07/10/2024

Σ. Πλακούδας: H Ελλάδα οφείλει να υιοθετήσει ένα δόγμα αποτροπής 

Συνέντευξη για τις εξελίξεις στη περιοχή της Μέσης Ανατολής παραχώρησε στη δημοσιογράφο Γιώτα Χουλιάρα, για λογαριασμό του Geopolitics & Daily News, ο δρ Σπύρος Πλακούδας – Επίκουρος Καθηγητής Εθνικής Ασφάλειας στο Rabdan Academy και Αντιπρόεδρος του ΚΕΔΙΣΑ. 

 

 

Ο δρ Πλακούδας μας εξήγησε ποιος ωφελήθηκε από το θάνατο του Ιρανού στρατηγού, ποιο το όραμα Πούτιν στη περιοχή της Μέσης Ανατολής, γιατί η Τουρκία εμπλέκεται στον εμφύλιο της Λιβύης, πώς ο θάνατος του σουλτάνου του Ομάν επηρεάζει τις εξελίξεις και, κυρίως, πώς μπορεί η Ελλάδα να “απαντήσει” στις προκλήσεις που γεννούν οι εξελίξεις.  

1) Όπως αναφέρει σε άρθρο της για τους FT η ανταποκρίτρια του περιοδικού στη Τεχεράνη, Najmeh Bozorgmehr, Ιρανοί πολιτικοί δήλωσαν ότι για τον Σολεϊμάνι θα ήταν όνειρο να βρει «μαρτυρικό θάνατο» από τις ΗΠΑ. Τελικά ποιος ωφελήθηκε από την αμερικάνικη επίθεση και την απόφαση Τραμπ για το θάνατο του ισχυρού στρατηγού του Ιράν; 

Η εξόντωση του Σολεϊμάνι ωφελεί πρωτίστως τις ΗΠΑ. Μ’ ένα σπάρο τρία τρυγόνια για τον Τραμπ. Πρώτον, ικανοποιεί τους τοπικούς συμμάχους των ΗΠΑ (π.χ. Ισραήλ) που απαιτούσαν μια δυναμική αντίδραση στις προκλήσεις της Τεχεράνης. Δεύτερον, αποκαθιστά το κύρος των ΗΠΑ στη Μέση Ανατολή και την αποτρεπτική ισχύ τους μετά τον τραγέλαφο της επιχείρησης «Πηγή Ειρήνης». Τρίτον, ενδυναμώνει το ηγετικό προφίλ του Τραμπ εν μέσω της διαδικασίας για την αποπομπή του. 

Βέβαια, ο θάνατος του Σολεϊμάνι ωφελεί εμμέσως πλην σαφώς το στρατόπεδο των περιστερών εντός του Ιράν. Ο Σολεϊμάνι ανήκε στους ιέρακες που αντιτίθεντο σφόδρα σε οποιαδήποτε επαφή, πολλώ δε μάλλον, συμφωνία με τις ΗΠΑ.

2) Η Τεχεράνη μπορεί να ανταπεξέρθει σ΄ένα πόλεμο με την Ουάσιγκτον; 

Η Τεχεράνη γνωρίζει πως θα ηττηθεί κατά κράτος σε ένα συμβατικό πόλεμο με την Ουάσιγκτον. Τα δήθεν χειρουργικά πλήγματα του Ιράν ως εκδίκηση για τον θάνατο του Σολεϊμάνι αποδεικνύουν περίτρανα την απόσταση μεταξύ της προπαγάνδας για τα δήθεν υπερόπλα του Ιράν και της πραγματικότητας. Άλλωστε, το Ιράν πάντοτε υιοθετούσε μια μη συμβατική στρατηγική εναντίον των ΗΠΑ (π.χ. εργαλειοποίηση της Χεζμπολλάχ ή των Σιιτών του Ιράκ) ώστε να εξισορροπήσει κάπως την ασυμμετρία ισχύος. 

3) Στο μεταξύ παρατηρούμε ότι ο Ρώσος πρόεδρος Βλ.Πούτιν, εν μέσω των εξελίξεων στην ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής, κάνει διπλωματικές επαφές με Άσαντ και Ερντογάν. Ποιος ο στόχος της Ρωσίας στην περιοχή; 

Ο Πούτιν οραματίζεται την επιστροφή της Ρωσίας στην Μέση Ανατολή ως Μεγάλη Δύναμη με τη δυνατότητα προβολής ισχύος εκτός της περιφέρειας (ή «εγγύς εξωτερικό») της Μόσχας. Η ένοπλη επέμβαση στη Συρία υπηρετεί τον πρωταρχικό στόχο αυτό και ήδη αποδίδει καρπούς: τα κράτη της Μέσης Ανατολής (π.χ. οι μοναρχίες του Κόλπου) αναγνωρίζουν τον αναβαθμισμένο ρόλο της Ρωσίας στην Μέση Ανατολή και, υπό το φως του νέο-απομονωτισμού του Τραμπ, ανοίγουν έναν δίαυλο επικοινωνίας μαζί της. 

