Το μείζον θέμα των πυρηνικών όπλων των ΗΠΑ στην Τουρκία
Διεθνολόγος-Γεωστρατηγικός Αναλυτής
Για να δούμε ορισμένες επιμέρους πτυχές του θέματος, γιατί διάφοροι κινδυνολόγοι ισχυρίζονται και ανυπόστατα πράγματα:
Πρώτο. Πρόκειται για Αμερικανικά πυρηνικά όπλα του τύπου Β61 ,δηλαδή τακτικής διάστασης και βόμβες βαρύτητας.Τέτοιου είδους συστήματα μετά το τέλος του Ψυχρού Πλέμου αποσύρθηκαν από τον Καναδά,την Ελλάδα (Αεροπορική βάση Αράξου),αλλά παρέμειναν σε 5 κράτη-μέλη του ΝΑΤΟ αποθηκευμένα σε βάσεις συμμαχικών κρατών ,υπό τον πλήρη έλεγχο των κωδικών ενεργοποίησης τους από τους Αμερικανούς και μόνο.Οι εν λόγω βόμβες μεταφέρονται -σε περίπτωση χρήσης τακτικών πυρηνικών όπλων-απο συμμαχικά αεροσκάφη που εμπλέκονται σε συμβατικά και πυρηνικά σενάρια. Είναι τα λεγόμενα Dual Capable Aircrafts(DCA).Ειδικότερα πρόκειται για αεροσκάφη F-16 ως και Γερμανικά Τορνέιντο.
Δεύτερο. Μέσα στις συμμαχικές βάσεις υπάρχουν ειδικές περιοχές στις οποίες υπάρχει πρόσβαση,πχ για συντήρηση-εκσυγχρνισμό κλπ,μόνο των Αμερικανών.Διάφορες κυβερνήσεις συμμάχων κρατών είχαν κατά καιρούς εκφραστεί υπέρ της απόσυρσης των συγκεκριμένων βομβών από το οπλοστάσιο του ΝΑΤΟ.Επίσης υπέρ της απόσυρσης είχαν τοποθετηθεί και κυβερνήσεις άλλων κρατών της Ευρώπης. Το γεγονός ότι δεν υπάρχει συμφωνία για τα τακτικά πυρηνικά όπλα της Δύσης με την Ρωσία, το ότι η Μόσχα διατηρεί πολλά από αυτά σε διάφορες κατηγορίες ως και σε βάσεις σε Κριμαία, Αζοφική, Μαύρη Θάλασσα, Βαλτική, Άρκτικός Κύκλος, ενώ παράλληλα ορισμένα κράτη-μέλη της Συμμαχίας επιθυμούν να διατηρηθούν για λόγους “ενισχυμένης αποτροπής”,έχει οδηγήσει στο να παραμείνουν ενεργά. Μάλιστα δαδοχικές Τουρκικές κυβερνήσεις πίεζαν τους Αμερικανούς να διατηρήσουν τις πυρηνικές βόμβες στο Ιντσιρλίκ. Στο παρελθόν κράτη-μέλη του ΝΑΤΟ όπως η Ολλανδία, η Γερμανία αλλά και η Νορβηγία είχαν κάνει σειρά προτάσεων για κλιμακωτή απόσυρσή τους.
Τρίτο. Ο αριθμός των πυρηνικών όπλων της συγκεκριμένης κατηγορίας είναι περίπου 150. Ειδικότερα στην αεροπορική βάση Μπούχελ στα σύνορα Γερμανίας-Λουξεμβούργου είναι αποθηκευμένες 20 βόμβες.Στην Ιταλία και συγκεκριμένα στις μεγάλες βάσεις του Αβιάνο και του Γκέντι Τόρε βρίσκονται 40 βόμβες Β61.Στην Ολλανδική βάση του Βόλκελ/περιφέρεια Βόρεια Μπράμπεντς ο αριθμός των πυρηνικών βομβών είναι 20. Επίσης στην Βελγική βάση του Κλαιν Μπρόγκελ είναι επίσης 20.Μόνο στο Ιντσιρλίκ είναι 50-52 ,που σημαίνει ότι σε Τουρκικό έδαφος είναι οι περισσότερες τέτοιες βόμβες αποθηκευμένες σε ειδικούς θόλους. Σημειώνω ότι όλες οι βάσεις είναι αεροπορικές, ενώ πέραν των Αμερικανικών αεροσκαφών, εμπλέκονται σε τυχόν πυρηνική δράση Βελγικά -Ιταλικά-Ολλανδικά και Γερμανικά αεροσκάφη.
