28/03/2024

Παλιά μιλάγαμε για άναρχο Κόσμο, σήμερα παραδεχόμαστε ότι τα κάναμε μαντάρα

Γράφει ο Δημήτριος Τσαϊλάς 

Ο πόλεμος είναι ένα φαινόμενο το οποίο συνεχώς εξελίσσεται και αλλάζει μορφές, προσαρμοζόμενο κάθε φορά στην πραγματικότητα και τις ιδιαιτερότητες της κάθε εποχής. Όπως χαρακτηριστικά αναφέρει ο μεγάλος θεωρητικός του πολέμου Carl von Clausewitz, «κάθε εποχή έχει τις δικές της μορφές πολέμου, τις δικές της περιοριστικές συνθήκες και τις δικές της προκαταλήψεις». Έχουμε λοιπόν να αντιμετωπίσουμε δύο εξελιγμένες μορφές πολέμου. Η πρώτη αφορά τον πόλεμο δι’ αντιπροσώπων με τις πληρεξούσιες δυνάμεις, οι οποίες γίνονται πλέον ο κανόνας και όχι η εξαίρεση, και η δεύτερη αφορά τον ασύμμετρο ή υβριδικό πόλεμο. Καμία από αυτές δεν είναι στην πραγματικότητα μια νέα μορφή, καθώς πάντα οι ισχυροί προσπαθούσαν να χτυπήσουν έναν αδύναμο εχθρό και να μειώσουν έως να εξαλείψουν τον κίνδυνο από τις δικές τους δυνάμεις, μάλλον με άλλες διαδικασίες.

Έχουμε λοιπόν, δύο μοντέρνες μορφές πολέμου; Η πρώτη αφορά τον πόλεμο δι’ αντιπροσώπων με τις πληρεξούσιες δυνάμεις, οι οποίες γίνονται πλέον ο κανόνας και όχι η εξαίρεση, και ο δεύτερος αφορά τον ασύμμετρο ή υβριδικό πόλεμο. Αλλά καμία από αυτές τις μορφές δεν είναι στην πραγματικότητα κάτι νέο. Πάντα οι ισχυροί προσπαθούσαν να χτυπήσουν έναν αδύναμο εχθρό και να μειώσουν έως να εξαλείψουν τον κίνδυνο από τις δικές τους εθνικές στρατιωτικές δυνάμεις. Επιτρέψτε μου να αναφέρω λίγες σκέψεις για τον ασύμμετρο πόλεμο, που αντιμετωπίζουμε σήμερα παγκοσμίως.

Η αυξανόμενη χρήση πληρεξούσιων στρατιωτικών δυνάμεων για να δοθεί η δυνατότητα στις δυνάμεις των ισχυρών να αντιμετωπίσουν τους αντιπάλους τους χωρίς να ασχοληθούν άμεσα με τις στρατιωτικές τους δυνάμεις, ήδη συμβαίνει στο Ιράκ, τη Συρία, την Υεμένη, τη Λιβύη και την Ουκρανία. Οι ιρακινές στρατιωτικές και εξοπλισμένες πολιτοφυλακές, οι Τουρκμένοι και οι ισλαμιστές σύμμαχοι της Τουρκίας, οι Συριακές Δημοκρατικές Δυνάμεις υπό την ηγεσία των Κούρδων, η Λιβανέζικη Χεζμπολάχ, οι Χούτις, οι δυνάμεις του Σάρατζ και του Χάφταρ οι μισθοφόροι της Ρωσίας και οι ουκρανοί πληρεξούσιοι παίζουν κεντρικούς ρόλους σε ανταγωνισμούς όπου οι ΗΠΑ ή οι σύμμαχοί της Δύσης να ασχολούνται κυρίως με αντιπάλους κατά της Ρωσίας ή του Ιράν.

Οι ισχυροί αντίπαλοι έχουν τους αντιπροσώπους τους. Ο ασύμμετρος πόλεμος είναι το προϊόν της εφευρετικότητας τους. Επειδή είναι δύσκολο να πολεμήσουν σε ξηρά ή θάλασσα, δεδομένου ότι ο σκοπός του πολέμου είναι πολιτικός, θεωρούν καλύτερη τη δυνατότητα να αναμετρηθούν εκεί όπου τα ακριβά οπλικά συστήματα μετράνε λιγότερο. Δηλαδή, μεταξύ των ανθρώπων.

