H Aρμενία αντιμέτωπη με το Αζερμπαϊτζάν
Γράφει η Γιώτα Χουλιάρα
Η εβδομάδα που διανύσαμε ήταν μια άκρως γεωπολιτική και, ταυτόχρονα, τραγική εβδομάδα καθώς στιγματίστηκε από ένα νέο κύκλο έντασης στην περιοχή του Καυκάσου όπου Αρμενία και Αζερμπαϊτζάν εδώ και χρόνια βρίσκονται σ΄ένα κυκεώνα εντάσεων.
Στις 26 Σεπτεμβρίου, όπως ανέφεραν πηγές από την Αρμενία, οι Αζέροι επιτέθηκαν στη Δημοκρατία του Αρτσάχ, κοινώς γνωστή με το προηγούμενο όνομά της Δημοκρατία του Ναγκόρνο-Καραμπάχ. Οι Αζέροι βέβαια από την πλευρά τους ισχυρίστηκαν το αντίθετο και η ένταση κλιμακώθηκε με την Τουρκία, τη χώρα που ρίχνει διαρκώς λάδι στη φωτιά της περιοχής, να αναλαμβάνει κατά τη πάγια τακτική της ενεργό ρόλο.
Εξάλλου οι Τούρκοι δεν έκρυψαν ποτέ ότι θεωρούν τους Αζέρους κομμάτι της δικής τους χώρας, «ένα έθνος δυο κράτη» όπως λένε χαρακτηριστικά. Μια άποψη που έχει υιοθετήσει και η επίσημη πολιτική σκηνή του Αζερμπαϊτάν. Σίγουρα θα θυμάστε πως μόλις στις αρχές του προηγούμενου μήνα ο Έλληνας πρέσβης στο Μπακού, Νικόλαος Πιπερίγκος, αντιμετώπισε μια άκρως επιθετική υποδοχή, όταν ο πρόερος της χώρας, Ιλχάμ Αλίγεφ, καταπατώντας κάθε διπλωματικό πρωτόκολλο, πέταξε το γάντι του πολέμου. Όπως είπε στον Έλληνα πρέσβη «Δεν είναι μυστικό ότι η Τουρκία δεν είναι μόνο ο φίλος και εταίρος μας, αλλά μια αδελφική χώρα για μας. Υποστηρίζουμε και θα συνεχίσουμε να υποστηρίζουμε την Τουρκία χωρίς κανέναν δισταγμό σε όλες τις υποθέσεις.»
Αυτή η απροκάλυπτα εχθρική συμπεριφορά θα έπρεπε να είχε σημάνει καμπανάκι κινδύνου στο ελληνικό Υπουργείο Εξωτερικών, καθώς δεν ήταν τίποτε άλλο από προμήνυμα για ό,τι θα ακολουθούσε. Οι συχνές επαφές της Τουρκίας με το Αζερμπαϊτζάν και η μεταφορά Σύρων μισθοφόρων στη χώρα, όπως έχουμε αποκαλύψει στη σελίδα του Geopolitics στο Facebook, δεν αφήνουν καμία αμφιβολία για το ρόλο της Τουρκίας, η οποία εκμεταλλεύεται τη χρονική στιγμή, ένα μήνα πριν τις προεδρικές εκλογές στις ΗΠΑ, για να δράσει.
Το ερώτημα είναι γιατί δεν παρεμβαίνει η Ρωσία, η οποία διατηρεί παραδοσιακά καλούς δεσμούς με την Αρμενία. Οι παραδοσιακές φιλίες στη γεωπολιτική σκακιέρα δοκιμάζονται όταν πέφτουν τα πιόνια. Και η Ρωσία έχει περισσότερα να κερδίσει αφήνοντας την κατάσταση να εξελιχθεί, για να αναλάβει στη συνέχεια το ρόλο του μεσολαβητή και ειρηνοποιού. Από την άλλη κερδίζει χρόνο, βλέποντας πως θα αντιδράσει η αδύναμη πλέον γηραιά ήπειρος και οι διαιρεμένες από την εκλογική αναμέτρηση ΗΠΑ.
Και ενώ σε ανώτατο πολιτικό επίπεδο συμβαίνουν τα παραπάνω με τον Ερντογάν και τον Αλίγεφ να ανταλλάσσουν ευχαριστίες για την υποστήριξη του ενός στον άλλον, ο λαός της Αρμενίας δίνει μαθήματα πατριωτισμού. Οι ειδήσεις που φθάνουν από την Αρμενία και οι φωτογραφίες που δημοσιεύονται στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης είναι συγκλονιστικές καθώς όλοι οι άνδρες, ανεξάρτητα από την ηλικία τους, εθελοντικά θέλησαν να βρεθούν στη πρώτη γραμμή.
Παρατηρώντας αυτές τις εικόνες και διαβάζοντας αναλύσεις μεγάλων think tank (ή δεξαμενών σκέψης σύμφωνα με την ελληνική ορολογία) ανακάλυψα ότι η αλληλεγγύη, η πραγματική αλληλεγγύη, και όχι εκείνη που αποτελεί απλά προσδιορισμό μιας κατάστασης για το θεαθήναι ή για να καρπώνονται κάποιες ΜΚΟ χρηματικά ποσά, πνίγεται στη λάσπη των πολεμικών συγκρούσεων.
