φρουρά σε συνεργασία με την οργάνωση ΕΟΚΑ Β΄ και στόχος του ήταν η ένωση του νησιού με την Ελλάδα πιστεύοντας στη στήριξη των ΗΠΑ. Σε κάθε περίπτωση, ο ψευδής υπολογισμός οδήγησε σε μεγαλύτερη σύγκρουση.

Χωρίς αξιόπιστες εθνικές θέσεις και δεσμεύσεις για την ασφάλεια, δεν θα υπήρχε τίποτα για να σταματήσει την Τουρκία από τον έλεγχο της θάλασσας της Μεσογείου και πιθανόν να της ανοίγει την όρεξη και για νέες αναθεωρήσεις. Προσθέστε σε αυτή την εξίσωση τα νέα σημεία που οικοδομεί η Τουρκία στο Αιγαίο, το Κρητικό και την Θράκη. Η εγκατάλειψη από την αμυντική ισχυροποίηση μας θα συμβάλει στη διασφάλιση της ανταγωνιστικής επιτυχίας της Τουρκίας.

 

Σας ανησυχεί η επιθετικότητα της Άγκυρας; Πώς οφείλει η χώρα μας να την αντιμετωπίσει;

Κάθε κράτος εισέρχεται στη διεθνή σκηνή με ιστορικές αποσκευές συσσωρευμένων εμπειριών, πεποιθήσεων, πολιτιστικών επιρροών, γεωγραφικών και οικονομικών περιορισμών, τα οποία επηρεάζουν τη συμπεριφορά του. Είναι σχεδόν αδύνατο να εξετάσουμε την εξωτερική πολιτική της Ελλάδος χωρίς να εξετάσουμε τις βαθύτερες ιστορικές και πολιτιστικές ρίζες που τη διαμόρφωσαν.  Η εθνική στρατηγική, η πολιτική εθνικής άμυνας, και ο ασυμβίβαστος στόχος του εθνικού συμφέροντος έπρεπε να είναι ο ακρογωνιαίος λίθος στον ορισμό των ελληνικών δογμάτων ασφαλείας. Η απομάκρυνση από αυτές τις έννοιες έχει ιδιαίτερη σημασία σήμερα, καθώς δόθηκε έμφαση στο δόγμα του ευρωπαϊκού ειρηνισμού και μιας επίπλαστης ευμάρειας ως περαιτέρω διαβεβαίωση έναντι των ισχυρισμών επιθετικής συμπεριφοράς από την Τουρκία. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα τη διακοπή ενός υψηλού βαθμού συνέχειας, όπου η στρατηγική κουλτούρα υποβαθμίστηκε σε σημείο αφανισμού της.

Η χώρα μας οφείλει να αποκτήσει στιβαρή στρατηγική ασφαλείας. Αυτό θα είναι το πιο πολύτιμο αγαθό αφού θα παρέχει μια υψηλή στρατηγική που θα λαμβάνει υπόψη την ευρύτερη διαμόρφωση του διεθνούς περιβάλλοντος, την επικρατούσα θέση του κράτους σε αυτό, τους στόχους που σχετίζονται με τη διαμόρφωση του στρατηγικού περιβάλλοντος, και των πολιτικών για την επίτευξη αυτών των στόχων. Οι ολοκληρωμένες υψηλές στρατηγικές καλύπτουν τουλάχιστον τα ακόλουθα στοιχεία: φυσική ασφάλεια, οικονομική ευημερία και σε κάποιο βαθμό την προβολή αξιών.

 


Οι πρόσφατες επισκέψεις του επικεφαλής του State Department Mάικ Πομπέο και του γενικού γραμματέα του Βορειοατλαντικού Συμφώνου Γενς Στόλτενμπεργκ, ποια εντύπωση σας δημιούργησαν; Η χώρα μας αποκόμισε κάποιο κέρδος;

Για να αποτιμήσουμε τα πιθανά οφέλη από τις συμμαχίες με τις επισκέψεις των παραγόντων, η πολιτική ηγεσία της Ελλάδας και οι Ένοπλες Δυνάμεις πρέπει να μελετήσουν και να αποσαφηνίσουν τα ακόλουθα στρατηγικά και τακτικά θέματα, πρώτα στο μυαλό μας.