Η σχέση μεταξύ Πούτιν και Ερντογάν υπηρετεί έναν τακτικό και στρατηγικό στόχο: στο επίπεδο της τακτικής, τον τερματισμό της εμφύλιας αιματοχυσίας στη Συρία (και άρα την αποφυγή ενός στρατιωτικού τέλματος α λα Αφγανιστάν)· στο επίπεδο της στρατηγικής, τη δημιουργία ενός ρήγματος στη νοτιο-ανατολική πτέρυγα του ΝΑΤΟ (ιδίως μεταξύ Ουάσινγτον και Άγκυρας) επ’ ωφελείας της Ρωσίας. 

4) Γιατί η Άγκυρα ενδιαφέρεται τόσο πολύ για τη Λιβύη ανοίγοντας ένα ακόμη μέτωπο μετά απ΄αυτό στη Βόρεια Συρία; Πώς η εκεχειρία στην Ιντλίμπ της Συρίας επηρεάζει την κατάσταση; 

Η Τουρκία άνοιξε ένα νέο μέτωπο στη Λιβύη ως αντιστάθμισμα στις υπό διαμόρφωση τριμερείς συνεργασίες (Ελλάδα-Κύπρος-Ισραήλ και Ελλάδα-Κύπρος-Αίγυπτος). Γνωρίζει τα όρια της ισχύος της και, παρά τις κατά καιρούς διακηρύξεις, δεν θα αποστείλει μια εκστρατευτική δύναμη λόγω του φόβου μιας κλιμάκωσης πέραν των στρατιωτικών δυνατοτήτων της. Ως εκ τούτου, ο Ερντογάν επιχειρεί να εφαρμόσει στη Λιβύη την «πετυχημένη συνταγή» της Συρίας: μια απευθείας συνεννόηση με τον Πούτιν για το «πάγωμα» της σύγκρουσης. Η εκεχειρία στη Συρία υπηρετεί τον σκοπό αυτό επ’ αμοιβαίο όφελος. Αφ’ ενός ο Ερντογάν μεταφέρει ανενόχλητος τους μαχητές εκ Συρίας στη Λιβύη προς υποστήριξη της φίλης κυβέρνησης. Αφ’ ετέρου, η άμυνα της Ιντλίμπ αδυνατίζει λόγω της αποδημίας των υπερασπιστών της και αφήνει στον Πούτιν ένα εύκολο έργο για την ανακατάληψη του τελευταίου προπυργίου της αντιπολίτευσης. 

5) Οι εξελίξεις στο εσωτερικό της Τουρκίας (νέο κόμμα Νταβούτογλου, δηλώσεις του αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης Κιλιντσάρογλου ότι τα νησιά του Αιγαίου δεν ανήκουν στην Ελλάδα ) και γενικότερα η κινητοποίηση της κεμαλικής πτέρυγας σας ανησυχούν; Πώς πρέπει να αντιδράσει η Ελλάδα που έχει από τη μια το νεο-οθωμανισμό του Ερντογάν και από την άλλη τους φιλοδυτικούς αλλά διαχρονικά εχθρικούς κεμαλιστές; 

Δεν γνωρίζουμε ακόμη την εκλογική απήχηση των νεοπαγών κομμάτων στη τουρκική κοινή γνώμη. Μόνο μια αποτυχία στο πεδίο της μάχης θα υπονομεύσει τη χαρισματική νομιμοποίηση του Ερντογάν εντός της Τουρκίας ώστε τα κόμματα αυτά να απειλήσουν την πρωτοκαθεδρία του. Ένα στραβοπάτημα σε Συρία και Λιβύη δεν θα αργήσει να έρθει. 