Ένα από τα άρθρα που θα ήθελα να διαβάσετε με προσοχή για να κατανοήσετε την εικόνα που έχει η διεθνή κοινότητα για την κατάσταση που επικρατεί αυτή τη στιγμή μετά την επίθεση του Αζερμπαϊζάν στην Αρμενία είναι το άρθρο του αναλυτή Τhomas de Waal με τίτλο: Η κλιμάκωση της βίας μεταξύ Αρμενίας και Αζερμπαϊτζάν δημιουργεί κίνδυνο για την ισχύ των ΗΠΑ
Ο de Waal αντιμετωπίζει την κατάσταση χωρίς συναισθηματισμό όπως φαίνεται από το άρθρο του και χωρίς να λαμβάνει θέση υπέρ της μιας ή της άλλης πλευράς. Ακόμη και αν εμάς τους Έλληνες μας ξενίζει αυτή η συμπεριφορά λόγω των ιστορικών σχέσεων με τον πολύπαθο λαό της Αρμενίας , οφείλουμε να το διαβάσουμε για να έχουμε στο μυαλό μας πως λειτουργούν οι παίκτες εκτός της σύγκρουσης.
To άρθρο του Τhomas de Waal δημοσίευτηκε και στο Politico εκτός από τη σελίδα του think tank Carnegie Europe και έχει σημασία γιατί ο ίδιος ειδικεύεται σε θέματα Καυκάσου και έχει μάλιστα συγγράψει και βιβλία. Το 2018 έβγαλε το βιβλίο: The Caucasus: An Introduction ενώ το 2013 είχε εκδόσει το βιβλίο: Black Garden: Armenia and Azerbaijan Through Peace and War.
Ως Έλληνες καλά θα κάνουμε να δούμε με προσοχή όχι μόνο τις εικόνες που οι Αρμένιοι μάχονται μόνοι τους, αλλά να αποκωδικοποίησουμε και τη διεθνή αντιμετώπιση. ‘Ιδια ακριβώς θα είναι η διεθνής αντίδραση/αντιμετώπιση σε περίπτωση που έχουμε ελληνοτουρκική σύρραξη. Όλοι θα μας καλέσουν για διάλογο όπως κάνουν τώρα με τους Αρμένιους και τους Αζέρους.
Και δεν είναι μόνο αυτό το κοινό που μας συνδέει μ΄αυτόν τον υπέροχο λαό. Είναι το αίμα των προγόνων μας που σφαγιάστηκαν στις γενοκτονίες Αρμενίων και Ποντίων, είναι η ίδια η πορεία μας αλλά η ιστορία μας, καθώς ως χώρες μοιάζουμε να έχουμε βίους παράλληλους. Την ώρα λοιπόν που η Τουρκία κάνει πολεμική πρόβα τζενεράλε με τη στρατιωτική βοήθεια στο Αζερμπαϊτζάν ώστε μελλοντικά να είναι έτοιμη για την Ελλάδα, ας κοιτάξουμε με προσοχή το εθνόσημο της Αρμενίας (αναζητήστέ το στο διαδίκτυο). Αποτελείται από έναν αετό και ένα λιοντάρι που κρατούν μια ασπίδα (θυρεό) συνδυάζοντας παλαιά και νέα σύμβολα. Στο κέντρο της ασπίδας είναι η απεικόνιση του όρους Αραράτ, όπου η Κιβωτός του Νώε προσάραξε έπειτα από το μεγάλο Κατακλυσμό. Αυτό που ενδεχομένως να μην γνωρίζετε οι περισσότεροι είναι πως το όρος Αραράρ διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στην κουλτούρα και την εθνική ταυτότητα της χώρας, παρά το γεγονός ότι σήμερα βρίσκεται υπό τουρκική κατοχή, όπως υπό τουρκική κατοχή βρίσκεται και η Αγία Σοφία.
Και ενώ τα συμφέροντα που διακυβεύονται στην περιοχή είναι τεράστια, από γεωπολιτικά μέχρι ενεργειακά, το μόνο που μένει είναι η φωνή του Βασίλη Παπακωνσταντίνου από εκείνο τον παλιό δίσκο του 1981 με τίτλο Αρμενία, όταν ο σπουδαίος Λευτέρης Παπαδόπουλος είχε αποδώσει στα ελληνικά τραγούδια της αρμένικης γης.
Όπου βρεις Αρμένη, πες του να γυρίσει,
στη γλυκειά πατρίδα μας για να πολεμήσει.
Σημείωση #1: Το κείμενο αποτελεί το editorial του Weekly Report της Παρασκευής 2 Οκτωβρίου το οποίο εστάλη στη λίστα αναγνωστών του Geopolitics & Daily News μέσω newsletter.
Σημείωση #2: O αναλυτής και συγγραφέας Thomas de Waal, ειδικός σε θέματα Καυκάσου και Ευρασίας, επικαιροποίησε το άρθρο το οποίο αναφέρουμε παραπάνω δημοσεύοντας το με νέο τίτλο: Η πιο μακροχρόνια σύγκρουση στην Ευρώπη δεν μπορεί να αγνοηθεί.