Τέταρτο. Όλοι οι κωδικοί των πυρηνικών είναι βάσει του συστήματος PAL (Permissive Action Links),ελεγχόμενοι αποκλειστικά από τους Αμερικανούς.Προφανώς πέραν του Αμερικανού προέδρου,είναι καθοριστικός ο ρόλος του Ανώτατου Διοικητή των Συμμαχικών Δυνάμων του ΝΑΤΟ (SACEUR), ο οποίος είναι παράλληλα κα επικεφαλής των Αμερικανικών δυνάμεων στην Ευρώπη με έδρα την Στουτγκάρδη. Για τα συγκεκριμένα πυρηνικά όπλα εδώ και2 χρόνια έχουν προβλεφθεί κονδύλια από το Αμερικανικό Κογκρέσο για τον εκσυγχρονισμό τους. Επίσης τα τελευταία χρόνια η Τουρκική Αεροπορία δεν διαθέτιε πλέον αεροσκάφη για πυρηνικούς ρόλους,και συνεπώς η χρήση τέτοιων βομβών αφορά μόνο Αμερικανικά αερσκάφη. Άρα υπάρχει αποκλειστικά Αμερικανικός έλεγχος.
Πέμπτο. Η κρίση στις σχέσεις των ΗΠΑ με την Τουρκία έχει προκαλέσει συζητήσεις για την μεταφορά τους σε άλλη χώρα του ΝΑΤΟ και μακριά από την ιδιαίτερα ασταθή Μέση Ανατολή ,δεδομένου ότι τα θέματα της διασποράς των Όπλων Μαζικής Καταστροφής απασχολούν πολλούς και εξειδικευμένους παράγοντες.Αν και μία τέτοια διαδικασία δεν είναι εύκολη,εν τούτοις οι Αμερικανοί έχουν μεταφέρει τακτικά πυρηνικά όπλα ή και καταστρέψει αυτά μετά το 1991 (Καναδάς-Ελλάδα-Ισπανία-Νότια Κορέα-Ιαπωνία κ.α.), στην εφαρμογή της Νατοικής Συμφωνίας του Μόντεμπέλο. Για εναλλακτικά της Τουρκικής βάσης έχουν αναφερθεί η βάση του Ρετζίκοβο στις ακτές της Βαλτικής στην Πολωνία ως και η βάση του Ντεβασέλου στη ΝΑ Ρουμανία,όχι μακριά από τα Βουλγαρο-Ρουμανικά σύνορα. ΄Εχει επίσης αναφερθεί η επιλογή να μεταφερθούν οι Β61 σε Βιρτζίνια-Τενεσί στις ΗΠΑ και να καταστραφούν.
Πάντως, επειδή η κατάσταση είναι πολύπλοκη στις σχέσεις με την Ρωσία,ως και επειδή τα τελευταία δόγματα της Μόσχας προσδίδουν ιδιαίτερη βαρύτητα στον πυρηνικό τομέα, δεν φαίνεται άμεσα να προκρίνεται η απόσυρση τους. Παράλληλα οι ιθύνοντες παρακολουθούν τς εξελίξεις στην Τουρκία,χωρίς να αποκλείουν κανένα ενδεχόμενο (πάντως η Τουρκία φιλοξενεί υπολογίσιμα Επιτελεία-Κέντρα και εγκαταστάσεις των ΗΠΑ-ΝΑΤΟ). Όμως δεν υπάρχουν ανησυχίες για την αποκλειστικά πυρηνική ασφάλεια. Ακόμα και στην χειρότερη περίπτωση οι Αμερικανοί έχουν έτοιμες επιλογές δράσης με δυνάμεις ταχείας αντίδρασης για την εξασφάλιση πυρηνικής σταθερότητας (αποφυγή κλοπής-πυρηνικού εκβιασμού-σαμποτάζ κ.α.)
Aπό τον Τύπο της Κυριακής
