Η Ευρώπη βλέπει μείωση δείκτη ασφαλείας λόγω πανδημίας

Γράφει ο Αλέξανδρος Νίκλαν
Σύμβουλος Θεμάτων Ασφαλείας

Η πανδημική κρίση είναι πιθανό να αναγκάσει την Ευρωπαϊκή Ένωση να μειώσει τις αμυντικές δαπάνες, υπονομεύοντας έτσι την ικανότητα της  στο να αυξήσει τη στρατιωτική της αυτάρκεια και να μειώσει την εξάρτηση από τις Ηνωμένες Πολιτείες. Στις 12 Μαΐου, ο νέος εκτελεστικός διευθυντής του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Άμυνας, Jiri Sedivi, επιβεβαιώσε αυτή την ανησυχία, καθώς ανακοίνωσε ότι η ΕΕ είναι πιθανό να μειώσει τις αμυντικές δαπάνες στον προϋπολογισμό 2021-2027, αφού τα κράτη μέλη πρέπει να επικεντρώσουν όλους τους πόρους τους στην καταπολέμηση των οικονομικών συνεπειών της πανδημίας.

Μετά το δημοψήφισμα για το Brexit το 2016 που έφερε την αποχώρηση του ΗΒ, μια ομάδα χωρών υπό την ηγεσία της Γαλλίας επέμεινε στη βαθύτερη αμυντική συνεργασία της ΕΕ προκειμένου να μειωθεί η στρατιωτική εξάρτηση της από τις Ηνωμένες Πολιτείες και να προετοιμαστεί καλύτερα η Ευρώπη για τις γεωπολιτικές προκλήσεις του 21ου αιώνα, συμπεριλαμβανομένης μιας ταχέως αναπτυσσόμενης Κίνας και της ενίσχυσης του ρόλου της Ρωσίας στη γεωπολιτική αρένα της Ευρασίας. Σε αυτό το πλαίσιο, τα τελευταία χρόνια, οι Βρυξέλλες σχεδιάζουν να χρηματοδοτήσουν έργα αμυντικής βιομηχανίας, διεξάγοντας κοινή στρατιωτική έρευνα και βελτιώνοντας τη συνεργασία μεταξύ των εθνικών ενόπλων δυνάμεων.

Ωστόσο, η ατυχής συγκυρία που έφερε την πανδημία φαίνεται πώς εμποδίζει πλέον τα σχέδια της ΕΕ. Οι κυβερνήσεις δίνουν μεγαλύτερη προτεραιότητα σε μέτρα στήριξης, όπως η παροχή φθηνών δανείων σε εταιρείες και η μεγαλύτερη οικονομική βοήθεια σε νοικοκυριά χαμηλού εισοδήματος. Ταυτόχρονα, οι χώρες της Βόρειας Ευρώπης αρνούνται να αντισταθμίσουν την αποχώρηση του Ηνωμένου Βασιλείου από την ένωση με αύξηση των εισφορών τους. Αυτό σημαίνει ότι οι δαπάνες σε τομείς που οι εθνικές κυβερνήσεις κάποιων χωρών δεν θεωρούν ότι είναι επείγουσες, όπως η άμυνα, είναι πιθανό να μειωθούν τόσο σε επίπεδο κράτους για αυτές (κάτι που θα φανεί και στο ΝΑΤΟ) όσο και σε επίπεδο ΕΕ. Το ίδιο ισχύει και για άλλους τομείς, εκεί ιδίως όπου οι χώρες μπορούν να μειώσουν το κόστος τους με την εισαγωγή πράσινων τεχνολογιών.

Με τη μείωση των αμυντικών δαπανών τώρα, η ΕΕ θα συνεχίσει να έχει πρόβλημα στο να μειώσει τη στρατιωτική της εξάρτηση από τις ΗΠΑ στο μέλλον. Τα περισσότερα ευρωπαϊκά μέλη του ΝΑΤΟ επίσης δεν θα είναι σε θέση να εκπληρώσουν το όριο που έθεσε η Βόρεια Ατλαντική Συμμαχία και να δαπανήσουν τουλάχιστον το 2% του ΑΕΠ τους στην άμυνα, κάτι που θα οδηγήσει σε μια άλλη αύξηση της έντασης εντός ΝΑΤΟ, προκαλώντας σίγουρα μια νέα αντίδραση από ΗΠΑ. Κατά συνέπεια, η πανδημία COVID-19 θα αποδυναμώσει την Ευρώπη, όχι μόνο από οικονομική άποψη, αλλά και από άποψη ασφάλειας.

Υποσημείωση: Από πλευράς ελληνικής οπτικής, η Τουρκία παρ’όλα αυτά έχει ήδη δηλώσει πώς θα αυξήσει τις επενδύσεις της στην στρατιωτική βιομηχανία, ενώ ήδη δηλώνει πώς θα αυξήσει και τις συνδρομές εντός του ΝΑΤΟ, καθιστώντας την ως καθοριστικό συνδρομητή της συμμαχίας, αφού αριθμητικά ήδη θεωρείται ως ο δεύτερος τη τάξη στρατός εντός αυτής. Αν αυξήσει και την συμμετοχή της σε έρευνα και εξοπλισμούς είναι προφανές πώς θα δημιουργήσει μια παρουσία που θα έχει όλο και περισσότερο ευνοϊκή αντιμετώπιση παρά την “παρασπονδία” της με την Ρωσία και τους S400. Σημείο αναφοράς είναι για παράδειγμα η δήλωση του ΓΓ σχετικά με την θέση του ΝΑΤΟ στο ζήτημα της Λιβυκής κυβέρνησης και ό,τι αυτό φέρει ως παρελκόμενο.

Διαβάστε επίσης: Η πανδημία για τις υπηρεσίες πληροφοριών λαμβάνεται και ως εν δυνάμει βιολογικό όπλο