Τα κρυφά μηνύματα πίσω από τα δώρα που έδωσε ο Ερντογάν στη Μέρκελ
Γράφει η Γιώτα Χουλιάρα
Δυο εικοσιτετράωρα πριν ξεκινήσει την περιοδεία του στην Αφρική, ο Τούρκος Πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν υποδέχθηκε τη Γερμανίδα Καγκελάριο Άνγκελα Μέρκελ στη Κωνσταντινούπολη. Η συνάντηση ήταν μια απάντηση της γερμανικής πλευράς στην επίσκεψη του Λίβυου στρατάρχη Χαλίφα Χαφτάρ στην Αθήνα, παραμονές της Συνδιάσκεψης του Βερολίνου με θέμα τη Λιβύη. Ήταν όμως και μια ευκαιρία οι δυο χώρες μέσω των πολιτικών αρχηγών τους να επισφραγίσουν την αγαστή συνεργασία και φιλία Τουρκίας Γερμανίας.
Η Άνγκελα Μέρκελ, η πάλαι ποτέ Σιδηρά Κυρία της Γερμανίας, τουλάχιστον την εποχή που στην Ευρώπη μεσουρανούσε η οικονομική κρίση και το ιερατείο των Βρυξελλών έπαιρνε διαταγές κατευθείαν από τη γερμανική ηγεσία, και ο νικητής όλων σχεδόν των εκλογικών αναμετρήσεων τα τελευταία χρόνια στην Τουρκία (εκτός από τις πρόσφατες δημοτικές εκλογές της Κωνσταντινούπολης) Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν βρέθηκαν με στόχο ο δεύτερος να πάρει τη στήριξη που επιθυμούσε για τα σχέδια του στη Λιβύη.
Η συνάντηση, η οποία προβλήθηκε ιδιαίτερα στα τουρκικά ΜΜΕ, σε μια προσπάθεια να αμβλυνθούν οι αντιπαραθέσεις με τη Γαλλία, ήταν μια ευκαιρία για τη Μέρκελ να ικανοποιήσει τους Γερμανούς επιχειρηματίες. Οι καλομαθημένοι Γερμανοί κατασκευαστές αυτοκινήτων αναζητούν εδώ και καιρό το άνοιγμα στη τουρκική αγορά για να μπορέσουν να ανταποκριθούν στις σύγχρονες προκλήσεις που γεννά η ανταγωνιστικότητα των κινεζικών αγορών και κατασκευών. Ας μη λησμονούμε ότι ο γερμανικός κολοσσός της αυτοκινητοβιομηχανίας Volkswagen, παρά τα εμπόδια που υπάρχουν, επιθυμεί διακαώς να προχωρήσει σε κατασκευή εργοστασίου στη Τουρκία προκειμένου να αποτελέσει τη βάση για την επέκταση της γερμανικής εταιρείας στην ευρύτερη περιοχή της Μέση Ανατολή. Η συγκεκριμένη επένδυση θα αποτελούσε σημαντικό επίτευγμα και για την κυβέρνηση Ερντογάν, καθώς θα έδινε μια ανάσα στα προβλήματα της τουρκικής οικονομίας.
Έχοντας στο μυαλό της όλα τα παραπάνω και πιστή στη παράδοση που χάραξαν οι πρόγονοι της (καθώς η Γερμανία πριν και κατά την διάρκεια του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου συμμετείχε ενεργά στο πλευρό της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και στις γενοκτονίες που οργάνωσαν οι Νεότουρκοι μέσω του απεσταλμένου της, στρατηγού Λίμαν φον Σάντερς), η Άνγκελα έσπευσε να σταθεί στο πλευρό του Ερντογάν. Η συνάντηση τους εξελίχθηκε σε μια ανταλλαγή κομπλιμέντων, κυρίως από την πλευρά του Τούρκου Προέδρου ενώ δεν έλειψαν και τα δώρα. Με χαρά μικρού παιδιού που του προσφέρουν το αγαπημένο του γλυκό, η Μέρκελ δέχτηκε δυο αντικείμενα που της χάρισε ο Τούρκος πρόεδρος. Έναν περίτεχνο καθρέφτη χειρός και ένα κράνος της οθωμανικής εποχής. Δυο δώρα που διάλεξε με προσοχή ο οικοδεσπότης της προκείμενου να τονίσει το ένδοξο οθωμανικό παρελθόν της χώρας του αλλά και να υποτιμήσει την καλεσμένη του.
