Οι ΗΠΑ, το Ισραήλ και οι εποικισμοί
Του Aaron David Miller
Carnegie Europe
Τι είπε ο Pompeo;
Στις 18 Νοεμβρίου ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Mike Pompeo ανακοίνωσε ότι οι ΗΠΑ δεν θα θεωρούν πλέον τους ισραηλινούς εποικισμούς στη Δυτική Όχθη (και πιθανώς στην Ανατολική Ιερουσαλήμ και στα Υψίπεδα του Γκόλαν) ως ασυμβίβαστους με το διεθνές δίκαιο.
Ο Pompeo αναφέρθηκε συγκεκριμένα στο γεγονός ότι η κυβέρνηση του Αμερικανού προέδρου Donald Trump αντιστρέφει την προσέγγιση του πρώην προέδρου των ΗΠΑ, Barack Obama, συνδέοντας τη θέση της με την διατύπωση της κυβέρνησης Reagan το 1981, ότι οι εποικισμοί “δεν είναι παράνομοι¨. Αλλά ο Pompeo δεν σκέφτηκε να επισημάνει ότι η ρητορική του Reagan για τους εποικισμούς ήταν πολύ σκληρή, ζητώντας πάγωμα των εποικισμών.
Γιατί τώρα;
Οι λόγοι για την ακριβή χρονική στιγμή αυτής της δήλωσης δεν είναι σαφείς. Οι εγχώριες πολιτικές είναι πάντα στην κορυφή της ατζέντας του Trump. Και η νομιμοποίηση των ισραηλινών εποικισμών θα έχει καλό αντίκτυπο στο φιλο-ισραηλινό εκλογικό του σώμα, ιδιαίτερα στους Ευαγγελιστές. Υψηλόβαθμα κυβερνητικά στελέχη του Trump, ιδιαίτερα ο αμερικανός πρέσβης David Friedman, εδώ και χρόνια υποστηρικτής των εποικισμών και του Ισραηλινού πρωθυπουργού Benjamin Netanyahu, πιέζουν για μια αλλαγή της πολιτικής από την αρχή της προεδρίας του Trump. Και δεν υπάρχει αμφιβολία ότι ένας Netanyahu που μάχεται για την πολιτική του επιβίωση, θα θεωρήσει αυτή την κίνηση ως μια πιθανή σανίδα σωτηρίας. Επομένως, είναι δύσκολο να δούμε ακριβώς πώς θα το εξαργυρώσει αυτό -δεδομένου πως είναι πιθανό να αντιμετωπίσει κατηγορητήριο από δωροδοκία μέχρι απάτη.
Τι σημαίνει αυτό;
Ορισμένοι μπορεί να απορρίψουν αυτή την τελευταία κίνηση των ΗΠΑ ως συμβολική, και χωρίς πολλές πρακτικές συνέπειες. Εξάλλου, η κυβέρνηση Trump είναι ενεργά υπέρ της εποικιστικής δραστηριότητας του Ισραήλ, αν δεν την ενθαρρύνει. Και από την έναρξη των αραβό-ισραηλινών διαπραγματεύσεων στη δεκαετία του 1990, με σπάνιες εξαιρέσεις, οι προηγούμενες αμερικανικές κυβερνήσεις απέφευγαν επιμελώς το νομικό ζήτημα και περιορίστηκαν σε ρητορικές αντιδράσεις.
Παρόλα αυτά, η απόφαση πρέπει να εξεταστεί στο πλαίσιο της φαινομενικής αποφασιστικότητας του Trump να επαναπροσδιορίσει την αμερικανική πολιτική απέναντι στην ισραηλινό-παλαιστινιακή σύγκρουση. Πρώτον, υποβάθμισε τη σημασία της κρατικής υπόστασης και του παλαιστινιακού προσφυγικού ζητήματος. Στη συνέχεια διακήρυξε την Ιερουσαλήμ πρωτεύουσα του κράτους του Ισραήλ -μες μικρή αναφορά στη βαθιά παλαιστινιακή σύνδεση του, και τη σχέση με την πόλη. Τώρα έχει δώσει το πράσινο φως και έχει επικυρώσει τη συμπεριφορά από την πλευρά του Ισραήλ -εποικιστική δραστηριότητα- που έχει υπονομεύσει τις πιθανότητες μιας πολιτικής διευθέτησης.
Παρά τις προσπάθειες του Pompeo να υποδείξει ότι η αλλαγή δεν θα προδικάσει το τελικό καθεστώς στη Δυτική Όχθη, θα το κάνει. Η αλλαγή της αμερικανικής πολιτικής θα απομακρύνει περαιτέρω τους Παλαιστίνιους, τους οποίους οι Ισραηλινοί θα χρειαστούν αν ειναι ποτέ πιθανό να βρεθεί κάποια λύση στην ισραηλινό-παλαιστινιακή σύγκρουση,. Επιπλέον, θα μπορούσε να προκαλέσει βίαιες αντιδράσεις. πραγματικά, το υπουργείο Εξωτερικών εξέδωσε μια ταξιδιωτική προειδοποίηση μετά από την ανακοίνωση του Pompeo, προειδοποιώντας τους Αμερικανούς πολίτες για αυτή την πιθανότητα.
