Γιατί χάνουμε τον πόλεμο

Γράφει ο δρ Δημήτρης Γκίκας 

Η Ελλάδα βρίσκεται σε έναν πόλεμο που διεξάγεται όχι στα πεδία των μαχών (ακόμα), αλλά υπογείως. Πρόκειται για ιδιότυπη μορφή πολέμου (οι ειδικοί τον αποκαλούν υβριδικό) με πολλαπλά μέτωπα και αντίστοιχους κινδύνους: απώλεια εθνικής κυριαρχίας και περιορισμό εδαφών, μόνιμη οικονομική δυσπραγία, πολιτισμικό αφανισμό, διαρκή πολιτική αναταραχή, κατάπτωση αξιών και ηθική παρακμή.

Η Ελλάδα χάνει σ’ αυτόν τον πόλεμο και τίποτε δεν δείχνει ότι μπορεί να ανακάμψει. Βρισκόμαστε σε μια δεκαετία διαρκούς οικονομικής ύφεσης και εξαθλίωσης του βιοτικού επιπέδου. Γεωπολιτικά, κινδυνεύουμε να καταστούμε ο αδύναμος κρίκος της ευρύτερης περιοχής και η στάση μας απέναντι στα μεγάλα εθνικά θέματα (Μακεδονικό, ΑΟΖ, Θράκη, Κύπρος) αποκαλύπτει μια εξουθενωμένη χώρα που δεν διαθέτει ενιαία και μακροπρόθεσμη εθνική πολιτική, αποτρεπτική ισχύ ή δυνάμεις αναγέννησης. Εσωτερικά, βρισκόμαστε σε μια συνεχή υποχώρηση ακόμα κι από κεκτημένες κατακτήσεις (εργασιακές, εθνικές, πολιτιστικές).

Η πολυμέτωπη επίθεση, την οποία δεχόμαστε ως χώρα, σε συνδυασμό με την ανικανότητα και την εμφανή αδιαφορία στα όρια της πολιτικής μειοδοσίας από την πλειοψηφία του πολιτικού κόσμου, έχει σαφή αίτια. Η διαπίστωσή τους ίσως να αποτελέσει την αρχή μιας προσπάθειας να αλλάξουμε τον ρου της Ιστορίας μας.

Α. Εκπαιδευτικός εκτροχιασμός
Είναι η κατεξοχήν ασθένεια, πρωταρχική αιτία για την πολύχρονη παρακμή της ελληνικής κοινωνίας. Εκπαίδευση δίχως σύγχρονο εθνικό προσανατολισμό και δίχως αξιοποίηση της ιστορικής μας κληρονομιάς και φυσιογνωμίας. Εκπαίδευση «άχρωμη» πολιτικά και ταυτόχρονα με ένα συγκεκριμένο κομματικό – ιδεολογικό πλαίσιο που διαπερνά και διαφεντεύει ολόκληρη την πολιτική, κοινωνική και πολιτιστική ζωή του τόπου. Εκπαίδευση οπισθοδρομική, δήθεν τεχνολογικά προσανατολισμένη – στην πραγματικότητα έρμαιο των αντιανθρωπιστικών παθογενειών της τεχνολογίας. Εκπαίδευση που παραμένει δέσμια σε μια στείρα αντίληψη, που προκρίνει τα hard skills κι αδιαφορεί για τα soft skills, που θεωρεί παρωχημένη την ίδια της την εθνική παράδοση και ταυτότητα, ξενομιμητική κι αλλοτριωμένη. Τέλος, εκπαίδευση που θεοποιεί το άτομο και αδιαφορεί για το σύνολο.

Β. Κοινωνικός και πολιτικός διχασμός
Η εκπαίδευση του είδους που ανέφερα, οδήγησε μια κοινωνία σε βαθύ διχασμό και διαμόρφωσε ένα πολιτικό καθεστώς συστηματικά αδιάφορο και συστημικά καταστροφικό. Δεν είναι τυχαίο ότι ακόμα και σήμερα, που βρισκόμαστε προ των πυλών μιας γενικευμένης σύρραξης με την Τουρκία, εσωτερικά διανύουμε μια από τις χειρότερες περιόδους της σύγχρονης πολιτικής μας ζωής: πρώτο φαινόμενο τα διάφορα αντιεξουσιαστικά «κινήματα» με εντελώς βίαιο και αντιδημοκρατικό προσανατολισμό που κυβερνούν ολόκληρες γειτονιές της πρωτεύουσας της χώρας και δεύτερο το φαινόμενο της ανεξέλεγκτης μετανάστευσης που απειλεί με γενική κατάρρευση τον κοινωνικό ιστό. Από την άλλη, μέρος του πολιτικού και πνευματικού κατεστημένου της χώρας, «δικαιολογεί» γελοιωδώς πολιτικά το πρώτο και «ευλογεί» ψευτοανθρωπιστικά το δεύτερο.

Γ. Πνευματική ένδεια
Ο πνευματικός μαρασμός, αντιστρόφως ανάλογος με την ψεύτικη ευμάρεια των παρελθόντων ετών και ταυτόσημος με την πολιτιστική κρίση ταυτότητας σήμερα, διαθέτει το δικό του βάρος στην αποτυχία του λαού μας να αντιμετωπίσει τους πολυσχιδείς κινδύνους που βρίσκονται μπροστά του. Αν αυτό ακούγεται παράξενο ή μοιάζει άσχετο, δεν είναι. Σε όλη την ιστορία μας, ό, τι μας έσωσε ήταν η πνευματική μας παρακαταθήκη που καλλιέργησε τη διάθεση για αγώνα πολυμέτωπο, θυσιάζοντας ακόμα και τη ζωή μας, για την πόλη μας, την πατρίδα μας, τις αξίες μας. Μόνο ένας ανεπτυγμένος πνευματικά πολιτισμός κατανοεί την ανάγκη να προστατέψει τα πολιτιστικά του επιτεύγματα. Την αίσθηση της ελευθερίας και την ανάγκη να την προστατέψουν όχι μόνο για τους ίδιους, αλλά και για τους απογόνους τους, μόνο οι λαοί με αυξημένο πνευματικό αισθητήριο την διαθέτουν. Η δουλεία δεν είναι μόνο μια σωματική ή πολιτική κατάσταση. Πρωτίστως είναι πνευματική. Χωρίς πνευματικότητα, αφεθήκαμε να ξαναγίνουμε δούλοι και σήμερα δεν έχουμε καμία επιθυμία να παλέψουμε για τον τρόπο ζωής μας, τις αξίες μας, την ελευθερία μας.

Η Ελλάδα βρίσκεται σε πόλεμο και χάνει – αν δεν έχει χάσει ήδη. Πάντως, έχει χάσει πολλές μάχες, χωρίς μάλιστα να τις δώσει καν. Αυτό είναι και το χειρότερο: να χάνουμε, όχι επειδή πολεμήσαμε και δεν καταφέραμε να νικήσουμε, αλλά επειδή δεν πολεμήσαμε καθόλου, επειδή αρνηθήκαμε, φοβηθήκαμε, βαρεθήκαμε να πολεμήσουμε…