Ενδεχομένως το δεύτερο να φαντάζει περίεργο, αλλά δυστυχώς είναι η τραγική αλήθεια και αποδεικνύεται από τις αντιδράσεις του Τούρκου Προέδρου προς την Ευρώπη, την οποία χρησιμοποιεί εκβιαστικά με άλλοθι το μεταναστευτικό. Δεν είναι λίγες οι φορές που σε δημόσιες ομιλίες του ο Ερντογάν έχει υποστηρίξει ότι δεν θα διστάσει να αθετήσει τη συμφωνία του 2016 που υπέγραψε με την ΕΕ, αφήνοντας ανεξέλεγκτο το καραβάνι προσφύγων και μεταναστών. Δεν είναι επίσης λίγες οι φορές που ο Τούρκος πρόεδρος, μιλώντας στο πιστό και θρησκευόμενο ακροατήριο του, υποτιμά τη γερασμένη και παρηκμασμένη Δύση παρουσιάζοντας την ως κάτι το μιαρό μπροστά στο Ισλάμ.
Η επίσκεψη της Μέρκελ του έδωσε την ευκαιρία να το κάνει μια ακόμη φορά, χρησιμοποιώντας την τακτική των Ευρωπαίων αποίκων, οι οποίοι φτάνοντας στην Αμερική, έκαναν δώρο στους ιθαγενείς καθρεφτάκια και χάνδρες. Από τη μια με το δώρο του θέλησε να εξαγοράσει την εύνοια της Μέρκελ της οποίας η βασιλεία φτάνει στο τέλος και από την άλλη θέλησε να δημιουργήσει την εικόνα που θα συνέδεε τη χώρα του με την Οθωμανική Αυτοκρατορία του παρελθόντος. Μια κίνηση που ακολουθεί με επικοινωνιακή ευλάβεια κάθε φορά που αναφέρεται στους σουλτάνους του Μεγάλου Ασθενή (όπως αποκαλούσαν οι Δυτικοί την Οθωμανική Αυτοκρατορία την περίοδο του Ά Παγκόσμιου Πολέμου).
Το κράνος της οθωμανικής εποχής, το οποίο η Μέρκελ δέχτηκε με μέγιστο ενθουσιασμό, ήταν ένα μήνυμα προς την γερασμένη Ευρώπη ότι η χώρα του δεν έχει ξεχάσει την εποχή που οι Οθωμανοί βρέθηκαν έξω από τη Βιέννη. Μήνυμα και απειλή ταυτόχρονα.
Ο καθρέφτης χειρός, χαρακτηριστικό αντικείμενο στα χαρέμια του σουλτάνου και παραδοσιακό τουρκικό αντικείμενο, είναι μια υπενθύμιση προς τη γυναικεία ματαιοδοξία. Σίγουρα ο Ερντογάν δεν θα τολμούσε ποτέ να κάνει δώρο καθρέφτη στο Ρώσο Πρόεδρο Βλάντιμιρ Πούτιν.
«Spieglein, Spieglein an der Wand,
Wer ist die Schönste im ganzen Land?»
«Καθρέφτη, καθρεφτάκι στον τοίχο πάνω τώρα,
Ποια είναι η ωραιότερη σ′ ολόκληρη την χώρα;»
Το παραπάνω αναφέρεται στο γνωστό γερμανικό παραμύθι «Η Χιονάτη» ( στα γερμανικά «Schneewittchen» ) το οποίο συγκέντρωσαν οι αδερφοί Γκριμ στη συλλογή τους με τίτλο «Παιδικά και Οικογενειακά Παραμύθια» (Kinder- und Hausmärchen) με πρώτη δημοσίευση το 1812.
Και ο μαγικός καθρέφτης απαντούσε:
«Frau Königin, Ihr seid die Schönste im Land.»
«Κυρά μου και Βασίλισσα, εσύ είσαι η ωραιότερη στην χώρα.»
Μόνο που κάποια στιγμή η Βασίλισσα γέρασε και τη θέση της ωραιότερης πήρε η Χιονάτη. Σίγουρα η Άνγκελα Μέρκελ γνωρίζει το παραμύθι που έχει προέλευση από την περιοχή Σπέσαρτ (Spessart) της Γερμανίας, στα σύνορα των Γερμανικών κρατιδίων Βαυαρίας και Έσσης. Επίσης, γνωρίζει ότι η κυβέρνηση της κινείται με μαθηματική ακρίβεια προς το τέλος της, το 2021 και ενδεχομένως να βιάζεται να προασπίσει τα γερμανικά συμφέροντα στην Ανατολή ποδοπατώντας την ευρωπαϊκά αλληλεγγύη και αδιαφορώντας για τη νεο-οθωμανική λαίλαπα.
Σημείωση: Το άρθρο δημοσιεύτηκε στη στήλη της κυρίας Χουλιάρα στη Huffpost Greece