Απειλεί με τουρκικό τόξο ο Ερντογάν
Γράφει ο Φρίξος Δαλίτης
Ανεβάζει σε επικίνδυνα σημεία την ένταση στην ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου η Άγκυρα, η οποία πλέον με την όλη στάση της προκαλεί διεθνείς αντιδράσεις. Το θερμόμετρο στην περιοχή ανεβαίνει διαρκώς με την τουρκική κυβέρνηση να παρουσιάζεται απτόητη στις επιδιώξεις της, στοχεύοντας με κυκλωτικές κινήσεις να περικυκλώσει την Ανατολική Μεσόγειο. Αυτό που ανέβασε ακόμα περισσότερο τους τόνους είναι η τροχοδρόμηση από πλευράς Τουρκίας της αποστολής στρατευμάτων στη Λιβύη προς υποστήριξη της κυβέρνησης της χώρας.
Η ενέργεια αυτή της Τουρκίας έχει πολλαπλές συνέπειες και έρχεται να προστεθεί σε μία σειρά άλλων στρατιωτικών επεμβάσεών της, όπως είναι η στρατιωτική επιχείρηση στη Συρία. Αυτό το οποίο ανησυχεί είναι ότι ο Ερντογάν κινείται στη λογική ανασύστασης της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας θέλοντας να εξασφαλίσει στρατιωτική και πολιτική εξάπλωση τόσο προς την Ασία όσο και προς τη Βόρειο Αφρική. Ανάμεσα σε αυτό το τόξο των τουρκικών ενεργειών βρίσκονται και τα κατεχόμενα, των οποίων η Τουρκία θέλει να αναβαθμίσει τον στρατιωτικό τους ρόλο χρησιμοποιώντας τα ως προγεφύρωμα ανάμεσα στις δύο ηπείρους. Σε αυτό αποσκοπεί η αποστολή drones, αλλά και οι ενέργειες για δημιουργία ναυτικής βάσης στο Τρίκωμο.
Την ίδια ώρα, όμως, η τουρκική επέμβαση στα εσωτερικά της Λιβύης προκαλεί αντιδράσεις καθώς περιπλέκει ακόμα περισσότερο την κατάσταση. Μετά την προχθεσινή πύρινη ομιλία του Τούρκου Προέδρου Ταγίπ Ερντογάν, ο οποίος είχε αναφέρει ότι ετοιμάζει στρατό για τη Λιβύη, ήρθε χθες και το επίσημο αίτημα από τη λιβυκή κυβέρνηση. Η οποία, υπέβαλε επίσημο αίτημα στην Τουρκία για την παροχή στρατιωτικής στήριξης από «αέρα, ξηρά και θάλασσα», προκειμένου να αποκρούσει την επίθεση των ανατολικών δυνάμεων για την κατάληψη της πρωτεύουσας Τρίπολης. Σύμφωνα με το Ειδησεογραφικό Πρακτορείο Reuters, αξιωματούχος της κυβέρνησης της Τρίπολης, που δεν θέλησε να κατονομαστεί, μίλησε μετά τις δηλώσεις του υπουργού Εσωτερικών της Κυβέρνησης Εθνικής Ενότητας (GNA) Φάτι Μπασάγα, ο οποίος άφησε να εννοηθεί απευθυνόμενος σε δημοσιογράφους στην Τύνιδα ότι δεν έχει υποβληθεί τέτοιο αίτημα.
Ο Τούρκος Πρόεδρος προσδιόρισε την αποστολή τουρκικών στρατευμάτων στη Λιβύη για τον επόμενο μήνα. Η πρόθεση της Τουρκίας προκάλεσε ήδη την αντίδραση της Ρωσίας, η οποία τοποθετήθηκε σχετικά για το θέμα. Ενάντια στην αποστολή στρατευμάτων στη Λιβύη παρουσιάζονται και οι ΗΠΑ.
Δημοσίευμα επίσης του «Bloomberg» χθες σημείωνε ότι η Τουρκία προετοιμάζεται να αναπτύξει στρατεύματα και ναυτικές δυνάμεις για να υποστηρίξει τη διεθνώς αναγνωρισμένη κυβέρνηση της Λιβύης, μαζί με συμμάχους αντάρτες από τη Βόρεια Συρία για να νικήσουν τον ισχυρό Χαλιφά Χάφταρ. Το δημοσίευμα σημειώνει ότι με την Αίγυπτο και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα να βοηθούν τον Χάφταρ, η εμπλοκή της Τουρκίας στην Τρίπολη θα μπορούσε να περιπλέξει τις διεθνείς προσπάθειες για να τερματιστεί η αναταραχή που έπληξε τη χώρα από την ανατροπή του Καντάφι το 2011.
Αθήνα και Λευκωσία προχωρούν σε μπαράζ διπλωματικής αντεπίθεσης για αποτροπή των τετελεσμένων που επιχειρεί να δημιουργήσει ο Ερντογάν στην Ανατολική Μεσόγειο. Διπλωματικές πηγές στην Αθήνα χαρακτηρίζουν αποφασιστικές και καθοριστικές τις επόμενες δύο εβδομάδες για την πορεία των εξελίξεων. Στην Αθήνα γίνεται εδώ και εβδομάδες μια συστηματική προσπάθεια προκειμένου να αξιοποιηθούν στο έπακρο όλα τα δυνατά διπλωματικά μέσα που θα οδηγήσουν σε «διπλωματική απομόνωση» την Τουρκία.
