Τα συμπτώματα του νέου κοροναϊού στη γεωπολιτική σκακιέρα
Της Νατάσας Στασινού
nstas@naftemporiki.gr
Η επιδημία του νέου κοροναϊού ξέσπασε σε μία περίοδο κατά την οποία η παγκόσμια οικονομία φοβόταν έναν νέο «μαύρο κύκνο» με ζοφερές συνέπειες. Αναλυτές προειδοποιούν ότι ο αντίκτυπος σε ΑΕΠ και αγορές θα είναι ισχυρότερος από εκείνον του SARS το 2003, αφού τότε η Κίνα ήταν η έβδομη μεγαλύτερη οικονομία και σήμερα η δεύτερη. Το μερίδιό της στο παγκόσμιο ΑΕΠ έχει τετραπλασιαστεί από το 4% στο 16%, ενώ από αυτήν εξαρτάται το 1/3 του ρυθμού ανάπτυξης. Ωστόσο οι επιπτώσεις δεν θα περιοριστούν στο οικονομικό επίπεδο. Οι γεωπολιτικές συνέπειες ενδεχομένως να είναι εξίσου σοβαρές.
Οι εξελίξεις στην Κίνα και οι νέες πληροφορίες που έρχονται καθημερινά στο φως για τον τρόπο μετάδοσης του ιού, τον αριθμό των κρουσμάτων εντός και εκτός χώρας και οι προβλέπεις των ειδικών για τις επιπτώσεις στις τιμές μετοχών και εμπορευμάτων επισκίασαν πλήρως τις τελευταίες εβδομάδες ειδήσεις, όπως η επίσημη έξοδος της Βρετανίας από την Ε.Ε., η δίκη του Ντόναλντ Τραμπ στη Γερουσία ή το ειρηνευτικό σχέδιο του Ντόναλντ Τραμπ για τη Μέση Ανατολή. Και τούτο γιατί υπάρχει μία γενικευμένη αίσθηση πως ο ιός θα έχει ακόμη πιο σοβαρές επιπτώσεις διεθνώς.
Η κινεζική οικονομία προβλέπεται να κατεβάσει έτι περαιτέρω ταχύτητα σε μία περίοδο κατά την οποία ήδη δοκιμαζόταν από τις εμπορικές αντιπαραθέσεις και το αρνητικό διεθνές περιβάλλον. Αναπόφευκτα θα φρενάρουν και οι διαπραγματεύσεις για το επόμενο στάδιο της εμπορικής συμφωνίας με τις ΗΠΑ, αφού η λεγόμενη «Πρώτη Φάση» ήταν εν πολλοίς απλώς μία ανακωχή.
Αυτό που όμως να ανησυχεί ενδεχομένως πολύ περισσότερο την κινεζική ηγεσία είναι το εάν θα «μολύνει» ο νέος κοροναϊός πέρα από την οικονομία και την εικόνα του προέδρου Σι Τζινπίνγκ και του Κομμουνιστικού Κόμματος. Το τελευταίο διάστημα οι κινεζικές αρχές κινούνται με ταχύτητες, που είναι ασύλληπτες για εμάς. Μέσα σε 10 ημέρες ανεγέρθηκε ένα νέο νοσοκομείο 1.000 κλινών και σε δύο 24ωρα θα είναι έτοιμο και ένα δεύτερο ακόμη μεγαλύτερο. Παρόλα αυτά υπάρχουν φωνές που τονίζουν ότι η πρώτη αντίδραση ήταν καθυστερημένη. Ο δήμαρχος της Βουχάν, Ζου Σιανγουάνγκ, σε μία σπάνια συγγνώμη προς την κοινή γνώμη εξήγησε πως «όταν λαμβάνω τέτοιου είδους πληροφορίες, πρέπει να περιμένω για την έγκριση πριν τις δημοσιεύσω» γεγονός που πυροδότησε κριτική για τις δομικές αδυναμίες του κινεζικού μοντέλου, στο οποίο ο καθένας πρέπει να λαμβάνει έγκριση από κάποιον ανώτερο για να κάνει ουσιαστικά αυτό που είναι δική του αρμοδιότητα.
Τόσο η WSJ όσο και το CNBC σχολιάζουν πως το κινεζικό πρότυπο αυταρχικού πολιτικού καθεστώτος- καπιταλιστικής οικονομίας, που όλα τα προηγούμενα χρόνια οδηγούσε σε μεγάλες επιτυχίες σε βαθμό που να θεωρείται ότι απειλεί το δυτικό μοντέλο, ενδεχομένως να αμφισβητηθεί και πάλι με αφορμή την μεγάλη αυτή εθνική και παγκόσμια πρόκληση. Σε κάθε περίπτωση ο Σι θα πρέπει να περάσει μία από τις πλέον σοβαρές δοκιμασίες έως τώρα.
Ακούγεται σκληρό και κυνικό, αλλά από μία κρίση υπάρχουν πάντα οι κερδισμένοι. Και φαίνεται πως οι ΗΠΑ είναι ένας εξ αυτών. Αυτή τη στιγμή η Ουάσιγκτον και ευρύτερα η Δύση έχουν απέναντί τους έναν άτυπο άξονα Κίνας- Ρωσίας- Ιράν, που στηρίζεται στην επιδίωξη της κάθε μίας από τις τρεις χώρες να ενισχύσει την γεωπολιτική επιρροή της και στον κοινό στόχο να μπει φρένο στο όραμα και τις επιδιώξεις των Αμερικανών. Η αποδυνάμωση της Κίνας θα μπορούσε να αποδειχθεί «εφιάλτης» για τη Ρωσία και το Ιράν, προειδοποιεί το περιοδικό The Diplomat.
Μόνο ο χρόνος θα δείξει εάν όντως τα πράγματα θα εξελιχθούν προς αυτή την κατεύθυνση. Το Πεκίνο δεν θα μείνει με στραυωμένα τα χέρια. Οι γενναίες ενέσεις ρευστότητας που ρίχνει προς το παρόν στις αγορές, θα συνοδευθούν και από άλλα μέτρα οικονομικά και κοινωνικά, ενώ θα προσπαθήσει με κάθε τρόπο να στείλει το μήνυμα διεθνώς πως η χώρα είναι ανθεκτική στον ιό.
Προς το παρόν αυτό που βλέπουμε είναι να μην μπορεί να μπει φρένο στην διακίνηση των θεωριών συνωμοσίας, που εξελίσσονται και σε ένα άτυπο blame game. Σύμφωνα με το Digital Forensic Research Lab ρωσικά εθνικιστικά site, αλλά και αναφορές σε κινεζικές ιστοσελίδες άρχισαν να προωθούν την ιδέα ότι οι ΗΠΑ μπορεί να βρίσκονται πίσω από την εκδήλωση της επιδημίας προκειμένου ακριβώς να σταματήσουν την άνοδο της Κίνας.
Επισήμως το Πεκίνο βεβαίως έχει αποφύγει την όποια τέτοια υπόνοια. Αλλά έχει αντιδράσει έντονα στον τρόπο με τον οποίο οι ΗΠΑ αποφάσισαν να «θωρακιστούν» απέναντι στον ιό. Η απαγόρευση εισόδου στη χώρα σε όσους ξένους επισκέφθηκαν την χώρα τις δύο τελευταίες εβδομάδες ώθησε το κινεζικό υπουργείο Εξωτερικών να κάνει λόγο για μία κίνηση που το μόνο που κάνει είναι να «μεταδίδει» φόβο και πανικό.
