Πώς η Γαλλία παρεμβάλλεται στα ελληνοτουρκικά
του Κώστα Ράπτη
Η συμφωνία Τουρκίας-Λιβύης για την οριοθέτηση θαλάσσιων δικαιοδοσιών στη Μεσόγειο, που φέρεται να επικυρώθηκε πραξικοπηματικά από την πολιορκούμενη κυβέρνηση Σαράτζ στην Τρίπολη χωρίς εμπλοκή του ενιστάμενου κοινοβουλίου στο Τομπρούκ, πρόκειται να απασχολήσει σήμερα, με πρωτοβουλία του Ν. Δένδια, το Συμβούλιο των 27.
Η περίσταση προσφέρεται για να καταδειχθεί η ευρύτερη περιφερειακή, και όχι απλώς ελληνοτουρκική, διάσταση της αντιπαράθεσης – αλλά και η ευρωπαϊκή αμηχανία απέναντι στην Άγκυρα.
Το ότι η ευρωπαϊκή χώρα με την ηχηρότερη αντίδραση έναντι της Τουρκίας είναι η Γαλλία, δεν αποτελεί σύμπτωση.
Το Παρίσι υπερασπίζεται βέβαια άμεσα γαλλικά συμφέροντα, όπως είναι οι έρευνές στα ανοιχτά της Κύπρου και νοτίως της Κρήτης στις οποίες συμμετέχει η TOTAL.
Υπερασπίζεται επίσης τις επιλογές του στην κρίση της Λιβύης, όπου στηρίζει εμμέσως τον ανταγωνιστή της Τρίπολης και προστατευόμενο Αιγύπτου, ΗΑΕ και Ρωσίας, στρατηγό Χάφταρ.
Όμως για την Γαλλία το θέμα είναι ευρύτερο: αφορά στην υπόστασή της ως μεσογειακής δύναμης, που θα πρέπει να επιβεβαιωθεί σε μια φάση αναδιάταξης των ευρωπαϊκών ισορροπιών. (Το ότι η Άνγκελα Μέρκελ επέβαλε την απονεύρωση, με συμμετοχή και των 27 της Ε.Ε., στην Μεσογειακή Ένωση που προωθούσε ο Σαρκοζι, αποτελούσε την μεγαλύτερη ίσως ήττα του τότε προέδρου της Γαλλίας).
Η σχετική αναδίπλωση των ΗΠΑ δημιουργεί ένα “άνοιγμα” στη Μεσόγειο που κινητοποιεί φιλοδοξίες τρίτων. Δεν πρόκειται άλλωστε απλώς για μια θαλάσσια λεκάνη με υδρογονάνθρακες, αλλά για μια κρίσιμη γεωστρατηγική περιοχή μεταξύ τριών ηπείρων, φυσική κατάληξη των νέων δρόμων του μεταξιού.
Εξ ου και οι ανταγωνισμοί που προκύπτουν, μεταξύ εταίρων (Ιταλία, Γαλλία) και συμμάχων (Γαλλία, Τουρκία).
Είναι χαρακτηριστικό ότι η Τουρκία δεν χάνει τελευταία την ευκαιρία να καταγγείλει οτιδήποτε γαλλικό: από το βέτο Μακρόν στην ενταξιακή προοπτική Αλβανίας και Βόρειας Μακεδονίας, μέχρι την καταστολή των παρισινών διαδηλώσεων για τη μεταρρύθμιση του ασφαλιστικού, όπου τραυματίστηκε Τούρκος φωτορεπόρτερ του πρακτορείου Anadolu.
Αν όμως κάτι καθιστά στην παρούσα φάση τις γαλλοτουρκικές σχέσεις πραγματικά τεταμένες είναι ασφαλώς το ζήτημα των Κούρδων της Συρίας. Ο Εμμανουέλ Μακρόν δεν δίστασε κατά την επετειακή Σύνοδο του ΝΑΤΟ να δηλώσει ότι δεν μοιράζονται όλοι οι σύμμαχοι την ίδια αντίληψη περί τρομοκρατίας και να κατηγορήσει την Τουρκία ότι υποθάλπει τζιχαντιστές, ενώ πλήττει τους Κούρδους συμπολεμιστές της Δύσης στον αγώνα κατά του Ισλαμικού Κράτους.
Αποτελεί πάντως μια αντίφαση πρώτου μεγέθους ότι δύο δυνάμεις οι οποίες συνέπραξαν στην “Αραβική Άνοιξη”, τώρα αντιπαρατίθενται πάνω στην ασταθή κατάσταση που έχουν δημιουργήσει οι επιτυχημένες ή μη απόπειρες “αλλαγής καθεστώτος”.
Είναι επίσης ενδιαφέρον ότι οι ίδιες έχουν απορροφηθεί από ενδοαραβικές συγκρούσεις με την Γαλλία να συντονίζει στενά τη σχέση της με τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και την Τουρκία να βρίσκεται σε άξονα με το Κατάρ.
