Η ίδρυση της Δυτικής Γερμανίας

Γράφει ο ιστορικός Παναγιώτης Γέροντας
Στις 23 Μαΐου του 1949, ιδρύεται η Δυτική Γερμανία και τίθεται σε ισχύ ο Βασικός Νόμος για την Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γερμανίας. Το κράτος αυτό το οποίο συνορευε βόρεια με τη Δανία, ανατολικά με την Λαοκρατική Δημοκρατία της Γερμανίας (Ανατολική Γερμανία) και την Τσεχοσλοβακία, νότια με την Ελβετία και την Αυστρία και δυτικά με Γαλλία, Βέλγιο και Ολλανδία και είχε πρωτεύουσα την Βόννη, δημιουργήθηκε από τις ΗΠΑ, το Ηνωμένο Βασιλειο και τη Γαλλία. Η Σοβιετική Ένωση απάντησε με την δημιουργία της Λαοκρατικής Δημοκρατίας της Γερμανίας.

Η δημιουργία αυτού του κράτους όμως πέρασε διάφορα στάδια. Αρχικά το Σχέδιο Μοργκεντάου (Morgenthau Plan, από το όνομα του Χένρι Μοργκενταου του νεώτερου που ήταν Υπουργός Οικονομικών – Secretary of the Treasury – στην κυβέρνηση Franklin D. Roosevelt) προέβλεπε την ολοκληρωτική αποβιομηχάνιση αλλά και διαμελισμό της Γερμανίας, προκειμένου να αποκλειστεί κάθε πιθανότητα επανεξοπλισμού αυτού του κράτους.

Οι ΗΠΑ όμως γρήγορα αποκήρυξαν την αποβιομηχάνιση της Γερμανίας. Ο νέος εχθρός, η Σοβιετική Ένωση επέβαλε την οργάνωση της Νέας Ευρώπης, η οποία θα λειτουργούσε ως ανάχωμα στο “ορμητικό ποτάμι του Κομμουνισμού”. Ατμομηχανή της θα ήταν η Δυτική Γερμανία. Η αρχή της πορείας έγινε με το νέο γερμανικό μάρκο.
Το γερμανικό μάρκο (Deutsche Mark) εισήχθη στις περιοχές κατοχής τους από τις ΗΠΑ, το Ηνωμένο Βασιλειο και την Γαλλία στις 21 Ιουνίου του 1948. Τα παλιά Reichsmark και Rentenmark ανταλλάχθηκαν με αναλογία 1 Deutsche Mark = 10 Reichsmark, με ανώτατο όριο τα 40 μάρκα ανά άτομο. Η κίνηση αποσκοπούσε να ελέγξει τον υπερπληθωρισμό και τη μαύρη αγορά, εξαγρίωσε ομως τη Σοβιετική Διοίκηση του Ανατολικού Βερολίνου, η οποία το θεώρησε απειλή και διέκοψε τις συγκοινωνίες μεταξύ Δυτικής Γερμανίας και Δυτικού Βερολίνου. Λίγες μόλις μέρες αργότερα, ξεκίνησαν οι διαδικασίες που κατέληξαν στην έκδοση, τον Ιούλιο του 1948, του Ανατολικογερμανικού μάρκου.

Η ίδια η ένωση της Ευρώπης προωθήθηκε ως άμυνα στον κομμουνιστικό κίνδυνο. Το σχέδιο οικονομικής ανάπτυξης (Σχέδιο Μάρσαλ) οδήγησε το 1948 στη σύσταση του Οργανισμού Ευρωπαϊκής Οικονομικής Συνεργασίας που από το το 1961 ονομαζεται Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης. Στη συνέχεια, ακολούθησαν τα διάφορα προσταδια δημιουργίας της ΕΟΚ, ενώ το 1954 ιδρύθηκε η Δυτικοευρωπαϊκή Ένωση (ΔΕΕ), η οποία είχε σαφώς στρατιωτικό και αμυντικό χαρακτήρα. Η Δυτικοευρωπαϊκή Ένωση δεν πρέπει να συγχέεται με την Ευρωπαϊκή Ένωση. Η Δυτικοευρωπαϊκή Ένωση (ΔΕΕ, Γαλλικά: Union de l’Europe occidentale, UEO) ήταν ένας διεθνής οργανισμός και μια στρατιωτική συμμαχία, επιφορτισμένη με την εφαρμογή της Τροποποιημένης Συνθήκης των Βρυξελλών (1954), μια τροποποιημένη έκδοση της αρχικής συνθήκης των Βρυξελλών (1948). Η ΔΕΕ ιδρύθηκε από επτά ευρωπαϊκά έθνη που συμμάχησαν με τις ΗΠΑ κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου.
Τέλος από την δεκαετία του 1950 το ΝΑΤΟ καλύπτει ως ομπρέλα την Ευρώπη. Η Ελλάδα και η Τουρκία εισήλθαν μαζί το 1951 αποτελώντας την “Νοτιοανατολική Πτέρυγα” της Συμμαχίας. Η ίδια η Δυτική Γερμανία εισήλθε στο ΝΑΤΟ το 1955.