Παρά τις γνωστές θέσεις των κεμαλιστών, η Ελλάδα οφείλει να αξιοποιήσει στο έπακρον την κυοφορούμενη πολυδιάσπαση της πολιτικής στην γείτονα χώρα. Για την ακρίβεια, οφείλει να ενισχύσει τέτοιες φυγόκεντρες τάσεις σε μια αντιστροφή του υβριδικού πολέμου της Τουρκίας εις βάρος μας. Υπάρχει άραγε η βούληση από πλευράς μας; Εδώ δεν έχει αναλάβει καν η ΕΥΠ μια επιχείρηση ψυχολογικού πολέμου εντός και εκτός της Τουρκίας για την υπονόμευση του γοήτρου του Ερντογάν (π.χ. μια εκστρατεία για τους υπόγειους δεσμούς της Τουρκίας με το ISIS). Τις οποίες, βέβαια, δράσεις άνετα τις επαναλαμβάνεις κατά των πολιτικών αντιπάλων του Ερντογάν στο πλαίσιο του δόγματος «διαίρει και βασίλευε». 

6) Μετά την πρόσφατη υπογραφή της συμφωνίας του East Med στην Αθήνα μπορούμε να θεωρούμε δεδομένη την υποστήριξη Ισραήλ και Αιγύπτου στα ελληνοτουρκικά; Παράλληλα πρόκειται για δυο χώρες που μεταξύ τους δεν παρουσιάζουν ένα “ήρεμο” παρελθόν και η προϊστορία τους δεν θα μπορούσε να χαρακτηριστεί βελούδινη. Ποια η δική σας εκτίμηση; 

Επειδή ένα μεγάλο μέρος της κοινής γνώμης προσμένει την επέμβαση του Ισραήλ (ή έστω της Αιγύπτου) σαν από μηχανής θεού σε μια θερμή κρίση με την Τουρκία, οφείλουμε να σημειώσουμε τα εξής. Πρώτον, δεν έχει ακόμα μετουσιωθεί ο συνεταιρισμός με τα δύο κράτη σε ουσιαστικές συμμαχίες. Δεύτερον, καμία χώρα δεν θα προστρέξει σε βοήθεια εάν πρώτοι εμείς δεν ανοίξουμε πυρ. 

Εν ολίγοις, πρέπει να υιοθετήσουμε ένα δόγμα αποτροπής (ή καλύτερα ακόμη, εκτεταμένης αποτροπής από την Θράκη έως την Κύπρο) και να διαμηνύσουμε τοις πάσι πως εμείς θα υπερασπιστούμε δια των όπλων τα κυριαρχικά μας δικαιώματα έστω και μόνοι μας. Τότε μόνο θα μας σεβαστούν. Στη ζωή, όπως και στις διεθνείς σχέσεις, κανένας μα κανένας δεν λογαριάζει τους Losers. 

7) Σε πρόσφατη ανάρτησή σας στην προσωπική σας σελίδα στο facebook δηλώσατε ότι σας ανησυχεί το γεγονός πως πέθανε ο Σουλτάνος ​​Καμπούς μπιν Σαΐντ του Ομάν, ο μακροβιότερος κυβερνήτης του αραβικού κόσμου. Πώς εκτιμάτε ότι ο θάνατός του θα επηρεάσει τις εξελίξεις στη Μέση Ανατολή; 

Πρέπει να πιστωθούν στον τεθνεόντα Σουλτάνο Καμπούς αρκετά επιτεύγματα: Πρώτον, ενοποίησε την χώρα υπό το στέμμα του – το Ιμαμάτο του Ομάν με πρωτεύουσα τη Νίζγουα και το Σουλτανάτο του Ομάν με έδρα την Μάσκατ. Δεύτερον, εκσυγχρόνισε την φυλετική κοινωνία και το φεουδαρχικό κράτος του Ομάν χάρη στα έσοδα από τον ορυκτό πλούτου. Και τρίτον, αν και μετείχε στο Gulf Cooperation Council, τηρούσε μια πολιτική ίσων αποστάσεων από των μουλάδων του Ιράν και των υπολοίπων μοναρχών του Κόλπου. Διόλου τυχαία, ο Σουλτάνος είχε μεσολαβήσει για την υπογραφή της συμφωνίας περί του πυρηνικού προγράμματος του Ιράν. Δεν γνωρίζουμε, λοιπόν, μετά βεβαιότητος εάν ο διάδοχός του θα σταθεί στο ύψος των περιστάσεων και εάν θα διατηρήσει τα επιτεύγματα του τεθνεότος μονάρχη εντός και εκτός της χώρας – ιδίως υπό το φως των ραγδαίων εξελίξεων στην περιοχή.

 

 

 

 

 

 

 

 

Facebooktwitterredditpinterestlinkedinmail
Geopolitics & Daily News Copyrights Reserved 2024