Ο πόλεμος μεταξύ των λαών παίρνει νέο νόημα με την άνοδο των γεωπολιτικών αμφισβητιών. Θυμηθείτε στη Βοσνία και το Κοσσυφοπέδιο που είδαμε πριν χρόνια να ξεκινάνε επιχειρήσεις κατά ανθρώπινων ασπίδων, εθνοκάθαρση και γενοκτονία. Σήμερα, βλέπουμε το όπλο των ανθρώπινων μαζών σε μια γιγαντιαία κλίμακα. Προσπάθεια να οδηγηθούν ένα εκατομμύριο εκτοπισθέντες από το Idlib στα σύνορα της Τουρκίας και με τη ρωσική στήριξη που αποσκοπεί να απαλλαγεί η Συρία από τους ανθρώπους που πιστεύει ότι είναι αντίπαλοι και να σπάσει τη βούληση της Τουρκίας καταλαμβάνοντας τμήματα της Συρίας. Επίσης, οι ανθρώπινες ασπίδες έχουν μετατραπεί σε ανθρώπινα δόρατα. Η Τουρκία χρησιμοποιεί τους ανθρώπους επιτρέποντας στους πρόσφυγες να διασχίσουν την Ελλάδα, με τριπλό σκοπό. Να πιέσουν την Ευρωπαϊκή Ένωση για περισσότερη ανθρωπιστική βοήθεια, να αποσταθεροποιήσουν την Ελληνική κυβέρνηση και το σημαντικό γι’ αυτούς να δημιουργήσουν πληθυσμό φίλα προσκείμενο σε αυτούς, ώστε να συνθλίψει το όραμα της ίδρυσης του Κουρδιστάν.

Ο υβριδικός πόλεμος πλέον  χρησιμοποιεί επίσης και άλλα μέσα εκτός από τις μετακινήσεις πληθυσμών και τα κράτη μαριονέτες τα οποία είναι επίσης σε άνοδο. Στα Βαλκάνια, για παράδειγμα, οι Ρώσοι στοχεύουν στην αποσταθεροποίηση χωρίς να ξοδεύουν πολλά. Έχουν δοκιμάσει τη δολοφονία, τις κυβερνοεπιθέσεις, τη μαζική κινητοποίηση, την παράνομη πολιτική χρηματοδότηση και τα κοινωνικά μέσα. Οι Ηνωμένες Πολιτείες εκτός από όλα αυτά τα εργαλεία χρησιμοποίησαν και τη δολοφονία του Qasem Soleimani, τις επαναστάσεις χρωμάτων, και τη χρηματοδότηση των ΜΚΟ.

Δεν μπορούμε να πούμε ότι βρισκόμαστε σε ένα νέο Ψυχρό Πόλεμο, αλλά σίγουρα κατευθυνόμαστε προς έναν γεωπολιτικό ανταγωνισμό ο οποίος θα απαιτεί τη χρήση όλων των μέσων που είναι διαθέσιμα σε ένα περιβάλλον μεταβαλλόμενων συμμαχιών και αβέβαιων αποτελεσμάτων.

 

Τι μπορούμε να κάνουμε στην Ελλάδα για να προστατευτούμε

Ο αποτελεσματικός συνδυασμός στρατιωτικών και πολιτικών μέσων είναι το κλειδί για την αντιμετώπιση της όποιας υβριδικής απειλής, η οποία είναι δύσκολο να προσδιοριστεί επακριβώς και μπορεί να εναλλάσσει και να συνδυάζει διάφορες μορφές δράσης. Η Τουρκία χρησιμοποιεί έναν συνδυασμό πολλών δόλιων μεθόδων (εργαλειοποίηση μεταναστευτικού, εκμετάλλευση ανθρώπινης κρίσης, διάδοση ψευδών ειδήσεων και δηλώσεις μίσους) για την κατάληψη ελληνικού εδάφους και την αποσταθεροποίηση της περιοχής σε όλο το μήκος των ελληνικών συνόρων. Σκοπός τους είναι η επίτευξη αντικειμενικών της στόχων, χωρίς να μπορεί να της αποδοθεί άμεσα η ευθύνη της διεξαγωγής ενός συμβατικού επιθετικού πολέμου εναντίον ενός κυρίαρχου κράτους.

Η πλημμυρίδα των κοινωνικών μέσων ενημέρωσης ενισχύει την παραπληροφόρηση, οι θεωρίες συνωμοσίας και οι δηλώσεις μίσους είναι μια στρατηγική τόσο παλιά όσο ο πόλεμος. Η διαφορά είναι ότι πλέον αυτή η προσέγγιση έχει εξαπλωθεί γρήγορα με τις νέες τεχνολογίες σε όλο τον κόσμο. Η Τουρκία είναι σαφώς από τους κορυφαίους επενδυτές σε στρατό των trolls. Ο πόλεμος της πληροφόρησης έχει μετατραπεί σε χαοτική μάχη.

Εμείς χρειαζόμαστε να επιδείξουμε σύνεση, συναίνεση, εθνική συνείδηση και ομοψυχία από όλους μας σε αυτή τη δύσκολη μάχη!!!

 

*Ο Υποναύαρχος ε.α. ΠΝ Δημήτρης Τσαϊλάς είναι Senior researcher of Strategy International και Member of Institute for National and International Security

 

Facebooktwitterredditpinterestlinkedinmail
Geopolitics & Daily News Copyrights Reserved 2024