ΔΥΟ ΒΕΒΑΙΟΤΗΤΕΣ
Γράφει ο Μελέτης Μελετόπουλος
Τα διμερή τηλεφωνήματα κορυφής, παρά την πάγια χρησιμότητά τους, δεν πρόκειται να μεταβάλουν σε τίποτα την ουσία των ελληνοτουρκικών σχέσεων. Είναι αφελές να πιστεύει κανείς ότι η ένταση μεταξύ των δύο χωρών παράγεται από μηχανισμούς μη ελεγχόμενους από τον Ερντογάν, οπότε μία φιλική και χαλαρή επικοινωνία με τον ίδιον τον Ερντογάν θα τον οδηγήσει να διατάξει μείωση των διεκδικήσεων, αναθεωρητισμών, προκλήσεων, παραβιάσεων, παραβάσεων, επιθετικής ρητορικής κλπ. Τουναντίον, η ένταση σχεδιάζεται και εκτελείται με εντολή του Ερντογάν (που άλλωστε ελέγχει πλήρως το τουρκικό σύστημα εξουσίας), ώστε να υποχρεώσει την ελληνική πλευρά να προσέλθει υπό το κράτος φόβου σε κατευναστικό διάλογο εφ΄όλης της ύλης.
Πολλές αβεβαιότητες αλλά δύο βεβαιότητες υπάρχουν αυτήν την στιγμή στον ορίζοντα των ελληνοτουρκικών σχέσεων. Είναι απολύτως βέβαιον ότι ο Ερντογάν θα φέρει κάποια στιγμή τα γεωτρύπανα στην ελληνική ΑΟΖ, διακηρύσσοντας ταυτόχρονα ότι η περιοχή στην οποία θα κινηθούν εμπίπτει στην ζώνη δικαιοδοσίας της Τουρκίας βάσει του τουρκολιβυκού συμφώνου. Οπότε κάθε ελληνική ενέργεια αποτροπής θα κηρυχθεί επιθετική και η τουρκική πλευρά θα ισχυρισθεί ότι βρίσκεται εν αμύνη. Επίσης είναι απολύτως βέβαιον ότι ούτε ο ΟΗΕ ούτε το ΝΑΤΟ ούτε η ΕΕ ούτε κανείς άλλος σύμμαχος και εταίρος της Ελλάδος θα παρέμβει στρατιωτικά υπέρ της χώρας μας, σε περίπτωση που η κρίση εξελιχθεί σε θερμό επεισόδιο ή ευρύτερη ανάφλεξη. Με αυτά τα δύο δεδομένα πρέπει η κυβέρνηση να σχεδιάσει την αντίδρασή της στο επερχόμενο σκηνικό έμπρακτης αμφισβήτησης των ελληνικής εθνικής κυριαρχίας από την Τουρκία.
Το ευρύτερο σκηνικό εξελίσσεται σε έναν κλοιό που συνεχώς στενεύει για την Ελλάδα. Η Τουρκία επέτυχε να εμπεδωθεί στην Συρία και στην Λιβύη με την ανοχή των μεγάλων δυνάμεων. Η Αίγυπτος, διαπιστώνοντας ότι ο Ερντογάν με ταχείς ρυθμούς προχωρά στο σχέδιό του για την αναβίωση της Οθωμανικής αυτοκρατορίας, συνειδητοποιεί ότι η ιστορική χώρα (επί αιώνες έδρα του χαλιφάτου πριν την καταλάβει ο σουλτάνος Σελίμ το 1615 και μεταφέρει στην Κωνσταντινούπολη τα κειμήλια του Προφήτη) θα είναι ο επόμενος στόχος του. Η αιγυπτιακή κυβέρνηση απειλεί να αντιδράσει σε περίπτωση προέλασης των τουρκικών στρατευμάτων στην Κυρηναϊκή. Αλλά η πολυπληθής αιγυπτιακή θρησκευτική κοινότητα των Αδελφών Μουσουλμάνων, που διατηρεί θερμές σχέσεις με τον Ερντογάν, είναι ένα ζήτημα. Ευρύτερα στην Μεσόγειο, η ευρωπαϊκή ειρηνευτική επιχείρηση στην Λιβύη γελοιοποιήθηκε από την Τουρκία χωρίς καμμία απολύτως αντίδραση. Η πυρηνική Γαλλία υπέστη ναυτικό bullying από το τουρκικό πολεμικό ναυτικό και απλώς εξέφρασε λεκτικά την οργή της. Η Ιταλία σπεύδει να συνομιλήσει με την Άγκυρα. Η ΕΕ θεσμικά καθεύδει και τηρεί αποστάσεις Ποντίου Πιλάτου, ίσως διότι φοβάται τις αντιδράσεις των μουσουλμανικών κοινοτήτων στο εσωτερικό των ευρωπαϊκών χωρών. Το δε ΝΑΤΟ σιωπά, αν και δεν θα έπρεπε, διότι όλα αυτά οδηγούν στην απαξίωσή του ως στρατιωτικής συμμαχίας.
Τέλος, στο ερώτημα τι θα πρέπει να πράξει η ελληνική κυβέρνηση σε περίπτωση εισελεύσεως τουρκικού γεωτρύπανου σε χώρο προσδιορισμένο από τις διεθνείς συνθήκες και το διεθνές δίκαιο ως ελληνικό, η απάντηση δεν προκύπτει από έναν υπολογισμό του συσχετισμού δυνάμεων, ο οποίος διαχρονικά στην ιστορία μας (από τον Μαραθώνα μέχρι τα Δερβενάκια και μέχρι το 1940) ήταν σταθερά εις βάρος μας. Αλλά από το αυτονόητο δικαίωμα κάθε κράτους και την αυτόματη υποχρέωση κάθε κυβέρνησης να αμύνεται του πατρίου εδάφους.
πηγή:ΤΑ ΝΕΑ (Έντυπη Έκδοση – Τετάρτη 8 Ιουλίου 2020)
*Ο Μελέτης Η. Μελετόπουλος είναι διδάκτωρ Οικονομικών και Κοινωνικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Γενεύης. Από τις εκδόσεις Παπαζήση κυκλοφορεί σε τρίτη έκδοση το βιβλίο του «Η Δικτατορία των Συνταγματαρχών: κοινωνία, ιδεολογία, οικονομία»