α)           Τι στρατηγικό σκοπό επιδιώκουμε να επιτύχουμε, και ποιες είναι οι συνέπειες κάθε εναλλακτικής λύσης;

β)            Ποια είναι η κύρια δύναμη για την επίτευξη αυτού του στόχου – άμεσα ή έμμεσα;

γ)            Πώς μπορεί να μειωθεί η τουρκική προκλητικότητα, και ποιοι είναι οι μηχανισμοί για να την καταγγείλουν;

δ)            Πώς αυτή η πολιτική εκστρατεία διεξάγεται σε διεθνές και περιφερειακό επίπεδο; Στο πλαίσιο αυτό: οι διεθνείς και περιφερειακοί παράγοντες μπορούν να παρεμβαίνουν (απειλές, κυρώσεις, ή ακόμα και στρατιωτική εμπλοκή); Πώς μπορούν οι συγκεκριμένοι διεθνείς και περιφερειακοί παράγοντες να αξιοποιηθούν για να μειώσουν την τουρκική προκλητικότητα;

ε)            Ποια είναι η σωστή χρονική στιγμή για πολιτική και στρατιωτική κινητικότητα; Μπορεί να διεξαχθεί ένα προληπτικό κτύπημα, ή τουλάχιστον μπορεί να δημιουργηθεί μια τακτική αιφνιδιασμού που θα μπορούσε να οδηγήσει σε σημαντικά επιτεύγματα από την αρχή;

στ)          Ποια είναι η ποιότητα και το επίπεδο των υπηρεσιών πληροφοριών  σχετικά με τις δυνατότητες και τις προθέσεις του εχθρού;

ζ)             Ποιοι είναι οι κίνδυνοι ότι ένα δεύτερο μέτωπο θα μπορούσε να ανοίξει ταυτόχρονα, και πώς μπορούμε να προπαρασκευάσουμε αυτή τη δυνατότητα;

Κάθε ένα από αυτά τα θέματα απαιτεί συζητήσεις σε βάθος και θα πρέπει να διεξαχθούν πριν και όχι κατά τη διάρκεια ή μετά τις συγκρούσεις μπροστά από μια εξεταστική επιτροπή. Μία υπεύθυνη ηγεσία χρειάζεται να επιλέξει τη σωστή και κατάλληλη χρονική στιγμή για αποφάσεις, και να μην αφήσουμε ανεξέλεγκτη την κλιμάκωση που θα υπαγορεύει το χρονοδιάγραμμα και η διεξαγωγή των επιχειρήσεων. Αν η Ελλάδα είναι μοιραίο να συρθεί σε μια σύγκρουση, θα πρέπει να προετοιμαστούμε με σύνεση και επιμέλεια, σε αντίθεση με τη μέχρι τώρα συμπεριφορά μας. Καλές οι συμμαχίες και τα λόγια υποστήριξης, αλλά να γνωρίζουμε ότι όταν απαιτηθεί η χρήση βίας, θα είμαστε μονάχοι.

 

 

 Επί σειρά ετών διδάξατε Στρατηγική και Ασφάλεια σε ανώτερους Αξιωματικούς στην Ανώτατη Διακλαδική Σχολή Πολέμου. Ποιο το μήνυμα που θα θέλατε να στείλετε σήμερα στους νέους αξιωματικούς των Ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων;

Τα φλέγοντα θέματα ασφαλείας στο χώρο του Αιγαίου αλλά και στη Μεσόγειο, επέστησαν την προσοχή της χώρας μας πίσω αυτά τα εκρηκτικά μέτωπα. Σε αυτά τα δύο μέτωπα καλούνται οι Ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις να αντιμετωπίζουν την αναθεωρητική πολιτική των Τούρκων. Παρά την έλλειψη ενδιαφέροντος για κλιμάκωση εκ μέρους και των δύο ενδιαφερομένων μερών, μια υποβάθμιση της αποτρεπτικής μας ισχύος και στα δύο μέτωπα θα μπορούσε να οδηγήσει σε ένα ξέσπασμα κρίσεων μέχρι και εχθροπραξιών. Ζωτικό συμφέρον της Ελλάδας είναι η ασφάλεια και ηρεμία στα σύνορά μας. Η Άγκυρα δεν έχει παραιτηθεί από την πρόθεση να αναθεωρηθούν οι συνθήκες που καθορίζουν τα σημερινά σύνορα εις βάρος μας, και θεωρούν τη στρατιωτική σύγκρουση ως κεντρικό άξονα προς την επίτευξη αυτού του στόχου, εφ όσον πολιτικά με την επίκληση του Διεθνούς Δικαίου δεν είναι δυνατό να επιτευχθεί. Αυτός είναι ο σοβαρός λόγος που απαιτείται ισχυρή αποτρεπτική ισχύς. Ωστόσο, σε περίπτωση που συρθούμε σε μια σύγκρουση στο Αιγαίο ή τη Μεσόγειο, η Ελλάς πρέπει να είναι προετοιμασμένη με σύνεση και επιμέλεια, σε αντίθεση με την εμπειρία της τελευταίας κρίσης των Ιμίων.

 

 

 

Geopolitics & Daily News 

 

 

Facebooktwitterredditpinterestlinkedinmail
Geopolitics & Daily News Copyrights Reserved 2024