Τα «ΟΧΙ» θέλουν Λεωνίδες, Παλαιολόγους, Υψηλάντηδες, Μεταξάδες…
Γράφει ο δρ Δημήτριος Γκίκας
Ο σύγχρονος πολιτικός λόγος είναι ένας λόγος «ξύλινος», ανούσιος, υποκριτικός. Χαρακτηρίζεται από εθνική αχρωματοψία, από διεθνιστική αγκύλωση που δεν περιχαρακώνεται σε μια συγκεκριμένη ιδεολογική βάση, από διγλωσσία που ακόμα κι ένα «ΟΧΙ» μπορεί να το κάνει «ΝΑΙ». Είναι, επίσης λόγος άσκοπος ή, καλύτερα, λόγος που αποσκοπεί μονάχα στην αυτοαναφορικότητα (μιλάω για να μιλάω). Γι’ αυτό και δεν επηρεάζει τις πολιτικές εξελίξεις, ούτε εκφράζει κάποια συγκροτημένη πολιτική φιλοσοφία.
Αν μελετήσετε την ιστορία, θα βρείτε ότι ο Μεταξάς δεν ήταν ο πρώτος που εξέφρασε ένα τέτοιο «ΟΧΙ». Ο Λεωνίδας, με μια χούφτα ανθρώπους, αντιμετώπισε έναν τεράστιο αλλοεθνή αντίπαλο. Θυσίασε τη ζωή του και τη ζωή των συμπολεμιστών του, για να μπορέσει να δώσει χρόνο στους υπόλοιπους Έλληνες να ανασυγκροτηθούν και να πολεμήσουν, για να κρατήσουν τον Ελληνικό πολιτισμό και το ελληνικό έθνος ελεύθερο. Ο Ηρόδοτος, μάλιστα περιγράφει ένα πολύ χαρακτηριστικό λεκτικό επεισόδιο ανάμεσα σ’ έναν Τραχίνιο και σ’ έναν Σπαρτιάτη πολεμιστή, τον Διηνέκη. Ο Τραχίνιος ισχυρίζεται ότι οι Πέρσες είναι τόσοι πολλοί, ώστε τα βέλη τους κρύβουν τον ήλιο. Ο Διηνέκης του ανταπαντά: «Θαυμάσια νέα. Αυτό σημαίνει ότι θα πολεμούμε στη σκιά». Λόγος μεστός, ουσίας, υπόδειγμα γενναιοψυχίας και ελευθεροφροσύνης. Το ίδιο και η περίφημη φράση «Μολών Λαβέ» (Έλα να τα πάρεις), όταν ο Ξέρξης ζήτησε να του παραδώσουν οι Σπαρτιάτες τα όπλα. Ένα «ΟΧΙ» που επίσης έμεινε στην Ιστορία. Ένα «ΟΧΙ» που αποδείχθηκε και στη μάχη, στην αυτοθυσία όλων των Σπαρτιατών.
Όταν ο Μωάμεθ ο Πολιορκητής ζήτησε από τον Κωνσταντίνο Παλαιολόγο να του παραδώσει την πόλη, υποσχόμενος ότι θα του επιτρέψει να φύγει με όση περιουσία μπορούσε να πάρει μαζί του, ο Παλαιολόγος διατύπωσε ένα ακόμα γνήσιο «ΟΧΙ»: “Το να σου δώσω την πόλη, δεν είναι δικό μου δικαίωμα, ούτε κανενός απ’ αυτούς που κατοικούμε σ’ αυτήν. Με κοινή απόφαση, όλοι θα πεθάνουμε ελεύθεροι”. Μ’ αυτά τα λόγια έσβησε μια αυτοκρατορία χιλίων χρόνων, αλλά διατήρησε αναμμένη τη φλόγα ενός ολόκληρου πολιτισμού. Ο Παλαιολόγος έκανε πράξη τα λόγια του. Σκοτώθηκε ως απλός στρατιώτης έξω από τα τείχη της Βασιλεύουσας.
Όταν στη διάρκεια της Ελληνικής επανάστασης, οι Έλληνες πολιτικοί της εποχής πίεσαν ακόμα κι έναν Κολοκοτρώνη να υπογράψει ψήφισμα υποτέλειας στην Αγγλία, ο Υψηλάντης εμφανίστηκε και είπε: «Έχομεν πολύ ακριβά αγορασμένη την ελευθερία μας για να την πουλήσομεν τόσο φτηνά στον τυχόντα». Μεγαλειώδης απάντηση από έναν άνθρωπο που θυσίασε προσωπική περιουσία και ζωή για έναν τόπο στον οποίο ούτε καν ζούσε, αλλά που αισθανόταν πατρίδα του πολύ περισσότερο απ’ ότι τον αισθάνονται σήμερα οι σύγχρονοι πολιτικίσκοι.
Τι κοινό έχουν τα παραπάνω «ΟΧΙ» της ελληνικής ιστορίας; Πατριωτισμό, αίσθημα καθήκοντος, ευθύτητα, αυτοθυσία, ελευθεροφροσύνη, γενναιότητα. Ήταν, επίσης λόγια ουσίας. Δεν χρειαζόταν να πουν πολλά. Χρειαζόταν να πουν αυτά που πραγματικά πίστευαν. Ένα «ΟΧΙ», διατυπωμένο με λίγες, μεστές λέξεις, ήταν αρκετό. Το ίδιο και το «ΟΧΙ» του Μεταξά. Τίποτε παραπάνω δεν χρειάστηκε να πει στον Ιταλό πρέσβη, παρά μια απλή φράση: “Λοιπόν, έχουμε πόλεμο”. Τα μεγάλα «ΟΧΙ» δεν θέλουν μεγαλοστομίες. Τα μεγάλα «ΟΧΙ» θέλουν Λεωνίδες, Παλαιολόγους, Υψηλάντηδες, Μεταξάδες.
Κάθε φορά που οι σύγχρονοι πολιτικοί μιλούν για την εθνική επέτειο της 28ης Οκτωβρίου και το «ΟΧΙ», επιβεβαιώνουν ότι δεν γνωρίζουν το νόημα ούτε της επετείου, ούτε της απόφασης του Μεταξά «να προτιμήσει για την πατρίδα του τον δρόμο της θυσίας κι όχι τον δρόμο της ατιμώσεως». Αυτά που σε κάθε επέτειο ακούγονται είναι βερμπαλιστικές αοριστολογίες, γλώσσα διχαλωτή, ανούσιες γενικεύσεις, λόγοι με ιδεολογικές παρωπίδες που δεν συγκινούν κανέναν. Θα μπορούσες να τους δικαιολογήσεις και να αδιαφορήσεις ακόμα, αν η χώρα μας δεν βρισκόταν σε ένα κρίσιμο σταυροδρόμι, όπου δυσμενείς διεθνείς εξελίξεις, πόλεμοι στην ευρύτερη περιοχή μας, πληθυσμιακές ανακατατάξεις, εθνολογικές καθάρσεις και αλλοιώσεις, βίαιοι εκτοπισμοί συνιστούν πλέον έναν υπαρκτό κίνδυνο για την πατρίδα μας. Για να το πω απλά, έχουμε πολλά ακόμα «ΟΧΙ» να κραυγάσουμε. Αλλά τώρα δεν έχουμε Λεωνίδες, Παλαιολόγους, Υψηλάντηδες, Μεταξάδες…