Αυτό το οποίο σημειώνεται από ελληνικής πλευράς είναι ότι μέσω της διπλωματικής οδού, η Ελλάδα θα έχει αρκετούς συμμάχους παρά τό πλευρό της για την άσκηση πιέσεων προς την Άγκυρα. Στην κατεύθυνση αυτή γίνονται εντατικές προσπάθειες για να δημιουργηθεί ένα προστατευτικό διπλωματικό τείχος, το οποίο θα θωρακίζει την Ελλάδα απέναντι στις προκλητικές κινήσεις της Τουρκίας και την αμφισβήτηση των κυριαρχικών δικαιωμάτων της χώρας.
Ο Έλληνας Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης επιδίδεται πλέον σε έναν μαραθώνιο διπλωματικών επαφών σε ΕΕ και ΗΠΑ. Κομβικός σταθμός θεωρείται το ραντεβού του Πρωθυπουργού με τον Πρόεδρο των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ στον Λευκό Οίκο, στις 7 Ιανουαρίου. Πληροφορίες από την Αθήνα κάνουν λόγο ότι ο Έλληνας Πρωθυπουργός θα έχει συνομιλίες και με τον Αμερικανό Αντιπρόεδρο Μάικ Πενς. Όπως αναφέρεται, επιδίωξη του κ. Μητσοτάκη είναι μια καθαρή δήλωση στήριξης από τον Αμερικανό Πρόεδρο Τραμπ.
Προγραμματισμένες διεθνείς επαφές του Κυριάκου Μητσοτάκη με αιχμή την κατάσταση στην Ανατολική Μεσόγειο υπάρχουν και άλλες μέσα στον Ιανουάριο, καθώς στις 28 Ιανουαρίου ο Πρωθυπουργός θα πάρει μέρος στη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ. Ενώ, λίγες μέρες πριν, στις 20 Ιανουαρίου, ο Νίκος Δένδιας θα έχει τη δυνατότητα να θέσει στους ομολόγους του το θέμα των τουρκικών προκλήσεων, κατά τη σύνοδο των υπουργών Εξωτερικών της Ευρωπαϊκής Ένωσης.Με ορίζοντα το Συμβούλιο Υπουργών της ΕΕ κινείται και η Λευκωσία, η οποία βρίσκεται σε επαφή με διάφορες χώρες. Το επόμενο διάστημα αναμένεται ότι θα προκύψουν καθοριστικές ανακοινώσεις. Επιδίωξη των δύο χωρών είναι να εξουδετερώσουν την τουρκική απειλή για το μεταναστευτικό, το οποίο χρησιμοποιεί εκβιαστικά η Άγκυρα έναντι των Βρυξελλών.
Ο ΓΑΛΛΙΚΟΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤΑΣ
Έντονο είναι το γαλλικό ενδιαφέρον για την περιοχή. Η προσέγγιση Τουρκίας-Λιβύης ενόχλησε το Παρίσι, σε μια περιοχή όπου είναι έντονα τα γαλλικά συμφέροντα.
Η παρουσία της Γαλλίας στην περιοχή και η σύσφιγξη των σχέσεων με Ελλάδα και Κύπρο, επισφραγίζεται με την παρουσία της Γαλλίας στις 4-5 Ιανουαρίου στο Κάιρο όπου θα πραγματοποιηθεί τετραμερής διάσκεψη σε επίπεδο υπουργών Εξωτερικών μεταξύ Ελλάδας-Αιγύπτου και Κύπρου. Υπενθυμίζεται ότι η Γαλλία στην περιοχή έχει συμφέροντα λόγω και των ενεργειακών συμφωνιών της Total στην κυπριακή ΑΟΖ.
Σε συνέχεια όλων αυτών ο Κυριάκος Μητσοτάκης θα μεταβεί στο Παρίσι για ακόμα μια φορά, στις 29 Ιανουαρίου, όπου θα έχει τετ α τετ με τον Εμανουέλ Μακρόν.
Υπογραφή με ισχυρό μήνυμα
Επόμενος, κορυφαίος σταθμός των διπλωματικών ενεργειών της ελληνικής και κυπριακής κυβέρνησης είναι η ερχόμενη Πέμπτη 2 Ιανουαρίου, όπου στην Αθήνα θα πέσουν οι υπογραφές για τον EastMed μεταξύ Ελλάδας, Κύπρου και Ισραήλ σε επίπεδο πρωθυπουργών. Κυριάκος Μητσοτάκης, Νίκος Αναστασιάδης και Μπέντζαμιν Νετανιάχου αναμένεται να στείλουν ένα σαφές διπλωματικό μήνυμα τόσο προς τον Ταγίπ Ερντογάν όσο και στη διεθνή κοινότητα, ότι οι τρεις χώρες είναι διατεθειμένες να προχωρήσουν ένα ενεργειακό πρότζεκτ στην Ανατολική Μεσόγειο που παρακάμπτει την Τουρκία.